Repudium wordt gebruikt voor het weigeren van een beschamende zaak (rem pudendam). Maar divortium komt van divertendo, dat is verhuizen. Want door echtscheiding verhuizen de getrouwden en gaan in verschillende (diversas) wijken wonen. Of, zoals sommigen het verstaan: A diversitate mentis, verschil van inzicht, zin en wil, die de oorzaak is van echtscheiding. Als men verschilt van wil en een ander inzicht heeft als toen men trouwde. De Hebreeen noemen het Keritut, dat is afsnijding. De Grieken noemen het apopempomai en apostasion, Matteus 5:31, alsof je zegt: ver van elkaar en afstand en ook apolusin, dat is ontbinding. Waarvan in Matteus 19:8 staat: apolaiten gunaika, zijn vrouw verlaten, ontbinden. En biblion apostasion, scheidbrief of losbrief genoemd, ten aanzien van de man, die van zijn vrouw scheidt. Want het was de vrouw niet geoorloofd van haar man te scheiden of de man een scheidbrief te geven¹⁾, maar de man scheidde van zijn vrouw.

In de Schrift zonder meer niet.

Modestinus zegt nochtans dat verlating geschied tussen bruidegom en bruid, echtscheiding tussen man en vrouw na het voltrokken huwelijk. Welk onderscheid wij behouden om beter te leren. Daarom zullen we eerst van de verlating, dat is, van de verbreking van beloften en ondertrouw spreken.

Nee dat mag niet, want het wordt niet alleen door menselijke bewilliging, zoals andere handelingen in het menselijk verkeer, maar door Goddelijke autoriteit tot stand gebracht, en dus: Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet. Matteus 19:6.

Over het algemeen worden er zeven voorgesteld.

1. Als een persoon na de ondertrouw in kwaad gerucht komt vanwege een zonde.
2. Als er een een of ander zwaar gebrek aan het lichaam of aan het gemoed voorkomt, die het gebruik van het huwelijk gruwelijk of schadelijk maakt, zoals lepra, de vallende ziekte, uitzinnigheid, ongeneselijke verlamming. En het zou echt beter zijn door wetgeving te voorkomen dat zij die met zulke verschrikkelijke en ongeneselijke ziekten gekweld zijn zouden mogen huwen, aangezien blijkt dat ze van God tot de ongehuwde staat geroepen zijn en beroofd zijn van het vermogen om het huwelijk wettig te gebruiken. Want wie zou toch met een goed geweten het huwelijk kunnen volbrengen, dat hij niet mag gebruiken, ja, zichzelf en andere burgers verderft. Ja, tenslotte kinderen voorbrengt tot een voortdurende ellende en algemene schade en nadeel van de maatschappij.
3. Wanneer er ondertussen overspelige verwantschap (zoals men 't noemt) voorkomt. Dat is, als de bruidegom iemand van de bloed-vriendinnen van de bruid bekend heeft. Alhoewel de bruid hem niet wil verlaten, zo moet toch zo'n ondertrouw verbroken worden, niet zonder zware straffen aan degene, die de trouw zo meinedig gebroken heeft.
4. Het verkeerd en langdurig afwezig zijn van de bruidegom of de bruid is een verbreking van de belofte. Maar na drie voorgaande openbare afkondigingen in de kerkgelijke vergadering, een bepaalde tijd de een na de ander. Die nochtans tegen zijn wil weg blijft mag niet voor een verlater gehouden worden.
5. Schandelijke ketterij of afval van de ware religie en godsdienst.
6. Zulk een verstoring van de verstandhouding tussen bruidegom en bruid dat ze op geen enkele wijze kunnen verzoend worden en de vleselijke band er nog niet geweest is. Opdat niet iets schandelijks en kwaads volgt uit een gedwongen huwelijk. Wel zo, dat wie schuld hebben, vanwege hun lichtvaardigheid en niet gehouden trouwe, gestraft worden.
7. Bij beschadiging, schending of beroving van enig lid, waardoor de persoon lelijk en schandelijk wordt gemaakt. Onder dit voorbehoud (naar de regel) dat de gemeenschap er niet tussengekomen is.
8. Hier komt nog bij: overspel, wat geheel en al de beloften breekt evenals de band van het huwelijk.
9. Ook de ondertrouwingen tussen onvolwassen personen en die zonder autoriteit, wil en toezegging van de ouders, of hen die in de plaats van de ouders zijn, gesloten zijn. Ook die, wanneer er sprake is van verwisseling van persoon (zoals Lea door Rachel aan Jakob opgedrongen werd). Of ook als een dienstmeisje of slaaf als was het een vrije persoon iemand opgedrongen wordt, of door geweld of vrees of alleen onder bepaalde voorwaarde. Deze ondertrouwingen mogen afgesneden worden, tenzij men bij nader inzien ervan verzekerd is dat de band vrijwillig of met vrijwillige eenstemmigheid is aangegaan.

Op twee manieren.

1. Als het van zichzelf en met recht ook geen huwelijk is, voor geen huwelijk gehouden of door het recht zelf verklaard wordt geen huwelijk te zijn.
2. Als het huwelijk dat vast en bevestigd geweest is, om wettelijke redenen gebroken wordt.

1. Als er gebrek of zonde is in het huwelijkscontract.
2. Als er gebrek of zonde is in de persoenen die het huwelijk aangaan.

Als het contract, de overeenkomst, of de bewilliging schandelijk en ongeoorloofd of onrechtvaardig is.

Wanneer is de bewilliging schandelijk?

1. Als deze strijdig is met de wet van God en de natuur en een huwelijk gesloten wordt in de graden die door God verboden zijn. En daarom is zo'n huwelijk schandelijk en schofterig en van rechtswege geen huwelijk.
2. Ongeoorloofd als het strijdig is tegen het verbod van de vrome overheden, die huwelijken in bepaalde graden, ten behoeve van het maatschappelijk welzijn, verbieden.

Dit onderscheid moet wel gemaakt worden, dat onbehoorlijke verhoudingen in graden welke God verboden heeft, door geen menselijke bepaling verleend, door geen kerkelijke zegening en door geen vleselijke band mogen of behoren bevestigd te worden. Maar de verhoudingen in graden, die door de overheid verboden zijn, moge toegelaten worden, door rekkelijkheid als de nood en de gelegenheid dat vereist.

Die voltrokken worden tegen de bewilliging, autoriteit, macht en opzicht van de ouders die goed en recht oordelen over de kinderen die gesteld zijn onder de macht van de ouders. Deze verhoudingen die de ouders zeker niet bondig willen laten zijn, behoren ook niet bondig verklaard te worden, zoals Christus zegt in Matteüs 19:6⁶ Zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees. Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.: Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet. Wat de mens dan samenvoegt tegen en buiten Gods woord, dat wil God gescheiden hebben.

1. Als iemand zich als maagd uitgeeft, met zekere getuigenissen, zwanger blijkt te zijn of uit de tijd van het baren blijkt geschonden te zijn. Want zodanige moet naar de wet van God als een overspeelster gestenigd worden. Hieromtrent willen de Canonici, dat de hoererij die na sluiting van het huwelijk geschiedt, het gesloten huwelijk hindert, maar niet die tevoren geschied is. 2. Wanneer iemand van de gehuwden door natuurlijk onvermogen tot het huwelijk onbekwaam is, of als de een of de ander het gebrek van het lichaam, namelijk een ongeneeslijke ziekte, die onbekend was, vanaf het begin van het huwelijk verborgen gehouden heeft. Evenals wanneer iemand zich uitgeeft voor en een man maar een gesnedene is of een eunuch, danwel van nature van zijns moeders lichaam af aan of door een ongeluk vermorzeld of door iemand gesneden: want hetgeen hem ontbreekt onthoudt hem van het huwelijk, omdat hij geen man is. Zodanige huwelijken zijn van rechtswege geen huwelijken, omdat er geen wettige bewilliging is als de een bedriegt en de ander dwaalt: volgens de algemene regel dat de wil van degene die dwaalt niet geldig is en als in de overeenkomst, ter goeder trouw gesloten, bedrog komt, dan is die niet rechtsgeldig. Aangezien God bedriegerij, halfheid en dwaling laakt, daarom moet men niet zeggen dat Hij een Auteur en oorzaak is van zulke huwelijken.

__

voetnoten

Deuteronomium 24:1¹ Wanneer iemand een vrouw genomen en gehuwd heeft, dan zal, - als hij haar geen genegenheid toedraagt, omdat hij iets onbehoorlijks aan haar gevonden heeft, en hij een scheidbrief geschreven en haar die overhandigd heeft, waarna hij haar uit zijn huis heeft weggezonden. Wanneer iemand een vrouw genomen en gehuwd heeft, dan zal, - als hij haar geen genegenheid toedraagt, omdat hij iets onbehoorlijks aan haar gevonden heeft, en hij een scheidbrief geschreven en haar die overhandigd heeft, waarna hij haar uit zijn huis heeft weggezonden.

Maleachi 2:16¹⁶ Want Ik haat de echtscheiding, zegt de Here, de God van Israël, en dat men zijn gewaad met geweldpleging overdekt, zegt de Here der heerscharen. Daarom, weest op uw hoede voor uw hartstocht en weest niet ontrouw. Want Ik haat de echtscheiding, zegt de HERE, de God van Israël, en dat men zijn gewaad met geweldpleging overdekt, zegt de HERE der heerscharen. Daarom weest op uw hoede voor uw hartstocht en wees niet ontrouw.