Institutie van Bucanus

de christelijke leer in vragen en antwoorden

institutie:12

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie		Vorige revisie
institutie:12 [31-05-2025 om 12.25 uur] – Cornelis Bregmaninstitutie:12 [08-09-2025 om 20.17 uur] (huidige) – Henk van Abbema
Regel 7: Regel 7:
 Het is een goddelijke instelling, want: Het is een goddelijke instelling, want:
  
-  - het huwelijk is door God ingesteld tussen heilige personen die niet wisten van schuld; ze waren in het paradijs dus werkelijk een echt beeld van God.((*Genesis 1:27-28 *Genesis 2:15,18,21)) +  - Het huwelijk is door God ingesteld tussen heilige personen die niet wisten van schuld; ze waren in het paradijs dus werkelijk een echt beeld van God.((*Genesis 1:27-28 *Genesis 2:15,18,21)) 
-  - het is een voorbeeld en voorschrift geweest van het ware en geestelijke huwelijk dat er tussen Christus en zijn gemeente zou zijn.((*Efeziërs 5:23)) +  - Het is een voorbeeld en voorschrift geweest van het ware en geestelijke huwelijk dat er tussen Christus en zijn gemeente zou zijn.((*Efeziërs 5:23)) 
-  - het werd ingesteld opdat de gemeente door het voortbrengen van kinderen zou groeien en opdat de zaligheid van ieder hierdoor zou worden geholpen en bevorderd.((*Genesis 1:28 *Genesis 2:18))+  - Het werd ingesteld opdat de gemeente door het voortbrengen van kinderen zou groeien en opdat de zaligheid van ieder hierdoor zou worden geholpen en bevorderd.((*Genesis 1:28 *Genesis 2:18))
  
 Het is ook een menselijke en sociaal-maatschappelijke instelling, want het is ingesteld met het doel het menselijke geslacht uit te breiden en het maatschappelijk leven van de mensen te onderhouden. Het is ook een menselijke en sociaal-maatschappelijke instelling, want het is ingesteld met het doel het menselijke geslacht uit te breiden en het maatschappelijk leven van de mensen te onderhouden.
Regel 51: Regel 51:
 ==== 5. Wat is in strijd met de leer dat het huwelijk een goddelijke oorsprong heeft? ==== ==== 5. Wat is in strijd met de leer dat het huwelijk een goddelijke oorsprong heeft? ====
  
-De ketterij van Montanus, en die van de tatianen, saturnianen, manicheeërs, marcionieten, priscillianen en encratiten. Zij verdoemden het huwelijk als een leer en praktijk van de duivel. De paus Syricus stond heel dicht bij deze ketterijen, want hij heeft beweerd dat het huwelijk “vuilheid van het vlees” is, waardoor niemand God kan behagen. Tegen hen allen moet men echter uitspraken van Paulus stellen die hij deed in 1 Timoteüs 4:1-4.+De ketterij van Montanus, en die van de Tatianen, Saturnianen, Manicheeërs, Marcionieten, Priscillianen en Encratiten. Zij verdoemden het huwelijk als een leer en praktijk van de duivel. De paus Syricus stond heel dicht bij deze ketterijen, want hij heeft beweerd dat het huwelijk “vuilheid van het vlees” is, waardoor niemand God kan behagen. Tegen hen allen moet men echter uitspraken van Paulus stellen die hij deed in 1 Timoteüs 4:1-4.
  
 ===== Over het huwelijk zelf ===== ===== Over het huwelijk zelf =====
Regel 63: Regel 63:
 ==== 7. Welke feiten zijn hiermee in strijd? ==== ==== 7. Welke feiten zijn hiermee in strijd? ====
  
-  - Dat mannen veel vrouwen hebben; en dan niet achtereenvolgens, zodat de ene de plaats inneemt van de andere, maar veel vrouwen tegelijkertijd. Deze schending van het wettige huwelijk vond haar oorsprong in Lamech, een man uit het geslacht van Kaïn, zoals we kunnen zien in Genesis 4:19. Daarna is deze gewoonte aan de patriarchen toegestaan, niet om daarmee de zinnenlust te bevredigen maar om godvrezende kinderen voort te brengen. Enerzijds was het in die tijd al de gewone manier van doen geworden, en anderzijds was het een toegang waardoor God Zijn belofte liet realiseren dat uit een gering aantal mensen een ontelbaar groot nageslacht zou voortkomen. Maar later is deze handelwijze door Christus Zelf veroordeeld. Dat zien we in Matteüs 19:8, waar Hij zegt dat het zo niet “van den beginne” geweest is, en ook verklaart dat hij die zijn vrouw verlaat en vervolgens een ander trouwt, echtbreuk en dus overspel doet.((*Matteüs 5:32)) Toen God aan Adam een vrouw wilde geven, heeft Hij niet twee of meer ribben, maar slechts één rib genomen. God gaf Adam dus niet veel vrouwen, maar heeft alleen één vrouw geschapen; de Heere bracht hem dus ook niet veel vrouwen, maar slechts één vrouw.+  - Dat mannen veel vrouwen hebben; en dan niet achtereenvolgens, zodat de ene de plaats inneemt van de andere, maar veel vrouwen tegelijkertijd. Deze schending van het wettige huwelijk vond haar oorsprong in Lamech, een man uit het geslacht van Kaïn, zoals we kunnen zien in Genesis 4:19. Daarna is deze gewoonte aan de Patriarchen toegestaan, niet om daarmee de zinnenlust te bevredigen maar om godvrezende kinderen voort te brengen. Enerzijds was het in die tijd al de gewone manier van doen geworden, en anderzijds was het een toegang waardoor God Zijn belofte liet realiseren dat uit een gering aantal mensen een ontelbaar groot nageslacht zou voortkomen. Maar later is deze handelwijze door Christus Zelf veroordeeld. Dat zien we in Matteüs 19:8, waar Hij zegt dat het zo niet “van den beginne” geweest is, en ook verklaart dat hij die zijn vrouw verlaat en vervolgens een ander trouwt, echtbreuk en dus overspel doet.((*Matteüs 5:32)) Toen God aan Adam een vrouw wilde geven, heeft Hij niet twee of meer ribben, maar slechts één rib genomen. God gaf Adam dus niet veel vrouwen, maar heeft alleen één vrouw geschapen; de Heere bracht hem dus ook niet veel vrouwen, maar slechts één vrouw.
   - Ook in strijd met het huwelijk zijn hoererij, overspel, de vervloekte praktijk van sodomie [of homofiele praktijken] en de verschrikkelijke geslachtelijke vermenging van mensen en dieren. Zie hierover Leviticus 18:20-23 en 20:10-13, en ook Romeinen 1:26-27.   - Ook in strijd met het huwelijk zijn hoererij, overspel, de vervloekte praktijk van sodomie [of homofiele praktijken] en de verschrikkelijke geslachtelijke vermenging van mensen en dieren. Zie hierover Leviticus 18:20-23 en 20:10-13, en ook Romeinen 1:26-27.
  
Regel 72: Regel 72:
 ==== 9. Is het de dienaren van het Woord toegestaan in het huwelijk te treden? ==== ==== 9. Is het de dienaren van het Woord toegestaan in het huwelijk te treden? ====
  
-Ja, het is hun toegestaan[, om de volgende redenen:]+Ja, het is hun toegestaan. [ om de volgende redenen:]
  
   - God geeft dat ook zij in staat zijn een huwelijk aan te gaan en kinderen te krijgen. Ook voor hen geldt dat het samengaan van man en vrouw een natuurlijk gegeven is.((*Genesis 1:27 *Genesis 2:18,24))   - God geeft dat ook zij in staat zijn een huwelijk aan te gaan en kinderen te krijgen. Ook voor hen geldt dat het samengaan van man en vrouw een natuurlijk gegeven is.((*Genesis 1:27 *Genesis 2:18,24))
Regel 274: Regel 274:
  
 Deze gang van zaken verhoogt de waardigheid van het huwelijk en neemt voor de pasgehuwden alle negatieve vermoedens weg dat ze als overspelers samenwonen. Deze gang van zaken verhoogt de waardigheid van het huwelijk en neemt voor de pasgehuwden alle negatieve vermoedens weg dat ze als overspelers samenwonen.
- +Deze plechtigheid kan ook God zelf niet afwijzen, want Hij wil aangeroepen zijn en onthoudt zijn zegen niet aan hen die zijn Naam aanroepen.
-Ook zijn Naam aanroepen.+
  
 ==== 38. Maar wat houdt de viering van de bruiloft dan in? ==== ==== 38. Maar wat houdt de viering van de bruiloft dan in? ====
Regel 287: Regel 286:
 //**Hoe denkt u over de huwelijksmaaltijden, en denkt u dat die zijn toegestaan?**// //**Hoe denkt u over de huwelijksmaaltijden, en denkt u dat die zijn toegestaan?**//
  
-Ja, dat denk ik wel, want ze zijn bij vrijwel alle volken gebruikelijk en dus heel gewoon geweest; bovendien wordt dit bevestigd door veel voorbeelden in de Schrift. We lezen in Genesis 29:22 dat Laban een grote maaltijd gehouden heeft, en Christus heeft deze gewoonte met Zijn aanwezigheid bevestigd en er bovendien Zijn goedkeuring aan gegeven door Zijn geschenk om het water in de stenen watervaten in de allerbeste wijn te veranderen.((*Johannes 2:1-8)) Maar bij zulke maaltijden moet men wel bedacht zijn op wat er over de bruiloft van Tobias gezegd wordt in Tobias 7:17 en 8:22; die werd namelijk gehouden in de ‘vreze des Heren’. Denk in dit verband ook aan de maaltijd die door koning Ahasveros georganiseerd werd.((*Ester 1:8)) Daar ging het er zo gematigd aan toe dat niemand werd gedwongen om veel te drinken.+Ja, dat denk ik wel, want ze zijn bij vrijwel alle volken gebruikelijk en dus heel gewoon geweest; bovendien wordt dit bevestigd door veel voorbeelden in de Schrift. We lezen in Genesis 29:22 dat Laban een grote maaltijd gehouden heeft, en Christus heeft deze gewoonte met Zijn aanwezigheid bevestigd en er bovendien Zijn goedkeuring aan gegeven door Zijn geschenk om het water in de stenen watervaten in de allerbeste wijn te veranderen.((*Johannes 2:1-8)) Maar bij zulke maaltijden moet men wel bedacht zijn op wat er over de bruiloft van Tobias gezegd wordt in Tobias 7:////17 en 8:////22; die werd namelijk gehouden in de ‘vreze des Heren’. Denk in dit verband ook aan de maaltijd die door koning Ahasveros georganiseerd werd.((*Ester 1:8)) Daar ging het er zo gematigd aan toe dat niemand werd gedwongen om veel te drinken.
  
 Bruiloften worden voor de duivel en niet voor God gevierd als ze gepaard gaan met veel overdaad, met ijdel gepronk, met grote gulzigheid en dronkenschap, en als dat allemaal gebeurt in een zwoele sfeer met schuine spelletjes. Dat is wel een van de belangrijkste oorzaken van alle moeite en bezwaren die velen ten aanzien van bruiloften hebben en die hen er verdrietig over maken en hen bitter stemmen. Bruiloften worden voor de duivel en niet voor God gevierd als ze gepaard gaan met veel overdaad, met ijdel gepronk, met grote gulzigheid en dronkenschap, en als dat allemaal gebeurt in een zwoele sfeer met schuine spelletjes. Dat is wel een van de belangrijkste oorzaken van alle moeite en bezwaren die velen ten aanzien van bruiloften hebben en die hen er verdrietig over maken en hen bitter stemmen.
Regel 299: Regel 298:
 ==== 40. Welke conclusie kunt u trekken uit deze formele reden voor het huwelijk? ==== ==== 40. Welke conclusie kunt u trekken uit deze formele reden voor het huwelijk? ====
  
-  - De band tussen de gehuwden is heel nauw, en wel van dien aard dat ze de band die er is tussen ouders en kinderen heel ver te boven gaat. Dat zegt God in Genesis 2:24: “Een man [zal] zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen, en zij zullen tot één vlees zijn,”+  - De band tussen de gehuwden is heel nauw, en wel van dien aard dat ze de band die er is tussen ouders en kinderen heel ver te boven gaat. Dat zegt God in Genesis 2:24: “Een man [zal] zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen, en zij zullen tot één vlees zijn.”
   - Ze zijn niet alleen nauw aan elkaar verbonden, maar hun band kan ook niet meer worden losgemaakt. Ze zijn namelijk “één vlees”, dus één mens geworden. Daarom zegt Christus in Matteüs 19:6: “Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.”   - Ze zijn niet alleen nauw aan elkaar verbonden, maar hun band kan ook niet meer worden losgemaakt. Ze zijn namelijk “één vlees”, dus één mens geworden. Daarom zegt Christus in Matteüs 19:6: “Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.”
   - Het recht dat de gehuwden hebben over elkaars lichaam, is aan elkaar gelijk. De een moet naar de ander kijken in het licht van 1 Korintiërs 7:4. Daar zegt de apostel dat man en vrouw één vlees zijn, waaruit hij afleidt dat de man geen zeggenschap heeft over zijn lichaam maar de vrouw; en dat de vrouw geen zeggenschap heeft over haar lichaam maar de man.   - Het recht dat de gehuwden hebben over elkaars lichaam, is aan elkaar gelijk. De een moet naar de ander kijken in het licht van 1 Korintiërs 7:4. Daar zegt de apostel dat man en vrouw één vlees zijn, waaruit hij afleidt dat de man geen zeggenschap heeft over zijn lichaam maar de vrouw; en dat de vrouw geen zeggenschap heeft over haar lichaam maar de man.
Regel 317: Regel 316:
 Vanuit de maatschappij gedacht is het doel van het huwelijk dat het bij wijze van spreken een vruchtbare akker voor het maatschappelijk leven zal zijn. Met die bedoeling houdt de apostel de ouders in Efeziërs 6:4 voor om hun kinderen op te voeden in het onderwijs en de bestraffing van de Here. Het doel daarvan is dat de kinderen eenmaal nuttige en dienstbare burgers zijn in de gemeente en in de maatschappij, en ook dienaren van God en trouwe bewaarders en doorgevers van de goddelijke leer. Vanuit de maatschappij gedacht is het doel van het huwelijk dat het bij wijze van spreken een vruchtbare akker voor het maatschappelijk leven zal zijn. Met die bedoeling houdt de apostel de ouders in Efeziërs 6:4 voor om hun kinderen op te voeden in het onderwijs en de bestraffing van de Here. Het doel daarvan is dat de kinderen eenmaal nuttige en dienstbare burgers zijn in de gemeente en in de maatschappij, en ook dienaren van God en trouwe bewaarders en doorgevers van de goddelijke leer.
  
-Als u zonder verdere overwegingen op God Zelf ziet Die het huwelijk heeft ingesteld – dan is het doel van het huwelijk de eer van God Zelf. Dan gaat het erom dat de gehuwden Hem leren kennen, dienen, vrezen en eren, Die hen heeft samengebracht. De gehuwden moeten bedenken dat hun huwelijk een heerlijk en liefelijk beeld is van de verborgen eenheid die er is tussen Christus en Zijn gemeente, en die in dit leven al een begin heeft in geloof, liefde en gehoorzaamheid. In de hemel zal dat geestelijke huwelijk volkomen gerealiseerd worden.((*Efeziërs 5:32))+Als u zonder verdere overwegingen op God zelf ziet die het huwelijk heeft ingesteld – dan is het doel van het huwelijk de eer van God zelf. Dan gaat het erom dat de gehuwden Hem leren kennen, dienen, vrezen en eren, die hen heeft samengebracht. De gehuwden moeten bedenken dat hun huwelijk een heerlijk en liefelijk beeld is van de verborgen eenheid die er is tussen Christus en zijn gemeente, en die in dit leven al een begin heeft in geloof, liefde en gehoorzaamheid. In de hemel zal dat geestelijke huwelijk volkomen gerealiseerd worden.((*Efeziërs 5:32))
  
 ==== 42. Wat is in strijd met deze leer over de doelstellingen van het huwelijk? ==== ==== 42. Wat is in strijd met deze leer over de doelstellingen van het huwelijk? ====
Regel 350: Regel 349:
 //**Wat zijn de taken van de man?**// //**Wat zijn de taken van de man?**//
  
-  - Hij moet zijn vrouw onderwijzen in de vreze en in de dienst van de ware God.((*Deuteronomium 11:19 *1 Korintiërs 7:14-16)) Hij is het hoofd van zijn vrouw en moet haar beschermen, want hij heeft haar lief als zijn eigen vlees((*Efeziërs 5:23,28,29)). Hij gedraagt zich niet wrevelig tegenover haar maar treedt haar liefdevol en met respect tegemoet. Paulus verbiedt het immers om zich bitter tegen zijn vrouw op te stellen,((*Kolossenzen 3:19)) en hij mag haar al helemaal niet hardvochtig, wreed of bars en nors behandelen als een slavin of een dienstmeisje. Nee, hij moet haar zien als zijn metgezel in dit leven en als zijn mede-erfgenaam, kortom als iemand die naast hem staat, met hem het bed deelt en samen met hem het huishouden bestuurt.((*Genesis 29:10-12 *Galaten 4:29,30 *Efeziërs 5:25)) Eva is immers niet uit Adams hoofd of uit zijn voeten gemaakt, maar uit zijn rib in z’n zijde.+  - Hij moet zijn vrouw onderwijzen in de vreze en in de dienst van de ware God.((*Deuteronomium 11:19 *1 Korintiërs 7:14-16)) Hij is het hoofd van zijn vrouw en moet haar beschermen, want hij heeft haar lief als zijn eigen vlees((*Efeziërs 5:23,28,29)). Hij gedraagt zich niet wrevelig tegenover haar, maar treedt haar liefdevol en met respect tegemoet. Paulus verbiedt het immers om zich bitter tegen zijn vrouw op te stellen,((*Kolossenzen 3:19)) en hij mag haar al helemaal niet hardvochtig, wreed of bars en nors behandelen als een slavin of een dienstmeisje. Nee, hij moet haar zien als zijn metgezel in dit leven en als zijn mede-erfgenaam, kortom als iemand die naast hem staat, met hem het bed deelt en samen met hem het huishouden bestuurt.((*Genesis 29:10-12 *Galaten 4:29,30 *Efeziërs 5:25)) Eva is immers niet uit Adams hoofd of uit zijn voeten gemaakt, maar uit zijn rib in zijn zijde.
   - Hij moet zijn beroep eerlijk uitoefenen en op die manier zijn vrouw en zijn gezin van al het nodige voorzien((*1 Timoteüs 5:8)). Als zijn vrouw bedroefd en in benauwdheid is, moet hij medelijden met haar hebben, haar troosten en haar helpen. Op deze manier neemt ook hij een deel op zich van de last die het huwelijk met zich meebrengt. Hij moet zijn vrouw ook ontzien als “brozer vaatwerk”, zoals Petrus daartoe oproept in zijn eerste brief.((*1 Petrus 3:7)) Zo moet de man niet met verachting, maar op een gepaste manier waardig, zorgvol en correct met haar omgaan. Dus: voorzichtig en verstandig, want ook zij is een erfgenaam van de genade, dus van het eeuwige leven.   - Hij moet zijn beroep eerlijk uitoefenen en op die manier zijn vrouw en zijn gezin van al het nodige voorzien((*1 Timoteüs 5:8)). Als zijn vrouw bedroefd en in benauwdheid is, moet hij medelijden met haar hebben, haar troosten en haar helpen. Op deze manier neemt ook hij een deel op zich van de last die het huwelijk met zich meebrengt. Hij moet zijn vrouw ook ontzien als “brozer vaatwerk”, zoals Petrus daartoe oproept in zijn eerste brief.((*1 Petrus 3:7)) Zo moet de man niet met verachting, maar op een gepaste manier waardig, zorgvol en correct met haar omgaan. Dus: voorzichtig en verstandig, want ook zij is een erfgenaam van de genade, dus van het eeuwige leven.
  
Regel 356: Regel 355:
  
   - Zij moet haar man de verschuldigde eer geven naar het voorbeeld van Sara, de vrouw van Abraham, die haar man gewoonlijk “heer” noemde, zoals Petrus ons voorhoudt.((* 1 Petrus 3:6))   - Zij moet haar man de verschuldigde eer geven naar het voorbeeld van Sara, de vrouw van Abraham, die haar man gewoonlijk “heer” noemde, zoals Petrus ons voorhoudt.((* 1 Petrus 3:6))
-  - Ze mag geen heerschappij voeren, maar moet haar man in alles gehoorzaam zijn, omdat hij haar “heer” is.((*Efeziërs 5:22)) Ze moet hem daarom onderdanig aan hem zijn, maar dan op een vrijwillige manier en niet als een slavin of een dienstmeisje. Het behoort te zijn als de leden van het lichaam die het hoofd gehoorzamen, zoals de apostel ons voorhoudt in Efeziërs 5:24. Ze mag dus geen Xantippe zijn, dat wil zeggen: niet weerspannig, koppig en halsstarrig, maar juist bescheiden en eerbaar.+  - Ze mag geen heerschappij voeren, maar moet haar man in alles gehoorzaam zijn, omdat hij haar “heer” is.((*Efeziërs 5:22)) Ze moet hem daarom onderdanig zijn, maar dan op een vrijwillige manier en niet als een slavin of een dienstmeisje. Het behoort te zijn als de leden van het lichaam die het hoofd gehoorzamen, zoals de apostel ons voorhoudt in Efeziërs 5:24. Ze mag dus geen Xantippe zijn, dat wil zeggen: niet weerspannig, koppig en halsstarrig, maar juist bescheiden en eerbaar.
  
 ==== 47. Welke zaken zijn in strijd met de hierboven uiteengezette leer? ==== ==== 47. Welke zaken zijn in strijd met de hierboven uiteengezette leer? ====
Regel 367: Regel 366:
 ==== 48. Wat mag de gelovige in het huwelijk troost geven? ==== ==== 48. Wat mag de gelovige in het huwelijk troost geven? ====
  
-  - Dat het God is Die het huwelijk heeft ingesteld en het huwelijk ook tot stand brengt.((*Genesis 2:18-21 *Genesis 24:14,50,51)) +  - Dat het God is Die het huwelijk heeft ingesteld en het ook tot stand brengt.((*Genesis 2:18-21 *Genesis 24:14,50,51)) 
-  - Dat Hij de gehuwden die de Here vrezen en Hem aanroepen, nabij is en hun moeiten matigt. Dat liet Hij zien door Zijn aanwezigheid op de bruiloft te Kana.((*Johannes 2:2))+  - Dat Hij de gehuwden die de Hem vrezen en aanroepen, nabij is en hun moeiten matigt. Dat liet Hij zien door zijn aanwezigheid op de bruiloft te Kana.((*Johannes 2:2))
   - Dat gehoorzaamheid en geduld bij moeiten en zorgen in het huwelijk van de gelovigen voor God aangenaam zijn, zoals Paulus ook zegt in 1 Timoteüs 2:15: De gelovige vrouw “zal behouden worden, kinderen ter wereld brengende, indien zij blijft in geloof, liefde en heiliging, met ingetogenheid.”   - Dat gehoorzaamheid en geduld bij moeiten en zorgen in het huwelijk van de gelovigen voor God aangenaam zijn, zoals Paulus ook zegt in 1 Timoteüs 2:15: De gelovige vrouw “zal behouden worden, kinderen ter wereld brengende, indien zij blijft in geloof, liefde en heiliging, met ingetogenheid.”
   - Dat het huwelijk een heerlijke afbeelding is van de verborgen vereniging tussen Christus en de gemeente((*Efeziërs 5:32)). En ten slotte dat de hoop op de opstanding en de toekomstige heerlijkheid een heel geschikt en krachtig geneesmiddel is in alle moeiten en verdrietige dingen in het huwelijksleven.((*Job 19:25-27 *1 Petrus 3:7))   - Dat het huwelijk een heerlijke afbeelding is van de verborgen vereniging tussen Christus en de gemeente((*Efeziërs 5:32)). En ten slotte dat de hoop op de opstanding en de toekomstige heerlijkheid een heel geschikt en krachtig geneesmiddel is in alle moeiten en verdrietige dingen in het huwelijksleven.((*Job 19:25-27 *1 Petrus 3:7))

Paginahulpmiddelen