Het is een uitdrukking of vertoning van enig ding en dat, zowel in de ziel des mensen, te weten, in het verstand of bekennende kracht, en wordt door de filosofen genoemd Idea, vorm, of gedaante in het gemoed ontvangen: als buiten de ziel, en is een gelijkheid en overeenkomst van gedaante, welke is, of in de daad bestaande, van het wezen en van de hoedanigheden tezamen, gelijk als gezegd wordt dat Adam mensen geteeld heeft naar zijn beeld, Genesis 5:3³ Toen Adam honderd dertig jaar geleefd had, verwekte hij (een zoon) naar zijn gelijkenis, als zijn beeld, en noemde hem Set., of alleen van enige accidenten of bijvalligheden, als Lucas 20:24²⁴ Toont Mij een schelling; wiens beeldenaar en opschrift draagt hij? Zij zeiden: Van de keizer.. De penning heeft des keizers beeld, of is enige ijdele vertoning, afschaduwing, en figuur of gedaante.

Gelijkenis strekt zich wijder uit dan beeld: want waar een beeld is, daar is ook een gelijkenis, maar niet het tegendeel. Want het een wordt gezegd het ander gelijk te zijn, en nochtans en is het een niet het beeld van het andere. In deze disputatie nochtans of ontwe???ringe van het beeld Gods in den Mens, is het woord gelijkenis tot betere verklaring gevoegd bij het woord beeld, als Filippenzen 2:7⁷ maar Zichzelf ontledigd heeft, en de gestalte van een dienstknecht heeft aangenomen, en aan de mensen gelijk geworden is..

Ja hij, want Genesis 1¹ In den beginne schiep God de hemel en de aarde. ² De aarde nu was woest en ledig, en duisternis lag op de vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren. ³ En God zeide: Er zij licht; en er was licht. ⁴ En God zag, dat het licht goed was, en God maakte scheiding tussen het licht en de duisternis. ⁵ En God noemde het licht dag, en de duisternis noemde Hij nacht. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de eerste dag. ⁶ En God zeide: Daar zij een uitspansel in het midden der wateren, en dit make scheiding tussen wateren en wateren. ⁷ En God maakte het uitspansel en Hij scheidde de wateren die onder het uitspansel waren, van de wateren die boven het uitspansel waren; en het was alzo. ⁸ En God noemde het uitspansel hemel. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de tweede dag. ⁹ En God zeide: Dat de wateren onder de hemel op één plaats samenvloeien en het droge te voorschijn kome; en het was alzo. ¹⁰ En God noemde het droge aarde, en de samengevloeide wateren noemde Hij zeeën. En God zag, dat het goed was. ¹¹ En God zeide: Dat de aarde jong groen voortbrenge, zaadgevend gewas, vruchtbomen, die naar hun aard vruchten dragen, welke zaad bevatten, op de aarde; en het was alzo. ¹² En de aarde bracht jong groen voort, gewas, dat naar zijn aard zaad geeft, en geboomte, dat naar zijn aard vruchten draagt, welke zaad bevatten. En God zag, dat het goed was. ¹³ Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de derde dag. ¹⁴ En God zeide: Dat er lichten zijn aan het uitspansel des hemels om scheiding te maken tussen de dag en de nacht, en dat zij dienen tot aanwijzing zowel van vaste tijden als van dagen en jaren; ¹⁵ en dat zij tot lichten zijn aan het uitspansel des hemels om licht te geven op de aarde; en het was alzo. ¹⁶ En God maakte de beide grote lichten, het grootste licht tot heerschappij over de dag, en het kleinere licht tot heerschappij over de nacht, benevens de sterren. ¹⁷ En God stelde ze aan het uitspansel des hemels om licht te geven op de aarde, ¹⁸ en om te heersen over de dag en over de nacht, en om het licht en de duisternis te scheiden. En God zag, dat het goed was. ¹⁹ Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de vierde dag. ²⁰ En God zeide: Dat de wateren wemelen van levende wezens, en dat het gevogelte over de aarde vliege langs het uitspansel des hemels. ²¹ Toen schiep God de grote zeedieren en alle krioelende levende wezens, waarvan de wateren wemelen, naar hun aard, en allerlei gevleugeld gevogelte naar zijn aard. En God zag, dat het goed was. ²² En God zegende ze en zeide: Weest vruchtbaar, wordt talrijk en vervult de wateren in de zeeën, en het gevogelte worde talrijk op de aarde. ²³ Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de vijfde dag. ²⁴ En God zeide: Dat de aarde voortbrenge levende wezens naar hun aard, vee en kruipend gedierte en wild gedierte naar hun aard; en het was alzo. ²⁵ En God maakte het wild gedierte naar zijn aard en het vee naar zijn aard en alles wat op de aardbodem kruipt naar zijn aard. En God zag, dat het goed was. ²⁶ En God zeide: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt. ²⁷ En God schiep de mens naar zijn beeld; naar Gods beeld schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen. ²⁸ En God zegende hen en God zeide tot hen: Weest vruchtbaar en wordt talrijk; vervult de aarde en onderwerpt haar, heerst over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over al het gedierte, dat op de aarde kruipt. ²⁹ En God zeide: Zie, Ik geef u al het zaaddragend gewas op de gehele aarde en al het geboomte, waaraan zaaddragende vruchten zijn; het zal u tot spijze dienen. ³⁰ Maar aan al het gedierte der aarde en al het gevogelte des hemels en al wat op de aarde kruipt, waarin leven is, (geef Ik) al het groene kruid tot spijze; en het was alzo. ³¹ En God zag alles wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de zesde dag..27. God schiep den mens naar zijn Beeld: en Paulus zegt, 1 Korintiërs 11:7⁷ Want een man moet het hoofd niet dekken: hij is het beeld en de heerlijkheid Gods, maar de vrouw is de heerlijkheid van de man.. De man moet het hoofd niet bedekken, overmits hij het beeld Gods is en Kolossenzen 3:10¹⁰ en de nieuwe aangedaan hebt, die vernieuwd wordt tot volle kennis naar het beeld van zijn Schepper..

1. Christus is het natuurlijk, waarachtig, en het allervolmaakste beeld Gods des Vaders¹⁾, zo ten aanzien, hij de eeuwige Zoon is. Want hij is uit het wezen des Vaders geboren, niet gemaakt. Daarom wordt hij genoemd het uitgedrukte beeld van Zijn Persoons of zelfstandigheid, Hebreeën 1:3³ Deze, de afstraling zijner heerlijkheid en de afdruk van zijn wezen, die alle dingen draagt door het woord zijner kracht, heeft, na de reiniging der zonden tot stand gebracht te hebben, Zich gezet aan de rechterhand van de majesteit in den hoge.. Alsook, ten aanzien Hij in het vlees geopenbaard is, want des Vaders gehele aard, volkomenheid, en als het aanschijn wordt in de Zoon, die door het vlees zienlijk geworden is, gezien en aanschouwd²⁾. Ja, wat meer is, opdat wij in de blote aanschouwing Gods niet zouden weg gesweight??? worden, zo is de Zoon met het vlees bekleed, ons als een spiegel, waar in de Vader ons Zijn oneindige en almachtige majesteit en heerlijkheid, goedheid, wijsheid, waarheid, rechtvaardigheid laat zien en aanschouwen. Daarom zegt Christus, Die mij gezien heeft die heeft den Vader gezien, Johannes 12:45⁴⁵ en wie Mij aanschouwt, aanschouwt Hem, die Mij gezonden heeft. en 14:9⁹ Jezus zeide tot hem: Ben Ik zolang bij u, Filippus, en kent gij Mij niet? Wie Mij gezien heeft, heeft de Vader gezien; hoe zegt gij dan: Toon ons de Vader?.
2. De engelen zijn ook naar het beeld Gods geschapen, want ze worden ook kinderen of zonen Gods genoemd³⁾, en zijn geestelijk, onsterfelijk, en rechtvaardig geschapen: en Christus leert duidelijk, dat wij dan waarlijk gelukzalig, en derhalve God zelf gelijk zullen zijn, als wij geworden zullen zijn in den Hemel als de engelen Gods, Matteüs 22:30³⁰ Immers, in de opstanding huwen zij niet en worden zij niet ten huwelijk genomen, maar zij zijn als engelen in de hemel..
3. De mens wordt genoemd het beeld Gods, 1 Korintiërs 11:7⁷ Want een man moet het hoofd niet dekken: hij is het beeld en de heerlijkheid Gods, maar de vrouw is de heerlijkheid van de man., en wordt gezegd geschapen te zijn naar Gods beeld, niet alleen Adam, maar ook Eva, Genesis 1:26²⁶ En God zeide: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt.⁴⁾. Maar dit laatste beeld beide in de engelen, en mensen is uit genade.

Om de ware gelijkheid, die hij met God heeft.

Om de onvolkomenheid van deze gelijkheid of gelijkenis, want hij vertoonde God niet volkomen, gelijk Christus den Vader volkomen representeert of vertoont.

Ja hij, in het geheel, namelijk, niet in het gedeeld, aangemerkt, want God spreekt bij Mozes van de gehele mens, als hij zegt, Genesis 1:26²⁶ En God zeide: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt.: Laat ons mensen (niet de ziel, of het lichaam des mensen) naar Ons beeld maken. Hetwelk blijkt uit het tegendeel van het beeld Gods, hetwelk de zonde is: want die is niet alleen in de ziel, maar ook in het lichaam⁵⁾, en daarom is het beeld Gods niet in de ziel alleen, of alleen in het lichaam geweest, maar in de gehele mens.

Datzelfde leert ook de vernieuwing van dat beeld in de mens, hetwelk niet anders is, dan de heiligmaking, maar de ziel wordt niet alleen geheiligd, maar ook het lichaam⁶⁾.

Hier komt nog bij, dat God verbiedende den mens dood te slaan, Genesis 9:6⁶ Wie des mensen bloed vergiet, diens bloed zal door de mens vergoten worden, want naar het beeld Gods heeft Hij de mens gemaakt., deze reden inbrengt: Want God heeft de mens naar zijn beeld gemaakt, en is derhalve het Beeld Gods van de gehele mens te verstaan: welk beeld Gods nochtans eerst, allermeest en bijzonderlijk in de ziel scheen, maar alzo dat de glinsteren en vonken van dat beeld ook in het lichaam zich vertoonden.

Het beeld Gods wordt in de mens aangemerkt:

1. Ten aanzien van het wezen des mensen, en voornamelijk van de ziel.
2. Ten aanzien van de gaven of hoedanigheden, die nochtans van zijn wezen verschillend zijn.
3. Ten aanzien van de attributen, of toevoegsels, of van de waardigheid, hoogheid, heerschappij, en uitsteking boven alle creaturen.

1. Overmits dat de ziel, den mens van God ingeprint, een geestelijke natuur, verstandelijk, onlichamelijk, onsterfelijk, een onzienlijk wezen is, welke naar haar mate Gods natuur vertoont⁷⁾.
2. De ene ziel in de mens zijnde begaafd met veel faculteiten of krachten, als memorie, gedachte, wil, is een teken (zoals AugustinusAurelius Augustinus (354-430) geldt als de meest invloedrijke kerkvader van het Westen. Aanvankelijk sloot hij zich aan bij de manicheeën, later bij het neoplatonisme, maar op het gebed van zijn moeder en door de prediking van bisschop Ambrosius werd hij in 386 bekeerd tot het christelijk geloof. Bekend is vooral zijn 'Belijdenissen', waarin hij zijn eigen bekering beschrijft. Ook schreef hij belangrijke werken tegen ketterijen als het donatisme en het pelagianisme. zegt) dat ons vertoont de eenheid van het Goddelijke wezen, en de veelheid der Personen.

Om dat God in het begin, een toorts van de hemelse wijsheid in het verstand des mensen ontstoken had⁸⁾, waardoor hij God, en Zijn wil, die hem geopenbaard was, en derhalve, al de werken Gods, en aller dingen natuur en eigenschap ten rechten kende, hetwelk daaruit afgenomen wordt, dat Adam, als hij van den slaap opgewekt was, Eva kende, waar ze van voortgebracht was, zeggende, Deze is been van mijn benen, en vlees van mijn vlees (Genesis 2:23²³ Toen zeide de mens: Dit is nu eindelijk been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees; deze zal "mannin" heten, omdat zij uit de man genomen is.). En alle beesten namen gegeven heeft naar haar natuur (Genesis 2:19¹⁹ En de Here God formeerde uit de aardbodem al het gedierte des velds en al het gevogelte des hemels. Ook bracht Hij het tot de mens, om te zien hoe deze het noemen zou; en zoals de mens elk levend wezen noemen zou, zo zou het heten.).

Ten andere, overmits God den mens in de wil versierd had met volkomen gerechtigheid en heiligheid, waar door hij Gods rechtvaardigheid en heiligheid, als in een spiegel, vertoonde, en navolgde; had hem ook voorzien met krachten, die tot alle goed bekwaam waren: eindelijk met een lichaam, dat zeer heerlijk geschikt was om de ziel, die hem bewoog, vaardig en zonder enige vermoeidheid te gehoorzamen⁹⁾. Daarom zegt Paulus Efeziërs 4:24²⁴ en de nieuwe mens aandoet, die naar (de wil van) God geschapen is in waarachtige gerechtigheid en heiligheid.. En de nieuwe mens aandoen die naar God geschapen is in rechtvaardigheid en ware heiligheid. En Kolossenzen 3:10¹⁰ en de nieuwe aangedaan hebt, die vernieuwd wordt tot volle kennis naar het beeld van zijn Schepper.: Die vernieuwd wordt tot kennis, naar het evenbeeld desgenen, die hem geschapen heeft, etc.

Overmits hij door de heerschappij, die hij had over alle dieren, en alle creaturen van dit aardrijk, God zelf, de Heere van dingen, op aarde vertoonde. Want hij zegt: die (namelijk man en vrouw) heerschappij hebben over de vissen der zee, en over het gevogelte des hemels, en over het vee, en over de gehele aarde, Genesis 1:26²⁶ En God zeide: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt. en Psalm 8:7⁷ Gij doet hem heersen over de werken uwer handen, alles hebt Gij onder zijn voeten gelegd.. Gij doet hem heersen over de werken uwer handen: Waartoe dient, dat Adam alle beesten in het begin op zijn gebied tot hem geroepen heeft, wiens roeping zij ook gehoorzaam geweest zijn, Genesis 2:19¹⁹ En de Here God formeerde uit de aardbodem al het gedierte des velds en al het gevogelte des hemels. Ook bracht Hij het tot de mens, om te zien hoe deze het noemen zou; en zoals de mens elk levend wezen noemen zou, zo zou het heten. en 20, en dit beeld behoort tot Gods uiterlijke ordonnantie en schikking: waarom ook 1. Korintiërs 11:7⁷ Welaan, laat Ons nederdalen en daar hun taal verwarren, zodat zij elkanders taal niet verstaan.: De Man om het gebied over de vrouw en het huisgezin, het beeld Gods genoemd wordt.

Want in de hoogheid, waarvoor de man de vrouw te boven gaat, wordt de heerlijkheid en het beeld Gods enigszins gezien, als ook in alle overheid¹⁰⁾. En de vrouw is naar dit beeld niet geschapen, maar komt de man in het bijzonder toe, hetwelk zo uit de orde of vervolg van de schepping, als uit het einde afgenomen wordt: want de vrouw is uit de man geschapen, en om des mans wil, 1 Korintiërs 11:8-9⁸ Want de man is niet uit de vrouw, maar de vrouw uit de man. ⁹ De man is immers niet geschapen om de vrouw, maar de vrouw om de man., en niet in het tegendeel.

De twee uiterste delen zijn in de mens overgebleven, zoveel aangaat enige dunne en geringe schaduwen¹¹⁾: de wilde woeste beesten laten zich temmen en dweeg maken, dat ze de mens gehoorzaam zijn, of tenminste niet beschadigen of kwetsen. Het middelste is ook nog over zoveel belangt enig verstand en wil, zouden anders naeuw geen menschen, maar gans en gaar onvernuftige dieren zijn. Maar zoveel aangaat de ware kennis van God, rechtvaardigheid, en heiligheid, is het door de zonde geheel verloren, maar wordt van dag tot dag in de herborenen door Christus weer opgericht¹²⁾.

Maar de hoogste en volkomen trap zal zijn, als wij in de toekomende heerlijkheid van Christus, die hetzelve weer in ons opricht, ten volle zullen gelijkvormig worden.

1. Niet in zoveel het simpel een lichaam is, en van zulke gedaante, maar in zoveel het een lichaam is, dat met de redelijke ziel samengevoegd is, draagt het een deel van het beeld Gods, en vervat de ganse wereld als in zich, waarom ook de mens de kleine wereld genoemd wordt: waarin de Schepper en het voorbeeld van de gehele wereld schijnt.
2. Overmits dat de velerlei lidmaten van het lichaam ogen, oren, mond, tong, handen de geestelijke leden Gods, dat is, Zijn geestelijke volmaaktheden, wijsheid, macht, en de andere attributen, toevoegselen, vertonen, niet anders dan tot de Hebreeën 8:5⁵ Dezen verrichten slechts dienst bij een afbeelding en schaduw van het hemelse, blijkens de godsspraak, die Mozes ontving, toen hij de tabernakel zou gereedmaken. Zie toe, zegt Hij immers, dat gij alles maakt naar het voorbeeld, dat u getoond werd op de berg., 9, 24 en 10:1¹ Want daar de wet slechts een schaduw heeft der toekomstige goederen, niet de gestalte dier dingen zelf, is zij nimmer in staat ieder jaar met dezelfde offeranden, die onafgebroken gebracht worden, degenen, die toetreden, te volmaken.. De tabernakel, ark des verbonds, tafel, vaten, offereanden, beelden waren van de hemelse en geestelijke dingen.
3. Overmits de gaven van de ziel het lichaam zelf verlichten, gelijk het licht van de kaars de hoorn van de lantaarn verlicht, en de geregtigheid zelf en heiligheid strekken haar uit, tot het lichaam en de leden van het lichaam, en derhalve oefende en stelde de mens in het werk de waardigheid en hoogheid over alle creaturen, die hier beneden waren, door het lichaam, en vertoonde in zijn aanzicht een gebiedende of heersende majesteit, waaruit hij van de beesten voor een heer bekend wordt, Genesis 2:20²⁰ En de mens gaf namen aan al het vee, aan het gevogelte des hemels en aan al het gedierte des velds, maar voor zichzelf vond hij geen hulp, die bij hem paste..

1. Omdat God, nademaal Hij in Zichzelf, en vanwege Zijn natuur onzienlijk is, Zijn wezen en natuur in de mens (als in een spiegel) enigszins zienlijk zou maken, en op deze wijze Zich door de mens zou laten kennen. Want het eigen doe en gebruik van een beeld is, dat degene, wiens beeld het is, daardoor gekend wordt.
2. Dat God alzo door de mens bekend zijnde, van hem zou bemind, geëerd, en verheerlijkt worden, want alle gelijke heeft zijns gelijke lief.
3. Dat God zelf wederom de mens, als die Hem gelijk is, met Zich zou verenigen tot de eeuwige gelukzaligheid.
4. Dat de mensen, die naar een beeld Gods geschapen zijn, niet alleen God, maar ook elkaar mochten beminnen, en waarnemen, zowel in dit, als in het andere leven.
5. Opdat de verworpenen, als die naar het beeld Gods geschapen zijn, niet te verontschuldigen zijn.

1. De ketterij van de Manicheeën, en antropomorfieten, die God versierden lichamelijk te zijn, die Adams lichaam zou geschapen hebben naar het beeld en gelijkenis van Zijn lichaam, alsook de grove mening dergenen, die gemeend hebben, dat de uitwendige gedaante des mensen, Gods beeld geweest is.
2. De uitzinnigheid van OsianderAndreas Osiander (1498-1552) was een lutherse theoloog, die vooral bekend is geworden vanwege zijn mystieke rechtvaardigingsleer. Tegenover met name Melanchthon leerde hij dat de gerechtigheid van Christus de gelovigen niet wordt toegerekend, maar wordt eigengemaakt door de inwoning van Christus. Zodat de gerechtvaardigde mens niet maar rechtvaardig wordt gerékend, maar in zichzelf rechtvaardig ís. Osiander verwarde hiermee echter de rechtvaardiging met de heiliging., die leerde dat het lichaam gemaakt is naar de gedaante van het lichaam dat door Christus zou aangenomen worden.
3. En Flacius Illyricus, die zei dat het beeld Gods, dat is, de heiligheid en gerechtigheid van het wezen van de ziel zelf is, of dat het het wezen zelf is. ???
4. De dwaling der schoolleraren, die geleerd hebben dat het beeld Gods niet anders geweest is, dan een toevallig, of van buiten aankomende, en een uitwendig versiersel.