Institutie van Bucanus

de christelijke leer in vragen en antwoorden

institutie:25

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie		Vorige revisie
institutie:25 [04-03-2020 om 21.04 uur] – Klara Zwartinstitutie:25 [26-06-2025 om 10.14 uur] (huidige) – Cornelis Bregman
Regel 1: Regel 1:
-====== 25. De nederdaling van Christus ter helle ======+====== De nederdaling van Christus in de hel ======
  
-==== 1. Is het artikel van de nederdaling van Christus ter helle altijd al in de geloofsbelijdenis opgenomen geweest? ====+==== 1. Was het artikel over de nederdaling van Christus in de hel altijd al in de geloofsbelijdenis opgenomen? ====
  
-Rufinus betuigt over de geloofsbelijdenis, die onder de geschriften van Cyprianus gerekend wordt, dat dit artikel voorheen in de geloofsbelijdenis van de Roomse kerk niet uitgedrukt is geweest, noch in de Griekse kerken gebruikt. Tertullianus belijdt de nederdaling van Christus ter helle echter openlijk, evenals Athanasius, Augustinus en andere oudvaders. Maar dit artikel wordt wel met name bevestigd door de getuigenissen van de Schrift, zodat de gehele kerk over de gehele aardbodem het tegenwoordig eendrachtig erkent en belijdt. Zelfs Rufinus neemt dit artikel openlijk als goed aan. Het mag ook beslist niet overgeslagen worden, aangezien het wel zeer dienstbaar is aan de volkomen versterking van ons geloof aan onze verlossing, en omdat het de gelovigen een bijzonder grote troost brengt.+In zijn commentaar op de apostolische geloofsbelijdenis – dat bij vergissing ook wel onder de geschriften van Cyprianus gerekend wordt – beweert Rufinus dat de formulering in de vroegchristelijke tijd niet in de geloofsbelijdenis van de Romeins-georiënteerde kerken werd opgenomen en evenmin in de Grieks-georiënteerde. Tertullianus((in zijn boek over de opstanding van het vlees of lichaam )) belijdt echter wel duidelijk de nederdaling van Christus naar de hel, en dat geldt ook voor Athanasius((in Symbol. Serm. 115 de tempore.)).
  
-==== 2. Wat betekent het woord helle in de Schriften? ====+Het belangrijkste is echter dat deze belijdenis vooral bevestigd wordt door het getuigenis van de Schrift((*Psalm 16:10 *Jesaja 53:8 *Handelingen 2:24 *Hebreeën 5:7 *Efeziërs 4:9)). Dit artikel wordt in onze tijd dan ook door heel de kerk overal ter wereld eensgezind beleden. Rufinus zelf belijdt dit artikel ook duidelijk en acht het rechtzinnig. Het mag ook zeer beslist niet overgeslagen worden, omdat het heel dienstbaar is om het geloof in onze verlossing bijzonder te versterken, en het brengt grote troost aan voor de gelovigen.
  
-1. Een graf, en dat eigenlijk, Psalm 6:6 'In den doodt en is uwer geen gedachtenisse, wie zal u loven in 't graf?+==== 2. Wat betekent het woord “hel” in de Schrift? ====
  
-2. De schrikkelijkste plaats, daar waar de goddelozen zullen gestraft worden, Numeri 16-30 wordt geschreven van Kores die haar tegen Mozes opmaakten, dat ze levend ter helle gedaald zijn. Luc. 10:15 citaat… En Luc. 16:23 citaat…+  - In eigenlijke zin betekent het een graf((*Genesis 42:38)). Zie Psalm 6: “In de dood is Uwer geen gedachtenis; wie zou U loven in het dodenrijk?” 
 +  - De verschrikkelijke plaats waar de goddelozen gestraft zullen worden. In Numeri 16:30 wordt geschreven over Korach en anderen die zich tegen Mozes verzetten, zodat ze levend in de hel zijn gekomen. Zie ook Lucas 10:15: “En gij, Kafarnaüm, zult gij tot de hemel verheven worden? Tot het dodenrijk zult gij nederdalen.” In Lucas 16:23 lezen we: “Ook de rijke stierf en hij werd begraven. En toen hij in het dodenrijk zijn ogen opsloeg onder de pijnigingen, zag hij Abraham van verre en Lazarus in zijn schoot.” Tertullianus zegt: “Wij verstaan onder de hel niet zomaar een holte of een ijle diepte in de wereld, maar een wijde spleet in de diepte van de aarde en de zee, een verborgen diepte in het ingewand van de aarde.” Deze plaats noemen de Grieken //aden//, waarmee men bedoelt dat die plek donker is, waar men niets ziet. Dat woord is afgeleid van //a// (niet) en //eidein// (zien); het is dus een plaats waar het donker is zonder een spoortje licht. 
 +  - De pijn van de hel, dat wil zeggen: de angsten en benauwdheden van de ziel die de verdoemden in de hel ervaren. Zie 1 Samuël 2:6: “De Here doodt en doet herleven, Hij doet naar het dodenrijk neerdalen en daaruit opkomen.” En Psalm 18:6: “Banden van het dodenrijk hadden mij omgeven.” Zie ook Psalm 116:3: “Banden van de dood hadden mij omvangen, angsten van het dodenrijk hadden mij aangegrepen, ik ondervond benauwdheid en smart.” 
 +  - Voor sommigen houdt het de gehele toestand en gestalte van de doden in, ten goede of ten kwade. 
 +  - Voor anderen is het weer de meest diepe trap van de vernedering.
  
-Tertullianus zegt: Wij verstaan bij de hel, niet een blote holligheid, noch een luchtige kiel van de Wereld, maar een wijd slop(?) in de de kuil van de aarde en van de zee, een verborgen diepte in het ingewand van de aarde. Deze plaats noemen de Grieken 'Aden', als of men zei donker of onzichtbaar komend van 't wegnemende deeltje, (niet) en 'eidein' (zien) overmits dat alle dingen daar donker zijn, zo dat men daar geen licht zien kan.+==== 3. Wat betekent het woord “nederdalen”? ====
  
-3. De pijnen van de hel, dat is, de angsten en benauwdheden der zielen, als de verdoemde in der hellen gevoelen, 1 Sam. 2: 6 citaat… En Psalm 18:6 citaat. Idem Psalm 116:3 citaat…+  - In concrete zin een beweging van een hoge naar een lage plaats. 
 +  - In oneigenlijke zin is het een neerdalen van Christus tot aan de diepste trap van zijn vernedering. Zo wordt het in Efeziërs 4:10 bedoeld, waar we lezen: “Hij, die nedergedaald is – dat wil zeggen: die Zichzelf vernederd heeft, de gestalte van een dienstknecht heeft aangenomen en Zich onderworpen heeft aan de toestand van dit ellendige aardse leven – Hij is het ook, die is opgevaren ver boven alle hemelen.”
  
-4. De sommigen betekent het de gehele staat en gestaltenis der doden, of der goeden goed, of der kwaden kwaad.+==== 4. Hoe wordt er gedacht over dit artikel van Christus’ nederdaling in de hel? ====
  
-5. Anderen wederom, de alderopperste trap van vernedering.+De opvattingen erover verschillen van elkaar, omdat de eenvoudige woorden op een verschillende manier worden uitgelegd.
  
-==== 3. Wat betekent het woord nederdalen? ====+//Wat is de eerst voorkomende opvatting?//
  
-1. Eigenlijk, een beweging van een hoge plaats tot een lage.+Dat is de mening van hen die het ervoor houden dat deze afsluitende zin [in de belijdenis van Jezus Christus] eraan toegevoegd is om zich te verweren tegen de ketterij van de valentinianen, en dat daarmee wordt kenbaar gemaakt dat Christus werkelijk gestorven en begraven is net als andere mensen die echt dood en begraven zijn.
  
-2. On-eingelijk, de nederkomst of de opperste trap der vernedering van Christus, als Efeze 4 : 10 Die nedergedaald is, dat is, die zichzelf vernederd heeft en de gedaante van een Dienstknecht aangenomen hebbende, zich onderworpen heeft de gestalte van dit ellendig aardse leven, is dezelfde, die ook opgevaren is ver boven alle hemelen.+//Hoe denkt u over deze uitleg?//
  
-==== 4. Wat zijn de meningen over dit artikel (Hij is nedergedaald ter helle)? ====+Ze is totaal ongerijmd! Het is namelijk niet waarschijnlijk dat de begrafenis van Christus die al in heldere bewoordingen is aangegeven, door een onduidelijke samenvatting nog nader moeten worden uitgelegd. Een uitvoeriger verhaal over hetzelfde feit past niet in een korte samenvatting [van het geloof], waarin met zo weinig mogelijk woorden en heel summier de echte hoofdzaken van het christelijk geloof worden aangegeven.
  
-De meningen zijn verscheidene, na dat die eenduidige woorden met verscheiden betekenissen uitgelegd worden.+==== 5. Wat houdt de tweede opvatting hierover in? ====
  
-Wat is de eerste mening?+Hiëronymus en de roomsgezinden zijn van mening dat Christus’ ziel gescheiden is van zijn lichaam en toen in een zekere plaats is gekomen die zij het voorportaal van de hel noemen, het bovenste en afgeschutte deel daarvan. Daar zijn geen helse kwellingen, maar de volkomen zaligheid wordt er wel gemist. Hier zouden [volgens hen] de zielen van de gelovige vaderen geweest zijn vóór de menswording van Christus; maar toen de ziel van Christus daar metterdaad zelf gekomen is, zou die hen met Hem in de hemel gebracht hebben. Dit proberen ze te bewijzen uit Matteüs 27:52, waar gezegd wordt dat veel ontslapen heiligen na Christus of tegelijk met Hem zijn opgewekt. En 1 Petrus 3:19 zegt: “… in welke Hij ook heengegaan is en gepredikt heeft aan de geesten in de gevangenis”, terwijl in 1 Petrus 4:6 staat dat ook aan de doden het evangelie gebracht is.
  
-Dergenen die achte dat deze sluitreden tot bredere verklaring daar op gedaan is, tegen de ketterij der Valantinianen, en dat daar men niet ander wordt te kennen gegeven, dan van Christus waarlijk gestorven en begraven is, als andere mensen, die waarlijk dood en begraven zijn.+//Kunt u het met deze mening eens zijn?//
  
-Wat vindt u van deze uitlegging?+Nee, echt niet.
  
-Dat ze gans ongerijmd is, want 't is niet waarschijnlijk dat de begrafenis van Christus met klare woorden uitgelegd zijnde, door een duisterder (?) vervat van woorden zou te kennen gegeven worden, en een overvloedig verhaal van 't zelfde, en past niet in een kort begrip, daar in summiere (?), met zo weinig woorden, als mogelijk is, de voornaamste hoofdstukken van het geloof aangetekend worden.+  - Een dergelijke plaats kan niet vanuit het getuigenis van de Schrift bevestigd worden. 
 +  - Er staat niet dat de lichamen van alle heiligen, maar alleen van sommige onder hen met Christus zijn opgestaan om te getuigen van de kracht van Christus’ opstanding, die ons weer het leven geeft. 
 +  - De tekst 1 Petrus 3:19 is gemakkelijk zo te lezen dat de Geest van Christus door de mond van Noach de ongehoorzamen en goddelozen tot bekering opriep. De tekst 1 Petrus 4:6 zegt echter dat het evangelie gepredikt is aan dode mensen in een vroegere tijd; dat wil zeggen: aan mensen dit leefden toen het Woord hun gepredikt werd, maar dood zijn wanneer er nu over hen gesproken wordt . 
 +  - Deze mening doet het offer van Christus ernstig tekort, terwijl de verdienste daarvan oneindig is en zich uitstrekt tot alle tijden. Daarover lezen we ook in Openbaring 13:8 waar gesproken wordt over “het Lam, dat geslacht is, sedert de grondlegging der wereld”. Abraham is dus niet minder door de verdienste van Christus’ offer van de hel verlost dan Paulus of iemand anders die in geloof gestorven is, nadat Christus in de wereld gekomen is.
  
-==== 5. Welke is de tweede (mening)? ====+==== 6. Wat houdt de derde opvatting in? ====
  
-Hieronymus en de Papisten, die gevoelen dat de Ziel van Christus gescheiden zijnde van het Lichaam, gekomen is in een zekere plaats, 't welk ze noemen het voorportaal (voorburg) der helle, het bovenst deel namelijk der hel, of het bovenste asschutsel, waar geen plagen in zijn, maar alleen een derving van een beter en volkomener goed, alwaar de geesten der gelovigen Vaderen voor de menswording van Christus zouden geweest zijn: en de Ziele van Christus daar in deze daad Zelf komende, zou haar van daar met hem in de hemel gebracht hebben. 't Welck zij zoeken te bevestigen in Matth. 27:52. Veel lichamen der heiligen, of naar Christus, of met Christus, werden opgewekt. En: 1 Petr. 3:19. Waarin hij ook heen gegaan zijnde, de geesten die in de gevangenis zijn, gepredikt heeft. En 4: 6 De doden is het Evangelie ook verkondigd geworden.+Dat is de mening van hen die zeggen dat Christus metterdaad in de helse krochten is neergedaald. Deze gedachtegang wordt echter op drie manieren geïnterpreteerd.
  
-Behaagt u dit gevoelen wel?+  - Er zijn mensen die zeggen dat toen Christus’ lichaam in het graf lag, zijn ziel daar neergedaald is om er te lijden voor de zielen van de mensen. Deze verkeerde gedachte kan echter weerlegd worden.
  
-Neen toch. 1. Want zodanige plaats kan met geen getuigenisse der Schrift bevestigd worden.+a. Het bloed van Christus is tot een volkomen verzoening voor de hele wereld.((*1 Johannes 2:2)) 
 +b. De woorden van Christus aan het kruis waren: “Het is volbracht” (Joh. 19:30). Hij hoefde dus niets meer te lijden, want de dood betekende het einde van al zijn lijden. 
 +c. Christus heeft in zijn ziel toen die nog in zijn lichaam was, aan het kruis verschrikkelijke angsten geleden, zoals wel duidelijk wordt uit zijn ontzaglijk roepen “Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?” (Matteüs 27:46) – een roep die hemel en aarde deed beven.
  
-2. Overmits dat er staat, niet dat de lichamen aller heiligen, maar sommige alleen met Christus opgestaan zijn, om te betuigen de kracht van de verrijzenis van Christus, waardoor ons het leven wederom aangebracht wordt. 
  
-3. De plaats 1 Petr. 3 : 19 is klaarlijk te verstaan van de Geest van Christus, predikende door den mond Noë den ongehoorzamen en goddelozen de bekeringe. Maar plaats Hfdst. 4:6 Van het Evangelie, dat gepredikt is de boze menschen in vorige tijden, dat is, die doe wel levendig waren, alst hen gepredikt werd, dood zijn.+Anderen erkennen wel dat de ziel van Christus in de hel is afgedaald, echter niet om daar te lijden maar zoals Hij in zijn lichaam het evangelie op aarde aan de levenden heeft gepredikt, zo heeft Hij in zijn dood ook het evangelie in de hel gepredikt door middel van zijn ziel. Deze tweede mening is dus vrijwel gelijk aan de eerste. Maar waarom zou dat moeten gebeuren?
  
-4. Omdat het niet weinig de kracht der offerande van Christus te kort doet, welke verdienste oneindig is, zich uitstrekkende tot alle tijden, na luidt der Spreuken (?) Apoc.(?) 13:8 Het Lam, dat geslacht is van de grondlegging der wereld. Zo is dan Abraham niet minder door de verdienste der offerande van Christus van de hel verlost, als Paulus, of iemand anders die gelovig gestorven is, nadat Christus in de wereld gekomen is.+a. Er is na de dood geen ruimte meer voor de prediking en ook niet voor berouw. 
 +b. Hier komt nog bij dat Jezus zijn geest in de handen van zijn Vader bevolen heeft, en dat Hij tegen de moordenaar heeft gezegd: “Heden zult gij met Mij in het paradijs zijn” (Lucas 23:43).
  
-==== 6. Welke is de derde? ==== 
  
-Dergenen, die menen dat Christus inderdaad nedergedaald is tot de helse woningen. Maar deze mening wordt op drieërlei (?) wijze gedeeld (?). Want daar zijn er die zeggen, dat de Ziel van Christus, doe't lichaam in 't graf lag daar nedergedaald is, om daar te lijden voor de zielen der mensen. Welke waan daar uit wederlegt wordt. 1. Omdat het bloed van Christus de volkomen verzoening der ganse wereld is. 2. Uit de woorden van Chirstus aan 't kruis, 't Is volbracht, Johannes 19:30. Hem stond dan niet meer te lijden, aangezien de dood het eind van al zijn lijden was. 3. Overmits dat Chistus aan zijn Ziele, boefe noch in 't lichaam was, schrikkelijke angsten geleden heeft, als betuigt dat eisselijk roepen, Mijn God, mijn God etc. Matth. 27:46 hetwelk hemel en aarde deed beven+Vrijwel alle kerkvaders zeggen dat Christus tijdens de aardbeving en direct toen Hij opstond((*Matteüs 28:2)), Zich levend in de hel heeft laten zien. Daar heeft Hij niet zozeer met woorden maar wel metterdaad verklaard dat Hij de Overwinnaar is van de dood en van de vorst der duisternis. De satan heeft dus geen macht meer over de uitverkorenen. Dat heeft Hij gedaan, “opdat in de naam van Jezus zich alle knie zou buigen van hen, die in de hemel en die op de aarde en die onder de aarde zijn” (Filippenzen 2:10). Daarom zegt Augustinus: “De Zoon is geheel bij de Vader geweest, geheel in het lichaam van de maagd, geheel in de hemel, geheel op de aarde, geheel aan het kruis en geheel in de hel.”
  
-2 (hier weer een nummering die onlogisch lijkt, BZ)+//Wat is uw opvatting over deze mening van de kerkvaders?//
  
-Maar anderen bekennen wel dat de Ziel van Christus ter hellen nedergedaald is, niet omdat ze daar uit (?) zouden lijden, maar gelijkhij met het Lichaam het Evangelie op aarde de levendigen gepredikt heeft, dat hij alzo dood zijnde, het Evangelie met zijn Geest in de hel zou prediken, welke mening de boven-verhaalde tweede mening bijkans gelijk is. Maar waartoe dat? Aangezien dat er na de dood geen plaats van prediken en leedwezen meer is. Daar komt nog bij, dat hij zijnen Geest de Vader in de handen bevolen heeft, en tot de moordenaar getuigt: Heden zult gij met mij in 't Paradijs zijn, daar voorwaar de hel niet is/ Luc. 22:43/46.+Ik durf niet te beweren dat ze echt verkeerd is, want ze gaat niet tegen de Schrift in en ze is op zichzelf ook niet vreemd. Men moet ook niet gering denken over de grote overeenkomst van de kerkvaders en ook is de opvatting niet duidelijk in strijd zijn met de Heilige Schrift.
  
-3. Bijkans alle oudvaders willen zeggen, dat Christus in de aardbeving en terstond als Hij verrees/ hem in de hel levendig vertoont heeft, en verklaart, niet zo zeer met woorden, als metter daad zelfs, dat hij was de overwinnaar des doods ende des vorsten der duisternissen: en dat de Satan geen macht meer had over de uitverkoren. Ende dat God hem een naam gegeven heeft, welke boven alle naam is; opdat in de naam van Jezus zich zouden buigen alle knieën dergenen die in de Hemel en op de Aade, en di eonder de aarde zijn. Phil. 2:10. Derhalve Augustinus zegt: de geheel Soon is geweest bij de Vader, geheel in 't lichaam der Maagd, geheel in de hemel, geheel op de aarden, geheel aan 't kruis, en geheel in der hellen.+Het is waarschijnlijk dat deze mening afgeleid is van de woorden die de apostel in Efeziërs 4:9 uitspreekt: “Wat betekent dit: Hij is opgevaren, anders dan dat Hij ook nedergedaald is naar de onderste delen der aarde?” Hier wordt namelijk een duidelijke tegenstelling gecreëerd tussen “boven alle hemelen” en “de onderste delen der aarde”. Het lijkt er dus dat op dat deze kwestie ook letterlijk wordt geïnterpreteerd. Welnu, er is geen lager deel van de aarde dan de hel, de plaats van de verdoemden. Er zijn echter ook andere uitleggers die deze onderste delen simpelweg als de aarde zelf opvatten, het onderste deel van de wereld waarop Christus gekomen is en waar Hij vele jaren gewoond heeft.
  
-Wat is uw gevoelen van deze mening der oudvaderen?+==== 7. Wat houdt de vierde opvatting in? ====
  
-Ik durf niet te zeggen, dat ze kwaad is, aangezien het niet strijdt tegen de Schrift, noch iets ongerijmds in zich bevat. En het eendrachtig overeenstemmen met de oudvaderen, als het niet openlijk strijdt tegen de heilige Schrift, moet men zo klein niet achten. Ja 't schijnt dat dit gevoelen waarschijnlijk kan afgenomen worden uit de woorder van de Apostel, Efez. 4 : 9. Nu dit, hij is opgevaren, wat ist dan dat hij ook eerst is nedergedaalt in de nederste delen der aarde? Want daar wordt een klare tegenstelling gemaakt tussen boven all de hemelen, en, in de nderste delen der aarde. Maar dat wordt verstaan na de letter: zo schijnt het dan, dat dit ook naar de letter de verstaan is. Nu zo is er geen lager deel der aarde dan de hel, die de plaats der verdoemden is. Alhoewel andere op die benedenste delen simpel de aarde zelf verstaan, die het onderste deel van de wereld is, op denwelken Chritus neder gekomen is, en heeft veel jaren daarop gewoont.+Dat is de opvatting van hen die zeggen dat dit niet anders betekent dan dat Christus in de toestand van de gestorvenen is gekomen en als andere doden is geworden – doden voor wie Hij gestorven is. Men beroept zich daarbij op Psalm 28:1: “Opdat ik niet, als Gij tegen mij blijft zwijgen, worde als zij die in de groeve nederdalen.” En ook op Psalm 88:5 en 6: “Ik word gerekend onder wie in de groeve nederdalen, ik ben geworden als een man zonder kracht. Onder de doden is mijn verblijf, gelijk verslagenen die in het graf liggen, die Gij niet meer gedenkt, en die aan uw hand ontrukt zijn.” Daarom zegt men dan ook van Christus dat Hij niet uit het graf maar uit de doden is opgewekt. Deze opvatting staat niet ver af van de eerstgenoemde opvatting.
  
-==== 7. Wat is de vierde mening? ====+==== 8. Wat houdt de vijfde opvatting in? ====
  
-De mening van diegenen, die zeggen dat het niet anders betekent, dan dat Christus nedergedaald is in de staat der verstorvenen, en dat hij is geworden als andere doden, voor denwelken hij gestorven is, da? de spreuke van de profeet David Psalm 28:1. Op dat ik niet vergeleken wordt met degene die in de kuil nederdalen. En Psalm 88 : 5/6. Ik ben gerekend met degene die in de kuil nederdalen: ik ben geworden als een man die krachteloos is: afgezonder onder de doden, gelijk de verslagenen die in het graf liggen, die gij niet meer gedenkt, en zij zijn afgesneden van uw hand.+Dat is de mening van hen die de nederdaling van Christus als beeldspraak opvatten. Ze zien die als de hoogste smaad en de diepste vernedering die de Zoon van God heeft moeten ondergaan, toen Hij tot aan de derde dag van zijn dood, aan die dood en de duivel als het ware onderworpen was en in het graf gelegen heeft. De duivel en de farizeeërs hebben Hem toen bespot alsof Hij er niet meer toe deed.
  
-Derhalve hp gezegd wordt opgewekt te zijn niet uit het graf, maar van den doden, welk gevoelen van het eerste boven-gemeld niet veel verschilt.+//Vindt u dit standpunt wel aanvaardbaar?//
  
-==== 8. Welk is de vijfde? ====+Ik zeg er niets verkeerds over, want het komt overeen met het beeld dat ons in Davids psalmenboek wordt voorgehouden. In Psalm 88:7 lezen we: “Gij hebt mij in de diepste kuil gelegd, in duistere plaatsen, in diepten.” In Efeziërs 4:10 staat: “Hij, die nedergedaald is, Hij is het ook, die is opgevaren ver boven alle hemelen.” Met dat laatste bedoelt de apostel de onovertroffen verhoging, zoals hij in het neerdalen in de ‘benedenste delen der aarde’ of in de hel de uiterste vernedering van Christus ziet. Zo is het ook in Jesaja 14:15, waar het neergeworpen worden in het dodenrijk de meest diepe vernedering inhoudt. “En gij [Nebukadnezar] overlegde nog wel: Ik zal ten hemel opstijgen, boven de sterren Gods mijn troon oprichten” – maar ja, “in het dodenrijk wordt gij neergeworpen, in het diepste der groeve” (vs. 13). Zo kan ook Matteüs 11:23 uitgelegd worden: “En gij, Kafarnaüm, zult gij tot de hemel verheven worden? Tot het dodenrijk zult gij nederdalen!”
  
-De mening van degenen, de bij het nederdalen van Christus door getuigenissen verstaan de grootste versmaadheid, en de opperste vernedering, waardoor de Zone Gods is onderdrukt geweest, als hij tot den derde dag zijns doods toe, van de dood en van de Duivel als te ondergeworpen en overwonnen zijnde, in 't graf gelegen heeft, de Duivel ende farizeeën hem als bespottende, gelijk als of hij nu niet meer ware.+==== 9. Wat houdt de zesde opvatting in? ====
  
-Houdt gij deze ook voor goed?+Dat is de mening van hen die zeggen dat met de nederdaling van Christus in de hel bedoeld wordt dat Hij een bovenmatig grote angst en benauwdheid in het hart heeft ervaren tijdens Zijn bange strijd aan het kruis, waarover we al gesproken hebben toen we het lijden van Christus behandelden.
  
-Ik laak ze niet: want het komt overeen met het voorbeeld: dat in den David voorgesteld is, Psalm 88, Gij hebt mij in de onderste kuil geleidt, in duisternis, in diepten: en met de plaats Efez. 4 : 10. Alwaar gelijk als hij door 't opvaren boven alle hemelen, d'opperste verhooging verstaat, alzoo verstaat de Apostel door nederkomen in de benedenste delen der aarde, of in der hellen de allerdiepste vernedering van Christus. Zo ook Jesaja 14:15 wordt het nedergevaren ter helle verstaan, door de aller-uiterste vernedering. Gij (Nebucadnezar) zeidet in u hart: Ik zal boven de hoogten der wolken klimmen, ja in de hel zult gij nedergestoren worden aan de zijden van de kuil. En zo kan ook de plaats Mattheus 11:23 uitgelegd worden: Gij Kapernaum zijt tot den hemel toe verhoogt, gij zult tot de hel doe nedergestoten worden.+//Is deze uitleg wel rechtzinnig?//
  
-==== 9. Welke is de zesde? ====+Ja, dat is ze zeker, want ze komt overeen met de Schrift en met de mate van het geloof. Jesaja zegt in hoofdstuk ~Jesaja 53:5 dat Christus “om onze overtredingen werd [...] doorboord”. En in Psalm 18:6 lezen we: “Banden van het dodenrijk hadden mij omgeven”. In Handelingen 2:24 zegt Petrus dat Hij gebonden was aan “de weeën van de dood”, die er de oorzaak van waren dat Hij de verdoemenis en de toorn van God gevoelde. In Galaten 3:1 zegt Paulus dat Hij voor ons een vloek is geworden. Er kan dus zonder beeldende taal van Hem gezegd worden dat Hij niet voor Zichzelf maar wel voor ons als Borg de last gevoeld heeft die op Hem was gelegd. In Hebreeën 5:7 zegt de apostel dat Christus “gebeden heeft] en smekingen onder sterk geroep en tranen geofferd [heeft]” en dat “Hij is verhoord uit zijn angst”. Van Hem wordt zelfs gezegd – en dat komt maar heel zelden voor – dat vanwege de ontzaglijkheid van Zijn lijden druppels bloed van Zijn gezicht liepen en dat Hij niet vertroost kon worden dan alleen door het zien van een engel (Lucas 22:43). We zien ook dat het met Christus uiteindelijk zo ver kwam dat Hij in zijn angst heeft moeten uitroepen: “Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?” (Matteüs 27:46) Uit al deze feiten kan men wel afleiden dat Hij als het ware met beide handen geworsteld heeft, en dan niet tegen de dood in het algemeen, maar tegen de helse machten en de angst voor de eeuwige dood.
  
-De mening van degenen die zeggen dat door het nederdalen van Christus ter helle betekent worden, de overgrote angsten en de pijnen des gemoeds, die Christus in zijn bangen strijd en aan 't kruis geleden heeft, van dewelke wij gesproken hebben in 't lijden van Christus.+==== 10. Het lijkt echter met dit gevoelen in strijd te zijn dat de pijnen en smarten van de ziel in de Geloofsbelijdenis pas genoemd worden ná de lichamelijke pijnen. ====
  
-Is deze uitlegging al rechtzinnig?+Dat gebeurt omdat de lichamelijke pijnen zintuiglijk waarneembaar zijn, maar de angsten van de ziel niet.
  
-Ja, overmits dat die overeenkomt met de Schriften, en met de mate van het geloof: want Jesaja zegt 53:5 Dat Christus om onze overtredingen verwond is. En Psalm 18:6 Banden der hel omringen mij. En Handelingen 2 : 24 zegt Petrus, dat hij is gebonden geweest met de smarten des doods, die hem de verdoemenisse en grampschap Gods veroorzaakt hebben. En Galaten 3:15 wordt gezegd, dat hij voor ons een vloek geworden is, en dat hij waarachtig zonder enig ziguis?figuur? van spreken, niet in hem zelf, maar in zo veel hij onze borg was, zo dat hij waarlijk gevoelt heeft de last, die hem opgelegd was. En Hebr. 5 : 7 schrijft de Apostel, dat Christus gebeden ende smeekingen met sterke roepinge ende tranen geofferd hebbende, uit de vreeze verlost is. En van hem wordt verhaald ('t welk zeldzaam is) datter van wegen de heftigheid zijns lijden, druppelen bloed van zijn aangezicht gelopen zijn, en dat hij niet heeft kunnen verkwikt worden, dan door 't aanschouwen der engelen, Luc. 22:43. En wij zien dat Christus eindelijk zo ver gekomen is, dat hij van bangigheid heeft moeten uitroepen: Mijn God, mijn God, waarom hebt gij mij verlaten? Matth. 27:46. Uit welke dingen men kan afnemen, dat hij als met beide handen geworsteld heeft, niet tegen de gemene dood, maar tegen de helse heirkrachten? en de bangigheid van de eeuwige dood.+==== 11. Men kan hier echter tegen inbrengen dat het goed is om deze woorden [over de nederdaling in de hel] na het kruisigen en het sterven van Christus te laten volgen, maar ze behoren toch niet te volgen op Zijn begraven worden, want daarin is geen pijn meer geweest. ====
  
-==== 10. Maar het schijnt, dat tegen dit gevoelen strijdt, dat deze pijnen en smerten der zielen in de geloofssom gesteld worden, na de pijnen des lichaams? ====+Het is waar dat de nederdaling van Christus in de hel met Zijn dood geëindigd is; en wat tijd betreft was die er vóór de begrafenis. Toch wordt het qua volgorde in de Geloofsbelijdenis ná de begrafenis vermeld, omdat de artikelen ná elkaar alles willen beschrijven wat de vernedering en verbrijzeling van zijn lichaam aanging.
  
-Dat geschiedt ter oorzake, omdat deze eerst in de uiterlijke zinnen komen, maar die zo niet.+==== 12. Maar heeft God op zijn eniggeboren en zeer beminde Zoon ooit wel toornig kunnen worden en heeft Hij Hem dan kunnen verlaten? ====
  
-==== 11. Maar men kan hiertegen opwerpen, als is het schoon, dat ze behoren gesteld te worden na het sterven en het kruisigen, nochtans en behorende niet geteld te worden na het begraven, in hetwelk geen pijn meer geweest is? ====+Dat is ook nooit gebeurd, maar God heeft zijn gunst en genadige hulp wel een tijdlang verborgen gehouden, opdat de menselijke natuur van Christus wérkelijk de benauwdheden zou ervaren, waarmee degenen die door God verlaten en verworpen zijn, worden benauwd en gekweld. Bernardus zegt daarvan in zijn vijfde preek over de profeet Jesaja dat dit een verlating is waarin de nood zo groot was dat ze geen vertoon van kracht of bewijs van heerlijkheid is geweest.
  
-Alhoewel 't nederdalen van Christus ter helle met zijn dood geëindigt zijnde na de tijd voor 't begraven van het lichaam voorgegaan is, nochtans wordt in 't vervolg van de vertellinge der Artikelen des geloofs na 't begraven gesteld, om dat ze, namelijk, na elkaar hebben willen beschrijven al het gene, dat de vernietiging zijns lichaams aanging.+==== 13. Waarom heeft Hij deze smarten moeten lijden? ====
  
-==== 12. Maar heeft God wel immermeer op zijnen enige en welbeminde Christus kunnen toornig worden, of hem verlaten? ====+  - Omdat al onze zonden op Hem geworpen waren, moest Hij de toorn van God tegen die zonden gevoelen – waarbij het dus was alsof Hijzelf alléén de zonden van alle mensen bedreven had. 
 +  - Omdat Hij elke vorm van smart en aanvechting en dus ook de angsten voor de dood en de hel omwille van ons wilde ondergaan en die ook wilde overwinnen. 
 +  - Door ons te verlossen van de macht van de hel wilde Hij ons in de hemelse vreugde en blijdschap brengen.
  
-'t Is nooit geschiedt, maar hij heeft zijn gunste en hulp voor een tijd alzo verborgen gehouden, omdat de menselijke natuur van Christus deze benauwdheden waarachtig zou gevoelen, met dewelken degenen gepest? worden, die van God verlaten en verworpen zijn: En (gelijk als Bernardus zegt Serm. 5 van de woorden Jesa?)is een verlating, daar in zodanigen nood geen betoning van kracht is geweest, geen bewijs van heerlijkheid.+==== 14. Wat is voor ons de vrucht en het nut van Christus’ nederdaling in de hel? ====
  
-==== 13. Waarom heeft hij deze smerten moeten lijden? ====+  - De ontvangen overwinning op de macht van de duivel, van de vrees voor de dood en van de smarten in de hel. 
 +  - De triomf over onze vijanden, zoals Kolossenzen 2:15 vermeldt: “Hij heeft de overheden en machten – dat is de duivel en zijn engelen – ontwapend en openlijk tentoongesteld en zo over hen gezegevierd.” 
 +  - Christus heeft de prikkel van de dood overwonnen en aan de gelovigen het Koninkrijk der hemelen geopenbaard. Daarom zegt Hilarius in boek 2 van zijn boek over de drie-eenheid: “Kruis, dood en hel zijn ons leven.”
  
-1. Overmits dat, aangezien onzer aller zonden op hem geworpen waren, hij daarom de gramschap Gods tegen de zelve also moest gevoelen, gelijk of hij zelf aller mensen zonden alleen bedreven hadt.+==== 15. Waarvoor mogen wij de nederdaling van Christus benutten? ====
  
-2.Opdat hij alle manieren van smerten en verzoekingen, en overzulks ook de angsten des doods en der hel om onzentwille verzocht en overwon. +  - We hoeven in de dood niet bevreesd te zijn voor alles wat onze Here verslonden heeft. 
- +  - Als we zien hoe nederig en veracht Hij voor ons geworden is, mogen wij des te minder twijfelen aan de barmhartigheid van de Vader, aan onze verzoening die door de Zoon is aangebracht, en ook niet aan onze verheerlijking in de hemel.
-3. Opdat hij ons verlossende van de macht der hellen in de hemelse vreugd en de blijdschap brachte. +
- +
-==== 14. Wat vrucht en nuttigheid scheppen wij uit het nederdalen van Christus ter helle? ==== +
- +
-1. De verkregen overwingging van de macht des duivels, van de schrik des doods, en van de pijnen der hellen. +
- +
-2. De gedane triumpf, of blijde inkomste over onze vijanden/ Col. 2 : 15. En de Overheden en de Machten (dat is de Satan met zijne engelen) uitgetoen hebbende, heeft hij die in 't openbaar ten toon gesteld, en heeft door hetzelve over haar getriomfeerd. +
- +
-3. De prikkel van de dood overwonnen hebbende, heeft hij de gelovigen het koninkrijk der hemelen geopenbaard; daarom zegt Hylarius, Lib2.de Trinitate, Kruis, Dood, Hel, zijn ons leven. +
- +
-==== 15. Wat is 't gebruik van 't nederdalen van Christus ter helle? ==== +
- +
-1. Dat wij nu in de dood de dingen niet vrezen, die onze Prins verslonden heeft. +
- +
-2. Dat, hoe wij zien, dat hij nederig en verachter om onzentwille geworden is, wij zo veel te minder twijfelen, of van de goedwilligheid des Vaders, of aan onze verzoening, die door de Zoon teweeg gebracht is, en de toekomende verhoging in de hemelen. +
- +
-==== 16. Welke dingen strijden tegen deze leer? ==== +
- +
-1. Het verdichtsel des Daghers 9?), nademaal men niet leeft/ dat Christus de pijnen des zelfden zoude geleden of verdragen hebben, die nochtans alle soorten van smerten voor ons geleden heeft, zo volgd dan hier uit, dat ze verdicht zijn, en van geen gelovig mens behoren gevreeds te worden, want daar zou ander uit moeten volgen dat Christus enige smerten om onzentwil niet geleden heeft, 't welk ongerijmd is. +
- +
-2. Het versiersel der voorburgen (?), die verordineerd zouden zijn voor de vaders onder de wet, en de kinderkens onder het Evangelie, die zonder het teken van de doop sterven. +
- +
-(…)+
  
 +==== 16. Welke zaken zijn in strijd met deze leer? ====
  
 +  - Het verzinsel van het vagevuur, want we lezen nergens dat Christus de pijnen daarvan geleden heeft, terwijl Hij toch alle vormen van pijn en smart geleden heeft.((*Jesaja 54:3,4)) Hieruit volgt dat ze verzonnen zijn, en een gelovig mens behoort daarvoor dan ook niet bevreesd te zijn. Als het anders was, zou de conclusie moeten zijn dat Christus voor enkele smarten niet geleden heeft ten behoeve van ons. Dat is echter in het geheel niet aan de orde.
 +  - Het verzinsel van het voorgeborchte, dat bestemd zou zijn voor de vaderen die onder de Wet geleefd hebben en voor de kleine kinderen die onder het Evangelie zonder het teken van de doop gestorven zijn.

Paginahulpmiddelen