institutie:41
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Beide kanten vorige revisieVorige revisieVolgende revisie | Vorige revisie | ||
| institutie:41 [09-12-2021 om 11.02 uur] – ds. J.H. Zwart | institutie:41 [05-09-2025 om 12.57 uur] (huidige) – ds. J.H. Zwart | ||
|---|---|---|---|
| Regel 2: | Regel 2: | ||
| ==== 1. Waar komt het woord ‘kerk’ of ‘gemeente’ vandaan? ==== | ==== 1. Waar komt het woord ‘kerk’ of ‘gemeente’ vandaan? ==== | ||
| - | ‘Gemeente’ of ‘kerk’ is in het Grieks // | + | ‘Gemeente’ of ‘kerk’ is in het Grieks // |
| - | Het woord ‘kerk’ of ‘gemeente’ is niet absoluut, maar ziet op iets anders: het wordt zo genoemd ten aanzien van God, die de mensen door de verkondigers van Zijn Woord uit de wereld roept tot het Rijk van zijn Zoon. En wie die roeping gehoorzaamt en zich tot de kerk of gemeente begeeft – hij wordt // | + | Het woord ‘kerk’ of ‘gemeente’ is niet absoluut, maar ziet op iets anders: het wordt zo genoemd ten aanzien van God, die de mensen door de verkondigers van zijn Woord uit de wereld roept tot het Rijk van zijn Zoon. En wie die roeping gehoorzaamt en zich tot de kerk of gemeente begeeft – hij wordt // |
| ==== 2. Op hoeveel manieren wordt het woord ‘kerk’ of ‘gemeente’ in de Schrift gebruikt? ==== | ==== 2. Op hoeveel manieren wordt het woord ‘kerk’ of ‘gemeente’ in de Schrift gebruikt? ==== | ||
| - In de brede, maatschappelijke en politieke zin van het woord voor elke vergadering van mensen, van burgers in de stad. Zo was het in Handelingen 19:32 een verwarde // | - In de brede, maatschappelijke en politieke zin van het woord voor elke vergadering van mensen, van burgers in de stad. Zo was het in Handelingen 19:32 een verwarde // | ||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
| - In het algemeen zijn het de heilige vergaderingen of bijeenkomsten in een bepaalde landstreek; of het is de naam van alle gelovigen door de hele wereld verspreid, waarin de ware godzaligen met de huichelaars hier op aarde vermengd zijn.((*1 Korintiërs 11:21-22)) | - In het algemeen zijn het de heilige vergaderingen of bijeenkomsten in een bepaalde landstreek; of het is de naam van alle gelovigen door de hele wereld verspreid, waarin de ware godzaligen met de huichelaars hier op aarde vermengd zijn.((*1 Korintiërs 11:21-22)) | ||
| - Het is ook de plaats, het gebouw waarin de gelovigen bijeenkomen om Gods Woord te horen of te prediken.((*1 Korintiërs 14:34)) | - Het is ook de plaats, het gebouw waarin de gelovigen bijeenkomen om Gods Woord te horen of te prediken.((*1 Korintiërs 14:34)) | ||
| - | - Op een verkeerde manier wordt het woord gebruikt voor een gemeente met een valse leer; dat is een gezelschap der boosdoeners een samenspanning((*Psalm 26:5)) van goddelozen tegen Christus en Zijn waarheid. | + | - Op een verkeerde manier wordt het woord gebruikt voor een gemeente met een valse leer; dat is een gezelschap der boosdoeners, een samenspanning((*Psalm 26:5)) van goddelozen tegen Christus en Zijn waarheid. |
| ==== 3. Wat is de kerk? ==== | ==== 3. Wat is de kerk? ==== | ||
| - | De kerk is een vergadering van mensen, die door de verkondiging van het Evangelie krachtig uit de wereld geroepen en daarvoor uitgekozen zijn. Daardoor gaan zij in Christus geloven, zij hangen Hem aan als hun enig Hoofd en belijden dat ze in Hem geloven. Uit het geloof kennen en dienen zij God zoals Hij Zich in Zijn Woord openbaart. Onder hen worden ook de leerlingen((Waarschijnlijk bedoelt Bucanus met hen degenen die onderwijs krijgen in de christelijke leer met het oog op hun aanstaande doop, waardoor zij tot de christelijke gemeente behoren.)) en kinderen van de uitverkorenen en soms ook van de huichelaars gerekend, hoewel die laatsten vanwege hun jeugd nog niet kunnen geroepen kunnen worden of de sacramenten kunnen gebruiken.((*Romeinen 10:14 *Handelingen 1:39 *1 Korintiërs 7:14)) | + | De kerk is een vergadering van mensen, die door de verkondiging van het Evangelie krachtig uit de wereld geroepen en daarvoor uitgekozen zijn. Daardoor gaan zij in Christus geloven, zij hangen Hem aan als hun enig Hoofd en belijden dat ze in Hem geloven. Uit het geloof kennen en dienen zij God zoals Hij Zich in zijn Woord openbaart. Onder hen worden ook de leerlingen((Waarschijnlijk bedoelt Bucanus met hen degenen die onderwijs krijgen in de christelijke leer met het oog op hun aanstaande doop, waardoor zij tot de christelijke gemeente behoren.)) en kinderen van de uitverkorenen en soms ook van de huichelaars gerekend, hoewel die laatsten vanwege hun jeugd nog niet kunnen geroepen kunnen worden of de sacramenten kunnen gebruiken.((*Romeinen 10:14 *Handelingen 1:39 *1 Korintiërs 7:14)) |
| - | De kerk is ook een vergadering van mensen die overal vandaan door God uit de verdorven menigte van het hele menselijke geslacht door de stem van het Evangelie tot het geestelijke rijk van Christus geroepen zijn. Zij zijn afgezonderd van andere vergaderingen van mensen, en onderscheiden zich door het gehoor van Gods Woord, het geloof, de sacramenten, | + | De kerk is ook een vergadering van mensen die overal vandaan door God uit de verdorven menigte van het hele menselijke geslacht door de stem van het Evangelie tot het geestelijke rijk van Christus geroepen zijn. Zij zijn afgezonderd van andere vergaderingen van mensen, en onderscheiden zich door het gehoor van Gods Woord, het geloof, de sacramenten, |
| - | Deze omschrijving wordt ontleend aan het voorbeeld van Abraham, die met zijn huisgenoten uit Ur in het land van de Chaldeeën uit het midden van de afgodendienaars geroepen is. Hij is Gods stem gehoorzaam geweest en heeft zich door de gehoorzaamheid van het geloof afgescheiden van de goddeloosheid van de wereld om nu Zijn Naam te belijden.((*Genesis 12:1 *Genesis 13:18 *Genesis 15:6 *Genesis 17:13 *Handelingen 7:3 *Romeinen 4:13 e.v.)) | + | Deze omschrijving wordt ontleend aan het voorbeeld van Abraham, die met zijn huisgenoten uit Ur in het land van de Chaldeeën uit het midden van de afgodendienaars geroepen is. Hij is Gods stem gehoorzaam geweest en heeft zich door de gehoorzaamheid van het geloof afgescheiden van de goddeloosheid van de wereld om nu zijn Naam te belijden.((*Genesis 12:1 *Genesis 13:18 *Genesis 15:6 *Genesis 17:13 *Handelingen 7:3 *Romeinen 4:13 e.v.)) |
| Of in één woord gezegd: de kerk is een gemeenschap der heiligen; | Of in één woord gezegd: de kerk is een gemeenschap der heiligen; | ||
| ==== 4. Is er een veelvoud wat de kerk betreft? ==== | ==== 4. Is er een veelvoud wat de kerk betreft? ==== | ||
| Er is één kerk of gemeente, omdat er maar één Lichaam van Christus is, dat bestaat uit verschillende leden, zoals er één God en Vader is van allen, één Middelaar Christus, en één Hoofd van dit geestelijk lichaam, één geloof, en één hoop door de Heilige Geest, en ten slotte één eeuwig leven. De goddelijke Personen zijn één, niet in getal, maar wel in wezen; en zo is ook de kerk één. Van deze gehele kerk wordt in Galaten 3:28 gezegd: “Gij allen zijt één in Christus Jezus”; dat wil zeggen: zoals een mens een eenheid is. Daarmee wordt te kennen gegeven dat er sprake is van de meest intieme samenvoeging en vereniging. In Efeziërs 4:4 staat: “één lichaam en één Geest, gelijk gij ook geroepen zijt in de ene hoop uwer roeping”. In het Hooglied lezen we in hoofdstuk 6:9: “Maar enig is zij, mijn duif, mijn volmaakte.” Ze is in vroeger tijd uitgebeeld door de ene ark van Noach.((*Genesis 6:14 *1 Petrus 3:20)) In Johannes 10:16 lezen we: “Het zal worden één kudde, één herder.” | Er is één kerk of gemeente, omdat er maar één Lichaam van Christus is, dat bestaat uit verschillende leden, zoals er één God en Vader is van allen, één Middelaar Christus, en één Hoofd van dit geestelijk lichaam, één geloof, en één hoop door de Heilige Geest, en ten slotte één eeuwig leven. De goddelijke Personen zijn één, niet in getal, maar wel in wezen; en zo is ook de kerk één. Van deze gehele kerk wordt in Galaten 3:28 gezegd: “Gij allen zijt één in Christus Jezus”; dat wil zeggen: zoals een mens een eenheid is. Daarmee wordt te kennen gegeven dat er sprake is van de meest intieme samenvoeging en vereniging. In Efeziërs 4:4 staat: “één lichaam en één Geest, gelijk gij ook geroepen zijt in de ene hoop uwer roeping”. In het Hooglied lezen we in hoofdstuk 6:9: “Maar enig is zij, mijn duif, mijn volmaakte.” Ze is in vroeger tijd uitgebeeld door de ene ark van Noach.((*Genesis 6:14 *1 Petrus 3:20)) In Johannes 10:16 lezen we: “Het zal worden één kudde, één herder.” | ||
| De kerk is één in de overeenstemming van de leer, in de gelijke uitleg van de teksten der Heilige Schrift naar de regel van het rechtzinnige geloof, en in de zuivere bediening van de sacramenten. Ze is één wat de Bewerker van de zaligheid betreft, één in het Hoofd, één in de bediening door dezelfde Geest en in de band van deze Geest, en één in de vereniging van hart en ziel.((*Handelingen 4:32)) Daarbij is het zo dat verschillende personen in verschillende tijden en in verschillende plaatsen tot deze kerk geroepen worden. | De kerk is één in de overeenstemming van de leer, in de gelijke uitleg van de teksten der Heilige Schrift naar de regel van het rechtzinnige geloof, en in de zuivere bediening van de sacramenten. Ze is één wat de Bewerker van de zaligheid betreft, één in het Hoofd, één in de bediening door dezelfde Geest en in de band van deze Geest, en één in de vereniging van hart en ziel.((*Handelingen 4:32)) Daarbij is het zo dat verschillende personen in verschillende tijden en in verschillende plaatsen tot deze kerk geroepen worden. | ||
| - | ==== 5. Wordt deze ene kerk of gemeente dan niet onderscheiden? | + | ==== 5. Wordt deze ene kerk of gemeente dan niet onderscheiden? |
| Jawel, en dat op vele manieren. | Jawel, en dat op vele manieren. | ||
| - | - Ten aanzien van haar wezen. Er zijn kerken die we eenvoudigweg de ene naam ‘kerk’ geven, maar er zijn andere kerken die we wel dezelfde naam geven, maar dan op basis van één bepaald aspect.\\ De eerstbedoelde kerken voldoen aan de bovengenoemde omschrijving van het wezen van de kerk, dat het namelijk een vergadering is van mensen, die de enige ware God in Christus uit Zijn beschreven Woord erkent en dient en Hem in en door alles – hoewel in verschillende mate – oprecht gehoorzaamt. Deze kerk wordt daarom ook een rechtzinnige, | + | - Ten aanzien van haar wezen. Er zijn kerken die we eenvoudigweg de ene naam ‘kerk’ geven, maar er zijn andere kerken die we wel dezelfde naam geven, maar dan op basis van één bepaald aspect.\\ De eerstbedoelde kerken voldoen aan de bovengenoemde omschrijving van het wezen van de kerk, dat het namelijk een vergadering is van mensen, die de enige ware God in Christus uit zijn beschreven Woord erkent en dient en Hem in en door alles – hoewel in verschillende mate – oprecht gehoorzaamt. Deze kerk wordt daarom ook een rechtzinnige, |
| - | - De kerk wordt ook gradueel en in trap en mate onderscheiden. De ene kerk wordt volmaakt genoemd en de andere onvolmaakt.\\ De volmaakte kerk voldoet geheel aan de twee vereisten, namelijk een volkomen kennis van Gods Woord en de volkomen gehoorzaamheid tot Zijn geopenbaarde wil, | + | - De kerk wordt ook gradueel en in trap en mate onderscheiden. De ene kerk wordt volmaakt genoemd en de andere onvolmaakt.\\ De volmaakte kerk voldoet geheel aan de twee vereisten, namelijk een volkomen kennis van Gods Woord en de volkomen gehoorzaamheid tot zijn geopenbaarde wil, |
| - Ten aanzien van haar ouderdom en toestand. De Israëlitische kerk was onder de wet, zoals een weeskind is onder zijn verantwoordelijke voogd. Maar ze nam toe en groeide op, dat wil zeggen: ze groeide toe naar de komst van Christus. Door Hem is het voogdijschap en het toezicht over de kerk opgehouden, en de christelijke kerk groeit nu toe naar de toekomst van Christus waarin beide één zijn. Zo heeft de kerk het perspectief op de vrijheid in Hem, nog niet in het volle genot ervan, maar wel met het recht erop.((*Galaten 4:1-3)) | - Ten aanzien van haar ouderdom en toestand. De Israëlitische kerk was onder de wet, zoals een weeskind is onder zijn verantwoordelijke voogd. Maar ze nam toe en groeide op, dat wil zeggen: ze groeide toe naar de komst van Christus. Door Hem is het voogdijschap en het toezicht over de kerk opgehouden, en de christelijke kerk groeit nu toe naar de toekomst van Christus waarin beide één zijn. Zo heeft de kerk het perspectief op de vrijheid in Hem, nog niet in het volle genot ervan, maar wel met het recht erop.((*Galaten 4:1-3)) | ||
| - Ten aanzien van de personen.\\ De ene kerk wordt particulier of bijzonder genoemd; ze bestond uit één volk en natie van de Joden en werd bijeengehouden tot de komst van Christus. Deze kerk wordt de Israëlitische of Joodse kerk genoemd.\\ De andere is de katholieke of algemene kerk, die beleden wordt in de Apostolische Geloofsbelijdenis.((*Matteüs 8:11 *Johannes 10:16 *Kolossenzen 1:20 *Efeziërs 1:10)) | - Ten aanzien van de personen.\\ De ene kerk wordt particulier of bijzonder genoemd; ze bestond uit één volk en natie van de Joden en werd bijeengehouden tot de komst van Christus. Deze kerk wordt de Israëlitische of Joodse kerk genoemd.\\ De andere is de katholieke of algemene kerk, die beleden wordt in de Apostolische Geloofsbelijdenis.((*Matteüs 8:11 *Johannes 10:16 *Kolossenzen 1:20 *Efeziërs 1:10)) | ||
| Regel 35: | Regel 35: | ||
| - Ten aanzien van degenen die tot haar behoren, is de katholieke of algemene kerk onzichtbaar. Zij bestaat alleen uit de ware lidmaten van Christus, de uitverkorenen, | - Ten aanzien van degenen die tot haar behoren, is de katholieke of algemene kerk onzichtbaar. Zij bestaat alleen uit de ware lidmaten van Christus, de uitverkorenen, | ||
| - Omdat het ware geloof – dat is een onderscheid dat de kerk maakt en waardoor de kerk ook is wat ze is – in het hart is gevestigd en daarom onzichtbaar is. Hij die een waar geloof heeft, kan beslist door niemand echt gekend worden dan alleen door God, Die een kenner van de harten is, en door hemzelf die het geloof in zich heeft en gevoelt. In 1 Korintiërs 2:11 lezen we: “Wie toch onder de mensen weet, wat in een mens is, dan des mensen eigen geest, die in hem is?” En 2 Timoteüs 2:19 zegt: “De Heere kent de zijnen.” | - Omdat het ware geloof – dat is een onderscheid dat de kerk maakt en waardoor de kerk ook is wat ze is – in het hart is gevestigd en daarom onzichtbaar is. Hij die een waar geloof heeft, kan beslist door niemand echt gekend worden dan alleen door God, Die een kenner van de harten is, en door hemzelf die het geloof in zich heeft en gevoelt. In 1 Korintiërs 2:11 lezen we: “Wie toch onder de mensen weet, wat in een mens is, dan des mensen eigen geest, die in hem is?” En 2 Timoteüs 2:19 zegt: “De Heere kent de zijnen.” | ||
| - | - Omdat ze de kerk is van de uitverkorenen, | + | - Omdat ze de kerk is van de uitverkorenen, |
| - Omdat het grootste deel van deze gemeente, de kerk die triomfeert in de hemel, onzichtbaar is. Maar in metonymische zin is de kerk hier op aarde als een deel van de kerk in haar geheel zichtbaar. Zij wordt gekend uit kenmerken als de uitwendige belijdenis, die de mensen kunnen zien en horen, zonder dat ze enig onderscheid kunnen maken tussen de gelovigen en de huichelaars. Dat weet men niet van hen, en toch doen ze belijdenis wat de leer van de kerk betreft, hoewel ze niet echt geloven. De zichtbare kerk op aarde wordt vergeleken met een net dat in zee uitgeworpen wordt en dan goede en slechte vissen vangt.((*Matteüs 13:47)) Ook wordt de kerk op aarde wel vergeleken met een dorsvloer, waar zowel koren als kaf op ligt.((*Lucas 3:17)) Daarom kunnen we zeggen dat veel mensen in de zichtbare kerk zijn, die toch niet bij de onzichtbare kerk behoren; zie 1 Johannes 2:19. En Augustinus zegt in zijn preken (nr. 45) over deze brieven van Johannes : “Van velen wordt gezegd dat ze in het huis zijn, die er toch niet bij horen; en daar tegenover wordt gezegd dat er velen buiten het huis zijn, die toch tot het huis behoren.” | - Omdat het grootste deel van deze gemeente, de kerk die triomfeert in de hemel, onzichtbaar is. Maar in metonymische zin is de kerk hier op aarde als een deel van de kerk in haar geheel zichtbaar. Zij wordt gekend uit kenmerken als de uitwendige belijdenis, die de mensen kunnen zien en horen, zonder dat ze enig onderscheid kunnen maken tussen de gelovigen en de huichelaars. Dat weet men niet van hen, en toch doen ze belijdenis wat de leer van de kerk betreft, hoewel ze niet echt geloven. De zichtbare kerk op aarde wordt vergeleken met een net dat in zee uitgeworpen wordt en dan goede en slechte vissen vangt.((*Matteüs 13:47)) Ook wordt de kerk op aarde wel vergeleken met een dorsvloer, waar zowel koren als kaf op ligt.((*Lucas 3:17)) Daarom kunnen we zeggen dat veel mensen in de zichtbare kerk zijn, die toch niet bij de onzichtbare kerk behoren; zie 1 Johannes 2:19. En Augustinus zegt in zijn preken (nr. 45) over deze brieven van Johannes : “Van velen wordt gezegd dat ze in het huis zijn, die er toch niet bij horen; en daar tegenover wordt gezegd dat er velen buiten het huis zijn, die toch tot het huis behoren.” | ||
| - | - Ten aanzien van de tijd.\\ De algemene kerk bestaat uit de oude kerk in de tijd van het Oude Testament. Deze kerk is er geweest vanaf het begin van de wereld tot aan de komst van Christus; en ze was er eerst zonder de wet en daarna onder de wet.\\ De andere is de nieuwe kerk of de kerk van het Nieuwe Testament, de kerk onder de genade van Christus. Deze kerk is direct na de komst van Christus maar vooral na Zijn hemelvaart gevormd door mensen uit verschillende naties en volken, die dan ook bij voorkeur de christelijke kerk wordt genoemd.((*Efeziërs 2:13 *Handelingen 11:26)) Deze kerk wordt vervolgens wat de tijd betreft weer onderscheiden in de eerste of de vroegchristelijke kerk,((*2 Tessalonicenzen 2:13)) dat is dus de kerk die door de apostelen en hun medewerkers is samengeroepen en opgebouwd; én de latere kerk, die volgde op de vroegchristelijke kerk en lange tijd begraven is geweest onder het roomse tijdperk. Maar vanaf het jaar 1517 is ze weer tot leven gekomen en nu wordt ze de gereformeerde kerk genoemd. | + | - Ten aanzien van de tijd.\\ De algemene kerk bestaat uit de oude kerk in de tijd van het Oude Testament. Deze kerk is er geweest vanaf het begin van de wereld tot aan de komst van Christus; en ze was er eerst zonder de wet en daarna onder de wet.\\ De andere is de nieuwe kerk of de kerk van het Nieuwe Testament, de kerk onder de genade van Christus. Deze kerk is direct na de komst van Christus maar vooral na zijn hemelvaart gevormd door mensen uit verschillende naties en volken, die dan ook bij voorkeur de christelijke kerk wordt genoemd.((*Efeziërs 2:13 *Handelingen 11:26)) Deze kerk wordt vervolgens wat de tijd betreft weer onderscheiden in de eerste of de vroegchristelijke kerk,((*2 Tessalonicenzen 2:13)) dat is dus de kerk die door de apostelen en hun medewerkers is samengeroepen en opgebouwd; én de latere kerk, die volgde op de vroegchristelijke kerk en lange tijd begraven is geweest onder het roomse tijdperk. Maar vanaf het jaar 1517 is ze weer tot leven gekomen en nu wordt ze de gereformeerde kerk genoemd. |
| - Ten aanzien van de plaats die ze hier op aarde inneemt.\\ Wat dit betreft, wordt de algemene kerk wel onderscheiden in // | - Ten aanzien van de plaats die ze hier op aarde inneemt.\\ Wat dit betreft, wordt de algemene kerk wel onderscheiden in // | ||
| - Wat de zichtbare kerk betreft, die kan ook weer onderverdeeld worden in de //kudde// en de // | - Wat de zichtbare kerk betreft, die kan ook weer onderverdeeld worden in de //kudde// en de // | ||
| - | ==== 8. Maar is er wel een zichtbare kerk? We zeggen in de Geloofsbelijdenis immers: “Ik geloof een algemene (…) kerk”, en we lezen in Hebreeën 11:2 en 2 Korintiërs 5:7 dat het geloof het bewijs is “van de dingen die men niet ziet”. Bovendien zegt Augustinus: “Het is een geloofsdaad om te geloven wat men niet ziet, want wat men ziet, hoeft men niet te geloven.” ==== | + | ==== 8. Maar is er wel een zichtbare kerk? We zeggen in de Geloofsbelijdenis immers: “Ik geloof een algemene (…) kerk”, en we lezen in Hebreeën 11:2 en 2 Korintiërs 5:7 dat het geloof het bewijs is “van de dingen die men niet |
| Wat in de Geloofsbelijdenis gezegd wordt, moet men niet laten slaan op deze of gene kerk, maar op de katholieke of algemene kerk. Dat heeft dus betrekking op het gehele lichaam van de kerk, in welke tijd ze hier op aarde ook geweest is. De kerk bestaat uit een verzameling van godzaligen en uitverkorenen die er vanaf het begin van de wereld geweest zijn, die er nu nog zijn en die er zijn zullen tot aan het einde van de wereld. Niemand kan die hier op aarde ooit met zijn eigen ogen in één blik overzien. Het is dus zeer zeker zo dat de kerk gelóófd wordt en niet gezien. | Wat in de Geloofsbelijdenis gezegd wordt, moet men niet laten slaan op deze of gene kerk, maar op de katholieke of algemene kerk. Dat heeft dus betrekking op het gehele lichaam van de kerk, in welke tijd ze hier op aarde ook geweest is. De kerk bestaat uit een verzameling van godzaligen en uitverkorenen die er vanaf het begin van de wereld geweest zijn, die er nu nog zijn en die er zijn zullen tot aan het einde van de wereld. Niemand kan die hier op aarde ooit met zijn eigen ogen in één blik overzien. Het is dus zeer zeker zo dat de kerk gelóófd wordt en niet gezien. | ||
| Hier op aarde kan ze nooit in haar geheel gezien worden, maar slechts ten dele. Waarom is dat zo? | Hier op aarde kan ze nooit in haar geheel gezien worden, maar slechts ten dele. Waarom is dat zo? | ||
| Regel 53: | Regel 53: | ||
| - De uitwendige positie van zo’n gemeente is ook zichtbaar. Van haar met haar herders wordt dan ook in Matteüs 5:14 gezegd: “Een stad die op een berg ligt, kan niet verborgen blijven”, maar ze moet open en transparant zijn, en zich helder presenteren om geen ergernis of aanstoot te geven. Maar ten slotte zal na de verrijzenis op de dag van de opstanding de gehele kerk in de hemel gezien worden, waar ze met haar Hoofd verzameld zal zijn; zie Openbaring 14:1 e.v. | - De uitwendige positie van zo’n gemeente is ook zichtbaar. Van haar met haar herders wordt dan ook in Matteüs 5:14 gezegd: “Een stad die op een berg ligt, kan niet verborgen blijven”, maar ze moet open en transparant zijn, en zich helder presenteren om geen ergernis of aanstoot te geven. Maar ten slotte zal na de verrijzenis op de dag van de opstanding de gehele kerk in de hemel gezien worden, waar ze met haar Hoofd verzameld zal zijn; zie Openbaring 14:1 e.v. | ||
| ==== 9. Is de positie van Gods kerk hier op aarde altijd van zichtbare aard geweest en is ze ook over heel de wereld heen verspreid en bekend geworden? ==== | ==== 9. Is de positie van Gods kerk hier op aarde altijd van zichtbare aard geweest en is ze ook over heel de wereld heen verspreid en bekend geworden? ==== | ||
| - | Nee, want ze is vaak op een tirannieke manier onderdrukt, zoals dat gebeurde tijdens de tien perioden van vervolging [in de Romeinse tijd] en daarna is ze onder de heerschappij van de antichrist [de paus] gekomen. Soms waren er ketterijen en dwalingen waaronder ze bedekt lag als een sprankje vuur onder de as. Zo was het bijvoorbeeld in de tijd van Arius, toen heel de wereld – zoals Hiëronymus zegt – zich er zeer over verbaasde dat ze zo ariaans was. Het is ook dikwijls voorgekomen dat er door Gods rechtvaardig oordeel geen samenkomsten van mensen konden plaatsvinden waar God in het openbaar, zichtbaar en zuiver naar de richtlijnen van Zijn Woord gediend kon worden.((*Psalm 74:9-10 *Jesaja 49:21)) Zo was het bijvoorbeeld onder de profeet Elia, toen hij zei dat hij alleen was overgebleven (1 Koningen 19:10). Daarmee bedoelde hij: niet één profeet meer, niet één dienaar van God meer. Maar God antwoordde hem toen: “Ik zal in Israël zevenduizend overlaten, alle knieën die zich niet gebogen hebben voor de Baäl, en elke mond die hem niet gekust heeft.” En in Openbaring 12:6 lezen we dat Gods kerk in de woestijn moest vluchten. Daar moest ze zich namelijk verbergen voor de mensen vanwege de woedende razernij van de antichrist. De positie van de kerk is dus de ene tijd meer en de andere tijd minder zichtbaar; dat ligt ook niet voor alle mensen gelijk en ook de manier waarop is niet altijd dezelfde. | + | Nee, want ze is vaak op een tirannieke manier onderdrukt, zoals dat gebeurde tijdens de tien perioden van vervolging [in de Romeinse tijd] en daarna is ze onder de heerschappij van de antichrist [de paus] gekomen. Soms waren er ketterijen en dwalingen waaronder ze bedekt lag als een sprankje vuur onder de as. Zo was het bijvoorbeeld in de tijd van Arius, toen heel de wereld – zoals Hiëronymus zegt – zich er zeer over verbaasde dat ze zo ariaans was. Het is ook dikwijls voorgekomen dat er door Gods rechtvaardig oordeel geen samenkomsten van mensen konden plaatsvinden waar God in het openbaar, zichtbaar en zuiver naar de richtlijnen van zijn Woord gediend kon worden.((*Psalm 74:9-10 *Jesaja 49:21)) Zo was het bijvoorbeeld onder de profeet Elia, toen hij zei dat hij alleen was overgebleven (1 Koningen 19:10). Daarmee bedoelde hij: niet één profeet meer, niet één dienaar van God meer. Maar God antwoordde hem toen: “Ik zal in Israël zevenduizend overlaten, alle knieën die zich niet gebogen hebben voor de Baäl, en elke mond die hem niet gekust heeft.” En in Openbaring 12:6 lezen we dat Gods kerk in de woestijn moest vluchten. Daar moest ze zich namelijk verbergen voor de mensen vanwege de woedende razernij van de antichrist. De positie van de kerk is dus de ene tijd meer en de andere tijd minder zichtbaar; dat ligt ook niet voor alle mensen gelijk en ook de manier waarop is niet altijd dezelfde. |
| ==== 10. De onzichtbare kerk doet openlijk belijdenis van haar geloof of ze doet geen belijdenis. Als de kerk belijdenis doet, is ze niet onzichtbaar; | ==== 10. De onzichtbare kerk doet openlijk belijdenis van haar geloof of ze doet geen belijdenis. Als de kerk belijdenis doet, is ze niet onzichtbaar; | ||
| Het is niet nodig dat wij altijd en in alle opzichten belijdenis van het geloof afleggen, want dat betekent dat we ons overgeven in de hand van onze vijanden. Maar als de zaak zelf, de gelegenheid, | Het is niet nodig dat wij altijd en in alle opzichten belijdenis van het geloof afleggen, want dat betekent dat we ons overgeven in de hand van onze vijanden. Maar als de zaak zelf, de gelegenheid, | ||
| ==== 11. We weten dat het pauselijk instituut geen kerk is, maar waar is de kerk in die tijd dan geweest? ==== | ==== 11. We weten dat het pauselijk instituut geen kerk is, maar waar is de kerk in die tijd dan geweest? ==== | ||
| - | Zij is daaronder zó geweest als Johannes in Openbaring 12:6 al voorzegd heeft, namelijk eenzaam en alleen in de woestijn; en ook zoals de kerk in het volk Israël na de afval van Jerobeam en vooral in de tijd van Achab geweest is. Daar leefde ze onder de afvallige en valse kerk die de gouden kalveren in Dan en Bethel diende. De roomse kerk komt met die valse kerk onder Israël heel goed overeen; ze is zelfs geheel en al aan haar gelijk. Toen waren Elia en Eliza er en met hen nog zevenduizend mensen méér, die hun knieën niet voor de Baäl bogen – ook zo waren als het ware in de woestijn en hielden zich daar verborgen. | + | Zij is daaronder zó geweest als Johannes in Openbaring 12:6 al voorzegd heeft, namelijk eenzaam en alleen in de woestijn; en ook zoals de kerk in het volk Israël na de afval van Jerobeam en vooral in de tijd van Achab geweest is. Daar leefde ze onder de afvallige en valse kerk die de gouden kalveren in Dan en Bethel diende. De roomse kerk komt met die valse kerk onder Israël heel goed overeen; ze is zelfs geheel en al aan haar gelijk. Toen waren Elia en Eliza er en met hen nog zevenduizend mensen méér, die hun knieën niet voor de Baäl bogen – ook zij waren als het ware in de woestijn en hielden zich daar verborgen. |
| Zo zijn er ook velen geweest onder het pauselijk gezag; ook zij hebben hun knieën niet gebogen voor de antichrist. Paulus past dat ook toe op de kerk onder de Joden tot op zijn eigen tijd; zie Romeinen 11:3. | Zo zijn er ook velen geweest onder het pauselijk gezag; ook zij hebben hun knieën niet gebogen voor de antichrist. Paulus past dat ook toe op de kerk onder de Joden tot op zijn eigen tijd; zie Romeinen 11:3. | ||
| ==== 12. Kan de algemene christelijke kerk wel geheel en al vervallen en ophouden kerk te zijn? ==== | ==== 12. Kan de algemene christelijke kerk wel geheel en al vervallen en ophouden kerk te zijn? ==== | ||
| Dat kan op geen enkele manier! Het Rijk van Christus zal immers geen einde hebben, omdat deze algemene christelijke kerk gebouwd is op de rotssteen Christus; en de poorten van de hel kunnen daar niets tegen inbrengen (Matteüs 16:18). | Dat kan op geen enkele manier! Het Rijk van Christus zal immers geen einde hebben, omdat deze algemene christelijke kerk gebouwd is op de rotssteen Christus; en de poorten van de hel kunnen daar niets tegen inbrengen (Matteüs 16:18). | ||
| Maar een kerk kan op een bepaalde plaats wel vervallen en ophouden daar te bestaan. Ja, dat verval kan zó zijn dat terwijl er eerst een ware kerk geweest is, er nu geen ware kerk meer is maar een valse. Op zo’n afzonderlijke kerk kan de satan de overwinning wel behalen, want dat blijkt wel uit veel voorbeelden. Denk aan de kerken in Efeze, Galatië en andere, die er gewoonweg niet meer zijn. Ja, de afzonderlijke kerken kunnen zo klein in aantal worden dat er in dit gebied op aarde geen zichtbare christelijke kerk meer bekend is. | Maar een kerk kan op een bepaalde plaats wel vervallen en ophouden daar te bestaan. Ja, dat verval kan zó zijn dat terwijl er eerst een ware kerk geweest is, er nu geen ware kerk meer is maar een valse. Op zo’n afzonderlijke kerk kan de satan de overwinning wel behalen, want dat blijkt wel uit veel voorbeelden. Denk aan de kerken in Efeze, Galatië en andere, die er gewoonweg niet meer zijn. Ja, de afzonderlijke kerken kunnen zo klein in aantal worden dat er in dit gebied op aarde geen zichtbare christelijke kerk meer bekend is. | ||
| - | Er is op aarde echter altijd een bepaald getal van mensen die Christus door een godzalig leven dienen en eer geven, maar dit aantal is niet altijd even zichtbaar of groot of met veel status omringd; en de kerk is ook niet altijd in een bepaalde plaats gezeteld in opvolging van de generaties. Dikwijls is ze verstrooid, moet ze in het donker gaan en is bij de meeste mensen onbekend. Jesaja zegt daarvan dat God slechts een overblijfsel gelaten heeft.((*Jesaja 9: | + | Er is op aarde echter altijd een bepaald getal van mensen die Christus door een godzalig leven dienen en eer geven, maar dit aantal is niet altijd even zichtbaar of groot of met veel status omringd; en de kerk is ook niet altijd in een bepaalde plaats gezeteld in opvolging van de generaties. Dikwijls is ze verstrooid, moet ze in het donker gaan en is ze bij de meeste mensen onbekend. Jesaja zegt daarvan dat God slechts een overblijfsel gelaten heeft.((*Jesaja 9: |
| ==== 13. Wanneer is in de kerk de afval van de waarheid begonnen? ==== | ==== 13. Wanneer is in de kerk de afval van de waarheid begonnen? ==== | ||
| Als de kerk in enkele dingen gedwaald heeft, is dat wat anders dan wanneer de kerk zo vervallen is dat ze geheel en al is uitgeblust. | Als de kerk in enkele dingen gedwaald heeft, is dat wat anders dan wanneer de kerk zo vervallen is dat ze geheel en al is uitgeblust. | ||
| - Toen de apostelen nog leefden, begonnen de ketters het onkruid in de akker van de kerk des Heren te zaaien. De ongerechtigheid begon in het verborgene al haar werk te doen en er kwamen vele antichristenen; | - Toen de apostelen nog leefden, begonnen de ketters het onkruid in de akker van de kerk des Heren te zaaien. De ongerechtigheid begon in het verborgene al haar werk te doen en er kwamen vele antichristenen; | ||
| - | - De godzalige bisschoppen na de apostolische tijd hebben door onvoorzichtigheid sommige verkeerde dingen met de waarheid vermengd en de dwalingen daaruit aan het nageslacht doorgegeven. Ook is niet alles in de kerk direct en in één ogenblik tot verval gekomen. Maar de pest van de ketterij heeft zich langzamerhand wijd en zijd verspreid, totdat ze ten slotte de gehele wereld ermee besmet heeft. Ondertussen is de kerk niet in totale zin tot in de grond toe vervallen, want God heeft de overblijfsels, | + | - De godzalige bisschoppen na de apostolische tijd hebben door onvoorzichtigheid sommige verkeerde dingen met de waarheid vermengd en de dwalingen daaruit aan het nageslacht doorgegeven. Ook is niet alles in de kerk direct en in één ogenblik tot verval gekomen. Maar de pest van de ketterij heeft zich langzamerhand wijd en zijd verspreid, totdat ze ten slotte de gehele wereld ermee besmet heeft. Ondertussen is de kerk niet in totale zin tot in de grond toe vervallen, want God heeft de overblijfsels, |
| ==== 14. Waar was de kerk toen? ==== | ==== 14. Waar was de kerk toen? ==== | ||
| - | Tertullianus zegt in zijn boek over de boetvaardigheid dat de kerk uit een of twee personen kan bestaan. Dus als er die verdorven en heilloze tijden maar een of twee trouwe dienstknechten van God geweest zijn, is dat voldoende om van een kerk te spreken. Daarom komt het ons niet toe om zo nauwkeurig mogelijk te noteren of te zeggen in welke tijd precies de kerk is begonnen met haar afval. We moeten ons juist veel meer beijveren om haar uit die jammerlijke positie kunnen uithelpen en redden. | + | Tertullianus zegt in zijn boek over de boetvaardigheid dat de kerk uit een of twee personen kan bestaan. Dus als er in die verdorven en heilloze tijden maar een of twee trouwe dienstknechten van God geweest zijn, is dat voldoende om van een kerk te spreken. Daarom komt het ons niet toe om zo nauwkeurig mogelijk te noteren of te zeggen in welke tijd precies de kerk is begonnen met haar afval. We moeten ons juist veel meer beijveren om haar uit die jammerlijke positie |
| ==== 15. Wat is de bron en oorzaak van de kerk? ==== | ==== 15. Wat is de bron en oorzaak van de kerk? ==== | ||
| - | De voornaamste bron en oorzaak is God, de Vader, | + | De voornaamste bron en oorzaak is God, de Vader, |
| - | Als mede bron en oorzaak is er de Zoon van God Zelf; zie Johannes 14:6: “Niemand komt tot de Vader dan door Mij”, en Hij heeft Zijn gemeente door Zijn eigen bloed verkregen (Handelingen 20:28). | + | Als mede bron en oorzaak is er de Zoon van God zelf; zie Johannes 14:6: “Niemand komt tot de Vader dan door Mij”, en Hij heeft zijn gemeente door zijn eigen bloed verkregen (Handelingen 20:28). |
| De medewerkers zijn de verkondigers van het Woord, de profeten en de apostelen, en na hen degenen die hen werkelijk nagevolgd zijn. Daarom worden zij de bouwmeesters en timmerlieden genoemd, | De medewerkers zijn de verkondigers van het Woord, de profeten en de apostelen, en na hen degenen die hen werkelijk nagevolgd zijn. Daarom worden zij de bouwmeesters en timmerlieden genoemd, | ||
| - | De uitwendige werkende oorzaak is de verkondiging van het Woord, waardoor God Zich Zijn kerk verzamelt. | + | De uitwendige werkende oorzaak is de verkondiging van het Woord, waardoor God voor Zich zijn kerk verzamelt. |
| De formele oorzaak is de zuivere en oprechte belijdenis zowel van het geloof als van de ware leer. | De formele oorzaak is de zuivere en oprechte belijdenis zowel van het geloof als van de ware leer. | ||
| De materiële oorzaak bestaat uit mensen, die overal ter wereld gevonden worden om bijeen te komen. Het gebod van Christus luidde dan ook: “Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de ganse schepping” (Marcus 16:15,16). | De materiële oorzaak bestaat uit mensen, die overal ter wereld gevonden worden om bijeen te komen. Het gebod van Christus luidde dan ook: “Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de ganse schepping” (Marcus 16:15,16). | ||
| ==== 16. Maar zijn de gelukzalige engelen ook niet een materieel deel van de ware kerk? ==== | ==== 16. Maar zijn de gelukzalige engelen ook niet een materieel deel van de ware kerk? ==== | ||
| - | Jazeker, en dat geldt ook voor de zielen van de gelukzaligen; | + | Jazeker, en dat geldt ook voor de zielen van de gelukzaligen; |
| - | Maar hier spreken we over de kerk die God die door het bloed van Zijn Zoon verworven heeft en door Zijn Woord heeft bijeengebracht. God heeft de gelukzalige engelen die nooit afgevallen zijn, niet verlost en dus heeft Hij hen ook niet aangenomen; zie Hebreeën 2:16. Hij roept hen ook niet door de dienst van Zijn Woord tot de gemeenschap van Zijn kerk, maar Hij heeft hen wel in hun eerste staat van gelukzaligheid ondersteund en bevestigd. Daarom zeggen wij dat de kerk alleen uit de mensen wordt bijeengebracht volgens het beloftewoord dat de Vader Zijn Zoon gegeven heeft; zie Psalm 2:8. | + | Maar hier spreken we over de kerk die God door het bloed van Zijn Zoon verworven heeft en door Zijn Woord heeft bijeengebracht. God heeft de gelukzalige engelen die nooit afgevallen zijn, niet verlost en dus heeft Hij hen ook niet aangenomen; zie Hebreeën 2:16. Hij roept hen ook niet door de dienst van zijn Woord tot de gemeenschap van zijn kerk, maar Hij heeft hen wel in hun eerste staat van gelukzaligheid ondersteund en bevestigd. Daarom zeggen wij dat de kerk alleen uit de mensen wordt bijeengebracht volgens het beloftewoord dat de Vader zijn Zoon gegeven heeft; zie Psalm 2:8. |
| - | ==== 17. Heeft de kerk geen Hoofd? ==== | + | ==== 17. Heeft de kerk niet een Hoofd? ==== |
| Ja, want de kerk is een lichaam; ze is wel geen natuurlijk en fysiek lichaam, maar ze is wel een geestelijk lichaam dat voor het oog verborgen is.((*1 Korintiërs 10:16 *1 Korintiërs 12:12 *Kolossenzen 1:18)) Daaruit volgt dus noodzakelijk dat ze een Hoofd moet hebben waardoor ze geregeerd, gevoed en gekoesterd wordt en waarvan ze afhankelijk is. Elk levend lichaam heeft zijn eigen hoofd waaronder het door de Schepper is gesteld en waaruit het zijn leven haalt. | Ja, want de kerk is een lichaam; ze is wel geen natuurlijk en fysiek lichaam, maar ze is wel een geestelijk lichaam dat voor het oog verborgen is.((*1 Korintiërs 10:16 *1 Korintiërs 12:12 *Kolossenzen 1:18)) Daaruit volgt dus noodzakelijk dat ze een Hoofd moet hebben waardoor ze geregeerd, gevoed en gekoesterd wordt en waarvan ze afhankelijk is. Elk levend lichaam heeft zijn eigen hoofd waaronder het door de Schepper is gesteld en waaruit het zijn leven haalt. | ||
| Dus ook de kerk heeft haar Hoofd; niet meerdere hoofden, maar één Hoofd. Ze kan ook niet zonder Hoofd zijn. Ze lijkt ook niet op een wanschapen dier met veel hoofden, twee of meer, zodat na het afsterven van het ene het andere de plaats ervan kan innemen. Dan zou ze even dikwijls moeten sterven als ze van haar hoofd beroofd wordt, en weer levend worden zodra ze weer een nieuw hoofd krijgt. Zoiets zou er heel monsterachtig en wanschapen uitzien. | Dus ook de kerk heeft haar Hoofd; niet meerdere hoofden, maar één Hoofd. Ze kan ook niet zonder Hoofd zijn. Ze lijkt ook niet op een wanschapen dier met veel hoofden, twee of meer, zodat na het afsterven van het ene het andere de plaats ervan kan innemen. Dan zou ze even dikwijls moeten sterven als ze van haar hoofd beroofd wordt, en weer levend worden zodra ze weer een nieuw hoofd krijgt. Zoiets zou er heel monsterachtig en wanschapen uitzien. | ||
| - | Nee, de kerk heeft een Hoofd, namelijk Christus, | + | Nee, de kerk heeft een Hoofd, namelijk Christus, |
| - | - Door Zijn volmaaktheid, | + | - Door zijn volmaaktheid, |
| - | - Door Zijn ambt, want alleen Christus is Koning, Profeet en Hogepriester, | + | - Door zijn ambt, want alleen Christus is Koning, Profeet en Hogepriester, |
| - | - Door Zijn kracht, want alleen Hij geeft Zijn ledematen kracht, sterkte, gevoelsbewegingen, | + | - Door zijn kracht, want alleen Hij geeft zijn ledematen kracht, sterkte, gevoelsbewegingen, |
| - | - Door Zijn leer, want Hij alleen is de Herder van de enige schaapstal van Christus’ kudde.((*Johannes 10:16)) Hij is naar het getuigenis van Petrus de opperherder.((*1 Petrus 5:4)) Niemand van de herders in de christelijke kerk heeft dan ook dezelfde positie als de hogepriester onder de wet in het Oude Testament. Want de hogepriester toen was een werkelijke voorafschaduwing van Christus.((*Psalm 110:4 *Hebreeën 7:17 *Hebreeën 9:7,11)) Dat geldt echter voor niemand van de herders in de christelijke kerk; zij zijn geen voorbeeld | + | - Door zijn leer, want Hij alleen is de Herder van de enige schaapstal van Christus’ kudde.((*Johannes 10:16)) Hij is naar het getuigenis van Petrus de opperherder.((*1 Petrus 5:4)) Niemand van de herders in de christelijke kerk heeft dan ook dezelfde positie als de hogepriester onder de wet in het Oude Testament. Want de hogepriester toen was een werkelijke voorafschaduwing van Christus.((*Psalm 110:4 *Hebreeën 7:17 *Hebreeën 9:7,11)) Dat geldt echter voor niemand van de herders in de christelijke kerk; zij zijn geen voorafbeeldingen |
| De paus is dus niet het dienende hoofd in de katholieke of algemene kerk. Dat kan ook op geen enkele manier vanuit de Schrift bewezen worden. En omdat het Koninkrijk van Christus niet van deze wereld is, heeft Hij ook geen onderkoning of stadhouder nodig. De dienst in de kerk, die bestaat uit de bediening van het evangelie en van de sacramenten, | De paus is dus niet het dienende hoofd in de katholieke of algemene kerk. Dat kan ook op geen enkele manier vanuit de Schrift bewezen worden. En omdat het Koninkrijk van Christus niet van deze wereld is, heeft Hij ook geen onderkoning of stadhouder nodig. De dienst in de kerk, die bestaat uit de bediening van het evangelie en van de sacramenten, | ||
| Wie de paus dus een algemene bisschop noemt – zo zegt Gregorius de Grote, die zelf een roomse bisschop was – is werkelijk een voorloper van de antichrist. | Wie de paus dus een algemene bisschop noemt – zo zegt Gregorius de Grote, die zelf een roomse bisschop was – is werkelijk een voorloper van de antichrist. | ||
| ==== 18. Is er niet een bepaald fundament of een zekere grondslag van de kerk? ==== | ==== 18. Is er niet een bepaald fundament of een zekere grondslag van de kerk? ==== | ||
| Omdat de kerk een geestelijk huis is,((*1 Petrus 2:5)) heeft ze in twee opzichten een fundament. | Omdat de kerk een geestelijk huis is,((*1 Petrus 2:5)) heeft ze in twee opzichten een fundament. | ||
| - | - Het fundament van de ambtelijke bediening. Van de kerk wordt in Efeziërs 2:20 gezegd dat ze gebouwd is op het fundament van de profeten en de apostelen. Dat wil zeggen: op Christus | + | - Het fundament van de ambtelijke bediening. Van de kerk wordt in Efeziërs 2:20 gezegd dat ze gebouwd is op het fundament van de profeten en de apostelen. Dat wil zeggen: op Christus |
| - Het krachtige en sterke fundament waarvan gezegd mag worden dat het gebouw rust op Christus, God en mens. Wat betreft het initiatief, de grond en de verdienste van de zaligheid, wat betreft de fontein en de kracht van de bijbelse leer der kerk – het is alles op Christus gefundeerd, omdat Hij alleen de wijsheid, de rechtvaardigheid, | - Het krachtige en sterke fundament waarvan gezegd mag worden dat het gebouw rust op Christus, God en mens. Wat betreft het initiatief, de grond en de verdienste van de zaligheid, wat betreft de fontein en de kracht van de bijbelse leer der kerk – het is alles op Christus gefundeerd, omdat Hij alleen de wijsheid, de rechtvaardigheid, | ||
| - | Christus zegt tegen Petrus: “Ik zeg u, dat gij //Petrus// zijt, en op deze //petra// zal Ik mijn gemeente bouwen.” Daarmee zegt de evangelist – die tegelijk ook een uitlegger van deze woorden is – echter niet: U bent de petra, de steen; maar: U bent //Petrus//. Niet op u, Petrus, maar op deze //petra//, deze steen, zal Ik mijn gemeente bouwen. Zo maakt Hij een duidelijk onderscheid tussen deze Petrus, die een onderdeel van het gebouw is, en de steen of //petra//, waar het gebouw op rust. Er is dus een verandering van naam in begrip, en dat blijkt uit de uitgang van de woorden. De kerk is dus op Christus, de Steen of Petra, gebouwd en niet op de apostel Petrus, die direct hierna en daarna nog dikwijls gestruikeld en gevallen is. “En die rots was de Christus” (1 Korintiërs 10:4). Die naam beleed Petrus uit naam van al de discipelen.((*Matteüs 16: | + | Christus zegt tegen Petrus: “Ik zeg u, dat gij //Petrus// zijt, en op deze //petra// zal Ik mijn gemeente bouwen.” Daarmee zegt de evangelist – die tegelijk ook een uitlegger van deze woorden is – echter niet: U bent de petra, de steen; maar: U bent //Petrus//. Niet op u, Petrus, maar op deze //petra//, deze steen, zal Ik mijn gemeente bouwen. Zo maakt Hij een duidelijk onderscheid tussen deze Petrus, die een onderdeel van het gebouw is, en de steen of //petra//, waar het gebouw op rust. Er is dus een verandering van naam in begrip, en dat blijkt uit de uitgang van de woorden. De kerk is dus op Christus, de Steen of Petra, gebouwd en niet op de apostel Petrus, die direct hierna en daarna nog dikwijls gestruikeld en gevallen is. “En die rots was de Christus” (1 Korintiërs 10:4). Die naam beleed Petrus uit naam van al de discipelen.((*Matteüs 16: |
| Dan is er nog iets: tot driemaal toe wordt aan Petrus de opdracht gegeven: “Weidt mijn schapen” (Johannes 21:17). Die woorden maken hem wel tot een herder van de kudde, maar geen enige en algemene herder, want tegen de anderen is ook gezegd: “Gelijk de Vader Mij gezonden heeft, zend Ik ook u” (Johannes 20:21). | Dan is er nog iets: tot driemaal toe wordt aan Petrus de opdracht gegeven: “Weidt mijn schapen” (Johannes 21:17). Die woorden maken hem wel tot een herder van de kudde, maar geen enige en algemene herder, want tegen de anderen is ook gezegd: “Gelijk de Vader Mij gezonden heeft, zend Ik ook u” (Johannes 20:21). | ||
| En ten slotte: Noach was in de ark het hoofd van zijn kinderen, maar hij was geen voorafschaduwing van de paus van Rome, maar wel van Christus((*Genesis 7:13 *1 Petrus 3:21)) - zoals de doop een beeld is van de verlossing die de kerk in de zondvloed ten deel viel. | En ten slotte: Noach was in de ark het hoofd van zijn kinderen, maar hij was geen voorafschaduwing van de paus van Rome, maar wel van Christus((*Genesis 7:13 *1 Petrus 3:21)) - zoals de doop een beeld is van de verlossing die de kerk in de zondvloed ten deel viel. | ||
| Regel 100: | Regel 100: | ||
| - Het inwonen van God door de Heilige Geest. Daarom wordt de kerk in 2 Korintiërs 6:16 “de tempel Gods” genoemd. En “die door de Geest Gods geleid worden, zijn zonen Gods” (Romeinen 8:14). | - Het inwonen van God door de Heilige Geest. Daarom wordt de kerk in 2 Korintiërs 6:16 “de tempel Gods” genoemd. En “die door de Geest Gods geleid worden, zijn zonen Gods” (Romeinen 8:14). | ||
| - De oprechte trits van geloof, hoop en liefde, de ware godsdienst naar het Woord van God, de bekering of boetvaardigheid, | - De oprechte trits van geloof, hoop en liefde, de ware godsdienst naar het Woord van God, de bekering of boetvaardigheid, | ||
| - | Het ‘wachtwoord’ van de kerk is de Apostolische Geloofsbelijdenis. Soms wordt de gewone en openbaar toegankelijke dienst van het Woord onderbroken, | + | Het ‘wachtwoord’ van de kerk is de Apostolische Geloofsbelijdenis. Soms wordt de gewone en openbaar toegankelijke dienst van het Woord onderbroken, |
| ==== 20. Wat zijn de zichtbare en openlijke kenmerken van de zichtbare kerk, waarvan wij zonder aarzeling deel horen uit te maken? ==== | ==== 20. Wat zijn de zichtbare en openlijke kenmerken van de zichtbare kerk, waarvan wij zonder aarzeling deel horen uit te maken? ==== | ||
| Dat zijn er twee: | Dat zijn er twee: | ||
| Regel 118: | Regel 118: | ||
| - De kerk die nu oud is, is ook ooit nieuw geweest. En Ezechiël 20:18,19 zegt: “Wandelt niet naar de inzettingen van uw vaderen, onderhoudt hun verordeningen niet”, want “Ik ben de HERE, uw God, wandelt naar mijn inzettingen.” Tertullianus zegt in zijn //Lib. de praescript//: | - De kerk die nu oud is, is ook ooit nieuw geweest. En Ezechiël 20:18,19 zegt: “Wandelt niet naar de inzettingen van uw vaderen, onderhoudt hun verordeningen niet”, want “Ik ben de HERE, uw God, wandelt naar mijn inzettingen.” Tertullianus zegt in zijn //Lib. de praescript//: | ||
| - De brede weg leidt tot het verderf, en velen zijn er die daarop wandelen; zie Matteüs 7:13. | - De brede weg leidt tot het verderf, en velen zijn er die daarop wandelen; zie Matteüs 7:13. | ||
| - | - Hieronymus zegt: “Het zijn geen kinderen van de heiligen die nu hun plaats innemen, maar zij die hun werken navolgen.” Van de successie of opvolging in het ambt deugt niets als er geen opvolging in het geloof en de leer is. Men moet die successie ook niet verbinden aan een bepaalde stoel of bisschopszetel in een bepaalde plaats of aan een bepaalde kerk, want God kan op verschillende manieren en in verschillende plaatsen naar Zijn goeddunken herders voor de gemeente ten leven wekken. Bovendien volgen zíj de apostelen op die op een wettige manier zijn beroepen en trouw hun dienst in de kerk verrichten, al zou het zijn dat ze niet door voortdurende successie van de apostelen afstammen. In de verdorven toestand van de kerken verwekt God Zijn dienaren gewoonlijk ook buiten de gewone orde. Tertullianus zegt in zijn genoemde boek: “Men moet het geloof niet vanuit de personen bewijzen, maar de personen vanuit hun geloof.” En Ambrosius stelt in zijn //De poenit//, boek 1, hoofdstuk 6: “Zij hebben de erfenis van Petrus niet, als zij het geloof van Petrus niet hebben.” | + | - Hieronymus zegt: “Het zijn geen kinderen van de heiligen die nu hun plaats innemen, maar zij die hun werken navolgen.” Van de successie of opvolging in het ambt deugt niets als er geen opvolging in het geloof en de leer is. Men moet die successie ook niet verbinden aan een bepaalde stoel of bisschopszetel in een bepaalde plaats of aan een bepaalde kerk, want God kan op verschillende manieren en in verschillende plaatsen naar zijn goeddunken herders voor de gemeente ten leven wekken. Bovendien volgen zíj de apostelen op die op een wettige manier zijn beroepen en trouw hun dienst in de kerk verrichten, al zou het zijn dat ze niet door voortdurende successie van de apostelen afstammen. In de verdorven toestand van de kerken verwekt God zijn dienaren gewoonlijk ook buiten de gewone orde. Tertullianus zegt in zijn genoemde boek: “Men moet het geloof niet vanuit de personen bewijzen, maar de personen vanuit hun geloof.” En Ambrosius stelt in zijn //De poenit//, boek 1, hoofdstuk 6: “Zij hebben de erfenis van Petrus niet, als zij het geloof van Petrus niet hebben.” |
| - Over de wonderen moet men vanuit de leer oordelen, en niet vanuit de leer de wonderen, want ook zij die wonderen in de Naam van Christus hebben gedaan, zullen in de hel worden geworpen; zie Matteüs 7:23. | - Over de wonderen moet men vanuit de leer oordelen, en niet vanuit de leer de wonderen, want ook zij die wonderen in de Naam van Christus hebben gedaan, zullen in de hel worden geworpen; zie Matteüs 7:23. | ||
| - De duivel heeft ook zijn ‘kerk’ vanaf Kaïn tot aan het einde van de wereld. | - De duivel heeft ook zijn ‘kerk’ vanaf Kaïn tot aan het einde van de wereld. | ||
| Regel 131: | Regel 131: | ||
| Nee, maar ze moet wel het fundament behouden, en dat is Christus of de zaligheid die alleen door Christus is. Ze moet ook de waarheid erkennen en behouden van de belangrijkste artikelen van het christelijk geloof. Er is ook geen sprake van een dwaling in héél de kerk, als sommige mensen in de kerk met dwalingen zijn besmet. | Nee, maar ze moet wel het fundament behouden, en dat is Christus of de zaligheid die alleen door Christus is. Ze moet ook de waarheid erkennen en behouden van de belangrijkste artikelen van het christelijk geloof. Er is ook geen sprake van een dwaling in héél de kerk, als sommige mensen in de kerk met dwalingen zijn besmet. | ||
| ==== 23. Is ieder schuldig zich tot de vergadering van de kerk te begeven die deze ware kenmerken heeft? ==== | ==== 23. Is ieder schuldig zich tot de vergadering van de kerk te begeven die deze ware kenmerken heeft? ==== | ||
| - | Ja, zeer zeker. Zoveel als in zijn vermogen is, moet hij zich tot deze of gene vergadering wenden waarvan hij weet, en waar hij ook inderdaad naar toe kan gaan. Hij moet daar ook belijdenis doen, zodat hij een lidmaat van die gemeente is en in heilige gemeenschap met haar kan leven, haar kan liefhebben en haar samenkomsten dikwijls kan bijwonen.((*Psalm 27:4-8 *Psalm 42:2-5 *Psalm 84:2 *Jesaja 60:8 *Hebreeën 10:25,35,39 *1 Korintiërs 11:21-22)) Zo’n bijeenkomst is als het ware een school van de Heilige Geest, waar het Woord van God geleerd wordt. Dat Woord is als een medicijn voor de ziel, een heldere spiegel waarin men Gods aangezicht ziet, een brief van de almachtige God aan Zijn schepselen, waarin Hij ons Zijn wil heeft uitgedrukt. Dat Woord is een middel waardoor men de weg tot zaligheid leert kennen en de zaligheid verkrijgt en behoudt. Het is immers niet genoeg om een Bijbel thuis te hebben en daarin te lezen. Paulus zegt in Efeziërs 4:11 dat God apostelen, herders, leraars en zo verder gegeven heeft. Daarmee bedoelt hij niet dat God ons de Schrift heeft nagelaten zodat ieder daar thuis voor zichzelf in kan lezen. Nee, God heeft de dienst ingesteld, waarin bepaalde mensen aan anderen onderwijs kunnen geven in de ware godsdienst. | + | Ja, zeer zeker. Zoveel als in zijn vermogen is, moet hij zich tot deze of gene vergadering wenden waarvan hij weet, en waar hij ook inderdaad naar toe kan gaan. Hij moet daar ook belijdenis doen, zodat hij een lidmaat van die gemeente is en in heilige gemeenschap met haar kan leven, haar kan liefhebben en haar samenkomsten dikwijls kan bijwonen.((*Psalm 27:4-8 *Psalm 42:2-5 *Psalm 84:2 *Jesaja 60:8 *Hebreeën 10:25,35,39 *1 Korintiërs 11:21-22)) Zo’n bijeenkomst is als het ware een school van de Heilige Geest, waar het Woord van God geleerd wordt. Dat Woord is als een medicijn voor de ziel, een heldere spiegel waarin men Gods aangezicht ziet, een brief van de almachtige God aan zijn schepselen, waarin Hij ons zijn wil heeft uitgedrukt. Dat Woord is een middel waardoor men de weg tot zaligheid leert kennen en de zaligheid verkrijgt en behoudt. Het is immers niet genoeg om een Bijbel thuis te hebben en daarin te lezen. Paulus zegt in Efeziërs 4:11 dat God apostelen, herders, leraars en zo verder gegeven heeft. Daarmee bedoelt hij niet dat God ons de Schrift heeft nagelaten zodat ieder daar thuis voor zichzelf in kan lezen. Nee, God heeft de dienst ingesteld, waarin bepaalde mensen aan anderen onderwijs kunnen geven in de ware godsdienst. |
| Een godzalig mens is echter ook verplicht om zich terug te trekken uit vergaderingen van mensen waar ketterij of afgoderij openlijk voor wáár wordt gehouden, wordt geleerd en wordt opgedrongen; | Een godzalig mens is echter ook verplicht om zich terug te trekken uit vergaderingen van mensen waar ketterij of afgoderij openlijk voor wáár wordt gehouden, wordt geleerd en wordt opgedrongen; | ||
| - Omdat de apostel in 1 Korintiërs 5:11 hem verbiedt zich niet te vermengen met hoereerders, | - Omdat de apostel in 1 Korintiërs 5:11 hem verbiedt zich niet te vermengen met hoereerders, | ||
| - Omdat Christus geen gemeenschap heeft met Belial, evenmin als het licht met de duisternis; zie 2 Korintiërs 6:15-17. | - Omdat Christus geen gemeenschap heeft met Belial, evenmin als het licht met de duisternis; zie 2 Korintiërs 6:15-17. | ||
| - | - Omdat de beloften van God en de weldaden van Christus alleen toebehoren aan Gods kerk of gemeente; zie 2 Korintiërs 7:1. Buiten haar is daarom geen zaligheid. Men moet dit echter laten slaan op de algemene christelijke kerk, want als wij zalig willen worden, moeten we ons noodzakelijk tot Christus wenden. Maar dat betekent niet dat degenen die buiten deze of gene plaatselijke gemeente zijn, niet zalig kunnen worden. Want al zouden we onder de Turken onze woonplaats hebben, we zijn daar toch lidmaten van Christus en van Zijn algemene christelijke kerk. Het komt alleen op het geloof aan. | + | - Omdat de beloften van God en de weldaden van Christus alleen toebehoren aan Gods kerk of gemeente; zie 2 Korintiërs 7:1. Buiten haar is daarom geen zaligheid. Men moet dit echter laten slaan op de algemene christelijke kerk, want als wij zalig willen worden, moeten we ons noodzakelijk tot Christus wenden. Maar dat betekent niet dat degenen die buiten deze of gene plaatselijke gemeente zijn, niet zalig kunnen worden. Want al zouden we onder de Turken onze woonplaats hebben, we zijn daar toch lidmaten van Christus en van zijn algemene christelijke kerk. Het komt alleen op het geloof aan. |
| - Dat wordt ook bevestigd door het voorbeeld van de godzalige voorvaderen, | - Dat wordt ook bevestigd door het voorbeeld van de godzalige voorvaderen, | ||
| ==== 24. Kan de kerk wel van de waarheid wegdwalen en daarvan geheel en al vervallen? ==== | ==== 24. Kan de kerk wel van de waarheid wegdwalen en daarvan geheel en al vervallen? ==== | ||
| - | Als men de kerk in het algemeen beschouwt op de manier die we hierboven hebben weergegeven, | + | Als men de kerk in het algemeen beschouwt op de manier die we hierboven hebben weergegeven, |
| - | Dat doet ze niet zomaar eenvoudigweg [omdat ze kerk is], maar onder een zekere voorwaarde [van Schriftgetrouwheid]. Maar in de dingen die niet direct nodig zijn tot zaligheid, kan ze wel dwalen. In Johannes 16:13 staat: “Wanneer Hij komt, de Geest der waarheid, zal Hij u de weg wijzen tot de volle waarheid”, | + | Dat doet ze niet zomaar eenvoudigweg [omdat ze kerk is], maar onder een zekere voorwaarde [van Schriftgetrouwheid]. Maar in de dingen die niet direct nodig zijn tot zaligheid, kan ze wel dwalen. In Johannes 16:13 staat: “Wanneer Hij komt, de Geest der waarheid, zal Hij u de weg wijzen tot de volle waarheid”, |
| Maar als men niet naar de kerk in het algemeen of haar geheel ziet, maar alleen een bepaalde gemeente op het oog heeft, kan het beslist gebeuren – en dat gebeurt ook – dat sommige afzonderlijke en soms ook vele gemeenten van de waarheid of voor een deel daarvan afvallen. De oorzaak daarvan is dat ze geen goed begrip hebben van de zaken die God ons voorgehouden en voorgeschreven heeft. Dan vallen ze in een bepaalde grove dwaling of ze dwalen geheel en al. Men moet zelfs toegeven dat dit, gezien de beperktheid van het menselijk verstand, nog veel meer plaatsvindt als men afzonderlijk op de lidmaten van die gemeenten let. Paulus spreekt in dit verband van de mens, die een mens is van vlees en bloed; zie Romeinen 3:4. | Maar als men niet naar de kerk in het algemeen of haar geheel ziet, maar alleen een bepaalde gemeente op het oog heeft, kan het beslist gebeuren – en dat gebeurt ook – dat sommige afzonderlijke en soms ook vele gemeenten van de waarheid of voor een deel daarvan afvallen. De oorzaak daarvan is dat ze geen goed begrip hebben van de zaken die God ons voorgehouden en voorgeschreven heeft. Dan vallen ze in een bepaalde grove dwaling of ze dwalen geheel en al. Men moet zelfs toegeven dat dit, gezien de beperktheid van het menselijk verstand, nog veel meer plaatsvindt als men afzonderlijk op de lidmaten van die gemeenten let. Paulus spreekt in dit verband van de mens, die een mens is van vlees en bloed; zie Romeinen 3:4. | ||
| Alle mensen zijn leugenachtig en aan de zonde onderworpen. Dat geldt ook voor de godzaligen in dit leven. God geeft die geest van dwaling dikwijls ook kracht, want dat is het loon op de zonde. Maar Hij doet dat dan toch zó dat de uitverkorenen niet in de dwaling volharden, maar na beter onderwijs hierover op de juiste weg terugkeren.((*Matteüs 24:24)) | Alle mensen zijn leugenachtig en aan de zonde onderworpen. Dat geldt ook voor de godzaligen in dit leven. God geeft die geest van dwaling dikwijls ook kracht, want dat is het loon op de zonde. Maar Hij doet dat dan toch zó dat de uitverkorenen niet in de dwaling volharden, maar na beter onderwijs hierover op de juiste weg terugkeren.((*Matteüs 24:24)) | ||
| - | De Here zegt in Jesaja 42:19: “Wie is er blind dan mijn knecht en doof als de bode die Ik zend? En in Daniël 9:11, waar over de kerk als volk van God gesproken wordt, lezen we: ”Geheel Israël heeft uw wet overtreden.” In 1 Korintiërs 13:9 staat: “Want onvolkomen is ons kennen en onvolkomen ons profeteren.” De profeet David spreekt in Psalm 25:7: “Here, gedenk niet de zonden van mijn jeugd, noch mijn overtredingen.” De kerk onder Israël en de apostelen hebben gedwaald over de roeping van de heidenen. Daarom moest Petrus worden vermaand om bij Cornelius zonder vrees naar binnen te gaan.((*Handelingen 10:20 *Handelingen 11:2)) Petrus heeft gedwaald ten aanzien van het onderhouden van de wet der ceremoniën, | + | De Here zegt in Jesaja 42:19: “Wie is er blind dan mijn knecht en doof als de bode die Ik zend? En in Daniël 9:11, waar over de kerk als volk van God gesproken wordt, lezen we: ”Geheel Israël heeft uw wet overtreden.” In 1 Korintiërs 13:9 staat: “Want onvolkomen is ons kennen en onvolkomen ons profeteren.” De profeet David spreekt in Psalm 25:7: “Here, gedenk niet de zonden van mijn jeugd, noch mijn overtredingen.” De kerk onder Israël en de apostelen hebben gedwaald over de roeping van de heidenen. Daarom moest Petrus worden vermaand om bij Cornelius zonder vrees naar binnen te gaan.((*Handelingen 10:20 *Handelingen 11:2)) Petrus heeft gedwaald ten aanzien van het onderhouden van de wet der ceremoniën, |
| Christus zegt ten slotte in Lucas 22:32 tegen Petrus: “Ik heb voor u gebeden dat uw geloof niet zou bezwijken.” Daarbij moeten we twee dingen opmerken: | Christus zegt ten slotte in Lucas 22:32 tegen Petrus: “Ik heb voor u gebeden dat uw geloof niet zou bezwijken.” Daarbij moeten we twee dingen opmerken: | ||
| - | - Dat gaat alleen Petrus aan, want hij zou door een gevaarlijke verleiding worden besprongen – veel meer dan de anderen. Het gaat hier dus niet om de latere volgelingen van Jezus. Christus verstaat onder het geloof niet een historisch geloof, dat alleen kennis en begrip heeft van de juiste opvattingen van de leer. Nee, hier wordt het rechtvaardigende geloof bedoeld dat in het hart en niet zozeer in de mond beleden wordt. Als Christus voor alle pausen in de roomse kerk gebeden had dat ze niet zouden dwalen, is Zijn gebed niet verhoord! Het staat namelijk vast dat veel pausen in de roomse kerk in zeer sterke mate gedwaald hebben. | + | - Dat gaat alleen Petrus aan, want hij zou door een gevaarlijke verleiding worden besprongen – veel meer dan de anderen. Het gaat hier dus niet om de latere volgelingen van Jezus. Christus verstaat onder het geloof niet een historisch geloof, dat alleen kennis en begrip heeft van de juiste opvattingen van de leer. Nee, hier wordt het rechtvaardigende geloof bedoeld dat in het hart en niet zozeer in de mond beleden wordt. Als Christus voor alle pausen in de roomse kerk gebeden had dat ze niet zouden dwalen, is zijn gebed niet verhoord! Het staat namelijk vast dat veel pausen in de roomse kerk in zeer sterke mate gedwaald hebben. |
| - Die uitspraak van Christus slaat ook niet op het geheel van de roomse kerk, behalve wanneer men zou willen zeggen dat ze goed met Petrus overeenkomt, | - Die uitspraak van Christus slaat ook niet op het geheel van de roomse kerk, behalve wanneer men zou willen zeggen dat ze goed met Petrus overeenkomt, | ||
| ==== 25. Is het de godzaligen wel toegestaan om zich door de gebreken en kwade gewoonten van sommigen af te scheiden van de openbare kerkelijke samenkomsten en dus van hen die de leer van Christus belijden? ==== | ==== 25. Is het de godzaligen wel toegestaan om zich door de gebreken en kwade gewoonten van sommigen af te scheiden van de openbare kerkelijke samenkomsten en dus van hen die de leer van Christus belijden? ==== | ||
| Op geen enkele manier, dan alleen wanneer zij er door een meerderheid met geweld worden uitgeworpen. De profeten hebben immers ook altijd slechte mensen onder hun gehoor gehad, maar daarom hebben zij die mensen nog niet vaarwelgezegd. Christus heeft Judas tot het laatst toe in de kring van de discipelen geduld; en de landman zegt dat men het onkruid niet moet uittrekken, omdat men anders tegelijk het koren uit de grond trekt. Het is zeer beslist waar dat de kerk hier op aarde nooit zuiver en volmaakt zal zijn, want men zal altijd nog veel kaf en onkruid vinden dat met het koren vermengd is; zie Matteüs 13:29, en heel het gedeelte van vers 24 tot 48. | Op geen enkele manier, dan alleen wanneer zij er door een meerderheid met geweld worden uitgeworpen. De profeten hebben immers ook altijd slechte mensen onder hun gehoor gehad, maar daarom hebben zij die mensen nog niet vaarwelgezegd. Christus heeft Judas tot het laatst toe in de kring van de discipelen geduld; en de landman zegt dat men het onkruid niet moet uittrekken, omdat men anders tegelijk het koren uit de grond trekt. Het is zeer beslist waar dat de kerk hier op aarde nooit zuiver en volmaakt zal zijn, want men zal altijd nog veel kaf en onkruid vinden dat met het koren vermengd is; zie Matteüs 13:29, en heel het gedeelte van vers 24 tot 48. | ||
| - | ==== 26. Wat is de positie waarin | + | ==== 26. In welke toestand verkeert |
| - | - Het kruis is een veld- en onderscheidingsteken | + | - God wil zijn kinderen uitrusten met het kruis als een veld- en onderscheidingsteken, |
| - Zo lang de kerk in deze wereld is, zijn goeden en kwaden dooreengemengd in haar midden. Dat leert Christus ons ook in de gelijkenissen over het onkruid en het visnet.((*Matteüs 13:24,47)) | - Zo lang de kerk in deze wereld is, zijn goeden en kwaden dooreengemengd in haar midden. Dat leert Christus ons ook in de gelijkenissen over het onkruid en het visnet.((*Matteüs 13:24,47)) | ||
| - Enerzijds is de kerk door het bloed van Christus gereinigd en gewassen, zodat ze vanwege Christus’ verdienste zonder vlek en rimpel is.((*Efeziërs 5:27)) Ze probeert zelf ook die stand van heiliging te bereiken, maar ze is nog aan veel gebreken en overgebleven zwakheden van het vlees onderworpen. Dat geldt voor elke gelovige in persoonlijke zin die met die zwakheden belast en beladen zijn. Daarom is het voor hen nodig om altijd te bidden: “Vergeef ons onze schulden.” | - Enerzijds is de kerk door het bloed van Christus gereinigd en gewassen, zodat ze vanwege Christus’ verdienste zonder vlek en rimpel is.((*Efeziërs 5:27)) Ze probeert zelf ook die stand van heiliging te bereiken, maar ze is nog aan veel gebreken en overgebleven zwakheden van het vlees onderworpen. Dat geldt voor elke gelovige in persoonlijke zin die met die zwakheden belast en beladen zijn. Daarom is het voor hen nodig om altijd te bidden: “Vergeef ons onze schulden.” | ||
| Regel 155: | Regel 155: | ||
| Ze wordt met verschillende namen aangeduid, soms ook in beeldende zin: | Ze wordt met verschillende namen aangeduid, soms ook in beeldende zin: | ||
| - De kerk als de //moeder// //van de gelovigen//; | - De kerk als de //moeder// //van de gelovigen//; | ||
| - | - Het //huis// //van// // | + | - Het //huis// //van// // |
| - | - De //stad Gods//, | + | - De //stad Gods//, |
| - Het //erfdeel// (// | - Het //erfdeel// (// | ||
| - | - Het // | + | - Het // |
| - De //berg des Heren//, of ook wel de berg van heiligheid.((*Psalm 3:5 *Psalm 15:1 *Psalm 24:3)) Waarom wordt de kerk zo ook genoemd? | - De //berg des Heren//, of ook wel de berg van heiligheid.((*Psalm 3:5 *Psalm 15:1 *Psalm 24:3)) Waarom wordt de kerk zo ook genoemd? | ||
| - Omdat ze altijd uitziet naar de dingen die boven zijn, en de aardse dingen die hier beneden zijn veracht. | - Omdat ze altijd uitziet naar de dingen die boven zijn, en de aardse dingen die hier beneden zijn veracht. | ||
| - Omdat men niet tot haar komen kan dan alleen wanneer men door de kracht van de Geest uit het vuil van dit aardse leven opklimt. | - Omdat men niet tot haar komen kan dan alleen wanneer men door de kracht van de Geest uit het vuil van dit aardse leven opklimt. | ||
| - | - Omdat haar leer niet kan en ook niet hoort weggemoffeld te worden als iets wat alleen voor de hemel bestemd is.((*Matteüs 5:14)) | + | - Omdat haar leer niet hoort weggemoffeld te worden als iets wat alleen voor de hemel bestemd is; bovendien kan dit ook niet.((*Matteüs 5:14)) |
| - | - Een //pijler en fundament van de waarheid// | + | - Een //pijler en fundament van de waarheid// |
| - | - Een // | + | - Een // |
| - De // | - De // | ||
| - de verkondiging van het evangelie, waardoor de dienaars als met een zwaard de vleselijke genegenheden van de mensen doden en ten onder brengen.((*Romeinen 15:16 *Filippenzen 2:17)) | - de verkondiging van het evangelie, waardoor de dienaars als met een zwaard de vleselijke genegenheden van de mensen doden en ten onder brengen.((*Romeinen 15:16 *Filippenzen 2:17)) | ||
| - het zichzelf opofferen en het doden van het vlees.((*Romeinen 12:2)) Het gebed is als een reuk- en brandoffer; | - het zichzelf opofferen en het doden van het vlees.((*Romeinen 12:2)) Het gebed is als een reuk- en brandoffer; | ||
| - | - De // | + | - De // |
| - Een // | - Een // | ||
| - | - De // | + | - De // |
| - | - De // | + | - De // |
| - De // | - De // | ||
| - | - Een // | + | - Een // |
| - Het //nieuwe Jeruzalem// | - Het //nieuwe Jeruzalem// | ||
| Regel 179: | Regel 179: | ||
| - met een // | - met een // | ||
| - met een // | - met een // | ||
| - | - De kerk wordt ook met een // | + | - De kerk wordt ook met een // |
| - Ook wordt de kerk wel met een // | - Ook wordt de kerk wel met een // | ||
| - En soms ook wel met een vis- of sleepnet, waarin goede en kwade vissen zijn.((*Matteüs 13:47)) | - En soms ook wel met een vis- of sleepnet, waarin goede en kwade vissen zijn.((*Matteüs 13:47)) | ||
| Regel 188: | Regel 188: | ||
| - Omdat ze door het geloof deze weldaden heeft aangenomen, en zich nu beijvert om door de kracht van de Heilige Geest heilig en rechtvaardig te zijn. Daardoor neemt haar pril begonnen heiligheid van dag tot dag toe, hoewel die pas in het eeuwige leven voltooid zal worden.((*Romeinen 8:1 *Efeziërs 5:25-27 *Filippenzen 3:12)) Dit alles wordt de kerk toegeschreven omwille van de uitverkorenen.((*Romeinen 1:7 *Romeinen 8:1 *1 Korintiërs 1:2 *1 Korintiërs 6:11)) | - Omdat ze door het geloof deze weldaden heeft aangenomen, en zich nu beijvert om door de kracht van de Heilige Geest heilig en rechtvaardig te zijn. Daardoor neemt haar pril begonnen heiligheid van dag tot dag toe, hoewel die pas in het eeuwige leven voltooid zal worden.((*Romeinen 8:1 *Efeziërs 5:25-27 *Filippenzen 3:12)) Dit alles wordt de kerk toegeschreven omwille van de uitverkorenen.((*Romeinen 1:7 *Romeinen 8:1 *1 Korintiërs 1:2 *1 Korintiërs 6:11)) | ||
| ==== 29. Wat is de uiteindelijke krachtbron van de kerk? ==== | ==== 29. Wat is de uiteindelijke krachtbron van de kerk? ==== | ||
| - | - Het waarachtig dienen van God, want de kerk is uitverkoren, | + | - Het waarachtig dienen van God, want de kerk is uitverkoren, |
| - De volkomenheid en de absolute volmaaktheid van de kerk zelf, die zal worden waargemaakt op de jongste dag, wanneer alle uitverkorenen vanuit de vier windstreken verzameld zullen worden. Dan zullen wij allen komen tot de eenheid van het geloof en de kennis van Gods Zoon; dan zullen we komen tot “de mannelijke rijpheid, de maat van de wasdom der volheid van Christus”.((*Efeziërs 4:13)) | - De volkomenheid en de absolute volmaaktheid van de kerk zelf, die zal worden waargemaakt op de jongste dag, wanneer alle uitverkorenen vanuit de vier windstreken verzameld zullen worden. Dan zullen wij allen komen tot de eenheid van het geloof en de kennis van Gods Zoon; dan zullen we komen tot “de mannelijke rijpheid, de maat van de wasdom der volheid van Christus”.((*Efeziërs 4:13)) | ||
| ==== 30. Wat is de taak of de dienst van de kerk? ==== | ==== 30. Wat is de taak of de dienst van de kerk? ==== | ||
| - | Dat is het luisteren naar de stem van haar Herder en voor andere stemmen doof te zijn; Gods Woord geloven en Hem gehoorzamen; | + | Dat is het luisteren naar de stem van haar Herder en voor andere stemmen doof zijn; Gods Woord geloven en Hem gehoorzamen; |
| ==== 31. Wat is het gevolg en het nut om het geloofsartikel over de kerk steeds op ons persoonlijk toe te passen? ==== | ==== 31. Wat is het gevolg en het nut om het geloofsartikel over de kerk steeds op ons persoonlijk toe te passen? ==== | ||
| - Dat wij nergens méér naar verlangen dan binnen de gemeenschap van de kerk te zijn, want buiten haar is geen zaligheid. | - Dat wij nergens méér naar verlangen dan binnen de gemeenschap van de kerk te zijn, want buiten haar is geen zaligheid. | ||
| Regel 197: | Regel 197: | ||
| - Dat we ervaren dat de beloften ook óns aangaan en op ons mogen worden toegepast. De zaligheid zal in Sion zijn, God zal altijd wonen in het midden van Jeruzalem – dat wil zeggen: in zijn kerk, waarvan de berg Sion en Jeruzalem vroeger een beeld waren; en daardoor zal ze nimmermeer bewogen worden.((*Joël 2:32 *Obadja 1:17 *Psalm 46:6 *Zacharia 8:3 *Zacharia 8:8)) | - Dat we ervaren dat de beloften ook óns aangaan en op ons mogen worden toegepast. De zaligheid zal in Sion zijn, God zal altijd wonen in het midden van Jeruzalem – dat wil zeggen: in zijn kerk, waarvan de berg Sion en Jeruzalem vroeger een beeld waren; en daardoor zal ze nimmermeer bewogen worden.((*Joël 2:32 *Obadja 1:17 *Psalm 46:6 *Zacharia 8:3 *Zacharia 8:8)) | ||
| ==== 32. Welke zaken zijn in strijd met de leer aangaande de kerk? ==== | ==== 32. Welke zaken zijn in strijd met de leer aangaande de kerk? ==== | ||
| - | - De vijanden van de kerk, die dikwijls vanuit het leger van de satan uitvallen doen en de kerk bespringen. De tirannen bestrijden de kerk met geweld; de wijsneuzen, de misleiders en de waanwijzen | + | - De vijanden van de kerk, die dikwijls vanuit het leger van de satan uitvallen doen en de kerk bespringen. De tirannen bestrijden de kerk met geweld; de wijsneuzen, de misleiders en de waanwijzen |
| - De dwalingen van de roomsgezinden: | - De dwalingen van de roomsgezinden: | ||
| - Zij sluiten de leerlingen en de ongedoopte kinderen van de kerk uit. | - Zij sluiten de leerlingen en de ongedoopte kinderen van de kerk uit. | ||
| - Ze veranderen de kerk in een burgerlijk koninkrijk dat bemoeienis heeft met bepaalde landen en gebieden in deze wereld. Ze streven naar de hoogste macht over heel de wereld. De paus heeft daarbij onherroepelijk de macht over zowel gewone burgers als geestelijken, | - Ze veranderen de kerk in een burgerlijk koninkrijk dat bemoeienis heeft met bepaalde landen en gebieden in deze wereld. Ze streven naar de hoogste macht over heel de wereld. De paus heeft daarbij onherroepelijk de macht over zowel gewone burgers als geestelijken, | ||
| - Ze leren dat de kerk verschillende hoofden heeft. Christus is dan wel het Hoofd van de triomferende kerk, maar de paus van de strijdende kerk. Hij is degene die de schat van de kerk uitdeelt en zegt ook dat het voor de zaligheid nodig is om te geloven dat de paus van Rome boven allen staat en heer is van alle kerken. Hij is dan, zoals Bonifatius VIII zegt, een heer over allen. | - Ze leren dat de kerk verschillende hoofden heeft. Christus is dan wel het Hoofd van de triomferende kerk, maar de paus van de strijdende kerk. Hij is degene die de schat van de kerk uitdeelt en zegt ook dat het voor de zaligheid nodig is om te geloven dat de paus van Rome boven allen staat en heer is van alle kerken. Hij is dan, zoals Bonifatius VIII zegt, een heer over allen. | ||
| - | - Ze binden de katholieke of algemene kerk niet alleen aan het Woord, maar aan een bepaalde plaats, aan de stad Rome, aan de paus en de bisschoppen. Ze stellen de successie of opvolging van personen als een absoluut kenmerk van de kerk. Ze verstaan onder de kerk alleen de herders, en zeggen dat het een ketterij is de naam van kerk ook te verbinden aan de gehele menigte van de gelovigen. Daarmee gaan ze in tegen de woorden van Christus: Op deze Steen – dat is: op Mijzelf – zal Ik Mijn gemeente bouwen; en ook tegen het geloofsartikel dat ons opdraagt te geloven in een algemene kerk. | + | - Ze binden de katholieke of algemene kerk niet alleen aan het Woord, maar aan een bepaalde plaats, aan de stad Rome, aan de paus en de bisschoppen. Ze stellen de successie of opvolging van personen als een absoluut kenmerk van de kerk. Ze verstaan onder de kerk alleen de herders, en zeggen dat het een ketterij is de naam van kerk ook te verbinden aan de gehele menigte van de gelovigen. Daarmee gaan ze in tegen de woorden van Christus: Op deze Steen – dat is: op Mijzelf – zal Ik mijn gemeente bouwen; en ook tegen het geloofsartikel dat ons opdraagt te geloven in een algemene kerk. |
| - Ze stellen het Woord van God onder het gezag van de kerk, en niet de kerk onder het gezag van Gods Woord. | - Ze stellen het Woord van God onder het gezag van de kerk, en niet de kerk onder het gezag van Gods Woord. | ||
| - Ze stellen dat de leer en de verordeningen van mensen het fundament van de kerk zijn. | - Ze stellen dat de leer en de verordeningen van mensen het fundament van de kerk zijn. | ||
| - | - Ze funderen de eenheid van de kerk niet in het geloof en in de Geest, maar in het gebruik en de uniformiteit van dezelfde ceremoniën. Bovendien leren ze dat de veelheid, de zichtbare verschijning, | + | - Ze funderen de eenheid van de kerk niet in het geloof en in de Geest, maar in het gebruik en de uniformiteit van dezelfde ceremoniën. Bovendien leren ze dat de veelheid, de zichtbare verschijning, |
| - De roomse clerus oftewel heel die menigte van monniken en geestelijken die de ware betekenis van Gods Woord vervalsen en het ambt van Christus metterdaad verloochenen, | - De roomse clerus oftewel heel die menigte van monniken en geestelijken die de ware betekenis van Gods Woord vervalsen en het ambt van Christus metterdaad verloochenen, | ||
| - | - De menigte van alle ongelovigen samen, die de profetische en apostolische leer, ja, Christus | + | - De menigte van alle ongelovigen samen, die de profetische en apostolische leer, ja, Christus |
| - De dwaling van hen die zichzelf wijsmaken dat ieder wel met zijn eigen religie wel zal zalig worden, terwijl er buiten de enige en algemene christelijke kerk geen zaligheid is. | - De dwaling van hen die zichzelf wijsmaken dat ieder wel met zijn eigen religie wel zal zalig worden, terwijl er buiten de enige en algemene christelijke kerk geen zaligheid is. | ||
| - De dwaling van een groep intellectuelen (de zogenaamde academisten) die proberen in te voeren dat in de kerk niemand gestraft of berispt wordt. | - De dwaling van een groep intellectuelen (de zogenaamde academisten) die proberen in te voeren dat in de kerk niemand gestraft of berispt wordt. | ||
| - De dwaling van degenen die in spoor van Plato denken; zij zijn van mening dat de kerk te allen tijde geheel onzichtbaar is, in tegenstelling tot hen die zich erop laten voorstaan dat de kerk hier op aarde altijd zichtbaar geweest is en dat nog is. | - De dwaling van degenen die in spoor van Plato denken; zij zijn van mening dat de kerk te allen tijde geheel onzichtbaar is, in tegenstelling tot hen die zich erop laten voorstaan dat de kerk hier op aarde altijd zichtbaar geweest is en dat nog is. | ||
| - De dwaling van de donatisten, wederdopers en scheurmakers, | - De dwaling van de donatisten, wederdopers en scheurmakers, | ||
| - | - De tweedracht en de scheuringen. En dan bedoel ik niet zozeer die tweedracht waardoor een verkeerde eenheid verbroken werd, zoals die van de Joden. Nadat zij Christus hadden horen spreken, werden zij door tweedracht van elkaar gescheiden.((*Johannes 9:16 *Johannes 10:19)) Ik bedoel dus niet dat de goeden zich van de slechten afzonderen. Nee, ik bedoel de tweedracht, de scheuringen en afscheidingen waardoor de vergadering van de gelovigen uiteengescheurd wordt, zoals toen de gelovigen van Korinte verdeeld waren.((*1 Korintiërs 3:3 *1 Korintiërs 11:18,19)) Soms verschillen ze niet alleen van mening met elkaar, maar ook scheiden ze van elkaar door niet meer gezamenlijk de kerkdiensten en andere gelegenheden te bezoeken. Dan wil men dus niet meer in gemeenschap met elkaar leven. Het woord ‘ketterij’ of ‘sektevorming’ betekent eigenlijk een bepaalde scheuring die tot stand komt vanwege tweedracht over de leer.((*Handelingen 5:36)) Ketters worden zo genoemd, omdat ze van de algemeen aanvaarde en gezonde leer wegdwalen, het oordeel van God en Zijn kerk minachten, in hun verkeerde mening volharden en de eendracht van de kerk scheuren en kapotmaken. | + | - De tweedracht en de scheuringen. En dan bedoel ik niet zozeer die tweedracht waardoor een verkeerde eenheid verbroken werd, zoals die van de Joden. Nadat zij Christus hadden horen spreken, werden zij door tweedracht van elkaar gescheiden.((*Johannes 9:16 *Johannes 10:19)) Ik bedoel dus niet dat de goeden zich van de slechten afzonderen. Nee, ik bedoel de tweedracht, de scheuringen en afscheidingen waardoor de vergadering van de gelovigen uiteengescheurd wordt, zoals toen de gelovigen van Korinte verdeeld waren.((*1 Korintiërs 3:3 *1 Korintiërs 11:18,19)) Soms verschillen ze niet alleen van mening met elkaar, maar ook scheiden ze van elkaar door niet meer gezamenlijk de kerkdiensten en andere gelegenheden te bezoeken. Dan wil men dus niet meer in gemeenschap met elkaar leven. Het woord ‘ketterij’ of ‘sektevorming’ betekent eigenlijk een bepaalde scheuring die tot stand komt vanwege tweedracht over de leer.((*Handelingen 5:36)) Ketters worden zo genoemd, omdat ze van de algemeen aanvaarde en gezonde leer wegdwalen, het oordeel van God en zijn kerk minachten, in hun verkeerde mening volharden en de eendracht van de kerk scheuren en kapotmaken. |
| - Het verachten van de kerkelijke vergaderingen door mensen die zich erop laten voorstaan alles zelf wel te weten; mensen die de preken verzuimen om hun eigen ding te kunnen doen, of omdat de predikant in hun ogen te simpel is, of omdat thuis hun werk opstapelt, of omdat ze voor de preken zelf hun neus ophalen; mensen die bang zijn voor kruis, of mensen die thuisblijven om machtige rijke mensen of hun vrienden daarmee een genoegen te doen. Dan is er ook nog het misbruik van hen die wel naar de kerk komen vanwege een mal bijgeloof, of vanwege de eer die ze ermee inleggen door uit gewoonte te komen, of om de tijd daarmee door te komen. Ook zijn er die maar zeer zelden komen, zo te hooi en te gras, zoals men wel zegt. Of er zijn mensen die daar een praatje maken en zo onnuttig hun tijd verkwisten, of met hun gedachten heel ergens anders zijn, of na een of twee woorden gehoord te hebben weer naar buiten gaan. Kort samengevat: mensen die de preken wel horen, maar een slecht leven leiden. | - Het verachten van de kerkelijke vergaderingen door mensen die zich erop laten voorstaan alles zelf wel te weten; mensen die de preken verzuimen om hun eigen ding te kunnen doen, of omdat de predikant in hun ogen te simpel is, of omdat thuis hun werk opstapelt, of omdat ze voor de preken zelf hun neus ophalen; mensen die bang zijn voor kruis, of mensen die thuisblijven om machtige rijke mensen of hun vrienden daarmee een genoegen te doen. Dan is er ook nog het misbruik van hen die wel naar de kerk komen vanwege een mal bijgeloof, of vanwege de eer die ze ermee inleggen door uit gewoonte te komen, of om de tijd daarmee door te komen. Ook zijn er die maar zeer zelden komen, zo te hooi en te gras, zoals men wel zegt. Of er zijn mensen die daar een praatje maken en zo onnuttig hun tijd verkwisten, of met hun gedachten heel ergens anders zijn, of na een of twee woorden gehoord te hebben weer naar buiten gaan. Kort samengevat: mensen die de preken wel horen, maar een slecht leven leiden. | ||