Institutie van Bucanus

)); tussen de vader met zijn schoondochter, want zij is de vrouw van zijn zoon((Leviticus 18:15 – “De schaamte van uw schoondochter zult gij niet ontbloten; het is uws zoons vrouw, gij zult haar schaamte niet ontbloten.”

)); en tussen de vader en de stiefdochter of háár dochter((Leviticus 18:17 – “De schaamte van een vrouw en die van haar dochter zult gij niet ontbloten; gij zult niet de dochter van haar zoon en de dochter van haar dochter nemen, om haar schaamte te ontbloten; zij zijn bloedverwanten: bloedschande is het.”

)). Dit alles geldt immers in de rechte lijn van de geslachten.

En voor wat het tweede plan betreft, wordt het huwelijk verboden met uw schoonzuster, want ze is de vrouw van uw broer.((Leviticus 18:16 – “De schaamte van uws broeders vrouw zult gij niet ontbloten; het is de schaamte van uw broeder.”

)) En evenmin mag u trouwen met de zus van uw vrouw, zo lang uw eigen vrouw leeft.((Leviticus 18:18 – “Gij zult geen vrouw nemen als bijvrouw naast haar zuster om haar schaamte te ontbloten nevens haar, tijdens haar leven.”

)) U mag ook niet trouwen met de vrouw van uw oom((Leviticus 18:14 – “De schaamte van uws vaders broeder zult gij niet ontbloten; tot zijn vrouw zult gij niet naderen, het is uw tante.”

)), en ten slotte is het huwelijk verboden met de kinderen van uw stiefzoon of stiefdochter.((Leviticus 18:17 – “De schaamte van een vrouw en die van haar dochter zult gij niet ontbloten; gij zult niet de dochter van haar zoon en de dochter van haar dochter nemen, om haar schaamte te ontbloten; zij zijn bloedverwanten: bloedschande is het.”

))

22. Is de wet uit Leviticus voor wat die familiegraden betreft van ceremoniële aard of heeft ze een natuurlijke, ethische of burgerlijke basis? ==== > > Ze heeft een natuurlijke basis, want ze stemt met het natuurrecht overeen, en daarom kan ze alleen door God voor niet meer geldend verklaard worden. Ook de heidenen hebben zich hieraan onderworpen. De Schrift noemt al de huwelijkssluitingen die hier tegenin gaan in elk verbod, zij het dat ze daarin wel een gradueel onderscheid maakt wat schande en gruwel voor God betreft.((Leviticus 18 – “De Here sprak tot Mozes: Spreek tot de Israëlieten en zeg tot hen: Ik ben de Here, uw God. Gij zult niet doen, zoals men doet in het land Egypte, waar gij gewoond hebt; gij zult niet doen, zoals men doet in het land Kanaän, waarheen Ik u breng; naar hun inzettingen zult gij niet wandelen. Mijn verordeningen zult gij volbrengen en mijn inzettingen in acht nemen en daarnaar wandelen: Ik ben de Here uw God. Ja, gij zult mijn inzettingen en mijn verordeningen in acht nemen; de mens die ze doet, zal daardoor leven: Ik ben de Here. Niemand zal naderen tot zijn naaste bloedverwant, om de schaamte te ontbloten: Ik ben de Here. Gij zult de schaamte van uw vader, dat is de schaamte van uw moeder, niet ontbloten; het is uw moeder, gij zult haar schaamte niet ontbloten. De schaamte van de vrouw van uw vader zult gij niet ontbloten; het is de schaamte van uw vader. De schaamte van uw zuster, de dochter van uw vader of de dochter van uw moeder, geboren in huis of geboren daarbuiten, haar schaamte zult gij niet ontbloten. De schaamte van de dochter van uw zoon of van de dochter van uw dochter, haar schaamte zult gij niet ontbloten, want uw schaamte zijn zij. De schaamte van de dochter van uws vaders vrouw, die aan uw vader geboren is, zij is uw zuster - haar schaamte zult gij niet ontbloten. De schaamte van uws vaders zuster zult gij niet ontbloten; zij is uws vaders bloedverwant. De schaamte van uw moeders zuster zult gij niet ontbloten, want zij is uw moeders bloedverwant. De schaamte van uws vaders broeder zult gij niet ontbloten; tot zijn vrouw zult gij niet naderen, het is uw tante. De schaamte van uw schoondochter zult gij niet ontbloten; het is uws zoons vrouw, gij zult haar schaamte niet ontbloten. De schaamte van uws broeders vrouw zult gij niet ontbloten; het is de schaamte van uw broeder. De schaamte van een vrouw en die van haar dochter zult gij niet ontbloten; gij zult niet de dochter van haar zoon en de dochter van haar dochter nemen, om haar schaamte te ontbloten; zij zijn bloedverwanten: bloedschande is het. Gij zult geen vrouw nemen als bijvrouw naast haar zuster om haar schaamte te ontbloten nevens haar, tijdens haar leven. En tot een vrouw in haar maandelijkse onreinheid zult gij niet naderen, om haar schaamte te ontbloten. En met de vrouw van uw naaste zult gij geen vleselijke gemeenschap hebben, zodat gij u met haar verontreinigt. En gij zult geen van uw kinderen overgeven, om het aan de Moloch te wijden, opdat gij de naam van uw God niet ontwijdt. Ik ben de Here. En gij zult geen gemeenschap hebben met een, die van het mannelijk geslacht is, zoals men gemeenschap heeft met een vrouw: een gruwel is het. En met geen enkel dier zult gij vleselijke gemeenschap hebben, om u daarmee te verontreinigen; en een vrouw mag niet staan voor een dier, om daarmee gemeenschap te hebben: schandelijke ontucht is het. Verontreinigt u niet door dit alles, want door dit alles hebben zich verontreinigd de volken die Ik voor u uit wegdrijf. Het land toch werd verontreinigd en Ik vergold daaraan zijn ongerechtigheid, zodat het land zijn inwoners uitspuwde. Gij echter zult mijn inzettingen en mijn verordeningen in acht nemen en geen van deze gruwelen doen, noch de geboren Israëliet, noch de vreemdeling die in uw midden vertoeft - want al deze gruwelen deden de lieden van het land, die vóór u waren, zodat het land onrein werd - opdat het land u niet uitspuwe, wanneer gij het verontreinigt, zoals het uitgespuwd heeft het volk, dat vóór u was. Want ieder die iets van al deze gruwelen doet, - degenen, die ze doen, zullen uit het midden van hun volk uitgeroeid worden. Zo zult gij het voorschrift dat Ik u geef, in acht nemen, zodat gij de gruwelijke inzettingen niet doet, die vóór u gedaan werden, opdat gij u daardoor niet verontreinigt. Ik ben de Here, uw God.”: 24-26 Leviticus 20:23 – “Wandelt niet naar de inzettingen van het volk, dat Ik voor u uit verdrijf: want al deze dingen hebben zij gedaan, zodat Ik een afschuw van hen gekregen heb.”

23. Maar wat moet men dan denken over de tekst Deuteronomium 25:5⁵ Wanneer broeders tezamen wonen, en één van hen sterft zonder een zoon na te laten, dan zal de vrouw van de gestorvene niet buiten de familie de vrouw van een vreemde man mogen worden; haar zwager zal gemeenschap met haar hebben, haar tot vrouw nemen en zo het zwagerhuwelijk met haar sluiten., waar het gebod wordt gegeven dat de vrouw van de broer die zonder kinderen gestorven is, met een ander van die broers moet trouwen? En hoe te denken over het voorbeeld van de aartsvader Juda, die zijn tweede zoon gaf aan de vrouw van zijn overleden eerstgeboren zoon? Toen die gestorven was, beloofde hij haar zijn derde zoon; zie Genesis 38:8⁸ Toen zeide Juda tot Onan: Ga tot uws broeders vrouw, sluit met haar het zwagerhuwelijk en verwek voor uw broeder nakroost.. Maar later verbiedt God in Leviticus 18:9⁹ De schaamte van uw zuster, de dochter van uw vader of de dochter van uw moeder, geboren in huis of geboren daarbuiten, haar schaamte zult gij niet ontbloten., 16 en 18 dat een broer trouwt met de vrouw van zijn broer. Hoe zit dat? ==== > > Hierop antwoord ik dat de wet in Leviticus 18:9⁹ De schaamte van uw zuster, de dochter van uw vader of de dochter van uw moeder, geboren in huis of geboren daarbuiten, haar schaamte zult gij niet ontbloten. eenvoudigweg voor alle volken geldt, evenals de wet dat we niet mogen stelen. Het is echter mogelijk dat de wetgeving vanuit Deuteronomium 25:5⁵ Wanneer broeders tezamen wonen, en één van hen sterft zonder een zoon na te laten, dan zal de vrouw van de gestorvene niet buiten de familie de vrouw van een vreemde man mogen worden; haar zwager zal gemeenschap met haar hebben, haar tot vrouw nemen en zo het zwagerhuwelijk met haar sluiten. niet begrepen werd als bedoeld voor broeders naar het vlees maar voor naasten in een andere graad van familiebetrekking zoals die van een oom of nicht – want ook zij worden tot de Joodse broeders gerekend. Het is ook mogelijk dat deze bepaling een bijzondere mogelijkheid is geweest voor het volk Israël met de bedoeling dat de familienaam via de lijn van de eerstgeborene zou behouden worden, en tegelijk een aanduiding zou zijn dat de eerstgeboorte van Christus nooit zou tenietgaan. > > 24. Wat moet dan onze houding zijn tegenover Abraham, die volgens Genesis 11:29²⁹ En Abram en Nachor namen zich vrouwen; de naam van Abrams vrouw was Sarai, en de naam van Nachors vrouw was Milka, de dochter van Haran, de vader van Milka en Jiska. de dochter van zijn broer Haran als vrouw nam? En wat te denken van de aartsvader Jakob, die zoals Genesis 29:16¹⁶ Nu had Laban twee dochters; de oudste heette Lea en de jongste Rachel. ons duidelijk maakt, tegelijk met twee zussen getrouwd was? En wat moeten we denken van Mozes die uit het huwelijk van een neef met zijn tante is geboren? Dit laatste kunnen we lezen in Exodus 2:1¹ Een man uit het huis van Levi huwde een Levitische vrouw. en 6:19¹⁹ En Amram nam zich Jokebed, zijn tante, tot vrouw, en zij baarde hem Aäron en Mozes. En de levensjaren van Amram waren honderd zevenendertig jaar.. Amram nam Jokebed, zijn tante oftewel de zus van zijn vader tot vrouw. Het Hebreeuwse woord maakt dit duidelijk, en het blijkt uit Numeri 26:59⁵⁹ En Kehat verwekte Amram. En de naam van de vrouw van Amram was Jokebed, de dochter van Levi, die (haar moeder) aan Levi in Egypte baarde; en zij baarde aan Amram Aäron en Mozes en Mirjam, hun zuster.. ====

Het is mogelijk dat de huwelijken gesloten werden omdat er maar weinig mensen waren in het geheiligde geslacht, of omdat er zo’n verwarring en onduidelijkheid was in het maatschappelijk leven en door Gods wijze besturing werd toegelaten. Het is echter ook mogelijk dat de aartsvaders hierin gezondigd hebben. Ze zijn namelijk niet in alles te verontschuldigen. In dit geval moeten we ons oordeel baseren op de wetten en niet op menselijke voorbeelden.

25. Is het gelovige mensen toegestaan om met een ongelovige te trouwen? ==== > > Nee, behalve wanneer de partner die tevoren een ongelovige was, beloofd heeft voor de ware godsdienst te kiezen. Naar deze regel is Mozes met een Ethiopische en Jakob met de dochters van Laban getrouwd. Want God heeft in Deuteronomium 7:3,4³ Gij zult u ook met hen niet verzwageren; uw dochters zult gij aan hun zonen niet geven, noch hun dochters nemen voor uw zonen; ⁴ want zij zouden uw zonen van Mij doen afwijken, zodat zij andere goden zouden dienen, en de toorn des Heren tegen u zou ontbranden en Hij u weldra zou verdelgen. Zijn volk verboden te trouwen met heidenen. > > Hoewel het gebod onder de burgerlijke wetgeving valt, geldt dit gebod toch voor ieder als men let op de reden voor dit gebod, die gelegen is op ethisch vlak en ook nu nog van kracht is. In Deuteronomium 7:4⁴ want zij zouden uw zonen van Mij doen afwijken, zodat zij andere goden zouden dienen, en de toorn des Heren tegen u zou ontbranden en Hij u weldra zou verdelgen. staat namelijk: “Want zij zouden uw zonen van Mij doen afwijken, zodat zij andere goden zouden dienen.” Ditzelfde wordt ook verwoord in 1 Koningen 11:1-3¹ Koning Salomo nu had behalve de dochter van Farao vele vreemde vrouwen lief, Moabitische, Ammonitische, Edomitische, Sidonische en Hethitische, ² behorende tot die volken, van wie de Here tot de Israëlieten had gezegd: Gij zult u met hen niet inlaten, en zij zullen zich met u niet inlaten, voorwaar, zij zouden uw hart meevoeren achter hun goden; haar hing Salomo met liefde aan. ³ En hij heeft als vrouwen gehad zevenhonderd vorstinnen en driehonderd bijvrouwen; en zijn vrouwen verleidden zijn hart.. Het voorbeeld van Salomo’s leven is een bevestiging hiervan. Nadat de zonen Gods zich onterecht vermengd hadden met de nakomelingen van Kaïn, ontstond er een verdorven samenleving die een oorzaak was voor de ondergang van heel de wereld.²⁶⁾ zoals blijkt uit het voorbeeld van Rebekka in Genesis 24:64⁶⁴ Toen Rebekka haar ogen opsloeg en Isaak zag, liet zij zich van de kameel glijden., waar zij, zodra ze haar man Izak ziet, van de kameel springt en zich met een sluier bedekt. Die sluier is gelijk aan dat kleed.²⁷⁾ ==== 28. Wat is hiermee in strijd? ====

1. Onreine, ja zelfs antichristelijke huwelijken die zo hier en daar toegelaten zijn tussen een oom en zijn nicht, namelijk de dochter van zijn zus. Dit gaat in tegen alle goddelijke en menselijke normen.
2. De verkeerde meningen van de pausgezinden, die er wel aan vasthouden dat het op natuurlijke gronden verboden is dat een vader met zijn dochter trouwt of een moeder met haar zoon, maar die verder van mening zijn dat het verbod in Leviticus ten aanzien van andere personen niet meer is dan een bepaalde ordening die alleen het volk Israël betreft. Christenen zouden aan die verordeningen dus niet gebonden zijn, zodat de paus daarvan vrijstelling kan verlenen.
3. De dwaling van de Joden die beweren dat de huwelijken van personen die in de wet van Leviticus niet genoemd worden, dan ook niet verboden zijn. Als dat waar was, zou bijvoorbeeld een kleinkind met zijn grootmoeder mogen trouwen; het wordt immers niet met zoveel woorden verboden. De natuur leert echter dat zoiets een gruwel is!

==== 29. Kortom, wat is het huwelijk? ==== Het is een niet te scheiden verbinding – tenzij er redenen zijn die in Gods geschreven Woord staan opgetekend((Matteüs 19:9 – “Doch Ik zeg u: Wie zijn vrouw wegzendt om een andere reden dan hoererij en een andere trouwt, pleegt echtbreuk.” Romeinen 7:2 – “Want de gehuwde vrouw is door de wet aan haar man gebonden, zolang deze leeft; wanneer echter de man sterft, is zij ontslagen van de wet, die haar aan die man bond.” 1 Korintiërs 7:15 – “Maar indien de ongelovige haar verlaat, laat hij haar verlaten. De broeder of zuster is in dit geval niet gebonden; tot vrede heeft God u geroepen.”)) – van een volwassen man en vrouw die met wettige en wederzijdse instemming tot één vlees worden. Het huwelijk is door God ingesteld, met als doel dat de een de ander bijstaat in zowel goddelijke als menselijke zaken, en dat zij, als God het geven wil, kinderen voortbrengen en in de vreze Gods opvoeden ten dienste van God, kerk en maatschappij. ==== 30. Hoeveel fasen zijn er in het huwelijk te onderscheiden? ==== Twee: het voorgenomen en beloofde huwelijk (de ondertrouw) en het werkelijk tot stand gebrachte en gesloten huwelijk. ==== 31. Wat houdt de ondertrouw of, anders gezegd, de trouwbelofte in? ==== Een belofte om het voorgenomen huwelijk ook werkelijk te laten plaatsvinden. In het Latijn is dat de sponsalia, dat van het werkwoord spondere (beloven) komt. In vroeger tijden hadden onze voorouders de gewoonte om hun dochters te beloven aan hen die ze hun dochters voor het huwelijk hadden toegedacht, en aan de andere kant ook nog eens extra vast te leggen dat ze hun vrouw zouden worden. Hieruit zijn ook de woorden sponsus (bruidegom) en sponsa (bruid) voortgekomen, alsof men zei: de beloofde. ==== 32. Hoeveel soorten beloften zijn er? ==== Er zijn twee soorten beloften: - De eerste wordt gekenmerkt door woorden in de toekomende tijd (zoals het op de theologische scholen wordt gezegd). Er is alleen nog maar sprake van woorden, zoals: Ik zal met jou trouwen, zodat je mijn vrouw wordt. Dan is het net zoals wanneer ik zeg: Ik beloof je dat ik mijn huis verkopen zal. Het beloven is daarbij nog wel wat anders dan het doen. Het kan ook zijn dat men er een voorwaarde aan toevoegt, zoals: ‘maar de ouders moeten het er wel mee eens zijn’; of: ‘als mij een huwelijksschat gegeven wordt’. Het kan ook zijn dat men een huwelijk sluit tussen partners die nog niet aan trouwen toe zijn. Dan zijn die trouwbeloften of die zogenaamde ondertrouw naar het geldend recht nog iets van de toekomst. - De tweede soort beloften wordt gesloten met woorden in de tegenwoordige tijd. Zoals: Ik verloof me met u als mijn vrouw. Die belofte gaat direct in, en daarom mag ze een zuiver en volkomen huwelijk genoemd worden, hoewel de bruiloft nog niet gehouden is. Daarom wordt over de verloofde al gesproken als over de vrouw en echtgenote. Als iemand volgens Deuteronomium 22:23,24²³ Wanneer een man een meisje, dat nog maagd is en dat met iemand ondertrouwd is, in de stad ontmoet en gemeenschap met haar heeft, ²⁴ dan zult gij hen beiden naar de poort van die stad brengen en hen stenigen, zodat zij sterven: het meisje, omdat zij in de stad niet om hulp geroepen heeft, en de man, omdat hij de vrouw van zijn naaste onteerd heeft. Zo zult gij het kwaad uit uw midden wegdoen. de bruid van een ander schendt, moet die gestenigd worden, want hij heeft de vrouw van zijn naaste onteerd. En als Jakob in Genesis 29:21²¹ Daarna zeide Jakob tot Laban: Geef mij mijn vrouw, want mijn tijd is om, opdat ik tot haar kome. over Rachel spreekt, noemt hij haar “mijn vrouw”, hoewel ze alleen nog maar aan hem beloofd was. Daarom zegt hij ook: “Geef mij mijn vrouw”. En in Matteüs 1:20²⁰ Toen die overweging bij hem opkwam, zie, een engel des Heren verscheen hem in de droom en zeide: Jozef, zoon van David, schroom niet Maria, uw vrouw, tot u te nemen, want wat in haar verwekt is, is uit de heilige Geest. spreekt de engel tot Jozef: “Schroom niet Maria, uw vrouw, tot u te nemen”, terwijl ze hem alleen nog maar beloofd was. De verloofde wordt dus als zijn vrouw beschouwd, omdat ze hem toegezegd was. Die toezegging kan alleen maar verbroken worden als er iets voorvalt waardoor de belofte te niet gedaan wordt. ==== 33. Is de verbinding in beide vormen van ondertrouw of trouwbelofte aan elkaar gelijk? ==== In geen geval! Ten aanzien van een toekomende ondertrouw mag iemand wel op zijn gegeven trouwbelofte gewezen worden om zich daaraan te houden. Hij mag er echter niet toe worden gedwongen, vooral niet als hij gegronde redenen kan aanvoeren die een verandering in zijn wil kunnen verklaren. Maar een trouwbelofte die voor het heden geldt, brengt een sterke verbintenis met zich mee, die ook niet met wederzijdse inwilliging mag worden ontbonden.²⁸⁾ Er is namelijk al sprake van een werkelijk vast en onverbrekelijk huwelijk, hoewel het proces nog niet geheel en al is afgerond en het nog niet tot de praktijk van het huwelijksleven is gekomen. De toekomende ondertrouw behoort echter wel vast en bindend te zijn als ze naderhand door de band van het huwelijk bekrachtigd is. ==== 34. Waarom is de ondertrouw eigenlijk ingesteld en waarom is er een bepaalde tijd tussen die ondertrouw en de eigenlijke bruiloft? ==== Er zijn verschillende redenen. - Eerst zullen de harten van bruidegom en bruid zich met elkaar moeten verenigen vóór ze met hun lichamen worden samengevoegd. Het is ook opdat de man, zoals AugustinusAurelius Augustinus (354-430) geldt als de meest invloedrijke kerkvader van het Westen. Aanvankelijk sloot hij zich aan bij de manicheeën, later bij het neoplatonisme, maar op het gebed van zijn moeder en door de prediking van bisschop Ambrosius werd hij in 386 bekeerd tot het christelijk geloof. Bekend is vooral zijn 'Belijdenissen', waarin hij zijn eigen bekering beschrijft. Ook schreef hij belangrijke werken tegen ketterijen als het donatisme en het pelagianisme. zegt, de gegeven vrouw naar wie hij als bruidegom verlangd heeft, niet zal geringschatten wanneer ze hem te lang is onthouden. - In de tussenliggende tijd wordt het voorgenomen huwelijk aan de gemeenschap bekendgemaakt, zodat het op tijd duidelijk kan zijn en bekendgemaakt kan worden, wanneer er rechtmatige redenen zijn waarom dat huwelijk toch niet kan worden bekrachtigd. - Om het natuurlijke zelfrespect te handhaven, zodat de partners niet direct na de trouwbelofte als beesten op elkaar afvliegen waar hun gevoelens hen wel toe drijven. Deze drie redenen kunnen heel gemakkelijk uit de ondertrouw van Jozef en Maria worden afgeleid.²⁹⁾ ==== 35. Wat houdt de tweede fase van het huwelijk in? ==== De voltooiing van het huwelijk door inwijding of zegening, en daarna het vieren van de bruiloft. ==== 36. Wat houdt de wijding of heiliging van het huwelijk in? ==== Het is een heilige daad waarbij de bruidegom en de bruid in de gemeente gebracht worden en te midden van de vergadering der gelovigen door de herder of leraar worden onderwezen over de instelling en de bedoeling van het huwelijk. Zij die spreken kunnen, betuigen met woorden hun uitdrukkelijke instemming daarmee en zij die doof zijn of niet kunnen spreken, doen dat door gebaren. De instellingsregels geven namelijk aan dat het huwelijk niet wettig is dan alleen wanneer er met woorden instemming mee is betuigd. Zo wordt het huwelijk van die twee in het openbaar bevestigd, en worden zij in God geheiligd en door gebeden aan Hem opgedragen. ==== 37. Waar is deze gewoonte vandaan gekomen? ==== Het is een voorbeeld dat God Zelf heeft ingesteld, want zodra Hij aan Adam zijn vrouw gegeven had, heeft Hij hen als een Herder en Leraar gezegend met de woorden: “Weest vruchtbaar en wordt talrijk” (Genesis 1:28²⁸ En God zegende hen en God zeide tot hen: Weest vruchtbaar en wordt talrijk; vervult de aarde en onderwerpt haar, heerst over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over al het gedierte, dat op de aarde kruipt. en 2:22²² En de Here God bouwde de rib, die Hij uit de mens genomen had, tot een vrouw, en Hij bracht haar tot de mens.). Het is ook een uitvloeisel van de algemene regel die in 1 Korintiërs 14:40⁴⁰ Laat alles betamelijk en in goede orde geschieden. gegeven wordt: “Laat alles betamelijk en in goede orde geschieden.” Deze gang van zaken verhoogt de waardigheid van het huwelijk en neemt voor de pasgehuwden alle negatieve vermoedens weg dat ze als overspelers samenwonen. Ook kan deze plechtigheid God niet mishagen, want Hij wil aangeroepen zijn en onthoudt Zijn zegen niet aan hen die Zijn Naam aanroepen. ==== 38. Maar wat houdt de viering van de bruiloft dan in? ==== Dat is een heel andere kwestie die op het burgerlijke vlak ligt. Hierdoor wordt de huwelijksverbinding ook maatschappelijk bevestigd en wordt de bruid op een eerlijke en passende manier in het huis van de bruidegom gebracht. Mag een christen ook meedoen met deze feestelijke viering? Ja, en wel op de manier zoals elk land waarin christenen wonen, die kent én naar de richtlijn van Paulus in Filippenzen 4:8,9⁸ Voorts, broeders, al wat waar, al wat waardig, al wat rechtvaardig is, al wat rein, al wat beminnelijk, al wat welluidend is, al wat deugd heet en lof verdient, bedenkt dat; ⁹ wat u geleerd en overgeleverd is, wat gij van mij gehoord en gezien hebt, breng dat in toepassing en de God des vredes zal met u zijn., waar hij zegt: “Al wat waar, al wat waardig, al wat rechtvaardig is, al wat rein, al wat beminnelijk, al wat welluidend is, al wat deugd heet en lof verdient, bedenkt dat; (…) en de God des vredes zal met u zijn.” Hoe denkt u over de huwelijksmaaltijden, en denkt u dat die zijn toegestaan? Ja, dat denk ik wel, want ze zijn bij vrijwel alle volken gebruikelijk en dus heel gewoon geweest; bovendien wordt dit bevestigd door veel voorbeelden in de Schrift. We lezen in Genesis 29:22²² En Laban vergaderde al de mannen van die plaats, en richtte een maaltijd aan. dat Laban een grote maaltijd gehouden heeft, en Christus heeft deze gewoonte met Zijn aanwezigheid bevestigd en er bovendien Zijn goedkeuring aan gegeven door Zijn geschenk om het water in de stenen watervaten in de allerbeste wijn te veranderen.³⁰⁾ Maar bij zulke maaltijden moet men wel bedacht zijn op wat er over de bruiloft van Tobias gezegd wordt in Tobias Johannes 7:17 – “Indien iemand diens wil doen wil, zal hij van deze leer weten, of zij van God komt, dan of Ik uit Mijzelf spreek.” en Johannes 8:22 – “De Joden dan zeiden: Hij zal toch geen zelfmoord plegen, dat Hij zegt: waar Ik heenga, kunt gij niet komen?”; die werd namelijk gehouden in de ‘vreze des Heren’. Denk in dit verband ook aan de maaltijd die door koning Ahasveros georganiseerd werd.³¹⁾ Daar ging het er zo gematigd aan toe dat niemand werd gedwongen om veel te drinken. Bruiloften worden voor de duivel en niet voor God gevierd als ze gepaard gaan met veel overdaad, met ijdel gepronk, met grote gulzigheid en dronkenschap, en als dat allemaal gebeurt in een zwoele sfeer met schuine spelletjes. Dat is wel een van de belangrijkste oorzaken van alle moeite en bezwaren die velen ten aanzien van bruiloften hebben en die hen er verdrietig over maken en hen bitter stemmen. Het bovenstaande geldt voor alles rond de ondertrouw, de sluiting van het huwelijk en de bruiloften. ==== 39. Wat is de aard of het karakter van het huwelijk?

Het is een op het recht gegrond samenbrengen van een man en een vrouw tot één vlees. Vóór de huwelijksdaad waren zij twee individuen, maar daarna zijn zij tot één vlees geworden. Dat wil zeggen dat ze door hun tot één worden naar lichaam en ziel één mens geworden zijn. ==== 40. Welke conclusie kunt u trekken uit deze formele reden voor het huwelijk? ====

1. De band tussen de gehuwden is heel nauw, en wel van dien aard dat ze de band die er is tussen ouders en kinderen heel ver te boven gaat. Dat zegt God in Genesis 2:24²⁴ Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen, en zij zullen tot één vlees zijn.: “Een man [zal] zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen, en zij zullen tot één vlees zijn,”
2. Ze zijn niet alleen nauw aan elkaar verbonden, maar hun band kan ook niet meer worden losgemaakt. Ze zijn namelijk “één vlees”, dus één mens geworden. Daarom zegt Christus in Matteüs 19:6⁶ Zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees. Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.: “Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.”
3. Het recht dat de gehuwden hebben over elkaars lichaam, is aan elkaar gelijk. De een moet naar de ander kijken in het licht van 1 Korintiërs 7:4⁴ De vrouw heeft niet zelf over haar lichaam te beschikken, doch haar man; en eveneens heeft de man niet zelf over zijn lichaam te beschikken, doch zijn vrouw.. Daar zegt de apostel dat man en vrouw één vlees zijn, waaruit hij afleidt dat de man geen zeggenschap heeft over zijn lichaam maar de vrouw; en dat de vrouw geen zeggenschap heeft over haar lichaam maar de man.
4. Dezelfde apostel geeft nog een leefregel voor de wederzijdse liefde als hij in Efeziërs 5:28,29²⁸ Zo zijn [ook] de mannen verplicht hun vrouw lief te hebben als hun eigen lichaam. Wie zijn eigen vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief; ²⁹ want niemand haat ooit zijn eigen vlees, maar hij voedt het en koestert het, zoals Christus de gemeente. zegt: “Zo zijn ook de mannen verplicht hun vrouw lief te hebben als hun eigen lichaam. Wie zijn eigen vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief; want niemand haat ooit zijn eigen vlees, maar hij voedt het en koestert het, zoals Christus de gemeente.”
5. Er behoort eenheid tussen de gehuwden te zijn ten aanzien van alle dingen; dat is gebaseerd op het goddelijke én het menselijke recht.

Dit is het wat ik wil zeggen over de gestalte van het huwelijk. ==== 41. Wat zijn de doelstellingen van het huwelijk? ==== Ten aanzien van de gehuwden zelf noemen we drie doelstellingen.

1. Ze moeten elkaar in alles helpen, zowel in de dingen ten aanzien van God als die ten aanzien van elkaar als mensen onderling. God heeft dat doel in Genesis 2:20²⁰ En de mens gaf namen aan al het vee, aan het gevogelte des hemels en aan al het gedierte des velds, maar voor zichzelf vond hij geen hulp, die bij hem paste. geformuleerd, want daar staat: “Ik zal hem een hulp maken, die bij hem past.” Daardoor kan er tussen die twee mensen een vertrouwelijke en vriendschappelijke omgang zijn, maar wel zó dat de man als hoofd van de vrouw altijd een hogere plaats inneemt. Dat leert de apostel in 1 Korintiërs 11:3³ Ik wil echter, dat gij dit weet: het hoofd van iedere man is Christus, het hoofd der vrouw is de man, en het hoofd van Christus is God..³²⁾
2. Het voortbrengen van kinderen die erfgenamen en later bezitters zullen zijn van de naam en de bezittingen van de vader. Dat doel heeft de Here benoemd met de woorden in Genesis 1:28²⁸ En God zegende hen en God zeide tot hen: Weest vruchtbaar en wordt talrijk; vervult de aarde en onderwerpt haar, heerst over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over al het gedierte, dat op de aarde kruipt.: “Weest vruchtbaar en wordt talrijk.”
3. Het huwelijk is een hulp- en geneesmiddel tegen alle boze lusten. Dat doel geeft Paulus aan als hij in 1 Korintiërs 7:2² maar met het oog op de gevallen van hoererij moet ieder zijn eigen vrouw hebben en iedere vrouw haar eigen man. zegt: “Met het oog op de gevallen van hoererij moet ieder zijn eigen vrouw hebben en iedere vrouw haar eigen man.”

Vanuit de maatschappij gedacht is het doel van het huwelijk dat het bij wijze van spreken een vruchtbare akker voor het maatschappelijk leven zal zijn. Met die bedoeling houdt de apostel de ouders in Efeziërs 6:4⁴ En gij, vaders, verbittert uw kinderen niet, maar voedt hen op in de tucht en in de terechtwijzing des Heren. voor om hun kinderen op te voeden in het onderwijs en de bestraffing van de Here. Het doel daarvan is dat de kinderen eenmaal nuttige en dienstbare burgers zijn in de gemeente en in de maatschappij, en ook dienaren van God en trouwe bewaarders en doorgevers van de goddelijke leer. Als u zonder verdere overwegingen op God Zelf ziet Die het huwelijk heeft ingesteld – dan is het doel van het huwelijk de eer van God Zelf. Dan gaat het erom dat de gehuwden Hem leren kennen, dienen, vrezen en eren, Die hen heeft samengebracht. De gehuwden moeten bedenken dat hun huwelijk een heerlijk en liefelijk beeld is van de verborgen eenheid die er is tussen Christus en Zijn gemeente, en die in dit leven al een begin heeft in geloof, liefde en gehoorzaamheid. In de hemel zal dat geestelijke huwelijk volkomen gerealiseerd worden.((Efeziërs 5:32 – “Dit geheimenis is groot, doch ik spreek met het oog op Christus en [op] de gemeente.”)) ==== 42. Wat is in strijd met deze leer over de doelstellingen van het huwelijk? ==== De dwaling van de roomsen. Zij zijn van mening dat het huwelijk door God ook is ingesteld om een kerkelijk sacrament te zijn. Dan is het een van de sacramenten waarvan zij menen dat er zeven in aantal zijn. Ze leiden dat af uit Efeziërs 5:32³² Dit geheimenis is groot, doch ik spreek met het oog op Christus en [op] de gemeente., want ze houden halsstarrig vast aan het woord dat vroegere vertalers gebruikten. Zij hadden namelijk wat de apostel mysterium – dat wil zeggen een verborgenheid – noemde, met het woord sacrament vertaald. Maar diezelfde oude vertaler vertaalt het woord mysterium in Efeziërs 3:3-6³ dat mij door openbaring het geheimenis bekendgemaakt is, gelijk ik boven in het kort daarvan schreef. ⁴ Daarnaar kunt gij bij het lezen u een begrip vormen van mijn inzicht in het geheimenis van Christus, ⁵ dat ten tijde van vroegere geslachten niet bekend is geworden aan de kinderen der mensen, zoals het nu door de Geest geopenbaard is aan de heiligen, zijn apostelen en profeten: ⁶ (dit geheimenis), dat de heidenen mede-erfgenamen zijn, medeleden en medegenoten van de belofte in Christus Jezus door het evangelie. en Kolossenzen 1:27²⁷ Hun heeft God willen bekendmaken, hoe rijk de heerlijkheid van dit geheimenis is onder de heidenen: Christus onder u, de hoop der heerlijkheid. ook met sacrament, terwijl het daar slaat op de roeping van de heidenen tot de gemeenschap met Christus. Dan moet die roeping van de heidenen maar het achtste sacrament zijn…! De roomsen zijn in strijd met zichzelf, als ze hun priesters van dit sacrament – zoals zij het noemen – afhouden en het huwelijk een vleselijke en zondige smet noemen waarmee niemand God kan behagen. O, o, wat een mooi sacrament is dat, wat toch een teken van iets heiligs wil zijn! De apostel leert echter dat de verborgenheid (mysterium) of het sacrament waarover hij spreekt, niet verwijst naar het huwelijk van man en vrouw, maar naar de vereniging van Christus en de gemeente. “Die twee zullen”, zegt hij, “tot één vlees zijn. Dit mysterium of geheimenis is groot, doch ik spreekt met oog op Christus en op de gemeente.” Onze verzoening met God wordt niet door het huwelijk bevestigd – en dat is toch het belangrijkste doel van de sacramenten. Het zou op een oneigenlijke manier een sacrament genoemd mogen worden, omdat het iets afbeeldt uit de natuur. Maar dan mogen heel veel fysieke dingen vanwege een zekere gelijkheid ook wel sacramenten van geestelijke en hemelse dingen genoemd worden. Er is vrijwel niets fysieks dat op deze manier geredeneerd geen sacrament genoemd mag worden, zoals een wijngaard, een weg, een deur of zout. ==== 43. Wat zijn de taken van de gehuwden? ==== Die vallen in twee categorieën uiteen; sommige taken hebben alle gehuwden gemeenschappelijk, en andere taken zijn specifiek voor de een of voor de ander. ==== 44. Welke taken hebben beide gehuwden gemeenschappelijk? ==== * Dat ze beiden een godvruchtig leven leiden voor God en op een eerlijke en reine manier met elkaar leven; dat ze zich beiden aan God onderwerpen en elkaar onderlinge liefde betonen. * Dat ze met elkaar in onverbroken trouw leven en elkaar rechtschapen en welwillend tegemoet treden in de gemeenschap van hun huwelijk. * Dat ze elkaar met geduld, zachtmoedigheid, goedheid en onderlinge vertroosting bijstaan in het verdragen van moeilijkheden, verdriet en benauwdheid. * En ten slotte dat ze elkaar helpen in het grootbrengen en opvoeden van de kinderen, die God hun wil geven. Dit laatste betekent niet alleen dat ze hun kinderen van voedsel voorzien zoals ook de dieren doen, maar hen ook onderwijzen in het geloof en de ware godsdienst. ==== 45. Door welke argumenten moeten de gehuwden aangespoord worden om die taken te verrichten? ==== - Door argumenten die zijn afgeleid uit de instelling en de wil van God, én door de vruchten van het huwelijk zelf. Omdat de gehuwden nu één vlees of één lichaam vormen, mogen ze door geen enkele schandvlek van elkaar afgescheurd worden. - God is de Bewerker van hun samengaan; daarom mogen ze niet van elkaar gescheiden worden.³³⁾ - Het huwelijk zij in ere bij allen en het bed onbezoedeld (Hebreeën 13:4⁴ Het huwelijk zij in ere bij allen en het bed onbezoedeld, want hoereerders en echtbrekers zal God oordelen.). Daarom mag het door geen enkele besmeuring, onzedelijkheid of losbandigheid bezoedeld worden. - De apostel zegt in 1 Tessalonicenzen 4:3³ Want dit wil God: uw heiliging, dat gij u onthoudt van de hoererij. en 4: “Want dit wil God: uw heiliging, dat gij u onthoudt van de hoererij, dat ieder uwer in heiliging en eerbaarheid zijn vat – dat is: zijn lichaam – wete te verwerven.” - Dat er kinderen zijn als vruchten van het huwelijk³⁴⁾, moet natuurlijk de onderlinge liefde tussen gehuwden opwekken. Dat de vrouw nu moeder is van de kinderen, heeft ze aan haar man te danken. En dat de man nu de vader is van de kinderen, heeft hij aan zijn vrouw te danken. Daarom worden de zonen (filii) en de dochter (filiae) genoemd. Dat wil zeggen dat ze philoi (vrienden) zijn vanwege de vriendschap (philian) die ze tussen de gehuwden onderling horen te bevorderen. Dit is de reden dat kinderen dierbare panden van de liefde worden genoemd. ==== 46. Wat zijn de onderscheiden taken van de een en de ander? ==== Die zijn ook van tweeërlei aard; sommige gelden voor de man en andere voor de vrouw. Wat zijn de taken van de man? - Hij moet zijn vrouw onderwijzen in de vreze en in de dienst van de ware God.³⁵⁾ Hij is het hoofd van zijn vrouw en moet haar beschermen, want hij heeft haar lief als zijn eigen vlees³⁶⁾. Hij gedraagt zich niet wrevelig tegenover haar maar treedt haar liefdevol en met respect tegemoet. Paulus verbiedt het immers om zich bitter tegen zijn vrouw op te stellen,³⁷⁾ en hij mag haar al helemaal niet hardvochtig, wreed of bars en nors behandelen als een slavin of een dienstmeisje. Nee, hij moet haar zien als zijn metgezel in dit leven en als zijn mede-erfgenaam, kortom als iemand die naast hem staat, met hem het bed deelt en samen met hem het huishouden bestuurt.³⁸⁾ Eva is immers niet uit Adams hoofd of uit zijn voeten gemaakt, maar uit zijn rib in z’n zijde. - Hij moet zijn beroep eerlijk uitoefenen en op die manier zijn vrouw en zijn gezin van al het nodige voorzien³⁹⁾. Als zijn vrouw bedroefd en in benauwdheid is, moet hij medelijden met haar hebben, haar troosten en haar helpen. Op deze manier neemt ook hij een deel op zich van de last die het huwelijk met zich meebrengt. Hij moet zijn vrouw ook ontzien als “brozer vaatwerk”, zoals Petrus daartoe oproept in zijn eerste brief.⁴⁰⁾ Zo moet de man niet met verachting, maar op een gepaste manier waardig, zorgvol en correct met haar omgaan. Dus: voorzichtig en verstandig, want ook zij is een erfgenaam van de genade, dus van het eeuwige leven. Wat zijn de taken van de vrouw? - Zij moet haar man de verschuldigde eer geven naar het voorbeeld van Sara, de vrouw van Abraham, die haar man gewoonlijk “heer” noemde, zoals Petrus ons voorhoudt.⁴¹⁾ - Ze mag geen heerschappij voeren, maar moet haar man in alles gehoorzaam zijn, omdat hij haar “heer” is.⁴²⁾ Ze moet hem daarom onderdanig aan hem zijn, maar dan op een vrijwillige manier en niet als een slavin of een dienstmeisje. Het behoort te zijn als de leden van het lichaam die het hoofd gehoorzamen, zoals de apostel ons voorhoudt in Efeziërs 5:24²⁴ Welnu, gelijk de gemeente onderdanig is aan Christus, zo ook de vrouw aan haar man, in alles.. Ze mag dus geen Xantippe zijn, dat wil zeggen: niet weerspannig, koppig en halsstarrig, maar juist bescheiden en eerbaar. ==== 47. Welke zaken zijn in strijd met de hierboven uiteengezette leer? ==== - Dat afschuwelijke beest van haat en nijd dat de satan gewoonlijk bij de gehuwden binnenbrengt. Daardoor gaan ze op een verkeerde manier met elkaar om, men verlaat elkaar of geeft zijn of haar liefde aan een overspelige. - De onbeschaamde schandalige praktijken van Nicolaïeten en wederdopers, die onder het mom van godsdienst de vrouwen tot algemeen bezit maken of hen gemeenschappelijk onder elkaar hebben. - Overspel, een losbandig uitleven in slechte lusten, schofferend gedrag en schandelijke wisseling van partner. Dan is er ook de roomse praktijk – waarvoor echter geen enkele noodzaak is – waarbij de geestelijke ongehuwd blijft; dat leidt tot hoererij, omdat men niet de gave van onthouding heeft. - Een verachten en afwijzen van het huwelijk, waardoor men bloot staat aan allerlei verleidingen om zich in woord of daad onkuis te gaan gedragen. ==== 48. Wat mag de gelovige in het huwelijk troost geven? ==== - Dat het God is Die het huwelijk heeft ingesteld en het huwelijk ook tot stand brengt.⁴³⁾ - Dat Hij de gehuwden die de Here vrezen en Hem aanroepen, nabij is en hun moeiten matigt. Dat liet Hij zien door Zijn aanwezigheid op de bruiloft te Kana.⁴⁴⁾ - Dat gehoorzaamheid en geduld bij moeiten en zorgen in het huwelijk van de gelovigen voor God aangenaam zijn, zoals Paulus ook zegt in 1 Timoteüs 2:15¹⁵ doch zij zal behouden worden, kinderen ter wereld brengende, indien zij blijft in geloof, liefde en heiliging, met ingetogenheid.: De gelovige vrouw “zal behouden worden, kinderen ter wereld brengende, indien zij blijft in geloof, liefde en heiliging, met ingetogenheid.” - Dat het huwelijk een heerlijke afbeelding is van de verborgen vereniging tussen Christus en de gemeente⁴⁵⁾. En ten slotte dat de hoop op de opstanding en de toekomstige heerlijkheid een heel geschikt en krachtig geneesmiddel is in alle moeiten en verdrietige dingen in het huwelijksleven.⁴⁶⁾