Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- institutie:23 [29-08-2024 om 17.47 uur] – ds. J.H. Zwart
+++ institutie:23 [11-04-2025 om 09.01 uur] (huidige) – Externe bewerking 127.0.0.1
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ====== Het lijden en de dood van Christus ======
-==== 1. Wat verstaan we onder 'het lijden van Christus'? ====
+==== 1. Wat bedoelt u als u het woord “lijden” gebruikt dat Christus onderging? ====
-  - Als een synecdoche alles dat Christus vanaf Zijn ontvangenis en geboorte - zoals dat hij meteen na Zijn geboorte in een kribbe moest liggen omdat er geen plaats voor Zijn moeder in de herberg was,((*Lucas 2:7)) en dat Hij op de achtste dag na Zijn geboorte Zijn bloed vergoot bij Zijn besnijdenis((*Lucas 2:21)) - en daarna heeft geleden, tot de tijd toe dat Hij een offer voor ons op het altaar van het kruis geworden is. Maar met name wel al de soorten van ongeluk en gruwelijke straffen die Hij voor de rechter Pilatus geleden heeft.
+In dat ene woord “lijden” vat men als in een synecdoche alles samen wat Christus vanaf het begin van zijn komst in de moederschoot heeft meegemaakt. Direct na zijn geboorte moest Hij in een voerbak liggen, omdat er voor zijn moeder in de herberg geen plaats was (Lucas 2:7). Op de achtste dag na zijn geboorte, werd zijn bloed vergoten door de besnijdenis (Lucas 2:21). Daarna heeft Hij geleden tot aan het ogenblik dat Hij voor ons op het altaar van het kruis een offer voor ons is geworden; en dan vooral door alle vormen van onrecht en de gruwelijke straf die Hij onder de rechter Pilatus heeft geleden.
-  - De kruisen of ellendigheden van het geestelijk Lichaam van Christus, dat de gemeente is, of door Zijn leden worden genoemd het lijden des Heeren dat hier moet volbracht worden zolang als alle lidmaten, een ieder op zijn wijze en mate, Christus het Hoofd gelijkvorming gemaakt worden. Daarom zegt de apostel in Kolossenzen 1:24: "...". Dat is tot vertroosting van de gemeente. Paus Leo I heeft geschreven: "De rechtvaardigen hebben geen kronen gegeven, maar ontvangen; en uit de vroomheid van de gelovigen zijn voorbeelden van lijdzaamheid, en niet gaven der rechtvaardigheid voortgekomen."
-  - In ruimere zin wordt erbij inbegrepen de geschiedenis die ons het lijden van Christus beschrijft.
-==== 2. Wat is het lijden des Heeren? ====
+Het kruis en de grote moeiten die het geestelijke lichaam van Christus – de gemeente of zijn ledematen – moeten ondergaan, horen ook bij het “lijden des Heren”, dat hier op aarde moet worden volbracht zolang al zijn ledematen, ieder op zijn eigen manier en in de eigen mate, aan het Hoofd Christus gelijk worden gemaakt. Daarom zegt de apostel in Kolossenzen 1:24: “Ik vul in mijn vlees aan wat ontbreekt aan de verdrukkingen van Christus, ten behoeve van zijn lichaam, dat is de gemeente.” Dit is tot troost van de gemeente.((*1 Korintiërs 1:5,6)) Leo I zegt: “De rechtvaardigen hebben geen kronen gegeven, maar ontvangen; en uit de vroomheid van de gelovigen zijn wel voorbeelden van lijdzaamheid voortgekomen, maar geen gaven van rechtvaardigheid.”
-Het is een deel van de gehoorzaamheid van Christus, waardoor Hij die onschuldig was een offer voor de schuldigen is geworden. Anders gezegd is het een verzoeningsoffer, waardoor de Zoon van God die mens is geworden zichzelf aan de Vader geofferd heeft, opdat Hij voor allen die in Hem geloven de eeuwige rechtvaardigmaking, heiligmaking, verlossing van de zonde en de eeuwige dood verdiend heeft en daarmee het eeuwige leven. Dit is zoals Christus uitlegt in Johannes 17:19: "Ik heilig Mijzelf voor haar", dat is: Ik offer Mijzelf de Vader op tot een heilig offer en zoenoffer, opdat zij (degenen die Hem gegeven zijn) ook zelf waarlijk in eeuwigheid geheiligd zijn.
+Bij wijze van beeldspraak wordt de geschiedenis die ons het lijden van Christus beschrijft, ook wel het “lijden” genoemd.
-==== 3. Welke zijn de werkende oorzaken van het lijden van Christus? ====
+==== 2. Wat houdt het lijden van de Here in? ====
-Er zijn drie werkende oorzaken te noemen: God, de satan en de mensen, die op verschillende manieren oorzaak zijn.
+Het is een onderdeel van de gehoorzaamheid van Christus, waardoor Hij die onschuldig was, tot een offer voor schuldigen is geworden. Anders gezegd: het is een verzoeningsoffer in een weg waarbij de Zoon van God Mens geworden is en Zichzelf aan de Vader heeft geofferd, opdat Hij voor al degenen die in Hem geloven, de eeuwige rechtvaardiging, heiliging en verlossing van de zonde zal verdienen, [om te verlossen van] de eeuwige dood en het eeuwige leven te verwerven. Zo legt Christus het Zelf uit in Johannes 17:19: “Ik heilig Mijzelf voor hen, opdat ook zij geheiligd mogen zijn in waarheid.” Dat wil zeggen: Ik offer Mijzelf aan de Vader tot een heilig offer ter verzoening, zodat zij allen werkelijk zelfs tot in eeuwigheid geheiligd zijn.
-  - Allereerst is daar Gods absolute volkomen en opperste wil, dat is Gods ordinantie of beschikking, waardoor Hij dit werk van eeuwigheid besteld heeft, om Zijn rechtvaardigheid en barmhartigheid te laten zien aan de mensen.
+==== 3. Wat zijn de zogenaamde “werkende oorzaken” van het lijden van Christus? ====
-  - De uitwendige aandringende oorzaak is de ellendigheid van het menselijke geslacht en de tirannie van de duivel over dit menselijke geslacht.
-  - De inwendig aandringende oorzaak is geweest de onuitsprekelijke liefde van God de Vader tot Zijn schepsel zoals gezegd wordt in Johannes 3:16: "...".
-  - De vrijwillige en vanzelf gehoorzamende mede-oorzaak is de Zoon van God geweest die, zoals Paulus zegt in Filippenzen 2:7: "". Want Hij heeft Zich vrijwillig en met voorbedachte rade overgegeven in de handen van Zijn vijanden naar de voorzegging uit Jesaja 53:7: "...", en Hebreeën 10:4 uit Psalm 40:7-9: "...". \\ De satan is ook de voornaamste oorzaak van het lijden van Christus, want hij heeft het zaad van de vrouw door een dodelijke haat vervolgd. Toen hij niet anders meer kon heeft hij het in de verzenen gebeten zoals voorzegd is in Genesis 3:15.((*Genesis 3:15)) Alle mensen zijn oorzaak van de dood van Christus en moet ook aan hen verweten worden om de schuld en de zonde omdat ze alle, tot de laatste toe, mede verstikt zitten in de zonde.
-  - De instrumentele of mede-werkende oorzaak van de dood van Christus zijn geweest de satan, Judas en de priesters die Judas de dertig zilverlingen gaven. En ook Annas, Kajafas, Pilatus, het volk dat riep "kruisig Hem, kruisig Hem" (Johannes 19:6). En de Romeinse soldaten en de beulen, welke kwaadaardige werktuigen God nochtans gebruikt heeft waardoor het allerheiligste werk, namelijk de verlossing van het menselijke geslacht, is teweeg gebracht. Maar de eerloze werktuigen die niet uit dwang , maar uit zichzelf tegen hun geweten in zondigden (want niemand heeft een goedwillend mens kunnen verraden, veroordelen en ombrengen, dan die zelf een gewetenloze boef was) heeft Hij rechtvaardig gestraft.
-==== 4. Wat is het onderwerp van dit lijden? ====
+Dat zijn er drie: God, de satan en ook mensen, maar dan in verschillend opzicht.
-Onze Heere zelf, Gods Zoon, die Mens is geworden.
+  - Gods absolute, volkomen en hoogste wil; dat wil zeggen: Gods verordening of Zijn beschikking, waardoor Hij dit werk [van de Zoon] van eeuwigheid al heeft gewild om zijn rechtvaardigheid en barmhartigheid te openbaren.
+  - De uitwendige werkende oorzaak is de ellendige staat van het menselijk geslacht en de tirannie van de duivel daarover.
+  - De inwendige werkende oorzaak is de onuitsprekelijke liefde van God de Vader voor zijn schepsel geweest; dat wordt in Johannes 3:16 onder woorden gebracht: “Want alzo lief heeft god de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe.”
+  - De vrijwillige en vanzelfsprekende gehoorzaamheid van Gods Zoon is mede een oorzaak geweest. Paulus zegt daarvan in Filippenzen 2:7-8: “maar Zichzelf ontledigd heeft, en de gestalte van een dienstknecht heeft aangenomen, en aan de mensen gelijk geworden is. En in zijn uiterlijk als een mens bevonden, heeft Hij Zich vernederd en is gehoorzaam geworden tot de dood, ja, tot de dood des kruises.” Hij heeft Zich immers vrijwillig en met voorbedachten rade overgegeven in de handen van zijn vijanden, zoals in Jesaja 53:7 al is voorzegd: “Hij werd mishandeld, maar hij liet zich verdrukken en deed zijn mond niet open.” En citerend uit Psalm 40:7-9 zegt de apostel in Hebreeën 10:4-7: “Want het is onmogelijk, dat het bloed van stieren of bokken zonden zou wegnemen. Daarom zegt Hij bij zijn komst in de wereld: Slachtoffer en offergave hebt Gij niet gewild, maar Gij hebt Mij een lichaam bereid; in brandoffers en zondoffers hebt Gij geen welbehagen gehad. Toen zeide Ik: zie, hier ben Ik – in de boekrol staat van Mij geschreven – om uw wil, o God, te doen.”
+  - De satan is ook een belangrijke oorzaak van het lijden van Christus, want hij heeft gedreven door een dodelijke haat het Zaad van de vrouw vervolgd; maar hij kon niet verder gaan dan hem in de hielen bijten, zoals in Genesis 3:15 al is voorzegd.
+  - Eveneens zijn alle mensen een oorzaak van de dood van Christus; deze dood is het gevolg van de schuld en de zonden waar alle mensen in verstrikt zijn.
+  - Instrumentele of meewerkende oorzaken van de dood van Christus zijn geweest: de satan, Judas, de priesters die Judas 30 zilverlingen gaven.((*Matteüs 26:15,16)) Datzelfde geldt voor Annas, Kajafas, Pilatus, het volk dat “kruis Hem, kruis Hem” riep; en ook voor de Romeinse soldaten, die als slechte werktuigen door God toch zó gebruikt heeft dat Hij daardoor het meest heilige werk, de verlossing van het menselijke geslacht, heeft teweeggebracht. Deze eerloze werktuigen, die niet uit dwang maar vrijwillig en tegen hun geweten in zondigden, heeft Hij rechtvaardig gestraft. Niemand kan immers een onschuldig mens verraden, veroordelen en doden, dan alleen hij die door en door misdadig slecht mens is!
-//Betreft het lijden de persoon of de ene natuur of de andere natuur alleen?// \\ Het lijden betreft de Persoon, want de Persoon die geleden heeft is God en Mens, al heeft Hij niet geleden naar Zijn godheid, want het is onmogelijk dat het Onveranderlijke zou lijden en het Onsterfelijke zou sterven. Maar het lijden vond plaats in Zijn aangenomen menselijke natuur, die lijden kon. Daarom zegt Paulus ten aanzien van de Persoon in Handelingen 20:28: "...". Maar ten aanzien van de menselijke natuur betuigt de apostel in 1 Petrus 4:1: "...", en hij zegt in Hebreeën 2:14: "...". Hoewel het lijden en de dood dus eigenlijk het vlees naar Zijn natuur aangaat, betreft het toch het Woord naar Zijn Persoon, want het Woord en het vlees zijn één en dezelfde Persoon.
+==== 4. Wie is het Subject, het Onderwerp van dit lijden? ====
-==== 5. Welk is de formele of gedaantelijke oorzaak geweest? ====
+Onze Here Zelf, Gods Zoon, die mens geworden is.
-Het lijden zelf, zowel naar de ziel als naar het lichaam, en dat in zekere trappen en onderdelen, zoals door de evangelisten beschreven is.
+//Betreft het lijden de Persoon of alleen de ene of de andere natuur [van beide naturen]?//
+Het lijden betreft de Persoon, want de Persoon die geleden heeft, is God en Mens, maar Hij heeft in zijn goddelijke natuur geleden. Het is namelijk onmogelijk dat de onveranderlijke God zou lijden en dat het onsterfelijke zou sterven; maar Hij heeft geleden in de aangenomen menselijke natuur die immers kon lijden. Daarom zegt Paulus ten aanzien van deze Persoon in Handelingen 20:28 dat God voor Hem een gemeente verkregen heeft door bloed van zijn eigen Zoon. Maar voor wat de menselijke natuur betreft, getuigt de apostel in 1 Petrus 4:1 dat “Christus [dan] naar het vlees geleden heeft” en in de brief aan de Hebreeën zegt de schrijver in hoofdstuk 2:14 dat de Zoon van God “aan bloed en vlees” deel gekregen heeft, “opdat Hij door zijn dood hem, die de macht over de dood had, de duivel, zou onttronen”. En al is het dan dat het lijden en de dood in eigenlijke zin het vlees of het lichaam betreft, hier betreft het voor wat de Persoon betreft toch het Woord, want het Woord en het vlees is één en dezelfde Persoon.
+==== 5. Wat is de formele of concrete oorzaak geweest? ====
+Het lijden zelf, zowel van de ziel als van het lichaam, dat in beide opzichten in bepaalde trappen en maten door de auteurs van de evangeliën is beschreven.
 ==== 6. Wat is het lijden van de ziel geweest? ====
-De inwendige smart, pijn en kwelling van het gemoed, dat Christus voornamelijk gevoeld heeft na de bediening van het Avondmaal, en dat met trappen toeneemt.
+De smart, de pijn en het lijden van het hart die Christus vooral in steeds sterkere mate ervaren heeft nadat Hij het avondmaal had ingesteld.
-  - Eerst voelt Hij in de Hof van Getsemané de gramschap van God, ontstoken tegen onze zonden, en roept Hij vanwege de overgrote benauwdheid in Zijn gemoed in Matteüs 26:38: "...", waaronder Hij overeenkomstig de Hebreeuwse uitdrukking Gods gramschap verstaat en de straf voor onze zonden. In Matteüs 14:36 voegt Hij er deze voorwaarde aan toe: "...", waardoor Hij te kennen geeft, niet een tegenstrijdigheid van wil, maar een verscheidenheid die in zichzelf niet verkeerd is, als de wil van de mens maar aan Gods wil onderworpen is.
+  - In de hof van Getsemané voelde Hij dat de toorn van God ontstoken werd tegen onze zonden, en dan roept Hij in grote benauwdheid van zijn hart uit: “Mijn ziel is zeer bedroefd, tot stervens toe”, en ook: “Mijn Vader, indien het mogelijk is, laat deze beker Mij voorbijgaan” (Matteüs 26:38,39). Onder de drinkbeker verstaat Hij, zoals dat in het Hebreeuws gebruikelijk is, de toorn van God en straf vanwege onze zonden. Hij zegt er echter dit bij: “Doch niet wat Ik wil, maar wat Gij wilt” (Marcus 14:36). Daarmee geeft Hij aan dat er geen tegenstrijdigheid is in zijn wil, maar wel dat er daarin verschillende gevoelens zijn. Dat is op zichzelf niet verkeerd en dat zien we vooral als de wil van de mens aan Gods wil onderworpen is.
-  - Het lijden wordt zo groot, dat Hij vanwege de bitterheid druppels bloed zweet.((*Lucas 22:44)) Ten laatste roept Hij uit aan het kruis, door deze pijnen als verdrukt en als door God verlaten: "..." (Matteüs 27:46). Niet alsof God de mens verlaten had, maar, zoals Bernardus zegt, "omdat het een verlating is daar in zodanige nood geen betoning van vermogen of kracht is gegeven, noch enig bewijs van majesteit of heerlijkheid". Welke klacht niet geweest is van iemand die wanhoopt of wantrouwt - immers noemt hij God Zijn God - maar van iemand die met een verschrikkelijke verzoeking worstelt en strijdt. \\ Daarom zegt David, wanneer hij spreekt over Christus in Psalm 18:5,6: "Banden van de hel hebben mij omvangen." Dat wil zeggen: ik lijdt verschrikkelijke pijnen, die zodanig zijn, dat indien het zo was dat een engel, ja, alle engelen deze pijnen moesten verdragen, zij tot niets en geheel onderdrukt zouden worden. Er wordt gezegd in Hebreeën 5:7: "...". Dat is van de angst en verbaasdheid, bedenkende het strenge oordeel van de toorn van God.
+  - Dat lijden wordt zo groot dat Zijn zweet vanwege de bitterheid ervan als bloeddruppels werd (Lucas 22:44). Ten slotte roept Hij als Hij aan het kruis door deze smarten als het ware overweldigd wordt: “Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?” (Matteüs 27:46) Dit betekent niet dat God van de Mens Jezus gescheiden was, maar zoals Bernardus zegt, “dat het een verlatenheid was waarin de overstelpende nood geen vertoon van macht en kracht is geweest en evenmin een bewijs van majesteit en heerlijkheid”. Maar de klacht van Christus was niet van iemand die wanhopig is of zijn vertrouwen kwijt is – Hij noemt God immers “Mijn God” – maar van iemand die met een verschrikkelijke beproeving moet strijden en worstelen.\\ Daarom zegt David al in Psalm 18:5-6 als een profetie: “Banden des doods hadden mij omvangen (…), banden van het dodenrijk hadden mij omgeven.” Dit betekent: ik lijd verschrikkelijke pijnen, en die zijn zo erg dat wanneer een engel of zelfs alle engelen deze pijnen moesten verdragen, zij tot niets zouden zijn geworden. In Hebreeën 5:7 lezen we: “Tijdens zijn dagen in het vlees heeft Hij gebeden en smekingen onder sterk geroep en tranen geofferd aan Hem, die Hem uit de dood kon redden, en Hij is verhoord uit zijn angst.” Dat wil zeggen: verlost van de angst en de ontzetting als Hij aan het strenge oordeel van Gods toorn dacht.
-==== 7. Maar wat is de oorzaak van zulke grote benauwdheden die Christus in Zijn ziel geleden heeft? ====
+==== 7. Maar wat is de oorzaak van die grote benauwdheid die Christus in zijn ziel geleden heeft? ====
-Daarvan zijn vele oorzaken te noemen:
+Er zijn veel oorzaken.
-  - De overdenkingen van de tirannie van de zonden, de dood en de satan die over het menselijke geslacht woedt en raast.
+  - Het overdenken van de tirannie van de zonde, de dood en de satan, die woedend en razend tekeergaat tegen het menselijk geslacht.
-  - De overlegging van de schrikkelijke, schandelijke en vervloekte straf die Hij voorzag in Zijn allerheiligste Lichaam te zullen lijden en om de smadelijkheden die men Hem zou aandoen.
+  - Het overdenken van de verschrikkelijke, schandelijke en vervloekte straf,((*Galaten 3:13)) waarvan Hij wist dat Hij die in zijn heilig lichaam moest lijden, en van de smaadheden die men Hem zou aandoen.
-  - De overdenking van de ondankbaarheid van het merendeel van de wereld.
+  - Het overdenken van de ondankbaarheid van het grootste deel van de wereld.
-  - Voornamelijk het gevoel van de verschrikkelijke toorn van God die Hij om onze zonden wil geleden heeft; welke zonden Hij op Zich genomen had om te verzoenen. Daarom wordt HIj in Johannes 1:29 genoemd: "het Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt" of draagt.
+  - En vooral het voelen en ervaren van de vreselijke toorn van God, die Hij omwille van onze zonden heeft ondergaan; Hij had die zonden immers op Zich genomen om die te verzoenen. Daarom wordt Hij in Johannes 1:29 het Lam Gods genoemd, dat de zonden der wereld op Zich neemt, of wegdraagt.
 ==== 8. Wat is het lijden van het lichaam geweest? ====
-Dat uiterlijke lijden, behalve die pijnen en smarten die Hij in de ziel geleden heeft, hetwelk onderscheiden kan worden naar de verschillende plaatsen waar Hij op onderscheiden manieren benauwd is geworden: Als daar zijn de hof van Getsemané, het huis van Kajafas of de vergadering van de priesters, het raadhuis en het gerechtsgebouw, de plaats buiten de stad waar de moordenaars gewoonlijk gestraft werden.
+Naast de pijnen die Hij in de ziel geleden heeft, onderging Hij ook het lichamelijk lijden. Dat kan worden afgebakend aan de hand van de plaatsen waarin Hij op verschillende manieren benauwdheden en smarten onderging, zoals de hof [van Gethsémané], het huis van Kajafas, de vergaderzaal van het Sanhedrin, het rechthuis van Pilatus, en de plaats buiten de stad waar moordenaars altijd gestraft werden.
-==== 9. Wat heeft Hij in de Hof van Getsemané geleden? ====
+==== 9. Hoe heeft Hij in de hof [van Getsemane] geleden? ====
-  - Hij is met een kus van Zijn discipel verraden en overgeleverd.
+  - Hij is door zijn discipel met een kus verraden en aan de soldaten overgeleverd.
-  - Van de krijgsknechten gevangen en gebonden zijnde is Hij als een dief en moordenaar weg geleid opdat Hij ons verloste van de banden van de zonden en de duivel.
+  - Hij werd door de soldaten gevangengenomen en gebonden, en als een dief en moordenaar weggeleid, opdat Hij ons van de banden van de zonden en de duivel zou verlossen.
-  - Hij is door al Zijn discipelen verlaten omdat wij de eer van onze verlossing en zaligheid niet op enigerlei wijze aan hen konden toeschrijven.
+  - Hij is door al zijn discipelen verlaten, opdat we de verdienste van onze verlossing en zaligheid ook niet maar enigszins aan hen zouden toeschrijven.
-==== 10. Maar waarom heeft Christus als de tweede Adam zich in de Hof van Getsemané laten gevangen nemen? ====
+==== 10. Waarom wilde Christus als de tweede Adam in de hof gevangen worden? ====
-Opdat Hij de zonde die de eerste Adam in de Hof van het Paradijs begaan had kon uitwissen.
+Om de zonde die de eerste Adam in de hof van het Paradijs begaan had, zou worden uitgewist.
-==== 11. Wat lijdt Hij in Kajafas' huis en in de vergadering van de priesters? ====
+==== 11. Welk lijden onderging Jezus in het in het huis van Kajafas of in de vergaderzaal van het Sanhedrin? ====
-  - Hij wordt gesteld voor de kerkelijke raad: want Hij moest n iet in een oploop gedood worden mat door de Raad om onzentwille verschijnen. Wij die onderworpen waren aan de veroordeling door de eeuwige Rechter en de verdienden om voor onze misdaden eeuwiglijk verdoemt te worden.
+  - Hij werd voor de Joodse raad gesteld; Hij mocht namelijk niet in een oploop gedood worden, maar moest ter wille van ons voor de raad gesteld worden. Wij waren immers onderworpen aan het vonnis van de eeuwige Rechter en hebben verdiend om vanwege onze misdaden voor eeuwig verdoemd te worden.
-  - Hij wordt bespot.
+  - Hij werd daar bespot.
-  - Hij wordt met valse getuigenissen en scheldwoorden door de bestuurders van de tempel en van de dienst van God verdrukt.
+  - Hij kreeg scheldwoorden naar Zich toe en werd door valse getuigenissen beschuldigd dat Hij de tempel wilde afbreken
-  - Hij wordt gedwongen voor de levende God dat Hij zou zeggen dat Hij Christus de Zoon van God was.
+  - Hij wordt gedwongen om voor de levende God te getuigen dat Hij de Christus is, de Zoon van God.
-  - Als Hij de waarheid bekend heeft wordt Hij terstond voor godslastering ter dood veroordeelt: want Hij heeft de scbuld moeten dragen van de misdaad dat de eerste Adam Gode gelijk heeft willen zijn.
+  - Toen Hij de waarheid sprak, werd Hij direct vanwege godslastering veroordeeld; Hij heeft immers de schuld moeten dragen van de misdaad waarmee de eerste Adam aan God gelijk wilde zijn.
-  - Er wordt Hem een kinnebakslag gegeven door de dienstknecht van de overpriester.
+  - Hij kreeg een kaakslag van de dienstknecht van de hogepriester.
-  - Hij wordt in het aangezicht gespogen.
+  - Hij werd bespuwd in zijn gezicht.
-  - Ten laatste wordt Hij met vuisten geslagen opdat Hij de schande van de zonde van ons zou weren.
+  - Uiteindelijk werd Hij met vuisten geslagen, opdat Hij de schande van de zonde van ons zou weren.
-  - Hij wordt geslagen met bedekt gezicht en gevraagd te raden wie Hem sloeg. Ook wordt Hij door de dienstknechten met stokken geslagen. De smaadheden hebben wij verdient maar heeft Hij geleden, opdat Hij ons daarmee van alle smaad zou verlossen. Wij, die het beeld van God dat wij hadden verloren hebben en daarmee geen vrije toegang meer hebben tot Gods aangezicht.
+  - Hij werd geslagen terwijl zijn gezicht met een doek bedekt was, en moest toen zeggen wie Hem geslagen had; ook kreeg Hij stokslagen van de dienstknechten. Al deze smadelijke bejegeningen die wij verdiend hadden, heeft Hij geleden om ons van alle smaad te verlossen en ons het goede te schenken – aan ons die het beeld van God juist verloren hadden. Zo heeft Hij ons een vrije toegang tot God gegeven.
-  - Ten laatste lijdt Hij onder de schandelijke verloochening van Zijn discipel opdat Hij daarmee zou boeten voor de schuld van Adams afval van God.
+  - Ten slotte leed Hij onder de schandelijke verloochening van zijn discipel, om de schuld te betalen voor Adams afvallen van God.
-==== 12. Wat heeft Hij geleden in het raadhuis? ====
+==== 12. Welk lijden onderging Jezus in het rechthuis? ====
-  - Hij wordt gesteld voor Pontius Pilatus, de Romeinse stadhouder, opdat daar mocht blijken dat Christus ook leed onder de wetgevende macht zoals voorzegd in Genesis 49:10. De koninklijke scepter was weggenomen van het huis van Juda en derhalve had men geen andere Messias te verwachten (daarvoor in de plaats de Romeinse machthebber???). Christus is als onschuldig door de aardse rechter voor ons veroordeeld is opdat wij zouden weten hierdoor de verdoemenis van hemelse Rechter zijn ontkomen.
+  - Jezus wordt voor de Romeinse stadhouder Pontius Pilatus gesteld, en daaruit wordt duidelijk dat toen Christus het lijden onderging, de koninklijke scepter van het huis Juda (Genesis 49:10) was weggenomen, zoals al voorzegd was. Men kon dan ook geen andere Messias meer verwachten. Christus werd hier onschuldig door de aardse rechter ter wille van ons veroordeeld, opdat wij mogen weten dat we aan het oordeel van de hemelse Rechter ontkomen zijn.
-  - Daar wordt Hij valselijk van drie misdaden beschuldigd. Van opruiïng van het volk, van oproer en van een poging een koninkrijk te vestigen en het volk opzet om aan de keizer geen schatting meer te betalen. Maar ook dat Hij gezegd zou hebben dat Christus de koning is. Daarom is Hij beschuldigd van //crimen laesae maiestatis//, dat wil zeggen te zondigen tegen de koninklijke majesteit zowel voor de kerkelijke raad als de burgerlijke rechtbank. Inzake de Goddelijke Majesteit voor de kerkelijke raad en hier in het rechthuis van de menselijke majesteit zodat beiden Hem kunnen beschuldigen van //crimen laesae maiestatis.//  Wij allen hebben die overtreding in Adam begaan maar Hij nam dit op Zich dat Hij in vernedering en gehoorzaamheid verzoend heeft. Hij verdedigd Zich ook niet zoals Hij dat wel had kunnen doen, maar Hij zwijgt en doet Zijn mond niet open zoals een lam voor zijn scheerders (Jesaja 53:7). Dit opdat wij niet zouden verloren gaan als Hij zou zijn vrijgesproken; en opdat wij door zijn stilzwijgen overvloedig stof hebben om God te danken en Hem aan te roepen.
+  - Hier wordt Jezus van drie misdaden beschuldigd: verleiding van het volk tot oproer, een poging om het koningschap te verkrijgen door het volk te verbieden aan de keizer belasting te betalen, en te zeggen dat Hij, Christus, koning is. Hij wordt dus beschuldigd tegen de koninklijke majesteit gezondigd te hebben, en dat zowel voor de Joodse raad van het Sanhedrin als voor de burgerlijke overheid – bij de eerste ten aanzien van de Gods majesteit en bij de tweede ten aanzien van de menselijke autoriteiten. Zo heeft Hij de zonde van majesteitsschennis die wij allen in Adam begaan hebben, op Zich genomen en door zijn gehoorzaamheid en uiterste vernedering die zonde verzoend. Hij verdedigde Zich ook niet zoals Hij gemakkelijk had kunnen doen, maar Hij zweeg en deed zijn mond niet open zoals een lam bij degene die het scheert (Jesaja 53:7). Door zijn stilzwijgen gaf Hij ons overvloedig stof om tot God te roepen, en doordat Hij niet werd vrijgesproken zijn wij niet vergaan.((*Romeinen 8:19))
-  - In het rechthuis wordt Hij onschuldig verklaard omdat Hij in zichzelf zuiver was en niet om Zijn schuld. Hij is om de schuld van een ander beschuldigd en de rechter probeert Hem los te laten. Hij wordt gegeseld om mogelijk de kwade harten van de joden tevreden te stellen. Maar tevergeefs: Hij wordt in vergelijking gesteld met Bar-Abbas, een oproermaker en moordenaar en minder geacht dan deze. Er wordt met veel rumoer en opstand door het volk geëist dat Hij gekruisigd zou worden opdat Hij de eer van de heilige engelen zou verwerven als de waardigheid van de kinderen Gods.
+  - Op dezelfde tijd en plaats wordt Christus echter ook door de rechter onschuldig verklaard, omdat Hij in Zichzelf rein. Hij werd ook niet om zijn eigen schuld maar vanwege de schuld van anderen beschuldigd, en zo probeerde men Hem ook los te laten. Hij werd gegeseld om de Joden ertoe te bewegen dat het op deze manier voldoende zou zijn, maar ook dat was tevergeefs. Er kon namelijk gekozen worden tussen de oproermaker en moordenaar Barabbas, en Jezus; en toen werd Hij minder geacht dan Barabbas, en werd met groot getier en oproerig gekrijs door het volk geëist dat Hij gekruisigd zou worden. Dit alles deed Hij opdat Hij ons de heiligheid van de engelen zou schenken en de waardigheid van de kinderen van God.
-  - Hij wordt als een misdadiger die de dood verdiend heeft door de rechter die in de vierschaar die de keizer en uit naam van het gehele Romeinse Rijk veroordeeld omdat hij Hem als een borgtocht voor ons, die de eeuwige dood schuldig waren, voor de eeuwige Rechter gesteld heeft.
+  - Hij werd als een misdadiger die de dood verdiend had, door de rechter op zijn rechterstoel in naam van de keizer en namens het gehele Romeinse rijk veroordeeld. Zo heeft Hij Zich als Borg voor ons die schuldig waren aan de eeuwige dood, voor de eeuwige Rechter gesteld.
-  - Nu veroordeeld zijnde, als iemand die buiten het recht staat, wordt Hij door de krijgsknechten bespot. tot meerdere vernedering wordt Hem een krijgmantel of purperen kleed omgehangen; zetten zij Hem een doornenkroon op het hoofd en geven Hem in plaats van een scepter een rietstaf in Zijn rechterhand om een te meer te laten zien hoe ellendig, jammerlijk, belachelijk en broos Zijn Koninkrijk was bespottende Hem door voor Hem te knielen en te zeggen: Wees gegroet Gij koning de joden. Zij spugen Hem werderom in het gezicht, geven Hem slagen in het gezicht en slaan met stokken op zijn heilig hoofd. Al deze dingen heeft Christus ten onrechte geleden wanneer men Zijn Persoon als mens aanziet. Maar het is terecht als men de Persoon aanziet die de menselijke gedaante aangenomen heeft zoals wij: want de Heer (zegt Jesaja 53:6) heeft onze ongerechtigheid op Zich genomen. Hij heeft door die vernederingen geleden zoals wij dat verdiend hadden maar ook opdat hij ons van zulke vernederingen zou bevrijden.
+  - Toen Hij veroordeeld werd als iemand die de staat schade aanricht, werd Hij door de soldaten bespot en om Hem nog meer te verachten kreeg Hij een soldatenjas of een purperen mantel omgehangen; ze zetten ook een doornenkroon op zijn hoofd, en gaven Hem in plaats van een scepter een rietstok in zijn rechterhand om Hem duidelijk te maken hoe ellendig, jammerlijk, belachelijk en zwak zijn koninkrijk was. Ze bespotten Hem en bogen zich voor Hem neer, terwijl ze spottend uitriepen: Wees gegroet, koning der Joden!’ Ze spuwden Hem opnieuw in het gezicht, gaven Hem vuistslagen in het gezicht en sloegen met stokken op zijn heilig hoofd.
-==== 13. Wat heeft Hij buiten het rechthuis geleden? ====
+Als men zijn eigen Persoon aanziet, heeft Christus al deze dingen ten onrechte ondergaan. Maar als men let op de persoon die Hij op Zich genomen heeft, namelijk ons – dan is het juist goed, want “de Here heeft ons aller ongerechtigheid op Hem doen neerkomen” (Jesaja 53:6). Hij heeft de smaad en hoon geleden die wij verdiend hadden; en zo heeft Hij ons daarvan bevrijd.
-  - Het purperen kleed wordt Hem weer afgenomen en Hij wordt buiten Jeruzalem gebracht, zijn kruis waaraan Hij genageld zou worden dragend. Het verbeeld de daad die in Izak gesymboliseerd was: want gelijkerwijs de lichamen van de dieren waarop de zonden van het volk gelegd waren (en daarom vervloekt waren en niet meer door de priesters gegeten mochten worden), buiten het kamp van de Israëlieten verbrand werden; evenzo bracht Christus onze zonden en verdiende verdoemenis (met het kruis als teken van deze verdoemenis en vervloekte offerande) buiten Jeruzalem. Hij, het gezelschap van ons mensen onwaardig geworden zijnde, bracht dit buiten Jeruzalem. Christus, die in Zichzelf rein en onschuldig was, opdat Hij alleen bekend zou worden als de offerande te zijn waardoor de zonde van de wereld verzoend wordt. \\ Want dat ene Simon van Cyrene gedwongen werd om de last van het kruis van Christus te dragen omdat Hij door vermoeidheid en verdriet onder de last bezweek, dat geeft ons te verstaan de grote haat en wreedheid van de joden. Maar ook de gemeenschap van Christenen die lijdt, evenals Zijn heilige martelaren of getuigen die nochtans tot de verzoening niet een tittel kunnen bijdragen.
+==== 13. Welk lijden onderging Hij buiten het rechthuis? ====
-  - Hij wordt geleid naar de plaats die Hoofdschedelplaats wordt genoemd, in het Hebreeuws Golgotha, waar oproermakers, moordenaars en andere misdadigers smadelijk gestraft werden. Hij zou hiermee gezien worden als veracht en de onwaardigste onder de mensen zoals dat wordt gezegd in Jesaja 53:3
-  - Hij wordt gekruisigd: Tot die tijd was er geen wredere en smadelijker straf als deze zoals men kan afleiden uit Psalm 22:17. En uit de woorden van Thomas van Aquino. Naar Johannes 20:25 worden ze met geweld op het kruis uitgestrekt en met nagels door de handen en de voeten daar aan gehecht. Daarna worden zij overeind gezet waarna zij hun leven eindigen onder verschrikkelijke pijnen van alle zenuwen en aderen over het gehele lichaam. De kruisdood is zeer gruwelijk geweest en van God zelf vervloekt. Gods Zoon heeft Zelf aan deze vervloeking onderworpen willen zijn om ons van de verdiende vervloeking te verlossen en dat daardoor ook zou blijken dat de zonde om welke God gewild heeft dat Zijn Zoon deze straf zou lijden zeer gruwelijk is: en opdat gelijk de dood door het hout in de wereld gekomen is zo ook door het hout uit de wereld zou weggenomen worden. \\ Ten laatste omdat de waarheid met het voorbeeld overeen zou komen: want gelijk de offerande op het altaar opgeheven en opgeofferd werd, alzo is Christus van de aarde opgeheven, gehangen, en gedood aan het kruis omdat Hij de machten van lucht moest overwinnen.((*Efeziërs 2:2 *Johannes 3:14))
-  - Hij hangt tussen twee moordenaars als een overste van de moordenaars opdat de Schrift vervult zou worden naar *Jesaja 53:12 en opdat Hij de zware boete die wij verdient hebben en ons in het Rijk van Zijn Vader gelijk als de engelen zou maken. Met welke verdienste Hij, door de straf die Hij droeg, ook alle alle andere straffen die Hij droeg Zelf de kwaaddoeners geheiligd heeft opdat niemand zou denken dat dit oneerlijkheid geeft bij degenen door in Hem geloven bij God en tot enig nadeel zij en de zaligheid van mensen verhindere. (??? vrije uitleg laatste alinea!!)
-  - Hij is gekruisigd met uitgestrekte handen omdat Hij met de ene hand de Joden en met de andere hand de heidenen tot Hem zou nodigen en al Zijn verdiensten aanbieden en als één die als Rechter van alles wezen zal die sommigen zal zetten tot Zijn rechterhand en sommigen tot Zijn linkerhand.
-  - Hij hangt drie hele uren leven aan het kruis, namelijk van de zevende tot negende ure, dat is van de middagse twaalf uur tot drie uur in de namiddag. Welke overgrote versmaadheid van Christus het loon is van onze opgeblazenheid en tegelijk onze grote heerlijkheid, prijs en waardigheid voor God omdat onze ongerechtigheid verdwenen is. Daarom zegt Paulus in Galaten 6:14 ???
-  - Hij hangt ook naakt opdat Hij betaalde voor de zonden van onze voorouders Adam en Eva die naakt waren door hun onschuld. Zo heeft Hij ons met Zijn onschuld , heerlijkheid en onsterfelijkheid gekleed en met Zijn armoede rijk gemaakt opdat de tweede Mens zodanig in het paradijs zou ingaan als de eerste mens in het paradijs gewoond heeft. zijn kleding wordt ook door het lot van het oneerlijk dobbelen verdeeld zoals voorzegd was in Psalm 22:19 opdat wij zouden gelovendoor de uitkomst van deze dingen dat Hij degene was die komen zou.
-  - Hij dorstte lichamelijk door de bitterheid van de pijn en door het gevoel van Gods gramschap; en geestelijk door de brandende lust van onze zaligheid.
-  - In plaats van een wijn die men tot versterking of verkwikking placht te geven aan degenen die ter dood veroordeeld zijn wordt Hij gelaafd met een bittere drank: gal en edik samengemengd opdat vervuld zou worden hetgeen lang tevoren door David werd gezegd in Psalm 69:22 voorzegd was. Opdat ook de tweede Adam de schuld zou dragen van de zoete drank die de eerste Adam uit de verboden vrucht gezogen heeft.
-==== 14. Op welke tijd is Hij gekruisigd? ====
+  - Nadat Hem die purperen mantel weer was uitgedaan, werd Hij tot buiten Jeruzalem gebracht terwijl Hij zijn kruis droeg waaraan Hij vastgenageld zou worden. Dit was ooit al vooraf uitgebeeld in Izak [die de takken voor het offer droeg].((*Genesis 22:6)) Het lichaam van de dieren waarop de zonden van het volk gelegd waren, werd buiten de legerplaats verbrand (Hebreeën 13:11). Daarom was dat lichaam vervloekt, wat ook de reden was waarom de priesters er niet van mochten eten.((*Leviticus 4:11 *Leviticus 6:30 *Leviticus 10:17)) Zo droeg Christus met het kruis als een teken van ons oordeel, onze zonden en het oordeel dat wij verdiend hadden, tot buiten Jeruzalem. En zo werd Hij die in Zichzelf zuiver en onschuldig was, voor ons tot een vloek((*Galaten 3:13)) of tot een vervloekt offer, dat niet thuishoorde in het gezelschap van mensen. Dit alles deed Hij opdat gekend zou worden als het enige Offer waardoor de zonde van de wereld verzoend wordt.\\ Simon van Cyrene werd wel gedwongen de last van het kruis van Christus – die wegens grote vermoeidheid en droefheid daaronder bezweek – op zich te nemen,((*Marcus 15:21)) maar dat maakt ons duidelijk hoe fel de haat en de wreedheid was van de Joden, maar ook dat er gemeenschap is tussen de lijdende Christus en zijn heilige martelaren of getuigen, die overigens helemaal niets tot de verzoening kunnen bijbrengen.
-Op het feest van het Pascha om daarmee te tonen dat Hij het ware Paaslam is dat voor de zonden van de wereld geslacht is.
+  - Hij werd naar de Hoofdschedelplaats geleid, in het Hebreeuws Golgotha genoemd, waar gewoonlijk de rebellen, moordenaars en andere boosdoeners op een smadelijke manier gestraft werden – en zo werd Hij veracht en de onwaardigste onder de mensen, zoals in Jesaja 53:3 al voorzegd was.
+  - Hij werd gekruisigd. In die tijd was er geen wredere en ook geen smadelijker straf dan deze. Zoals we in Psalm 22:17 kunnen lezen en begrijpen uit de woorden van Thomas in Johannes 20:25 werden degenen die gekruisigd moest worden met geweld op het kruis uitgestrekt, er werden spijkers door handen en voeten geslagen en daarna wordt het kruis rechtop gezet. De gekruisigden eindigden hun leven onder verschrikkelijke pijnen door gekwetste zenuwen in het hele lichaam. De kruisdood is heel gruwelijk geweest en werd door God Zelf vervloekt.((*Deuteronomium 21:23 *Galaten 3:13)) De Zoon van God heeft Zelf aan deze vervloeking onderworpen willen zijn om ons van de vloek te verlossen die wij verdiend hadden, en ook om te laten blijken dat de zonde om welke God zijn Zoon de straf wilde laten lijden, heel gruwelijk is. Zo is het waar geworden dat door een boom de zonde in de wereld is gekomen, en dat ze er door een kruisboom ook weer uit is weggenomen. Ten slotte is de kruisdood uitgevoerd om het voorbeeld te doen overeenkomen met de werkelijkheid. Het offer werd namelijk op het altaar opgeheven en geofferd,((*Leviticus 1:9,13 *Deuteronomium 12:27)) en zo werd Christus van de aarde opgeheven in de hoogte, opgehangen aan het kruis en zo gedood, omdat Hij de machten van de lucht moest overwinnen.((*Efeziërs 2:2)) Zie Johannes 3:14: “En gelijk Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft, zó moet ook de Zoon des mensen verhoogd worden.”
+  - Hij hing tussen twee moordenaars als hun leider, opdat de Schrift vervuld zou worden: “omdat Hij (…) onder de overtreders werd geteld, terwijl Hij toch veler zonden gedragen en voor de overtreders gebeden heeft” (Jes. 53:12). Hij hing daar, opdat Hij de straf die wij verdiend hadden, zou dragen en ons in het rijk van zijn Vader aan de engelen gelijk zou maken. Door deze straf te dragen heeft Hij ook alle verachte plaatsen waar gestraft wordt en de straf van misdadigers zelf geheiligd, opdat niemand zou denken dat de verachtelijkheid daarvan degenen die in Hem geloven bij God tot enig nadeel strekt en de zaligheid van mensen zou verhinderen.
+  - Hij werd met uitgestrekte handen gekruisigd, zodat Hij met één hand de Joden en met de andere hand de heidenen tot Hem nodigde om aan hen allen zijn verdienste aan te bieden; maar Hij deed dit ook Rechter van allen zal zijn, die sommigen aan zijn rechterhand en sommigen aan zijn linkerhand zal plaatsen.
+  - Hij hing drie hele uren levend aan het kruis, namelijk van zes tot negen uur, dat is bij ons van ’s middags twaalf uur tot drie uur ’s middags. Deze allerergste smaad voor Christus is het gevolg van onze trots en verwaandheid, maar tegelijk van onze grote verhevenheid en waardigheid voor God door het uitdelgen van onze ongerechtigheid. Daarom zegt Paulus in Galaten 6:4: “Maar ik moge ervoor bewaard blijven te roemen anders dan in het kruis van onze Here Jezus Christus.”
+  - Hij hing daar ook naakt om te betalen voor de zonde van onze eerste ouders, bij wie het kleed van onschuld werd weggenomen, en om ons met Zijn onschuld, heerlijkheid en onsterfelijkheid te bekleden en ons met zijn armoede rijk te maken. Zo kon de tweede Mens op zó’n manier het Paradijs binnengaan zoals de eerste mens daar gewoond had. Zijn kleren werden ook door het lot van het verachte dobbelspel onder elkaar verdeeld, zoals al gezegd was in Psalm 22:19, opdat wij door deze dingen zouden geloven dat Hij Degene was die komen zou.
+  - Hij had dorst, in lichamelijke zin door de bittere pijn en het ervaren van Gods toorn; en in geestelijke zin door zijn vurig verlangen naar onze zaligheid.
+  - In plaats van goede wijn, die men tot versterking of verkwikking gewoon was te geven aan hen die de doodstraf moesten ondergaan, kreeg Hij een bittere drank te drinken, gal vermengd met zure wijn. Daarmee werd vervuld wat David in Psalm 69:22 gezegd had. Zo moest de tweede Adam de schuld dragen, omdat de eerste Adam die zoete drank uit de verboden vrucht had opgezogen.
+  - Allerlei mensen scholden Hem uit en bespotten Hem – mensen uit de laagste volksklasse, priesters, Schriftgeleerden, de moordenaar aan het kruis, en de soldaten. Ze verdraaiden zijn gebed op een goddeloze manier alsof Hij God verliet en hulp aan mensen vroeg.
+  - Hij stierf; de kruisiging zou daarbij geen resultaat hebben gehad als de ziel niet van het lichaam gescheiden was, waar God al gezegd had: “Ten dage dat gij daarvan eet, zult gij voorzeker sterven” (Genesis 2:17).
+  - Zijn zijde werd door een speer doorstoken, waaruit het bloed vloeide waardoor de gemeente werd geboren en leven ontving, zoals Eva uit de zijde van Adam gebouwd werd; er vloeide ook water uit, waarmee de pasgeboren gemeente werd gewassen. Uit deze wond, die als een fontein van leven is, vloeit de zaligheid van de gemeente voort; en de betekenis hiervan is dat de vertroosting, de verzoening van alle zonden, de betaling en de reiniging – die door bloed moest gebeuren – hierdoor plaatsvinden. Zonder bloedstorting vindt er immers geen verzoening van de zonden plaats (Hebreeën 9:22). Door deze wond in de zijde is er volstrekte zekerheid over de dood van Christus, want het water dat uit die wond is gevloeid, heeft aangetoond dat de speer is doorgedrongen in het //pericardium// oftewel het vlies om het hart heen. Dat vlies is als een blaas waarin zich water bevindt. Als dit vlies wordt kapotgemaakt, moet een mens beslist direct sterven.
-==== 15. Is de Godheid van ziel en lichaam gescheiden geweest, gelijk de ziel van Christus drie dagen van het lichaam van Christus is gescheiden geweest, of is de Godheid samen gevoegd geweest met de ziel en van het lichaam gescheiden? ====
+==== 14. Wanneer is Hij gekruisigd? ====
-Het één noch het ander zegt Damascenus: want de godheid is onafscheidelijk van beiden gebleven, en hetgeen het Woord eens aangenomen heeft dat heeft Het daarna nimmer meer verlaten.
+Op het Paasfeest (Pascha) om daarmee aan te geven dat Hij het ware Paaslam is dat voor de zonden van de wereld geslacht is.
-==== 16. Maar hoe heeft het kunnen gebeuren dat de Goddelijke natuur verenigd is gebleven met de ziel die in het paradijs en met het lichaam dat op aarde was? ====
+==== 15. Is de godheid zó van de ziel en het lichaam gescheiden als de ziel van Christus drie dagen van het lichaam gescheiden is geweest? Of is de godheid toen samengevoegd met de ziel en van het lichaam gescheiden geweest? ====
-Omdat de Goddelijke natuur van de Zoon oneindig en tegelijk overalomtegenwoordig is, daarom is zij met beide tegelijk geheel en ondeelbaar verenigd gebleven. Dat wil zeggen zowel met de ziel van Christus die in het paradijs was als met Zijn lichaam dat dood in de aarde lag. Men kan ook niet zeggen (aangezien de Goddelijke natuur éénvoudig en daarom ondeelbaar was) dat God een deel van Zijn Wezen in de hemel en een deel op de aarde heeft, maar Hij is geheel in de hemel en geheel op de aarde, niet op verschillende opeenvolgende tijden maar tegelijk op één tijd zoals geen geschapen mens dat kan doen. Hieruit volgt de uitspraak van Augustinus: het is een eigenschap van de gehele Drie-eenheid, dat zij één is. Niet gedeeld zijnde door enige afstand of tussenkomend begrip van plaatsen.
+Het een noch het ander is gebeurd. Damascenus zegt hiervan dat de godheid van beide niet was te scheiden; Christus heeft eenmaal zijn mensheid aangenomen en is daarvan nooit meer gescheiden.
-==== 17. Is Christus toen Hij gestorven was een waarachtig mens geweest? ====
+==== 16. Maar hoe heeft het kunnen zijn dat de goddelijke natuur verenigd is gebleven met de ziel die in het Paradijs was, en met het lichaam dat op aarde was? ====
-Jazeker, want alhoewel ziel en lichaam gescheiden waren en er dus sprake was van een echte dood, zo kwamen zij nochtans door de band van de personele vereniging weer tezamen als een derde in die voege dat ons leven in Christus ook dood zijnde verborgen en weg geleid was. Anderen antwoorden dat Christus in die drie dagen een Mens geweest is in zoverre het de materie aangaat want de ziel en het lichaam waren inderdaad: maar dat zij in de verrijzenis (als de ziel wederom in het lichaam teruggekeerd was) zoveel de verschijning aangaat een mens geweest is.
+Omdat de goddelijke natuur van de Zoon eeuwig en overaltegenwoordig is; en daarom is ze met beide tegelijk geheel en ondeelbaar verenigd gebleven – dus zowel met de ziel van Christus die in het Paradijs was, als met zijn lichaam dat dood in de aarde lag. Omdat de goddelijke natuur éénvoudig en daarom ondeelbaar is, kan men ook niet zeggen dat God een deel van zijn Wezen in de hemel en een deel daarvan op de aarde had. Nee, Hij is geheel in de hemel en geheel op de aarde; en dan niet op verschillende tijden, maar tegelijkertijd – en dat is iets dat voor geen enkel geschapen wezen mogelijk is. Augustinus heeft dan ook gezegd: “Het is een eigenschap van de gehele Drie-eenheid dat ze volledig heel is, en niet gedeeld kan worden door de realiteit van verschillende plaatsen.”
-==== 18. Wie is er dan gestorven, en welk zijn de bijvoegsels van Zijn dood? ====
+==== 17. Is Christus, toen Hij gestorven was, werkelijk en echt mens geweest? ====
-De Zoon van God tot gewag van Wiens dood de gehele natuur schrikt en ontzet doet zijn: Want als Hij drie uren voor Zijn dood aan het kruis hing, zo heeft de Zoon tegen de loop van de natuur de gang van de zon anders laten lopen, dit duurde van de zesde tot de negende ure. Waar uit duisternissen zijn gekomen over de gehele aardbodem (Matteüs 27:45). Dit is over de gehele aarde volgens de uitleg van Tertullianus of (zoals anderen dit verklaren) over het joodse land om de Joden hun totale blindheid te verkondigen. Toen de Heere stierf is het voorhangsel van de tempel gescheurd opdat wij zouden weten dat onze weg naar de hemel door Zijn verdienste geëffend is en open ligt. De ceremonieën van de wet zijn afgeschaft. De aarde heeft bewogen, de stenen zijn gebroken en de graven zijn geopend uit welke enige heilige personen zijn opgestaan en Jeruzalem binnen gegaan. Door deze tekenen worden de onwaardigheid van de misdaad die zij tegen de Zone Gods begaan hebben, de wreedheid van de goddelozen en de kracht van de dood van Christus te kennen gegeven. Het effect van het volbrachte werk van deze dingen is ook geweest dat er veel van de vijanden van Christus bekeert zij zodat zij zeggen in Matteüs 27:54. Of ook Lucas 23:48.
+Ja, want hoewel lichaam en ziel gescheiden waren en het dus een echte dood was, gingen die twee door de band van persoonlijke vereniging als het ware op een derde manier toch samen. Het is hier zoals wanneer wij gestorven zijn, ons leven werkelijk in Christus verborgen en weggelegd is. Anderen zeggen hier dat Christus in die drie dagen een mens geweest is voor zover het de menselijke materie betreft, want ziel en lichaam waren inderdaad [gescheiden], maar dat Hij in zijn opstanding – toen de ziel weer in het lichaam teruggekeerd was – ook wat zijn gedaante betreft weer een mens geweest is.
-==== 19. Wat is het slot van de dood en het lijden van Christus? ====
+==== 18. Wie is er dan gestorven, en wat zijn de gevolgen van zijn dood? ====
-Het grootse einde is Gods heerlijkmaking vanwege Zijn rechtvaardigheid en barmhartigheid; maar het meest belangrijk de verlossing van het menselijk geslacht en de eeuwige zaligheid *Johannes 3:14. En Romeinen 4:25, Hij is overgeleverd om onze zonden, namelijk om die te verzoenen.
+De Zoon van God; en als gevolg van die dood schrikt heel de natuur en is zij met ontzetting bewogen. Toen Hij immers drie uur vóór zijn dood aan het kruis hing, heeft de zon tegen de loop van de natuur in geëclipseerd, wat van het zesde tot het negende uur duurde. Het werd toen donker over heel de aarde (Matteüs 27:45). Dat wil zeggen: over het wereldrond, zoals Tertullianus het uitlegt, of zoals anderen zeggen over het land van de Joden om hun geestelijke blindheid aan hen te profeteren.
-==== 20. Voor welke personen is de dood en het lijden van Christus nuttig en bevorderlijk? ====
+Toen de Here stierf, is het voorhangsel in de tempel gescheurd, zodat wij zouden weten dat de weg naar de hemel door zijn verzoening is geopend,((*Hebreeën 9:5)) en dat de ceremoniën van de wet zijn afgeschaft. De aarde heeft gebeefd, er zijn (graf)stenen gebroken en graven geopend, waaruit enkele heilige personen opgestaan en in de stad gegaan zijn. Door deze tekenen is het verachtelijke van de misdaad die men tegen Gods Zoon begaan heeft, de wreedheid van de goddelozen maar ook de kracht van Christus’ dood duidelijk geworden. Het gevolg van al deze dingen is ook geweest dat er veel vijanden van Christus bekeerd zijn, waardoor ze zeiden: “Waarlijk, dit was Gods Zoon” (Matteüs 27:54). “En al de scharen, die voor dit schouwspel samengekomen waren, keerden terug, toen zij aanschouwd hadden, wat er geschied was, en sloegen zich op de borst” (Lucas 23:48).
-Alhoewel het een genoegdoenende betaling of rantsoen geld voor de zonden van alle mensen had kunnen zijn, zo is Hij nochtans dadelijk en krachtig gestorven voor Zijn uitverkorenen die Hem aannemen en in Hem geloven.((*Matteüs 1:21 *Johannes 10:15)). En Johannes 17:19: Voor hen (die geloven en die de Vader Mij gegeven heeft) heilig Ik mijzelf. Anders zou moeten volgen dat Christus tevergeefs en zonder vrucht en nuttigheid voor velen gestorven is en dat de kracht van de dood van Christus door de mensen kon worden teniet gedaan.
+==== 19. Wat is het doel van het lijden en de dood van Christus? ====
-==== 21. Vanwaar komt de waardigheid en de kracht van de dood van Christus? ====
+Het hoogste doel is de verheerlijking van God vanwege zijn rechtvaardigheid en barmhartigheid. Het meest dichtbij zijnde doel is echter de verlossing van het menselijk geslacht en de eeuwige zaligheid. Johannes 3:14 en 15 zegt daarvan: “En gelijk Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft, zó moet ook de Zoon des mensen verhoogd worden, opdat een ieder die gelooft, in Hem eeuwig leven hebbe.” In Romeinen 4:25 lezen we: Hij “is overgeleverd om onze overtredingen”, namelijk om die te verzoenen.
-Van de waardigheid van de Persoon: want daarom is het lijden en de dood van Christus volkomen en voor God aangenaam. 1. Omdat het een vrijwillige gehoorzaamheid van de Zoon geweest is waarmee Hij het gebod van Zijn Vader nagekomen is.((*Filippenzen 2:8)) 2. Omdat het is van een oneindige verdienste, namelijk van een zodanig Mens die God is.
+==== 20. Voor wie is het lijden en de dood van Christus tot nut? ====
-==== 22. Valt deze gehoorzaamheid te rijmen met het gebed dat Christus driemaal herhaald heeft in de Hof van Gethsemané: "Vader, indien mogelijk laat deze drinkbeker van Mij voorbijgaan! doch niet gelijk Ik wil, maar gelijk Gij wilt" (Matteüs 26:39)? ====
+Zijn lijden en sterven zou voldoende geweest zijn om voor de zonden van alle mensen te betalen, maar Hij is daadwerkelijk gestorven voor zijn uitverkorenen, die Hem hebben aangenomen en in Hem geloven. “Hij is het, die zijn volk zal redden van hun zonden” (Matteüs 1:21). “Ik zet mijn leven in voor de schapen” (Johannes 10:15). “Ik heilig Mijzelf voor hen” (Johannes 17:19), namelijk voor hen die geloven en die de Vader Mij gegeven heeft.
-Zeer zeker, te weten naar verschillende beginselen en na verschillende aspecten of aanzien (???): want dat Christus niet gewild heeft dat is voortgekomen uit zwakheid van het vlees, hetwelk de dood als een vijand van de menselijke natuur natuurlijk en zonder zonde vreest en ontstelt. Maar dat Hij gewild heeft dat is uit de kracht van Zijn geest omdat de gehoorzaamheid noodzakelijk was tot de zaligheid van het menselijk geslacht naar hetgeen Christus daarvan zegt in Matteüs 26:41. Ja, Christus' gehoorzaamheid blijkt daar in nog duidelijker dat hoewel het vlees begeerde dat deze dingen anders zouden verlopen, Hij zich eenvoudigweg aan de wil van zijn Vader onderwerpt.
+Anders zou de conclusie getrokken moeten worden dat Christus tevergeefs en zonder resultaat voor velen gestorven zou zijn, en dat de kracht van Christus’ dood door mensen tenietgedaan kon worden.
-==== 23. Wat zijn de gevolgen of vruchten van het lijden van de Heere? ====
+==== 21. Waar komt de waardigheid en de kracht van Christus’ dood vandaan? ====
-  - Volkomen voldoening voor de zonden, want het handschrift dat door de Wet tegen ons was, is uit ons midden weg genomen en aan het kruis gehecht (Kolossenzen 2:14) opdat de gedachtenis aan onze zonden door het bloed van Christus uitgewist werden om nimmermeer voor het aanschijn van God te komen.
+Die komt van de waardigheid van de Persoon, want daardoor is het lijden en de dood van Christus volkomen, en aangenaam voor God.
-  - De toorn van God is gestild en met de mens verzoend.
-  - De duivel is overwonnen.
-  - De dood is verslonden en haar vrees weg genomenzodat de gelovigeneen doorgang tot het eeuwige leven krijgen.
-  - De mens is van de zonden vrij gesproken en gerechtvaardigd.
-  - De scheidmuur tussen de joden en de heidenen is verbroken.
-  - Alle dingen in de hemel en op de aarde, dat is: alle gelovigen, het Oude en Nieuwe Testament zijn dat enige Hoofd Christus onderworpen en voor een verzameling weder gebracht tot een Hoofd waarvan zij afgevallen waren en nu in één lichaam bijeen gebracht.((*Psalm 2:8 *Efeziërs 1:10,22 *Kolossenzen 1:20))
-  - De voorzeggingen zijn vervuld en de waarheid is in overeenstemming gemaakt met de afschaduwing van Izak en Simson, de koperen slang, de offeranden en alle andere voorbeelden.
-  - De doding van ons vlees.((*1 Petrus 2:24 *Romeinen 6:6))
-  - Opdat ik het zou verstaan dat voor ons de vergeving van de zonden uit genade is verworven, de reiniging van de smetten van de zielen en het eeuwige leven.
-//Hoe is de dood van Christus heilzaam te overdenken?//
+  - Het is namelijk een vrijwillige gehoorzaamheid van de Zoon geweest, waarmee Hij het gebod van de Vader heeft volbracht. Hij heeft immers Zichzelf vernederd, en Hij ‘is gehoorzaam geworden tot de dood, ja, tot de dood des kruises’ (Filippenzen 2:8).
-  - Als wij overleggen hoe groot de gramschap van God over de zonde is geweest die op geen andere manier gestild kon worden.
+  - Het werk van zo iemand, namelijk van Hem Die mens en God is, heeft een oneindige verdienste.
-  - Als wij Gods grote barmhartigheid proberen te begrijpen Die gewild heeft dat Zijn Zoon de smadelijke dood zou lijden om het menselijke geslacht dat door Hem geschapen is niet te hoeven verderven.
-  - De uiterste verootmoediging van de eeuwige Zoon van God, Heer van alle dingen, die meer dan alle schepselen is verworpen geweest; met welke ootmoedigheid Hij Zijn liefde tot het menselijk geslacht betuigd heeft om het te verlossen door zoveel te lijden.
-  - De doortraptheid van de zonde zoals die blijkt uit de wijze waarop Christus is gedood.
-  - Het lot van de vromen in deze wereld hetwelk tot doel heeft de gelijkmaking met hun Hoofd: Christus. Welke dinge alles bij elkaar in ons een haat tegen de zonde moeten voortbrengen en ons opwekken tot een oprecht leven in Christus en tot een vast vertrouwen in de zaligheid en geduld in tegenspoed. De uitspraak van Augustinus is treffend: "Aanschouwt de wonden van Degene Die hangt; het bloed van Degene Die sterft; die verdienste van Degene Die die u verlost; Zijn lichaam hangt aan het kruis genageld om u te kussen, Zijn armen zijn uitgestrekt om u te omhelzen, Zijn gehele lichaam is getoond om u te verlossen. Bedenkt hoe grote weldaden dit zijn, hangt dit als een ketting om uw hart opdat Hij u geheel in het hart ingeprent wordt, Die voor u aan het kruis genageld is."
-==== 24. Hoe wordt het lijden van Christus ons toegeëigend? ====
+==== 22. Het gebed van Christus in de hof van Gethsémané, dat driemaal in de evangeliën vermeld wordt, luidt: “Vader, indien het mogelijk is, laat deze beker Mij voorbijgaan” (Matteüs 26:39). Hierin is geen sprake van “als Ik wil”, maar “als Gij wilt”. Is dit met de zojuist genoemde gehoorzaamheid in overeenstemming? ====
-Door het Woord, het geloof en de sacramenten. Want door het Woord wordt het ons als met de hand van God aangeboden; door het geloof als door de hand van een mens aangenomen en door de sacramenten wordt het verzegeld.
+Zeer zeker wel! Het gaat erom vanuit welk gezichtspunt men het beziet. Dat Christus het lijden niet gewild heeft, is vanwege de zwakheid van Zijn lichaam, dat begrijpelijkerwijs de dood als een vijand van Zijn zondeloze menselijke natuur ziet en daar heel ontsteld over is. Maar dat Hij het wél gewild heeft, kwam voort uit de gewilligheid van zijn geest. Zijn gehoorzaamheid was namelijk noodzakelijk voor de zaligheid van het menselijke geslacht. Christus Zelf zegt hierover in Matteüs 26:41: “De geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak.” Ja, Christus’ gehoorzaamheid blijkt des te duidelijker dat terwijl zijn vlees wilde dat de dingen anders zouden gaan, Hij Zich toch heel eenvoudig aan de wil van Zijn Vader onderwerpt.
+==== 23. Wat zijn de vruchten van het lijden van de Here? ====
+Die zijn vele.
+  - Een volkomen verzoening voor de zonden, want het bewijsstuk dat door de inzettingen tegen ons getuigde, heeft Hij weggedaan door het aan het kruis te nagelen (Kolossenzen 2:14). Zo is de herinnering aan onze zonden door het bloed van Christus uitgewist om nooit meer voor Gods aangezicht te komen.((*1 Johannes 1:7))
+  - De toorn van God is gestild en Hij is met de mens verzoend.((*Romeinen 3:24))
+  - De duivel is overwonnen.((*Genesis 3:15 *1 Johannes 3:1))
+  - De dood is verslonden((*Hosea 13:14)) en de vrees voor haar is weggenomen,((*Hebreeën 2:15)) zodat ze voor de gelovigen niets anders is dan een doorgang tot het eeuwige leven.
+  - De mens is vrijgesproken van zonden en gerechtvaardigd.((*Romeinen 4:25 *Romeinen 5:19))
+  - De scheidingsmuur tussen Joden en heidenen is doorbroken.((*Efeziërs 2:14))
+  - Alle dingen in de hemel en op de aarde, alle gelovigen uit het Oude én het Nieuwe Testament zijn onderworpen aan het enige Hoofd Christus. Ze zijn door deze vereniging weer teruggebracht van hun Hoofd van Wie ze afgevallen waren, en nu zijn zij weer in één lichaam verenigd.((*Psalm 2:8 *Efeze 1:10-23 *Kolossenzen 1:20))
+  - De profetieën zijn vervuld; en de ‘schaduwen’ [in het Oude Testament] van Izak, Simson, de koperen slang, de offers en alle andere zijn gebleken in overeenstemming te zijn met de waarheid [die in het Nieuwe Testament is vervuld].
+  - De doding van ons vleselijk bestaan door Christus “die zelf onze zonden in zijn lichaam op het hout gebracht heeft, opdat wij, aan de zonden afgestorven, voor de gerechtigheid zouden leven” (1 Petrus 2:24). “Dit weten wij immers, dat onze oude mens medegekruisigd is, opdat aan het lichaam der zonde zijn kracht zou ontnomen worden en wij niet langer slaven der zonde zouden zijn” (Romeinen 6:6).
+  - Om het kort samen te vatten: uit genade is voor ons de vergeving van de zonden verworven, is onze ziel gereinigd van de smet der zonden en ontvangen we het eeuwige leven.
+//Wat houdt de heilzame overdenking van de dood van Christus in?//
+  - Het overdenken hoe groot de toorn van God tegen de zonde geweest is, en dat die niet op een andere manier kon worden gestild.
+  - Het overdenken van Gods zeer grote barmhartigheid, waardoor Hij liever gewild heeft dat zijn Zoon de smadelijke dood zou lijden dan dat het door Hem geschapen menselijke geslacht verloren te laten gaan.
+  - De onuitsprekelijke verootmoediging van de eeuwige Zoon van God, de Here van alle dingen, Die verworpen werd tot ver beneden elk willekeurig schepsel – wat heeft Hij met die verootmoediging zijn liefde tot het menselijk geslacht laten blijken, waarvoor Hij om het te verlossen zóveel geleden heeft.
+  - Het vreselijke van de zonde, die we weerspiegeld zien in de smadelijke manier waarop Christus moest sterven.
+  - De levensgang van de gelovigen in deze wereld, die in overeenstemming moet zijn met het Hoofd Christus. Al de dingen van de wereld moeten in ons een haat tegen de zonde teweegbrengen; ze moeten ons opwekken tot oprechtheid in onze levenswandel, tot geduld in de tegenspoeden en tot een vast vertrouwen op de zaligheid. De uitspraak van Augustinus is het waard om hier te worden doorgegeven: “Zie de wonden van Hem die hier hangt, het bloed van Hem die hier sterft, de verdienste van Hem die u verlost. Zijn lichaam hangt aan het kruis, gebogen om u te kussen; zijn armen zijn uitgestrekt om u te omhelzen, zijn gehele lichaam wordt u getoond om u te verlossen. Bedenk hoe groot deze weldaden dit zijn, hang dit aan de gedenkpenning van uw hart, opdat Hij in uw hart wordt afgedrukt die geheel en al voor u aan het kruis werd genageld.”
+==== 24. Hoe wordt het lijden van Christus ons toegeëigend? ====
-==== 25. Welke dingen strijden tegen de offerande en het lijden van Christus? ====
+Door het Woord, het geloof en de sacramenten. Door het Woord wordt het lijden ons als door Gods hand aangereikt; door het geloof wordt het als door de hand van een mens aangenomen, en door de sacramenten wordt het verzegeld.
-  - De godslastering van de Marcionisten en Manicheeën die leerden dat Christus niet waarachtig maar in de beleving van mensen geleden heeft.
+==== 25. Welke zaken zijn in strijd met het offer en het lijden van Christus? ====
-  - De godslastering van de papisten die zeggen dat Christus nog dagelijks in de missen van de priester door de Vader wezenlijk voor de levenden en de doden opgeofferd wordt, hetgeen strijdt met Hebreeën 10:10.((*Hebreeën 10:10))
-  - De rechtvaardigheid uit de werken, de aflaat, de aanroeping van de heiligen, het verzinsel van het vagevuur en al hetgeen dat de mensen tot genoegdoening voor de zonden menen te kunnen verrichten.
+  - De godslastering van de marcionieten en manicheeërs, die leerden dat Christus niet werkelijk maar alleen met een schijnlichaam geleden heeft.
+  - De godslastering van de roomsen, die zeggen dat Christus in de mis nog dagelijks door de priester aan de Vader werkelijk en wezenlijk voor levenden en doden wordt geofferd – wat ingaat tegen Hebreeën 10:10 waar staat: “Krachtens die wil zijn wij eens voor altijd geheiligd door het offer van het lichaam van Jezus Christus.”
+  - De rechtvaardiging uit de werken, zoals de aflaat, het aanroepen van de heiligen, het verzonnen vagevuur, en alles wat mensen verzinnen om de zonden te verzoenen.

Institutie van Bucanus

Verschillen

Paginahulpmiddelen