Institutie van Bucanus

de christelijke leer in vragen en antwoorden

institutie:15

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie		Vorige revisie
institutie:15 [22-04-2021 om 12.37 uur] – ds. J.H. Zwartinstitutie:15 [29-08-2024 om 17.37 uur] (huidige) – ds. J.H. Zwart
Regel 1: Regel 1:
-====== De zonde in het algemeen en de eerste zonde ======+====== De zonde in het algemeen en de erfzonde ======
  
 ==== 1. Waar komt het woord “zonde” vandaan? ==== ==== 1. Waar komt het woord “zonde” vandaan? ====
Regel 7: Regel 7:
 Door de Joden wordt het zondigen //chetbea// genoemd, want //catha// betekent: van het doel wegdwalen wat u in het oog behoorde te houden om het te bereiken; of ook wel: afwijken van datgene waarvan we weten dat het goed is, namelijk Gods wet. Door de Joden wordt het zondigen //chetbea// genoemd, want //catha// betekent: van het doel wegdwalen wat u in het oog behoorde te houden om het te bereiken; of ook wel: afwijken van datgene waarvan we weten dat het goed is, namelijk Gods wet.
  
-Door de Grieken wordt de zonde //hamartia// en //hamartema// genoemd, woorden die afkomstig zijn van //hamartanein//, dat is: dwalen. Volgens Suida is zondigen een wegdwalen van het goede. Er wordt ook wel gesproken over //paraptoma//, dat wil zeggen: een aanstoot, val, dwaling. Dit woord komt van //para// en //piptein//. Het is namelijk een vallen over de grenslijn van de gerechtigheid. Het woord kan ook afkomstig zijn van //paraptomai//, dat is: iets onbezonnen en roekeloos aanraken met een afdwalende hand. Ook spreekt men wel over //opheilema//, schuld – zoals in Matteüs 6:12: “Vergeef ons onze schulden” – ter wille van het gelijke recht. Degene die zondigt, moet namelijk vanwege het onrecht waaraan hij zich schuldig gemaakt heeft, door God en mensen gestraft worden. Het is zoals met schulden die in het burgerlijke leven zijn verbonden met het ondergaan van de straf, tenzij er vergeving plaatsvindt. Ook wordt er wel gesproken over //hettema//, gebrek, zoals in 1 Korintiërs 6:7: “Dan is er al volledig sprake van verlies – dat is: gebrek – onder u, dat u onder elkaar rechtszaken hebt.” Dit woord is afkomstig van //hettaomai//, dat is: ik word overwonnen, ik lig onder. Daarnaast is er sprake van //kakia//, //poneria//, slechtheid, boosaardigheid, een wandaad;((*1 Korintiërs 5:8)) en ook van //parabasis//, overtreding;((*Romeinen 4:15)) van //anomia//,((*Hebreeën 1:9)) //adikia//,((*2 Timoteüs 2:19)) //asebeia//, dat is: ongerechtigheid, goddeloosheid. //Aebeia// heeft betrekking op de eerste tafel van de wet, dus op God; en //adikia// op de tweede tafel, dus op de medemens.+Door de Grieken wordt de zonde //hamartia// en //hamartema// genoemd, woorden die afkomstig zijn van //hamartanein//, dat is: dwalen. Volgens Suidas is zondigen een wegdwalen van het goede. Er wordt ook wel gesproken over //paraptoma//, dat wil zeggen: een aanstoot, val, dwaling. Dit woord komt van //para// en //piptein//. Het is namelijk een vallen over de grenslijn van de gerechtigheid. Het woord kan ook afkomstig zijn van //paraptomai//, dat is: iets onbezonnen en roekeloos aanraken met een afdwalende hand. Ook spreekt men wel over //opheilema//, schuld – zoals in Matteüs 6:12: “Vergeef ons onze schulden” – ter wille van het gelijke recht. Degene die zondigt, moet namelijk vanwege het onrecht waaraan hij zich schuldig gemaakt heeft, door God en mensen gestraft worden. Het is zoals met schulden die in het burgerlijke leven zijn verbonden met het ondergaan van de straf, tenzij er vergeving plaatsvindt. Ook wordt er wel gesproken over //hettema//, gebrek, zoals in 1 Korintiërs 6:7: “Dan is er al volledig sprake van verlies – dat is: gebrek – onder u, dat u onder elkaar rechtszaken hebt.” Dit woord is afkomstig van //hettaomai//, dat is: ik word overwonnen, ik lig onder. Daarnaast is er sprake van //kakia//, //poneria//, slechtheid, boosaardigheid, een wandaad;((*1 Korintiërs 5:8)) en ook van //parabasis//, overtreding;((*Romeinen 4:15)) van //anomia//,((*Hebreeën 1:9)) //adikia//,((*2 Timoteüs 2:19)) //asebeia//, dat is: ongerechtigheid, goddeloosheid. //Aebeia// heeft betrekking op de eerste tafel van de wet, dus op God; en //adikia// op de tweede tafel, dus op de medemens.
  
 ==== 2. Wat is zonde? ==== ==== 2. Wat is zonde? ====
Regel 27: Regel 27:
 ==== 4. Er gebeurt niets in de wereld en er kan ook niets gebeuren buiten de wijze en rechtvaardige voorzienigheid van God om; moet daarom niet gezegd worden dat God de Auteur en Oorzaak van de zonde is? ==== ==== 4. Er gebeurt niets in de wereld en er kan ook niets gebeuren buiten de wijze en rechtvaardige voorzienigheid van God om; moet daarom niet gezegd worden dat God de Auteur en Oorzaak van de zonde is? ====
  
-Absoluut niet! God haat, verbiedt en straft de zonde immers als iets wat met Zijn grote goedheid in strijd is, zoals Johannes zegt in zijn eerste brief, hoofdstuk 2:16: “De begeerte des vlezes – daaronder verstaat hij alle zonden –, de begeerte der ogen en een hovaardig leven, is niet uit de Vader, maar uit de wereld.” En in Jakobus 1:14 en 15 lezen we: “Maar zo vaak iemand verzocht wordt, komt dit voort uit de zuiging en verlokking zijn eigen begeerte. Daarna, als die begeerte bevrucht is, baart zij zonde; en als de zonde volgroeid is, brengt zij de dood voort.” In Prediker 7:29 staat: “Alleen, zie toch: ik heb ontdekt, dat God de mensen recht gemaakt heeft, maar zij zoeken vele bedenkselen.” Het is overigens wel waar dat God in Zijn raad de zonde laat plaatsvinden, zoals in het hoofdstuk over de voorzienigheid al is gezegd.+Absoluut niet! God haat, verbiedt en straft de zonde immers als iets wat met Zijn grote goedheid in strijd is, zoals Johannes zegt in zijn eerste brief, hoofdstuk ~1 Johannes 2:16: “De begeerte des vlezes – daaronder verstaat hij alle zonden –, de begeerte der ogen en een hovaardig leven, is niet uit de Vader, maar uit de wereld.” En in Jakobus 1:14 en 15 lezen we: “Maar zo vaak iemand verzocht wordt, komt dit voort uit de zuiging en verlokking zijn eigen begeerte. Daarna, als die begeerte bevrucht is, baart zij zonde; en als de zonde volgroeid is, brengt zij de dood voort.” In Prediker 7:29 staat: “Alleen, zie toch: ik heb ontdekt, dat God de mensen recht gemaakt heeft, maar zij zoeken vele bedenkselen.” Het is overigens wel waar dat God in Zijn raad de zonde laat plaatsvinden, zoals in het hoofdstuk over de voorzienigheid al is gezegd.
  
 ==== 5. Wat is de inwendige oorzaak van de zonde? ==== ==== 5. Wat is de inwendige oorzaak van de zonde? ====
Regel 53: Regel 53:
 ==== 7. Is de zonde niet iets wat iets toevoegt en aanbrengt of is ze juist iets wat ons berooft? ==== ==== 7. Is de zonde niet iets wat iets toevoegt en aanbrengt of is ze juist iets wat ons berooft? ====
  
-De zonde is niet iets wat toevoegt of aanbrengt; dan zou het iets geweest zijn wat God geschapen heeft, maar ze is ook niet simpelweg een ‘niets’. Ze is ook niet zomaar een puur wegroven van iets, zoals de dood een beroving van het leven is, of zoals duisternis een wegnemen is van licht. Maar ze is een gebrek, het afbreken of het vernielen van iets wat aangebracht is, namelijk van het werk en de ordening door God, in het schepsel dat daardoor de schuld draagt van het afkeren en afwijken van wat God heeft bedoeld. Het is te vergelijken met het vervallen van een huis tot een ruïne, en met het verlies van het gezichtsvermogen dat tot blindheid leidt. Paulus noemt de zonde een gebrek of een beroofd worden van iets, als hij zegt: “Want allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods” (Romeinen 3:23). Het is wel zo dat er uitwendige en inwendige factoren bij komen – dingen die wat lijken voor te stellen, maar toch verwarring en dwaling tot gevolg hebben. Het is als bij de broedermoord door Kaïn. De beweging door het opheffen van de handen is zo’n factor, maar de zonde zelf is een afwijking van Gods wet en een wegdwalen van Gods wil. Ze is dus een afwijken en een verwarring van de goddelijke orde. In die zin zegt Thomas((Thomas van Aquino (1225-1274), een scholastisch theoloog die veel invloed uitoefende in het rooms-katholieke denken.)) dat de zonde niet alleen maar een beroving van of de afwezigheid van iets goeds, maar een bepaalde verderfelijke neiging of daad, die van de orde waarin ze behoort te zijn beroofd is. Ze is een verscheuren en in de war brengen van een zekere orde, waardoor al onze krachten en neigingen bestuurd horen te worden.+De zonde is niet iets wat toevoegt of aanbrengt; dan zou het iets geweest zijn wat God geschapen heeft, maar ze is ook niet simpelweg een ‘niets’. Ze is ook niet zomaar een puur wegroven van iets, zoals de dood een beroving van het leven is, of zoals duisternis een wegnemen is van licht. Maar ze is een gebrek, het afbreken of het vernielen van iets wat aangebracht is, namelijk van het werk en de ordening door God, in het schepsel dat daardoor de schuld draagt van het afkeren en afwijken van wat God heeft bedoeld. Het is te vergelijken met het vervallen van een huis tot een ruïne, en met het verlies van het gezichtsvermogen dat tot blindheid leidt. Paulus noemt de zonde een gebrek of een beroofd worden van iets, als hij zegt: “Want allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods” (Romeinen 3:23). Het is wel zo dat er uitwendige en inwendige factoren bij komen – dingen die wat lijken voor te stellen, maar toch verwarring en dwaling tot gevolg hebben. Het is als bij de broedermoord door Kaïn. De beweging door het opheffen van de handen is zo’n factor, maar de zonde zelf is een afwijking van Gods wet en een wegdwalen van Gods wil. Ze is dus een afwijken en een verwarring van de goddelijke orde. In die zin zegt Thomas van Aquino dat de zonde niet alleen maar een beroving van of de afwezigheid van iets goeds, maar een bepaalde verderfelijke neiging of daad, die van de orde waarin ze behoort te zijn beroofd is. Ze is een verscheuren en in de war brengen van een zekere orde, waardoor al onze krachten en neigingen bestuurd horen te worden.
  
 ==== 8. Wat is het subject van de zonde? ==== ==== 8. Wat is het subject van de zonde? ====
Regel 59: Regel 59:
 Dat is het redelijke schepsel, want in hem alleen, de mens, heeft de zonde in eigenlijke zin een plaats gekregen. Alleen hij had immers begrip en kennis heeft van de wet en de wil van God, en had die ook overdacht. Dat geldt niet voor de onredelijke schepselen. Dat is het redelijke schepsel, want in hem alleen, de mens, heeft de zonde in eigenlijke zin een plaats gekregen. Alleen hij had immers begrip en kennis heeft van de wet en de wil van God, en had die ook overdacht. Dat geldt niet voor de onredelijke schepselen.
  
-==== 9. Hoeveel aspecten zijn er in de zonde? ====+==== 9. Uit hoeveel delen bestaat de zonde? ==== 
 +  
 +Uit twee delen, namelijk:
  
-Twee, het stoffelijke of materiële aspect én het wezenlijke van de zonde zelf; oftewel de slechte en schuldig stellende daad én de schuld op zich, die ook een ontkenning van de straf inhoudt((oft de verbieding van straffe)). De schuldig stellende daad of het materiële aspect van de zonde bestaat uit onwettigheid en ongerechtigheid, in gebreke blijven, verdorvenheid, neiging tot het kwade, de daad die tegen Gods wet strijdt, en de aan ons klevende slechtheid zelf. Maar de schuld waardoor wij schuldig staan of het wezenlijke van de zonde is de gebondenheid aan de tijdelijke en eeuwige straf, die wel moet volgen op de verordeningen die uit de wil en rechtvaardigheid van God voortkomen.((*Romeinen 5:12 *Efeziërs 2:4))+  - Een materieel deel: de schuldig stellende misdaad. Deze bestaat uit onwettigheid en ongerechtigheid, in gebreke blijven, verdorvenheid, neiging tot het kwade, de daad die tegen Gods wet strijdt, en de aan ons klevende slechtheid zelf. 
 +  - Een formeel deel: de schuld zelf. Dit is de verplichting tot de tijdelijke en eeuwige straf, naar de ordening van Gods wil en gerechtigheid.((*Romeinen 5:12 *Efeziërs 2:4))
  
-Deze schuld wordt genezen, hersteld en weggenomen door de gehoorzaamheid en gerechtigheid van Christus, die ons door het geloof worden toegerekend. Die schuld wordt weggenomen door de hemelse kracht, die voortvloeit uit de opstanding van Christus en wedergeboorte genoemd wordt (hoewel ze gewoonlijk als ‘aanklevende gerechtigheid’ wordt aangeduid) en eveneens door de volmaakte heiliging van de menselijke natuur in Christus.+Dit laatste wordt genezen, hersteld en weggenomen door de gehoorzaamheid en gerechtigheid van Christus, die ons door het geloof worden toegerekend. Het eerste wordt weggenomen door de hemelse kracht, die voortvloeit uit de opstanding van Christus en wedergeboorte genoemd wordt (hoewel ze gewoonlijk als ‘aanklevende gerechtigheid’ wordt aangeduid) en eveneens door de volmaakte heiliging van de menselijke natuur in Christus.
  
 ==== 10. Wat is het gevolg van de zonde? ==== ==== 10. Wat is het gevolg van de zonde? ====
Regel 102: Regel 105:
 ==== 16. Hoeveel aspecten zijn er in de verdorvenheid? ==== ==== 16. Hoeveel aspecten zijn er in de verdorvenheid? ====
  
-Twee, de oorspronkelijke en de huidige, daadwerkelijke verdorvenheid. De ene is de moeder en de andere het verdorven kind. De ene is een fatale en vergiftige plant, en de andere een vuile en stinkende pest. De ene wordt de oorspronkelijke zonde genoemd, dat wil zeggen: de zonde waarin we zijn voortgeplant en geboren;((*Efeziërs 2:3 *Psalm 51:7)) de andere is de ‘dadelijke’ of daadwerkelijke zonde, dus de zonde die we over ons heen brengen of die we doen. Deze twee verdorvenheden zijn overigens veel meer in ‘soorten’ te onderscheiden, waarbij de ene afhankelijk is van de andere. Ze liggen in elkaars verlengde, maar zijn ook met elkaar in strijd. De ene is als het ware een oorzaak, de wortel; en de andere is de vrucht en het resultaat. Dit onderscheid is gefundeerd op wat Romeinen 5:14 ons zegt.+Twee, de oorspronkelijke en de huidige, daadwerkelijke verdorvenheid. De ene is de moeder en de andere het verdorven kind. De ene is een fatale en vergiftige plant, en de andere een vuile en stinkende pest. De ene wordt de oorspronkelijke zonde of erfzonde genoemd, dat wil zeggen: de zonde waarin we zijn voortgeplant en geboren;((*Efeziërs 2:3 *Psalm 51:7)) de andere is de ‘dadelijke’ of daadwerkelijke zonde, dus de zonde die we over ons heen brengen of die we doen. Deze twee verdorvenheden zijn overigens veel meer in ‘soorten’ te onderscheiden, waarbij de ene afhankelijk is van de andere. Ze liggen in elkaars verlengde, maar zijn ook met elkaar in strijd. De ene is als het ware een oorzaak, de wortel; en de andere is de vrucht en het resultaat. Dit onderscheid is gefundeerd op wat Romeinen 5:14 ons zegt.
  
-==== 17. Wat verstaat u onder de term “oorspronkelijke zonde”? ====+==== 17. Wat verstaat u onder de erfzonde? ====
  
 De smet die vanaf de eerste vader van alle mensen (voor wat het vlees betreft) op allen die uit hem geboren zijn, wordt overgebracht. De smet die vanaf de eerste vader van alle mensen (voor wat het vlees betreft) op allen die uit hem geboren zijn, wordt overgebracht.
Regel 140: Regel 143:
 De schuld en verdorvenheid zijn er immers van nature, maar de rechtvaardiging die tegenover de schuld en de heiliging die tegenover de verdorvenheid gesteld wordt, zijn bovennatuurlijk en vanuit genade ontvangen. De kinderen van God zijn “niet uit bloed, noch uit de wil des vlezes, noch uit de wil eens mans, doch uit God geboren”, zegt Johannes 1:13. En in Johannes 3:3 lezen we: “Tenzij iemand wederom geboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien.” De schuld en verdorvenheid zijn er immers van nature, maar de rechtvaardiging die tegenover de schuld en de heiliging die tegenover de verdorvenheid gesteld wordt, zijn bovennatuurlijk en vanuit genade ontvangen. De kinderen van God zijn “niet uit bloed, noch uit de wil des vlezes, noch uit de wil eens mans, doch uit God geboren”, zegt Johannes 1:13. En in Johannes 3:3 lezen we: “Tenzij iemand wederom geboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien.”
  
-==== 24. Op wie wordt de oorspronkelijke of eerste zonde overgebracht? ====+==== 24. Op wie wordt de erfzonde overgebracht? ====
  
 Op allen die van Adam afstammen, en daarvan zijn de kinderen die in de schoot van de moeders ontvangen zijn, niet uitgezonderd.((*Psalm 51:7)) Want al is het waar dat zij nog geen vruchten van ongerechtigheid voortbrengen, hun natuur is toch een vrucht van de zonde;, en daarom zijn een gruwel voor God en worden ze door Hem gehaat. “Daarom, gelijk door één mens de zonde de wereld is binnengekomen en door de zonde de dood, zo is ook de dood tot alle mensen doorgegaan, omdat allen gezondigd hebben” (Romeinen 5:12). Maar hoewel deze kinderen in oorsprong zonde zijn, hebben ze nog niet daadwerkelijk gezondigd. Op allen die van Adam afstammen, en daarvan zijn de kinderen die in de schoot van de moeders ontvangen zijn, niet uitgezonderd.((*Psalm 51:7)) Want al is het waar dat zij nog geen vruchten van ongerechtigheid voortbrengen, hun natuur is toch een vrucht van de zonde;, en daarom zijn een gruwel voor God en worden ze door Hem gehaat. “Daarom, gelijk door één mens de zonde de wereld is binnengekomen en door de zonde de dood, zo is ook de dood tot alle mensen doorgegaan, omdat allen gezondigd hebben” (Romeinen 5:12). Maar hoewel deze kinderen in oorsprong zonde zijn, hebben ze nog niet daadwerkelijk gezondigd.
Regel 165: Regel 168:
 //Mag men wel zeggen dat evenals de zonde van Adam ook de zonden van andere ouders op hun nakomelingen wordt overgebracht?// //Mag men wel zeggen dat evenals de zonde van Adam ook de zonden van andere ouders op hun nakomelingen wordt overgebracht?//
  
-De wijze waarop is niet dezelfde, want de eerste zonde is niet zozeer een persoonlijke en Adams eigen zonde geweest, maar een zonde van de menselijke natuur en daarom van het gehele menselijke geslacht dat in zijn lendenen in oorsprong aanwezig was. Daarom was die zonde inderdaad een oorspronkelijke zonde. Maar de andere zonden van Adam en van alle andere mensen zijn werkelijk persoonlijke zonden geweest, waarvan Ezechiël spreekt in hoofdstuk 18:20: “De ziel die zondigt, die zal sterven. Een zoon zal niet mede de ongerechtigheid van de vader dragen, en een vader zal niet mede de ongerechtigheid van de zoon dragen.”+De wijze waarop is niet dezelfde, want de eerste zonde is niet zozeer een persoonlijke en Adams eigen zonde geweest, maar een zonde van de menselijke natuur en daarom van het gehele menselijke geslacht dat in zijn lendenen in oorsprong aanwezig was. Daarom was die zonde inderdaad een oorspronkelijke zonde. Maar de andere zonden van Adam en van alle andere mensen zijn werkelijk persoonlijke zonden geweest, waarvan Ezechiël spreekt in hoofdstuk ~Ezechiël 18:20: “De ziel die zondigt, die zal sterven. Een zoon zal niet mede de ongerechtigheid van de vader dragen, en een vader zal niet mede de ongerechtigheid van de zoon dragen.”
  
 Het is echter niet ongerijmd als we zeggen dat de zonden van de eigen ouders aan de kinderen door het verdorven zaad mét het lichaam worden meegegeven. In de eerste plaats gebeurt dit door de smet van de zonden, en vervolgens omdat de ziel door het lichaam besmet wordt. Daardoor zegt God in Exodus 20:5: “Ik, de HERE, uw God, ben een na-ijverig God, die de ongerechtigheid der vaderen bezoek aan de kinderen.” Het is echter niet ongerijmd als we zeggen dat de zonden van de eigen ouders aan de kinderen door het verdorven zaad mét het lichaam worden meegegeven. In de eerste plaats gebeurt dit door de smet van de zonden, en vervolgens omdat de ziel door het lichaam besmet wordt. Daardoor zegt God in Exodus 20:5: “Ik, de HERE, uw God, ben een na-ijverig God, die de ongerechtigheid der vaderen bezoek aan de kinderen.”
Regel 171: Regel 174:
 Maar als de kinderen na hun geboorte niet altijd gelijk zijn aan hun goddeloze ouders, komt dat door een bijzondere genade van God. Maar als de kinderen na hun geboorte niet altijd gelijk zijn aan hun goddeloze ouders, komt dat door een bijzondere genade van God.
  
-==== 28. Is de oorspronkelijke zonde (de erfzonde) een eigen zelfstandigheid of is ze een “toevallig” gebeuren? ====+==== 28. Is de erfzonde een eigen zelfstandigheid of is ze een “toevallig” gebeuren? ====
  
 Ze is geen zelfstandigheid, want dan zou of de ziel of het lichaam gezondigd moeten hebben, maar die beide zijn wat het wezen ervan betreft, goed geschapen uit Gods hand; en ze worden ook nog steeds door God voortgebracht. Die beide zijn dus op zichzelf gezien geen zonde. Ze is ook geen wezenlijke eigenschap of iets wezenlijks in de mens, maar een hoedanigheid die van buiten de mens is gekomen. Toch wordt ze wezenlijk genoemd, niet omdat ze vanuit de (geschapen) natuur voortgekomen is, maar omdat ze degenen die aan haar onderworpen zijn, door erfrecht – zoals men dat noemt – vasthoudt en zich vasthecht aan de natuur, de krachten en de natuurlijke vermogens van de mens zelf. Daardoor kan men zeggen dat ze een ingeboren iets is in de mens. Zie Efeziërs 2:3: “En wij waren van nature, evenzeer als de overigen, kinderen des toorns.” En ook in Romeinen 7:17-21 wordt door de apostel gesproken over “de zonde die in mij woont” en het kwade dat bij mij aanwezig is. Ze is geen zelfstandigheid, want dan zou of de ziel of het lichaam gezondigd moeten hebben, maar die beide zijn wat het wezen ervan betreft, goed geschapen uit Gods hand; en ze worden ook nog steeds door God voortgebracht. Die beide zijn dus op zichzelf gezien geen zonde. Ze is ook geen wezenlijke eigenschap of iets wezenlijks in de mens, maar een hoedanigheid die van buiten de mens is gekomen. Toch wordt ze wezenlijk genoemd, niet omdat ze vanuit de (geschapen) natuur voortgekomen is, maar omdat ze degenen die aan haar onderworpen zijn, door erfrecht – zoals men dat noemt – vasthoudt en zich vasthecht aan de natuur, de krachten en de natuurlijke vermogens van de mens zelf. Daardoor kan men zeggen dat ze een ingeboren iets is in de mens. Zie Efeziërs 2:3: “En wij waren van nature, evenzeer als de overigen, kinderen des toorns.” En ook in Romeinen 7:17-21 wordt door de apostel gesproken over “de zonde die in mij woont” en het kwade dat bij mij aanwezig is.
Regel 179: Regel 182:
 Augustinus((In Lib. I. deConcupis. Cap. 25.)) zegt dat die oorspronkelijke zonde of erfzonde wordt vergeven, niet omdat ze er niet wezenlijk is, maar omdat ze niet toegerekend wordt. Ze gaat dus aan ons voorbij als schuld, maar ze blijft door de daad zelf, en daarom blijft ook de dood. Augustinus((In Lib. I. deConcupis. Cap. 25.)) zegt dat die oorspronkelijke zonde of erfzonde wordt vergeven, niet omdat ze er niet wezenlijk is, maar omdat ze niet toegerekend wordt. Ze gaat dus aan ons voorbij als schuld, maar ze blijft door de daad zelf, en daarom blijft ook de dood.
  
-==== 30. Maar wat is het subject of onderwerp van de oorspronkelijke zonde? ====+==== 30. Maar wie doet de erfzonde? ====
  
 De hele mens, dus met ziel en lichaam, van het hoofd tot de voeten; met alle krachten van het lichaam en alle hogere en lagere vermogens van de ziel; met zijn verstand, zijn wil en zijn gevoelens. Daarom zegt de apostel in Efeziërs 4:17,18 dat het denken aan de ijdelheid, de gedachten aan het duister, maar het hart aan de verharding onderworpen zijn. Ditzelfde blijkt ook uit heel helder uit de vernieuwing die de apostel aan het verstand, de ziel en het lichaam toeschrijft.((*Romeinen 12:1 *Efeziërs 4:23 *1 Tessalonicenzen 5:23)) De hele mens, dus met ziel en lichaam, van het hoofd tot de voeten; met alle krachten van het lichaam en alle hogere en lagere vermogens van de ziel; met zijn verstand, zijn wil en zijn gevoelens. Daarom zegt de apostel in Efeziërs 4:17,18 dat het denken aan de ijdelheid, de gedachten aan het duister, maar het hart aan de verharding onderworpen zijn. Ditzelfde blijkt ook uit heel helder uit de vernieuwing die de apostel aan het verstand, de ziel en het lichaam toeschrijft.((*Romeinen 12:1 *Efeziërs 4:23 *1 Tessalonicenzen 5:23))
Regel 201: Regel 204:
   - De apostel leert in Romeinen 7:7 dat in de wedergeboren mensen ook begeert overblijft, die hij steeds “zonde” noemt, waartegen wij zonder ophouden moeten strijden. Hij zegt eveneens dat de begeerte strijdt tegen de wet van God: “Ook van de begeerlijkheid zou ik niet geweten hebben, indien de wet niet zeide: gij zult niet begeren.” En in Matteüs 5:28 lezen we: “Een ieder, die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd.” In 1 Johannes 2:16 lezen we: “De begeerte der ogen en een hovaardig leven is niet uit de Vader, maar uit de wereld.” De apostel noemt bovendien ook datgene kwaad wat hij niet wil, dat wil zeggen: waarin hij niet toestemt. “Want niet wat ik wens, het goede, doe ik, maar wat ik niet wens, het kwade, dát doe ik” (Romeinen 7:19). Daarom zegt Augustinus drie dingen van de begeerte: ze is zonde, een straf op de zonde en een oorzaak van de zonde.   - De apostel leert in Romeinen 7:7 dat in de wedergeboren mensen ook begeert overblijft, die hij steeds “zonde” noemt, waartegen wij zonder ophouden moeten strijden. Hij zegt eveneens dat de begeerte strijdt tegen de wet van God: “Ook van de begeerlijkheid zou ik niet geweten hebben, indien de wet niet zeide: gij zult niet begeren.” En in Matteüs 5:28 lezen we: “Een ieder, die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd.” In 1 Johannes 2:16 lezen we: “De begeerte der ogen en een hovaardig leven is niet uit de Vader, maar uit de wereld.” De apostel noemt bovendien ook datgene kwaad wat hij niet wil, dat wil zeggen: waarin hij niet toestemt. “Want niet wat ik wens, het goede, doe ik, maar wat ik niet wens, het kwade, dát doe ik” (Romeinen 7:19). Daarom zegt Augustinus drie dingen van de begeerte: ze is zonde, een straf op de zonde en een oorzaak van de zonde.
  
-==== 34. Wat is de oorspronkelijke of erfzonde? ====+==== 34. Wat is de oorspronkelijke zonde of erfzonde? ====
  
-Anselmus omschrijft de oorspronkelijke zonde als volgt: //ze is een missen van de oorspronkelijke gerechtigheid die er in de mens behoorde te wezen//. Wij zeggen er dit van: de erfzonde is een beroving van de oorspronkelijke gerechtigheid, maar dat niet alleen. Ze is ook de slechtheid en verdorvenheid van de menselijke natuur in alle delen van de ziel, die vanaf Adam op al zijn nakomelingen is overgebracht. Ze is eveneens de schuld waardoor de kinderen die geboren worden, zelf ook verdorven zijn vanwege de val van Adam; en daarom staan ze schuldig aan de toorn van God en de eeuwige dood, tenzij er vergeving plaatsvindt en de weldaden van God ons ten goede komen.((*Johannes 1:29)) Die verdorvenheid van onze natuur brengt in ons alleen maar daden voort waarvan de Schrift zegt dat het “werken van het vlees” zijn.((*Galaten 5:19))+Anselmus omschrijft haar als volgt: //ze is een missen van de oorspronkelijke gerechtigheid die er in de mens behoorde te wezen//. Wij zeggen er dit van: de erfzonde is een beroving van de oorspronkelijke gerechtigheid, maar dat niet alleen. Ze is ook de slechtheid en verdorvenheid van de menselijke natuur in alle delen van de ziel, die vanaf Adam op al zijn nakomelingen is overgebracht. Ze is eveneens de schuld waardoor de kinderen die geboren worden, zelf ook verdorven zijn vanwege de val van Adam; en daarom staan ze schuldig aan de toorn van God en de eeuwige dood, tenzij er vergeving plaatsvindt en de weldaden van God ons ten goede komen.((*Johannes 1:29)) Die verdorvenheid van onze natuur brengt in ons alleen maar daden voort waarvan de Schrift zegt dat het “werken van het vlees” zijn.((*Galaten 5:19))
  
 ==== 35. Hoe wordt deze zonde in de Schrift genoemd? ==== ==== 35. Hoe wordt deze zonde in de Schrift genoemd? ====
Regel 216: Regel 219:
   - De oude mens.((*Romeinen 6:6))   - De oude mens.((*Romeinen 6:6))
  
-==== 36. Waarin verschilt de oorspronkelijke of erfzonde van de daadwerkelijke zonden? ====+==== 36. Waarin verschilt de erfzonde van de daadwerkelijke zonden? ====
  
 Zoals de boom verschilt van de vruchten of de wortel van de takken. De erfzonde is als het ware de boom of de wortel, waaruit de slechte vruchten of takken voortkomen. Die laatste zijn dan de daadwerkelijke zonden, in uitwendige en inwendige zin. Uit het hart, zegt Christus, komen boze overleggingen voort (Matteüs 15:19). En in Galaten 5:19 worden de werken oftewel de vruchten van het vlees allemaal opgesomd. Zoals de boom verschilt van de vruchten of de wortel van de takken. De erfzonde is als het ware de boom of de wortel, waaruit de slechte vruchten of takken voortkomen. Die laatste zijn dan de daadwerkelijke zonden, in uitwendige en inwendige zin. Uit het hart, zegt Christus, komen boze overleggingen voort (Matteüs 15:19). En in Galaten 5:19 worden de werken oftewel de vruchten van het vlees allemaal opgesomd.

Paginahulpmiddelen