Institutie van Bucanus

de christelijke leer in vragen en antwoorden

institutie:22

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie		Vorige revisie
institutie:22 [20-06-2025 om 09.28 uur] – Cornelis Bregmaninstitutie:22 [20-09-2025 om 11.18 uur] (huidige) – ds. J.H. Zwart
Regel 79: Regel 79:
 ==== 15. Wat is het tweede verschil? ==== ==== 15. Wat is het tweede verschil? ====
  
-Het tweede verschil betreft de leer of de manier waarop de mensen gebracht worden tot de fontein en de werkende oorzaak van de zaligheid, en de kennis van de genadige barmhartigheid van God in Christus. De bediening van de zaligheid is vóór de komst van Christus moeilijker en bezwaarlijker geweest, want God leidde de vromen in de tijd van het Oude Testament veel strakker omdat Hij de tucht, de dienstbaarheid en de voogdij van de wet als voor kinderen had ingesteld.((*Galaten 3:24 *Galaten 4:1-3)) Daaraan waren harde voorwaarden verbonden met het juk van veel verschillende ceremoniën((*Handelingen 15:10)) en de last van de vervloeking. Maar wij worden nu veel liefdevoller, zachter en barmhartiger geleid, zonder de harde tucht van de wet. Door de prediking van het evangelie is de last van de vervloeking en het ondragelijke juk van de ceremoniën van onze schouders afgenomen. “Komt tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven; neemt mijn juk op u (…) want mijn juk is zacht en mijn last is licht” (Matteüs 11:28). Jeremia noemt deze toevoeging het kenmerkend verschil tussen het oude en nieuwe verbond.((*Jeremia 31:32,33)) In beeldende zin wordt de wet, in zichzelf aangemerkt, “Mozes” genoemd, het “verbond van de wet” en het “oude verbond”. Het is namelijk het verbond van de schepping geweest, waardoor God volkomen gehoorzaamheid van ons eist – een gehoorzaamheid die we op eigen kracht hadden moeten aantonen.((*Galaten 3:12 *Matteüs 19:16-17)) Het evangelie wordt daarentegen het “nieuwe verbond” genoemd of het “verbond der genade”, onder de voorwaarde van het geloof dat God ons Zelf in Zijn genade schenken zal.((*Efeziërs 2:8 *Johannes 6:45))+Het tweede verschil betreft de leer of de manier waarop de mensen gebracht worden tot de fontein en de werkende oorzaak van de zaligheid, en de kennis van de genadige barmhartigheid van God in Christus. De bediening van de zaligheid is vóór de komst van Christus moeilijker en bezwaarlijker geweest, want God leidde de vromen in de tijd van het Oude Testament veel strakker omdat Hij de tucht, de dienstbaarheid en de voogdij van de wet als voor kinderen had ingesteld.((*Galaten 3:24 *Galaten 4:1-3)) Daaraan waren harde voorwaarden verbonden met het juk van veel verschillende ceremoniën((*Handelingen 15:10)) en de last van de vervloeking. Maar wij worden nu veel liefdevoller, zachter en barmhartiger geleid, zonder de harde tucht van de wet. Door de prediking van het evangelie is de last van de vervloeking en het ondragelijke juk van de ceremoniën van onze schouders afgenomen. “Komt tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven; neemt mijn juk op u (…) want mijn juk is zacht en mijn last is licht” (Matteüs 11:28). Jeremia noemt deze toevoeging het kenmerkend verschil tussen het oude en nieuwe verbond.((*Jeremia 31:32,33)) In beeldende zin wordt de wet, in zichzelf aangemerkt, “Mozes” genoemd, het “verbond van de wet” en het “oude verbond”. Het is namelijk het verbond van de schepping geweest, waardoor God volkomen gehoorzaamheid van ons eist – een gehoorzaamheid die we op eigen kracht hadden moeten aantonen.((*Galaten 3:12 *Matteüs 19:16-17)) Het evangelie wordt daarentegen het “nieuwe verbond” genoemd of het “verbond der genade”, onder de voorwaarde van het geloof dat God ons zelf in Zijn genade schenken zal.((*Efeziërs 2:8 *Johannes 6:45))
  
 Zo vergelijkt ook Paulus het oude verbond (de wet) met het nieuwe (het evangelie).((*2 Korintiërs 3:6-11 *Galaten 4:24)) Het oude verbond noemt hij de “letter” en de bediening van de dood en de vervloeking, met letters op stenen gegrift. De wet heeft immers ten aanzien van de hoorders van het Woord niet meer kracht dan een willekeurig ander krachteloos geschrift. Ze kan niet anders doen dan van onrechtvaardigheid beschuldigen en het hele menselijke geslacht in de verdoemenis sleuren. Zo vergelijkt ook Paulus het oude verbond (de wet) met het nieuwe (het evangelie).((*2 Korintiërs 3:6-11 *Galaten 4:24)) Het oude verbond noemt hij de “letter” en de bediening van de dood en de vervloeking, met letters op stenen gegrift. De wet heeft immers ten aanzien van de hoorders van het Woord niet meer kracht dan een willekeurig ander krachteloos geschrift. Ze kan niet anders doen dan van onrechtvaardigheid beschuldigen en het hele menselijke geslacht in de verdoemenis sleuren.
  
-Maar het nieuwe verbond noemt de apostel – voor zo ver het in zichzelf onomwonden tegenover de wet wordt geplaatst – “geest” en bediening van de Geest en de gerechtigheid. Dat noemt hij de prediking van het evangelie, omdat het ons Gods barmhartigheid bekendmaakt. Daardoor worden wij gerechtvaardigd, en door de Geest van Christus, Die het evangelie met Zich meevoert, worden we een nieuwe mens. Eveneens is het de Geest Die het geloof dat Hij van ons eist, aan de uitverkorenen ook schenkt.+Maar het nieuwe verbond noemt de apostel – voor zo ver het in zichzelf onomwonden tegenover de wet wordt geplaatst – “geest” en bediening van de Geest en de gerechtigheid. Dat noemt hij de prediking van het evangelie, omdat het ons Gods barmhartigheid bekendmaakt. Daardoor worden wij gerechtvaardigd, en door de Geest van Christus, die het evangelie met Zich meevoert, worden we een nieuwe mens. Eveneens is het de Geest die het geloof dat Hij van ons eist, aan de uitverkorenen ook schenkt.
  
 Bovendien noemt Paulus het oude verbond het testament van de dienstbaarheid, omdat het een slaafse vrees in de harten werkt. De wet met haar harde en geheel onmogelijke voorwaarden kan immers niet anders teweegbrengen dan de vrees voor Gods toorn. Het nieuwe verbond noemt hij daartegenover het testament van de vrijheid, omdat het in degenen die geloven een kinderlijk vertrouwen schept. Zie Romeinen 8:15: “Want gij hebt niet ontvangen een geest van slavernij om opnieuw te vrezen, maar gij hebt ontvangen de Geest van het zoonschap, door welke wij roepen: Abba, Vader.” Bovendien noemt Paulus het oude verbond het testament van de dienstbaarheid, omdat het een slaafse vrees in de harten werkt. De wet met haar harde en geheel onmogelijke voorwaarden kan immers niet anders teweegbrengen dan de vrees voor Gods toorn. Het nieuwe verbond noemt hij daartegenover het testament van de vrijheid, omdat het in degenen die geloven een kinderlijk vertrouwen schept. Zie Romeinen 8:15: “Want gij hebt niet ontvangen een geest van slavernij om opnieuw te vrezen, maar gij hebt ontvangen de Geest van het zoonschap, door welke wij roepen: Abba, Vader.”
Regel 93: Regel 93:
 In de tijd van het Oude Testament werden alle dingen veel minder helder voorgesteld. Toen werd de komst van Christus door beloften aangekondigd, door voorbeelden, door bepaalde typen van mensen, door ceremoniën en door verschillende godsdienstige verplichtingen. Het was als het ware een onafgewerkte afbeelding van het Nieuwe Testament. De hogepriester was een voorafbeelding van Christus, zoals ook de ark van het verbond;((*Hebreeën 8:1-2 *Hebreeën 9:7-11 *Romeinen 3:24)) de offers waren “schaduwen”, voor het oog zichtbare aankondigingen van het lijden van Christus; en de reinigingen die de wet voorschreef, beeldden de enige en ware verzoening van de zonden uit, die door het bloed van Christus zou worden gebracht. Hierover wordt in Hebreeën 10:1 gesproken: “De wet [heeft] slechts een schaduw der toekomstige goederen, niet de gestalte dier dingen zelf.” In de tijd van het Oude Testament werden alle dingen veel minder helder voorgesteld. Toen werd de komst van Christus door beloften aangekondigd, door voorbeelden, door bepaalde typen van mensen, door ceremoniën en door verschillende godsdienstige verplichtingen. Het was als het ware een onafgewerkte afbeelding van het Nieuwe Testament. De hogepriester was een voorafbeelding van Christus, zoals ook de ark van het verbond;((*Hebreeën 8:1-2 *Hebreeën 9:7-11 *Romeinen 3:24)) de offers waren “schaduwen”, voor het oog zichtbare aankondigingen van het lijden van Christus; en de reinigingen die de wet voorschreef, beeldden de enige en ware verzoening van de zonden uit, die door het bloed van Christus zou worden gebracht. Hierover wordt in Hebreeën 10:1 gesproken: “De wet [heeft] slechts een schaduw der toekomstige goederen, niet de gestalte dier dingen zelf.”
  
-Maar het nieuwe verbond wordt [in de tijd van het Nieuwe Testament] bediend door de prediking van het evangelie, door de Doop en het Avondmaal des Heren. Dat laat ons nu de wezenlijke zaak zelf als een erfenis ervaren; of anders gezegd: het wijst ons op Christus, Die nu gekomen is.((*Handelingen 1:8 *Matteüs 26:28)) Het Nieuwe Testament wordt ook ten aanzien van de offers tegenover het Oude gesteld. In het oude verbond wordt het bevestigd door het slachten van dieren en het besprengen met hun bloed, maar het nieuwe door het bloed van Christus zelf. Daarom zegt Hij in het Laatste Avondmaal: “Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed” (Lucas 22:20). Het oude was tijdelijk en moest tenietgedaan worden, en het ís door de komst van Christus ook weggenomen, want het was slechts een beeld van de toekomende dingen. Maar het nieuwe verbond is eeuwig en zal ook nooit ten onder gaan, omdat het ons de vervulling van de dingen laat zien. Zie Psalm 110:4: “De Here heeft gezworen en het berouwt Hem niet: Gij zijt priester voor eeuwig.” Daarom zegt Augustinus dat in het Oude Testament het Nieuwe verborgen is, en in het Nieuwe de openbaring van het Oude is te vinden.+Maar het nieuwe verbond wordt [in de tijd van het Nieuwe Testament] bediend door de prediking van het evangelie, door de Doop en het Avondmaal des Heren. Dat laat ons nu de wezenlijke zaak zelf als een erfenis ervaren; of anders gezegd: het wijst ons op Christus, die nu gekomen is.((*Handelingen 1:8 *Matteüs 26:28)) Het Nieuwe Testament wordt ook ten aanzien van de offers tegenover het Oude gesteld. In het oude verbond wordt het bevestigd door het slachten van dieren en het besprengen met hun bloed, maar het nieuwe door het bloed van Christus zelf. Daarom zegt Hij in het Laatste Avondmaal: “Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed” (Lucas 22:20). Het oude was tijdelijk en moest tenietgedaan worden, en het ís door de komst van Christus ook weggenomen, want het was slechts een beeld van de toekomende dingen. Maar het nieuwe verbond is eeuwig en zal ook nooit ten onder gaan, omdat het ons de vervulling van de dingen laat zien. Zie Psalm 110:4: “De Here heeft gezworen en het berouwt Hem niet: Gij zijt priester voor eeuwig.” Daarom zegt Augustinus dat in het Oude Testament het Nieuwe verborgen is, en in het Nieuwe de openbaring van het Oude is te vinden.
  
 ==== 17. Wat is het vierde verschil? ==== ==== 17. Wat is het vierde verschil? ====
  
-Het vierde verschil betreft de mate van de Geest, want de overvloed van de Geest is nu, in de tijd van het Nieuwe Testament, veel krachtiger en groter; en dat geldt ook voor het licht van de kennis tegenover die onder het oude verbond aanwezig was. Dat wordt duidelijk als men het gehele lichaam van de gemeente beziet.((*Handelingen 1:17 *Johannes 7:38-39 *Jeremia 31:34 *Jesaja 11:9 *Jesaja 54:13 *Johannes 6:45 *1 Korintiërs 2:10 *1 Johannes 2:20-27)) Het is wel zo dat er onder het oude verbond verschillenden zijn geweest die door God meet méér gaven bedeeld lijken te zijn geweest dan anderen onder het nieuwe, zoals Abraham.((*Romeinen 4:18 e.v. *Hebreeën 11:17 e.v.)) Toch mag men zeggen dat onder het nieuwe verbond sprake is van de overvloed en de grotere kracht van de Geest. Dat geldt wel niet voor iedere gelovige in het bijzonder, maar wel van allen in het algemeen, oftewel van het gehele lichaam van de kerk. Daarom wordt er in Joël 2:28 gezegd dat “Ik in die dagen mijn Geest [zal] uitstorten op al wat leeft” – uitstorten wil zeggen: in een grote hoeveelheid. Paulus noemt het Oude Testament dan ook een testament “der letter” en het Nieuwe “des Geestes”, omdat God méér de kracht van Zijn Geest toont in de prediking van het evangelie dan in die van de wet.+Het vierde verschil betreft de mate van de Geest, want de overvloed van de Geest is nu, in de tijd van het Nieuwe Testament, veel krachtiger en groter; en dat geldt ook voor het licht van de kennis tegenover die onder het oude verbond aanwezig was. Dat wordt duidelijk als men het gehele lichaam van de gemeente beziet.((*Handelingen 1:17 *Johannes 7:38-39 *Jeremia 31:34 *Jesaja 11:9 *Jesaja 54:13 *Johannes 6:45 *1 Korintiërs 2:10 *1 Johannes 2:20-27)) Het is wel zo dat er onder het oude verbond verschillenden zijn geweest die door God met méér gaven bedeeld lijken te zijn geweest dan anderen onder het nieuwe, zoals Abraham.((*Romeinen 4:18 e.v. *Hebreeën 11:17 e.v.)) Toch mag men zeggen dat onder het nieuwe verbond sprake is van de overvloed en de grotere kracht van de Geest. Dat geldt wel niet voor iedere gelovige in het bijzonder, maar wel van allen in het algemeen, oftewel van het gehele lichaam van de kerk. Daarom wordt er in Joël 2:28 gezegd dat “Ik in die dagen mijn Geest [zal] uitstorten op al wat leeft” – uitstorten wil zeggen: in een grote hoeveelheid. Paulus noemt het Oude Testament dan ook een testament “der letter” en het Nieuwe “des Geestes”, omdat God méér de kracht van Zijn Geest toont in de prediking van het evangelie dan in die van de wet.
  
 ==== 18. Wat is het vijfde en laatste verschil? ==== ==== 18. Wat is het vijfde en laatste verschil? ====
  
-Het laatste verschil betreft de grote en ook nieuwe omvang van Gods kinderen, want zij zijn verzameld uit Joden én heidenen; het gaat hier dus over het algemene karakter van hen die in het verbond opgenomen zijn. Het oude verbond strekte zich uit tot Abraham en zijn nakomelingen, de Israëlieten.((*Genesis 15:18 *Genesis 17:7)) Zie ook Deuteronomium 32:8,9: “Toen de Allerhoogste aan de volken hun erfenis toedeelde, toen Hij de mensenkinderen van elkander scheidde, heeft Hij de grenzen der volken vastgesteld naar het aantal der zonen van Israël, Want des Heren deel is zijn volk, Jakob het Hem toegemeten erfdeel.”+Het laatste verschil betreft de grote en ook nieuwe omvang van Gods kinderen, want zij zijn verzameld uit Joden én heidenen; het gaat hier dus over het algemene karakter van hen die in het verbond opgenomen zijn. Het oude verbond strekte zich uit tot Abraham en zijn nakomelingen, de Israëlieten.((*Genesis 15:18 *Genesis 17:7)) Zie ook Deuteronomium 32:8,9: “Toen de Allerhoogste aan de volken hun erfenis toedeelde, toen Hij de mensenkinderen van elkander scheidde, heeft Hij de grenzen der volken vastgesteld naar het aantal der zonen van Israël, want des Heren deel is zijn volk, Jakob het Hem toegemeten erfdeel.”
  
 Maar het nieuwe verbond omvat alle volken, aan wie God het behaagt het licht van Zijn evangelie te zenden. “Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de ganse schepping. Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden” (Marcus 16:15,16).((*Handelingen 10:15,34,35,43 *Romeinen 1:16 *Romeinen 3:29)) Maar het nieuwe verbond omvat alle volken, aan wie God het behaagt het licht van Zijn evangelie te zenden. “Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de ganse schepping. Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden” (Marcus 16:15,16).((*Handelingen 10:15,34,35,43 *Romeinen 1:16 *Romeinen 3:29))
Regel 107: Regel 107:
 ==== 19. Maar als God verandert wat Hij eens heeft ingesteld, lijkt het er dan niet op dat God veranderlijk is en niet aan Zichzelf gelijk? ==== ==== 19. Maar als God verandert wat Hij eens heeft ingesteld, lijkt het er dan niet op dat God veranderlijk is en niet aan Zichzelf gelijk? ====
  
-Nee, helemaal niet! Hij heeft immers Zijn voornemen niet veranderd en ook niets gedaan dat niet in verband staat met dat voornemen. Hij weet namelijk met tact en voorzichtigheid in de verschillende tijden en eeuwen ook verschillende manieren te gebruiken om Zijn uitverkorenen tot de kennis van hun zaligheid in Christus te brengen. Zo heeft Hij ook gehandeld al naar gelang Hij zag dat de omstandigheden van zowel het oude als nieuwe verbond vereisten. Zo gaat een arts ook anders te werk bij het genezen van een kind dan bij die van een oudere man, omdat hun postuur nu eenmaal heel anders is. Daarom kan zo’n arts ook geen wispelturigheid verweten worden. De apostel Paulus noemt deze verschillende bedeling van het verbond dan ook “de veelkleurige wijsheid Gods” (Efeziërs 3:10), omdat God in Zijn wijsheid de heidenen op een andere manier roept dan Hij daarvóór de Joden gedaan had.+Nee, helemaal niet! Hij heeft immers Zijn voornemen niet veranderd en ook niets gedaan dat niet in verband staat met dat voornemen. Hij weet namelijk met tact en voorzichtigheid in de verschillende tijden en eeuwen ook verschillende manieren te gebruiken om zijn uitverkorenen tot de kennis van hun zaligheid in Christus te brengen. Zo heeft Hij ook gehandeld al naar gelang Hij zag dat de omstandigheden van zowel het oude als nieuwe verbond vereisten. Zo gaat een arts ook anders te werk bij het genezen van een kind dan bij die van een oudere man, omdat hun postuur nu eenmaal heel anders is. Daarom kan zo’n arts ook geen wispelturigheid verweten worden. De apostel Paulus noemt deze verschillende bedeling van het verbond dan ook “de veelkleurige wijsheid Gods” (Efeziërs 3:10), omdat God in zijn wijsheid de heidenen op een andere manier roept dan Hij daarvóór de Joden gedaan had.
  
 ==== 20. Wat is dan het Oude Testament? ==== ==== 20. Wat is dan het Oude Testament? ====
Regel 119: Regel 119:
 ==== 22. Wanneer is dit ingesteld? ==== ==== 22. Wanneer is dit ingesteld? ====
  
-In het Paradijs, direct na de val van onze eerste voorouders. Toen werd de eerste evangelie-belofte gegeven van Christus, Die komen zou.((*Genesis 3:15)) Later werd die belofte herhaald aan een bepaald geslacht, namelijk dat van Abraham((*Genesis 12:3 *Genesis 17:4,5,19 *Genesis 22:18)); het is ten volle gerealiseerd toen Christus op aarde kwam en door Zijn lijden en dood is het bevestigd.((*Lucas 22:20))+In het Paradijs, direct na de val van onze eerste voorouders. Toen werd de eerste evangelie-belofte gegeven van Christus, Die komen zou.((*Genesis 3:15)) Later werd die belofte herhaald aan een bepaald geslacht, namelijk dat van Abraham((*Genesis 12:3 *Genesis 17:4,5,19 *Genesis 22:18)); het is ten volle gerealiseerd toen Christus op aarde kwam en door zijn lijden en dood is het bevestigd.((*Lucas 22:20))
  
 ==== 23. Maar waarom wordt één en hetzelfde testament ‘oud’ én ‘nieuw’ genoemd? ==== ==== 23. Maar waarom wordt één en hetzelfde testament ‘oud’ én ‘nieuw’ genoemd? ====
  
-Het wordt ‘oud’ genoemd ten aanzien van het feit dat Christus beloofd is, en ‘nieuw’ omdat Hij gekomen is. Het is ook ‘oud’ ten aanzien van de zaken die ermee samengingen, want de verkondiging van de wet ging vooraf aan de zending van Christus [naar deze aarde] en de veelvoudige verkondiging van het evangelie. Het wordt ook ‘nieuw’ genoemd, omdat het als het ware vernieuwd is, zoals de Heere Jezus Zelf in Johannes 13:3 het gebod van de liefde een nieuw gebod noemt.+Het wordt ‘oud’ genoemd ten aanzien van het feit dat Christus beloofd is, en ‘nieuw’ omdat Hij gekomen is. Het is ook ‘oud’ ten aanzien van de zaken die ermee samengingen, want de verkondiging van de wet ging vooraf aan de zending van Christus [naar deze aarde] en de veelvoudige verkondiging van het evangelie. Het wordt ook ‘nieuw’ genoemd, omdat het als het ware vernieuwd is, zoals de Heere Jezus zelf in Johannes 13:3 het gebod van de liefde een nieuw gebod noemt.
  
-Het wordt bovendien ‘nieuw’ genoemd, omdat het verbond door de dood van Christus bevestigd is. Een testament ligt immers [pas] vast in de dood van iemand, omdat het nog geen kracht heeft zolang de eerflater nog leeft.((*Hebreeën 9:17))+Het wordt bovendien ‘nieuw’ genoemd, omdat het verbond door de dood van Christus bevestigd is. Een testament ligt immers [pas] vast in de dood van iemand, omdat het nog geen kracht heeft zolang de erflater nog leeft.((*Hebreeën 9:17))
  
 ==== 24. Wie is de Testamentmaker? ==== ==== 24. Wie is de Testamentmaker? ====

Paginahulpmiddelen