Niet het lichaam of de ziel bijzonder maar iets dat uit beide, ziel en lichaam, in een zelfstandigheid van de persoon samengebonden, door een lieflijke en sterke band gemaakt is.

1. Opdat nademaal hij hem scheppen zou bestaande uit lichaam en ziel, Hij alles, eer hij geschapen werd, bereid zou hebben dat tot de gelukzaligheid van beide, zowel lichaam als ziel, diende en behoorde.

2. Dat hij de geschapen dingen gebruikte tot de eer van de Schepper.

3. Opdat de gehele summa en de inhoud van de wereld in de mens, als in een kleine kaart, werd beschreven: en alzo Gods kleine wereld zou wezen, en als een kort begrip van de voorgeschapen dingen.

4. Omdat God hem de mens wilde meedelen, en in hem berusten.

Genesis 1:26-27²⁶ En God zeide: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt. ²⁷ En God schiep de mens naar zijn beeld; naar Gods beeld schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen.

God de Heer, dat is, de Vader, de Zoon, en de Heilige Geest die den mens geschapen heeft naar zijn beeld, zonder middel of medewerking van de engelen.

Tweeerlei: Man en vrouw schiep hij haar tot voortteling van haar gelijkenis of beeld in de wereld.

Nee: eerst de man, daarna de vrouw, daarboven de man uit het stof, maar de vrouw heeft hij gemaakt uit de rib van de man.

Omdat, gelijk God is het enige beginsel in de schepping van alle dingen: de man zo ook het enige beginsel zou zijn van de voortplanting van alle mensen: opdat ze, weten dat dat ze samen van een afgekomen zijn, elkaar als een zijnde zouden beminnen, en door een algemene bloedband onder de anderen zouden verknocht en verbonden zijn.

Omdat ze niet gemaakt is voor de man tot een meester, noch tot een dienstmaagd, maar tot een gezellin en hulp, daarom moest ze voorgebracht worden, niet van het hoofd, noch van de voeten, maar van de zijde, omdat hij zou weten, dat ze nevens hem moest gesteld zijn, die hij wist, dat van zijn zijde genomen was.

Een laatste, want gelijk de vrouw van de zijde van de man, die sliep, geschapen is: zo is de gemeente verlost door het bloed en het water, dat gevloeid heeft uit de zijde van Christus, slapende aan het kruis.

In twee, in lichaam en ziel.

Uit het slijk of slijm van de aarde: daarom is hij genoemd Adam, van Adamah, rode aarde, en Homo (mens) van Humo (aarde). Daarom noemt hem Paulus in 1 Korintiers 15:47. "Uit de aarde aards:, hetwelk TertullianusLib. 1. de Resurrect behoudende het Griekse woord uitlegt, slijkachtig: bij de Grieken wordt hij na de gedaante Anthropos genoemd, als die het aanschijn naar boven heft, o naar boven ziet, of dat boven is aanschouwd. Na de heerlijke spreuk van de apostel Paulus, "Indien gij dan met Christus opgewekt zijt, zoekt de dingen, die boven zijn, waar Christus is, gezeten aan de rechterhand Gods. Bedenkt de dingen, die boven zijn, niet die op de aarde zijn", Kolossenzen 3¹ Indien gij dan met Christus opgewekt zijt, zoekt de dingen, die boven zijn, waar Christus is, gezeten aan de rechterhand Gods. ² Bedenkt de dingen, die boven zijn, niet die op de aarde zijn. ³ Want gij zijt gestorven en uw leven is verborgen met Christus in God. ⁴ Wanneer Christus verschijnt, die ons leven is, zult ook gij met Hem verschijnen in heerlijkheid. ⁵ Doodt dan de leden, die op de aarde zijn: hoererij, onreinheid, hartstocht, boze begeerte en de hebzucht, die niet anders is dan afgoderij, ⁶ om welke dingen de toorn Gods komt. ⁷ Daarin hebt ook gij eertijds gewandeld, toen gij erin leefdet. ⁸ Maar thans moet ook gij dit alles wegdoen: toorn, heftigheid, kwaadaardigheid, laster en vuile taal uit uw mond. ⁹ Liegt niet meer tegen elkander, daar gij de oude mens met zijn praktijken afgelegd, ¹⁰ en de nieuwe aangedaan hebt, die vernieuwd wordt tot volle kennis naar het beeld van zijn Schepper, ¹¹ waarbij geen onderscheid is tussen Griek en Jood, besneden of onbesneden, barbaar en Skyth, slaaf en vrije, maar alles en in allen is Christus. ¹² Doet dan aan, als door God uitverkoren heiligen en geliefden, innerlijke ontferming, goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld. ¹³ Verdraagt elkander en vergeeft elkander, indien de een tegen de ander een grief heeft; gelijk ook de Here u vergeven heeft, doet ook gij evenzo. ¹⁴ En doet bij dit alles de liefde aan, als de band der volmaaktheid. ¹⁵ En de vrede van Christus, tot welke gij immers in één lichaam geroepen zijt, regere in uw harten; en weest dankbaar. ¹⁶ Het woord van Christus wone rijkelijk in u, zodat gij in alle wijsheid elkander leert en terechtwijst en met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen zingende, Gode dank brengt in uw harten. ¹⁷ En al wat gij doet met woord of werk, doet het alles in de naam des Heren Jezus, God, de Vader, dankende door Hem! ¹⁸ Vrouwen, weest uw man onderdanig, gelijk het betaamt in de Here. ¹⁹ Mannen, hebt uw vrouw lief en weest niet ruw tegen haar. ²⁰ Kinderen, gehoorzaamt uw ouders in alles, want dit is welbehaaglijk in de Here. ²¹ Vaders, prikkelt uw kinderen niet, opdat zij niet moedeloos worden. ²² Slaven, gehoorzaamt uw heren naar het vlees in alles, niet als mensenbehagers om hen naar de ogen te zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren. ²³ Wat gij ook doet, verricht uw werk van harte, als voor de Here en niet voor mensen; ²⁴ gij weet toch, dat gij van de Here tot vergelding de erfenis zult ontvangen. Gij dient Christus als heer. ²⁵ Want wie onrecht doet, zal zijn onrecht terugontvangen, en er is geen aanzien des persoons.: 1-2. Welke herkomst van de naam Ovidius ook zeer heerlijk uitgedrukt heeft. Lib. 1. Metamorph:

De vier humeuren, of vochtigheden, daar zijn lichaam uit bestond, geven dat genoeg te kennen.

Overmits de benoeming geschied van het voortreffelijkste deel.

Het vermaant ons van onze herkomst en oorsprong, dat wij namelijk als de andere dieren uit de aarde zijn en derhalve opdat wij niet hoogmoedig worden, aangezien wij weer tot aarde worden zullen.

De ziel.

Anima (ziel) komt van Anemo, wind of geblaas: van het Griekse Psychae, van verkoeling, omdat ze door het trekken van de adem het leven van het lichaam onderhoudt.

Nee: maar zij is onlichamelijk, zonder materie, en derhalve een oprechte geest, of een geestelijk wezen, die ook van het lichaam gescheiden zijnde, bij haarzelf bestaat: alzo genoemd, omdat wij de wind of de lucht intrekkende, leven.

In Genesis 2:7⁷ toen formeerde de Here God de mens van stof uit de aardbodem en blies de levensadem in zijn neus; alzo werd de mens tot een levend wezen. wordt gezegd dat God in de neusgaten van de mensen geblazen heeft de adem van het leven. In Spreuken 12:7⁷ De goddelozen worden omvergeworpen en zijn niet meer, maar het huis der rechtvaardigen blijft in stand. zegt Salomo, sprekende van de dood: "…en de geest wederkeert tot God, die hem geschonken heeft." En Christus zei in zijn laatste strijd in Lucas 23:46⁴⁶ En Jezus riep met luider stem: Vader, in uw handen beveel Ik mijn geest. En toen Hij dat gezegd had, gaf Hij de geest.: "..Vader, in uw handen beveel Ik mijn geest." En in Matteus 10:28²⁸ En Hij zeide tot hem: Gij hebt juist geantwoord; doe dat en gij zult leven.: "En weest niet bevreesd voor hen, die wèl het lichaam doden, maar de ziel niet kunnen doden." Daarboven zegt Christus in Lucas 23:43 tot de moordenaar: "... heden zult gij met Mij in het paradijs zijn." Met het lichaam is hij er niet geweest, met de ziel dan.

Maar de ziel is ook het subjecte of onderworpsel, dat alles vervat, van alle deugden, ondeugden, wetenschappen, en kunsten: en als de ziel weggenomen is, zo vergaat het levendig lichaam. Het is dan geen toeval, maar een zelfstandig wezen, dat aan het wezen van het lichaam niet hangt.

Genesis 2:7⁷ toen formeerde de Here God de mens van stof uit de aardbodem en blies de levensadem in zijn neus; alzo werd de mens tot een levend wezen.. God de Heer, Vader, Zoon en Heilige Geest heeft in zijn neusgaten ingeblazen of ingeademd, (dat menselijker wijze gezegd is) een adem of geblaas des levens. Als ook in Kolossenzen 1:16¹⁶ want in Hem zijn alle dingen geschapen, die in de hemelen en die op de aarde zijn, de zichtbare en de onzichtbare, hetzij tronen, hetzij heerschappijen, hetzij overheden, hetzij machten; alle dingen zijn door Hem en tot Hem geschapen. gezegd wordt dat God alles voor den Zoon geschapen heeft zowel zienlijke als onzienlijke dingen.

Daar zijn er, die bij het geblaas niet anders verstaan, dan het eigen gebod Gods, alsof Mozes zeide dat de ziel in het lichaam ingestort is door Gods bevel.

De oudvaders Justinus, Ireneus, en TertullianusTertullianus (ca. 160-230) staat bekend als een van de grootste 'kerkvaders'. Hij heeft vele belangrijke geschriften nagelaten, waaronder met name strijdschriften tegen heidenen en joden, alsook tegen ketters. Hij was een fel bestrijder van het gnosticisme en legde steeds de nadruk op de feitelijkheid van het christelijk geloof. gevoelen dat de Zoon Gods ??? alreeds de gedaante eens menselijken lichaams voor een tijd hem aangenomen hebbende, (in dewelke hij naderhand de Vaderen verschenen is, tot een voorspel van hetgeen hij daarna waarachtiglijk en inderdaad volbracht heeft) met zijn handen hen slijk genomen heeft, en Adams lichaam daaruit gemaakt, na de gedaante van de lichamelijke gestalte, die hij droeg, en dat hij, blazende in Adams neus, de ziel in hem gestort heeft: daarna een van Adams ribben genomen heeft, en Eva daarvan gemaakt. Welke meningen van de Oudvaderen niet is tegen de rechtzinnigheid van het geloof: want Christus heeft in het Evangelie door gelijke werken, als ??? hij uit zijn speeksel het slijk maakte, daar hij de blinde mede ziende maakte, Johannes 9:6⁶ Na dit gezegd te hebben, spuwde Hij op de grond en maakte slijk van dit speeksel en Hij legde hem het slijk op de ogen.. En blazende op de Apostels haar de Heilige Geest gaf, betuigt, dat hij dezelfde is, die Adam uit het slijk schiep, en hem de levendige Geest inblies. Is derhalve het geblaas, (daar Mozes van spreekt)geschapen geweest, en niet het geblaas van de Godheid zelf, of van de Geest Gods, maar de blazende en de levendige ziel, en was een zienlijk teken van een onzienlijk ding, dat is van de ziel, denwelke de Zoon van God schiep en in het lichaam van Adam stortte, gelijk het geblaas van Chrisus, daarmede hij op zijn discipelen blies, den Heilige Geest zelfs niet was, maar een zienlijk teken van de Heilige Geest.

Niet uit God, gelijk de Manicheen wilden: (want al wat uit hem is, is hetgeen dat hij zelf is, en dat is geen ander dan de Zoon en de Heilige Geest), maar van God: niet uit de hemelse lichamen, niet uit de elementen, vuur of lucht, niet uit de vermengingen van de vochtigheden van het lichaam: niet bij geval is ze gemaakt uit de vezelen (want in deze zei Cicero, ??? question. lib. 1. en is niet, dat enig kracht heeft van memorie, verstand, of gedachten, dat ook de dingen weer, die voorleden zijn tevoren ziet dat toekomstig is, en begrijpen kan, dat tegenwoordig is, welke dingen alleen goddelijk zijn): maar is geheel uit niet geschapen, gelijk ook in een ieder mens uit niet geschapen wordt, waarom God genoemd wordt een Vader der geesten, Hebreeen 12:9⁹ De grote menigte uit de Joden dan kwam te weten, dat Hij daar was, en zij kwamen niet alleen om Jezus, maar ook opdat zij Lazarus zouden zien, die Hij uit de doden had opgewekt.. Een rechten zegt Paulus uit Arato, Handelingen 17:28²⁸ Want in Hem leven wij, bewegen wij ons en zijn wij, gelijk ook enige van uw dichters hebben gezegd: Want wij zijn ook van zijn geslacht. (??? moet zijn: Handelingen 17:29²⁹ Daar wij dan van Gods geslacht zijn, moeten wij niet menen, dat de godheid gelijk is aan goud of zilver of steen door menselijke kunstvaardigheid gesneden of bedacht.) dat wij Gods geslacht zijn, niet door het wezen, maar door de hoedanigheid in zoveel wij namelijk met goddelijke gaven verkozen zijn: gelijk de Farizeeen genoemd worden der adderen gebroedsel. Matteus 37 en 12:34..

In generlei wijze: want daaruit moest volgen dat het wezen der Godheid geveild kond worden, dat ook het goddelijke wezen, eensdeels veranderlijk ware, en der zonden onderworpen, en verdragen zou de straf van de hel, hetwelk alleen te gevoelen van het goddelijke wezen, ongerijmd en godslasterlijk is: en de woorden Arati, Wij zijn Gods geslacht, die Paulus voor goed kent, Handelingen 17:28²⁸ Want in Hem leven wij, bewegen wij ons en zijn wij, gelijk ook enige van uw dichters hebben gezegd: Want wij zijn ook van zijn geslacht. (???moet zijn: Handelingen 17:29²⁹ Daar wij dan van Gods geslacht zijn, moeten wij niet menen, dat de godheid gelijk is aan goud of zilver of steen door menselijke kunstvaardigheid gesneden of bedacht.) worden gezegd ten aanzien van de werkende oorzaak, en de uitnemende gaven.

Overmits dat dit deel meest verzien is van instrumenten der zinnen om de ambten en de werken van die te volbrengen, en het best geschikt is, de dingen, die hierboven zijn te aanschouwen.

1. Omdat God zou leren, dat hij de enige Auteur van onze schepping is, en van het trekken van de adem.

2. Dat hij zou te kennen geven de zwakheid van ons leven, dat, namelijk, als uit de neusgaten hangt, na het zeggen Jesaja 2:22²² Laat toch af van de mens, wiens adem in zijn neus is, want wat is hij te achten?: "Laat toch af van de mens, wiens adem in zijn neus is."

3. Dat hij daarmee zou betuigen, dat de ziel niet geschapen is uit het wezen van het lichaam, maar dat ze van buiten aankomt: als AristotelesDe Griekse filosoof Aristoteles (384-322 v.Chr.) wordt samen met Plato en Socrates beschouwd als een van de grootste filosofen uit de klassieke oudheid. Aristoteles wordt gezien als één van de grondleggers van de logica, onder meer door zijn concept van het syllogisme. wel besluit/ De Gen Animal. Lib. 2. Cap. 3. Dat het verstand of de ziel van buiten aan komt, en allen goddelijk is, niet dat ze buiten zou geschapen worden, maar dat ze niet vloeit of voorkomt uit het wezen van het lichaam.

Een gehele ziel bestaande uit haar wezenlijke faculteiten of krachten, levendigmakende kracht, gevoelige kracht en verstandelijke kracht: gemerkt Mozes niet en zeidt ademen of geblazen des leven, maar een adem of geblaas des leven. Want dat in 1 Tessalonicenzen 5:23²³ En Hij, de God des vredes, heilige u geheel en al, en geheel uw geest, ziel en lichaam moge bij de komst van onze Here Jezus Christus blijken in allen dele onberispelijk bewaard te zijn. gezegd wordt dat in het lichaam een geest en een ziel is, of dat wordt gezegd tot verklaringen als AugustinusAurelius Augustinus (354-430) geldt als de meest invloedrijke kerkvader van het Westen. Aanvankelijk sloot hij zich aan bij de manicheeën, later bij het neoplatonisme, maar op het gebed van zijn moeder en door de prediking van bisschop Ambrosius werd hij in 386 bekeerd tot het christelijk geloof. Bekend is vooral zijn 'Belijdenissen', waarin hij zijn eigen bekering beschrijft. Ook schreef hij belangrijke werken tegen ketterijen als het donatisme en het pelagianisme. meent: Of de apostel onderscheid alzo de wezenlijke eigenschappen of de krachten van de ziel in het bovenste en het benedenste deel, verstaande door de naam Geest, het verstand, ziel, de kracht van gevoelen en leven.

1. Niet meer dan een, want veel en verscheiden machten maken niet veel en verscheiden wezenlijke gedaanten.

2. Want daar kan niet meer dan een wezenlijk gedaante of een gedurig volbrengende beweging eens mensen zijn.

3. Want God heeft een enig adem in Adam geblazen.

4. Want in de Schriftuur worden nimmermeer een mens veel zielen toegeschreven: maar altijd niet meer dan een, alhoewel dat er in een mens meer faculteiten van een ziel zijn, die in haar tegelijk zijn als die drie-enen in een driegetal, dat een is: en van dewelken sommige haar eer, de ander later openbaren en vertonen, nadat de instrumenten van deze faculteit eer dan van die, in het lichaam bekwaam, sterk, en veerdig zijn: of eer geschapen en geboren worden.

Het is een geestelijk wezen van God in het menselijk lichaam uit niet geschapen en met hetzelfde verenigd, om een zelfstandigheid, of een persoon te maken, niet alleen dat het lichaam levendig, en de instrumenten bekwaam make tot zekere ambten en werken, maar ook heerschappij hebben, in het stieren van het leven van de ganse mens, en de mens verwekke tot de kennis en dienst van God de Schepper: maar van het lichaam af gescheiden zijne, niet verga, maar onsterfelijk blijve.

Als het lichaam in de moeders buik nu ten enenmale gewerktuigd en gesteld is om zulken ziel te ontvangen, als blijkt in de schepping van de eerste ziel, die een voorbeeld is van al de andere.

Inzonderheid het hart, want het hart is eerst van de ingewanden en leden in de mens, dat leeft, en dat laatst sterft: en in de Schriftuur worden, zohier, zodaar, de voornaamste werken van de ziel het hart toegeschreven.

AugustinusAurelius Augustinus (354-430) geldt als de meest invloedrijke kerkvader van het Westen. Aanvankelijk sloot hij zich aan bij de manicheeën, later bij het neoplatonisme, maar op het gebed van zijn moeder en door de prediking van bisschop Ambrosius werd hij in 386 bekeerd tot het christelijk geloof. Bekend is vooral zijn 'Belijdenissen', waarin hij zijn eigen bekering beschrijft. Ook schreef hij belangrijke werken tegen ketterijen als het donatisme en het pelagianisme. en sommige na hem gevoelen wel alzo, dat de ziel in het gehele lichaam zij voornamelijk, en door zichzelf, maar in de delen min voornamelijk, als het licht in de lucht is: en dat ze is de gedurig volbrengende beweging, gedaante , werking en volmaaktheid, niet alleen van het hele lichaam, maar aller delen in het bijzonder, en eindelijk dat ze is onlichamelijk en niet beschreven van plaats, en ondeelbaar.

Maar anderen gevoelen, dat ze zittende in een lid en plaats des lichaams, als een koning in zijn koningstoel of hof, haar kracht uitgiet door het gehele lichaam, en verscheiden werken doet in verscheiden delen des lichaams, na de verscheidenheid van de instrumenten (die tot de werken van node zijn) in die delen gesteld. Alzo gebruikt ze reden in het hoofd, wil ze in het hart, kookt in de maag, ziet ze in de ogen. Welk gevoelen wij ook toestemmen. De zedige verstanden nochtans is het geoorloofd van datzelfde gevoelen te verschillen, ter tijd toe, dat ze bevestigd en verzekerd worde.

Drie wezenlijke, na te zeggen van Plato, de heersende kracht, de toornige, en de begeerlijke: of na AristotelesDe Griekse filosoof Aristoteles (384-322 v.Chr.) wordt samen met Plato en Socrates beschouwd als een van de grootste filosofen uit de klassieke oudheid. Aristoteles wordt gezien als één van de grondleggers van de logica, onder meer door zijn concept van het syllogisme., de redelijke of verstandige, de gevoelende en de levendigmakende of voedende. Want dezelfde AristotelesDe Griekse filosoof Aristoteles (384-322 v.Chr.) wordt samen met Plato en Socrates beschouwd als een van de grootste filosofen uit de klassieke oudheid. Aristoteles wordt gezien als één van de grondleggers van de logica, onder meer door zijn concept van het syllogisme. zei dat de ziel dat beginsel is, namelijk inwendig, en dat de gedaante geeft, waardoor wij leven, gevoelen, en voornamelijk bestaan. Maar dat onderscheid komt beter met de Christelijke leer overeen, waardoor de ziel wordt onderscheiden in het verstand en de wil: of als de Schriftuur somtijds spreekt, in geest en ziel in een nauwer betekenis nemende.