Institutie van Bucanus

de christelijke leer in vragen en antwoorden

institutie:43

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie		Vorige revisie
institutie:43 [08-03-2023 om 11.19 uur] – ds. J.H. Zwartinstitutie:43 [23-04-2024 om 21.48 uur] (huidige) – ds. J.H. Zwart
Regel 1: Regel 1:
-====== De macht en autoriteit van de kerken en synoden ======+====== De macht en autoriteit van de kerk en de synoden ======
  
-==== 1. Heeft de kerk enige macht? ====+==== 1. Heeft de kerk wel enige macht? ====
  
-Jazeker:+Jazeker! Want:
  
-  - Omdat geen huisgezin, geen organisatie, geen volk en daarom ook de Kerk (die wij kunnen zien als meest uitnemende organisatie) niet lang kan bestaan zonder bescherming, lediging??? en besturing. +  - Er is geen enkel huisgezin, geen geordend gezelschap, geen maatschappij of staat, en dus ook geen kerk – die toch de uitnemendste vorm van samenleving is – die kan bestaan zonder een geheel van regels en instellingen, zonder toezicht en zonder een vorm van regering. 
-  - Omdat God zijn kerkelijke wetten voorgeschreven heeft en heeft de Kerk daaruit voorkomend macht gegeven naar deze te oordelen en recht te spreken. +  - God heeft Zelf bepaalde regels voor de kerk voorgeschreven, en Hij heeft haar dus ook de macht gegeven de zaken aan de hand daarvan te beoordelen en bindende uitspraken te doen. 
-  - Omdat de priesters en levieten eertijds gesteld waren over de kerkelijke zaken. En deze "kerkenraad" bestond uit priesters, levieten, wetgeleerden, schriftgeleerden en hoofden van de stammen (ook wel: oudsten van het volk) om Gods oordelen en rechtspraak bekend te maken. +  - De priesters en levieten waren in de tijd van het Oude Testament geordend om kerkelijke zaken te behartigen.((*Leviticus 14:3 *Deuteronomium 24:8)) De ‘kerkenraad’ bestond toen uit priesters, levieten, wetgeleerden of schriftgeleerden, de hoofden van de families of de oudsten van het volk. Die raad had de taak om Gods wetten en Zijn goddelijke rechten te behartigen.((*2 Kronieken 19:8-11 *Matteüs 5:22)) 
-  - Omdat Christus in de plaats van het synagogebestuur (het //presbyterium, //de vergadering van de ouderlingen) de kerkenraad in de Christelijke Kerk heeft ingesteld hebben de apostelen nauwgezet onderhouden en heeft de Kerk dit sindsdien altijd gehad. +  - Christus heeft in de plaats van de ambten in de synagoge het zogenaamde //presbyterium// of de kerkenraad ingesteld in de christelijke gemeente.((*Matteüs 18:17)) Daar hebben de apostelen zich strikt aan gehouden,((*1 Timoteüs 4:14)) en zo heeft de christelijke kerk altijd een kerkenraad gehad. 
-  - Omdat de macht over de sleutels van het Hemelrijk aan de Kerk is gegeven en overgedragen. +  - De zogenaamde sleutelmacht is aan de kerk gegeven met het bevel die ook te hanteren. 
-  - Omdat de verkondiging van het Woord onnuttig zou zijn als de Kerk niet de macht zou hebben om de verachters van Woord op hun gedrag aan te spreken en terecht te wijzen. +  - De verkondiging van het Woord zou niet tot nut zijn, als de kerk geen macht of autoriteit had om de verachters van dat Woord in te tomen en aan banden te leggen. 
-  - Omdat gelijk men de keizer schuldig is te geven dat hem toekomt, zo ook de Kerk moet geven wat de Kerk toekomt. (Mattheus 22:21: …Toen zeide Hij tot hen: Geeft dan de keizer wat des keizers is, en Gode wat Gods is.).+  - Men is verplicht aan de keizer te geven wat hem toekomt, en zo komt ook de kerk toe wat haar toekomt.((*Matteüs 22:21))
  
-==== 2. Hoe wordt zij genoemd? ====+==== 2. Hoe wordt die macht van de kerk genoemd? ====
  
-Macht, autoriteit, kerkrecht, de sleutels van het Koninkrijk der Hemelen (Mattheus 16:19: Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der hemelen, en wat gij op aarde binden zult, zal gebonden zijn in de hemelen, en wat gij op aarde ontbinden zult, zal ontbonden zijn in de hemelen.) De Kerk heeft bij wijze van spreken de mogelijkheid als ieder huishouden om iemand binnen te laten of niet al naar gelang dat het de bewoners belieft. Het is het Koninkrijk der Hemelen (hetwelk de Gemeente is???) door de verkondiging van het evangelie dat het voor de gelovigen wordt geopenbaard en voor de ongelovigen toegesloten. De hemel zelf wordt ons als als een huis voorgesteld waar men alleen door Christus ingaat. En het geloof alleen leidt ons tot Christus, hetwelk de Heilige Geest in ons werkt door de dienst van het Woord en de sacramenten die de voorgangers bevolen is. Van deze wordt derhalve gezegd dat zij de sleutels van het Koninkrijk der Hemelen te dragen.+Die wordt met volmacht, autoriteit, kerkrecht en de sleutels van het Koninkrijk der hemelen aangeduid. Zie Matteüs 16:19: “Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der hemelen.” Door de beeldspraak van deze laatste aanduiding wordt de bevoegdheid van het hoofd van het huisgezin aangegeven waarmee hij kan binnen- en buitensluiten, al naar hij dat wenselijk vindt.((*Jesaja 22:22)) Het Koninkrijk der hemelen – dat is de gemeente – wordt gestalte gegeven door de verkondiging van het evangelie, dat wil zeggen: het wordt voor de gelovigen opengedaan en voor de ongelovigen toegesloten. De hemel zelf wordt hierbij als een huis voorgesteld, waarin men alleen door Christus binnengaat. Alleen het geloof leidt ons tot Christus. Dat geloof wordt door de Heilige Geest in ons gewerkt door de bediening van het Woord en de sacramenten, opgedragen aan de herders van de gemeente. Daarom wordt van hen gezegd dat zij de sleutels van het Koninkrijk der hemelen dragen.
  
-==== 3. Wat is de kerkelijke macht? ====+==== 3. Wat houdt de kerkelijke volmacht in? ====
  
-Het is een kracht ofwel macht die God de Kerk gegeven heeft om door de dienaars en opzieners van de Kerken uitgeoefend te worden tot opbouw en onderhouding van de zuiverheid van de leer en de Godsdienst. Tot stichting en bewaking van de orde der heiligheid en eerbaarheid van de zeden in de gemeente, zowel in het openbaar als in het hemelse. Maar ook in een ieder lidmaat van de Kerk in het bijzonder en dat niet naar eigen goeddunken en vrij vermogen om te gebieden al wat haar belieft maar naar het voorschrift van Gods beschreven Woord en wil tot zaligheid en stichting van de Kerk en de gemeente.+Het is de volmacht of bevoegdheid die God aan de kerk gegeven heeft om door de dienaars en opzieners van de gemeenten geoefend te worden in de opbouw en onderhouding van de zuiverheid van de leer en het dienen van God. Die macht of autoriteit is er ook om te stichten en de orde, de heiligheid en de eerbaarheid in de gemeente te bevorderen – zowel voor het openbare leven als in de privésfeer, en ook voor elk lid van de gemeente in het bijzonder. Die macht mag niet aangewend worden naar eigen goeddunken en willekeur van de gezagsdragers om alles te gebieden wat men maar wil, maar naar het voorschrift van Gods eigen Woord en naar Zijn wil – en dat tot zaligheid en stichting van de kerk en de gemeenten.
  
-==== 4. Vanwaar of van wie heeft zij deze macht? ====+==== 4. Waar komt die volmacht of bevoegdheid vandaan of van wie is die afkomstig? ====
  
-Van God door Jezus Christus: want wanneer op de mensen ziet door welke deze macht uitgeoefend wordt, dan is het alleen een dienst: maar zo men Christus aanziet dan is het een opperste macht, zodanig van aard dat er op aarde net een groter, nuttiger of waardiger te vinden is. De kracht van dezelve is van de Heilige Geest die in de dienst van het Woord werkt. Johannes 20: 22: ….Ontvangt de heilige Geest etc. "+Van God door Jezus Christus. Als men namelijk van de mens uit beziet door wie die macht wordt uitgeoefend, kan men alleen van een //dienst// spreken. Als men het echter vanuit Christus beziet, is er sprake van een onbeperkte macht zoals die op aarde wat haar omvang, nut en waardigheid betreft, niet te vinden is. De kracht ervan is door de Heilige Geest ingegeven, Die Zijn werk doet door de bediening van het Woord; zie Johannes 20:22: “En na dit gezegd te hebben, blies Hij op hen en zeide tot hen: Ontvangt de Heilige Geest.”
  
-==== 5. Is de kerkelijke macht onderscheiden van de burgerlijke macht? ====+==== 5. Is de kerkelijke volmacht onderscheiden van die van de burgerlijke autoriteiten? ====
  
-Jazeker, Christus betuigt dit in Lukas 12:14: "Mens, wie heeft Mij tot rechter of scheidsman over u aangesteld?". Beide machten komen goed overeen in de werkende oorzaak: want God is een auteur en insteller van beide. Maar zij verschillen: //ten eerste//  in het onderwerp. Dat wil zeggen: het onderwerp van de burgerlijke macht is het volk en de bestuur over hen om dit lichamelijk leven door onder één besturende overheid. Maar het onderwerp van de Kerkelijke macht is de kerkelijke gemeente. Dat is de gemeente van Christenen in zoverre ze door God geroepen geroepen en Hem toegewijd zijn om in de ware gehoorzaamheid aan God een geestelijk leven te leiden. //Ten andere//, de burgerlijke macht ziet op de tijdelijke nooddruft, dat is op de aardse en vergankelijke dingen die tot dit leven behoren. De kerkelijke op de geestelijke en die de dienst Gods betreffen.+Ja, zeer zeker! Christus zegt dit Zelf.((*Lucas 12:14 *Lucas 22:25-26 *2 Korintiërs 10:4)) Bij beide machten is er wel overeenstemming wat de werkende Oorzaak betreft, want dat is God, Die beide machten heeft ingesteld. Maar er zijn wel verschillen:
  
-2 In het einde: want het einde de overheid is dat zij volk in gerustheid en stilte besturen met goede wetgeving, de eigendom goederen van onderdanen beschermen en de veiligheid van de burgers bewaren, haar leven beschermen in zoverre ze namelijk inwoners van deze wereld zijn en hier op aarde leven. Maar God wil hierdoor ook het welzijn van Zijn religie onderhouden zien zoals Asa in 1 Kon 15:13 ??? (ipv1 Kon) een zodanige wet tot bestrijding van heeft laten uitgaan: //dat al wie de Heere de God Israëls niet zou zoeken, zou moeten gedood worden. //Maar het doel van de herders van de gemeente is dat zij de gewetens van leden van de Gemeente stichten, regeren, onderrichten, onderwijzen, leren met Gods Woord in zo verre zij burgers van de Hemel zijn en te zijner tijd in de hemelen zullen verzameld en opgenomen worden: daarom wordt de kerkelijke macht genoemd //ius Poli//, het recht van de hemel en de burgerlijke //ius Soli //het recht der derden.+  - Wat het //subject// betreft. De burgerlijke macht is namelijk gericht op de //mensenmaatschappij// en het in stand houden daarvan, met het doel het natuurlijke leven onder controle te brengen van een en dezelfde overheid. Maar het subject van de kerkelijke macht is de //gemeente//, dus de vergadering van de christenen in zover ze door God geroepen en aan Hem toegewijd zijn om in ware gehoorzaamheid aan God een geestelijk leven te leiden. De burgerlijke autoriteit is er vervolgens voor tijdelijke behoeften, dus voor vergankelijke aardse aangelegenheden die tot dit leven behoren((*1 Korintiërs 6:3)), maar de kerkelijke autoriteit is er voor geestelijke zaken die het dienen van God betreffen((*2 Korintiërs 10:5,6)). 
 +  - Wat het //doel// betreft. Het doel van de burgerlijke overheid is namelijk om de mensen in het maatschappelijk bestel een stil en gerust leven te laten leiden, hun met goede wetten leiding te geven, te zorgen voor de fysieke veiligheid van de onderdanen, hun leven te beschermen – en dat alles voor zover ze hier op aarde leven en wonen((*Romeinen 13:3-5 *1 Timoteüs 2:2)). Het is overigens wel zo dat God wil dat door de burgerlijke overheid ook het welzijn van Zijn gemeente wordt bevorderd. Een voorbeeld daarvan is Asa, die een wet liet uitgaan dat “ieder die de Here, de God van Israël, niet zou zoeken, ter dood gebracht [moest] worden” (2 Kronieken 15:13). Maar het werkelijke doel van de herders en leraars is dat ze het geweten van de leden der gemeente stichten, daaraan leidinggeven, en onderwijs geven vanuit Gods Woord. Dat geldt namelijk voor hen in zover ze burgers zijn van het hemelrijk en te zijner tijd in de hemel zullen worden verzameld om daar voor altijd te blijven((*Efeziërs 1:18 *Filippenzen 2:30 *Kolossenzen 3:2,3)). Daarom wordt de kerkelijke autoriteit de //jus poli// genoemd, het recht van de hemel, en de burgerlijke autoriteit de //jus soli//, het recht van de aarde. 
 +  - Wat de //vorm// betreft. De wereldse macht is meestal van gebiedende aard, en kan uitgeoefend worden in soeverein machtsvertoon waarbij geweld kan worden gebruikt, naar het goeddunken van hem aan wie de macht gegeven is. De burgerlijke overheid heeft ook alle bevoegdheid om wetten uit te vaardigen. Maar de kerkelijke macht heeft een dienend karakter, en wordt begrensd door bepalingen en wetten die door God, de enige Wetgever, worden vastgesteld. De kerk ontvangt immers geboden om te geloven, maar vaardigt die niet zelf uit. Ze mag Gods geboden ook niet veranderen, maar moet die onderhouden en ze ook handhaven. De kerkelijke bevoegdheid is dus een aan haar gegunde en toevertrouwde macht. Wat de kerk God hoort spreken, moet ze alleen maar ná spreken als een echo, als een weerklank; en zo geeft ze de boodschap aan anderen door.((*Maleachi 2:6-7 *Ezechiël 3:17 *Jeremia 23:28 *Matteüs 28:20)) 
 +  - Wat de //manier// waarop betreft – en dat geldt dan zowel de rechtspraak als de toepassing daarvan. De burgerlijke autoriteiten spreken recht aan de hand van menselijke wetten, die ze zelf gemaakt hebben. Ze onderzoeken een kwestie heel nauwkeurig, zoals het behoort, en veroordelen de schuldige, ondanks het feit dat hij ontkent, op grond van wat de getuigen melden – als die tenminste terecht opgeroepen zijn.((*Deuteronomium 19:15 *Matteüs 18:16)) De kerkelijke macht oordeelt alleen op gezag van het geschreven Woord van God. Ze onderzoekt de kwestie dus niet op de nauwkeurige manier als het werelds gerecht doet; ze handelt dus anders, maar neemt op samenvattende wijze en naar de aard der liefde kennis van de zaak uit de mond van de zondaar zelf. Als hij zijn zonde heeft bekend, oordeelt de kerk dat hij schuldig is en vermaant hem dan tot boete, berouw, leedwezen en bekering.((*Matteüs 15:25,26 *1 Korintiërs 5:4,5 *2 Korintiërs 2:7 *2 Korintiërs 7:11))\\ Vervolgens voert de burgerlijke macht haar oordeel en vonnis uit door middel van het fysiek leed, door lijfstraffen, door een geldboete, door gevangenisstraf, door oorlog en geweld en door het zwaard zelf. De kerkelijke macht voert haar oordeel echter uit door het geestelijke zwaard, dus vanuit het Woord van God, door te bestraffen en vermanen, door tuchtmaatregelen te nemen en ten slotte door uitvaardiging van de ban [of kerkelijke uitsluiting].((*2 Tessalonicenzen 3:14 *1 Timoteüs 1:20)) Dat de apostelen soms fysieke strafmaatregelen hebben gebruikt((*Handelingen 5:5 *Handelingen 13:11)), viel buiten de normale orde omdat de burgerlijke regering in die gevallen een godloos karakter droeg. Het ene neemt dus het andere niet weg, maar ze versterken elkaar juist.
  
-3 Zij verschillen ook //in de vorm//  of gestalte: want de burgerlijke macht is meestvolledige al //gebiedende//  dat wil zeggen in volledige en vrije macht , met het vermogen en middelen naar het goeddunken van degenen die ze gegeven is. Want zij hebben volle macht en autoriteit om wetten te maken. Maar de kerkelijke macht is alleen //dienende//, binnen zekere grenzen en wetten zoals door God de Enige wetgever bepaald: want de Kerk ontvangt daaruit wetten om te geloven en maakt ze zelf niet. Zij mag deze ook niet veranderen maar alleen onderhouden en bewaren en heeft niet dan een gegunde en toevertrouwde macht: hetgeen zij God in de Schrift hoort spreken dat spreekt zij na als een echo of weerklank en galm en zegt het dan aan anderen voort.+==== 6. Uit welke elementen bestaat de kerkelijke volmacht? ====
  
-4 //In de wijze//  zo van rechten als van uitvoeren, Want de magistraat spreekt recht of oordeelt uit menselijke wetten die zij zelf gemaakt hebben, onderzoekt de zaak op het nauwst naar rechtsgebruik en veroordeelt degene die schuld heeft tegen zijn wil (ook indien hij ontkent) naar aanleiding van verklaringen uit de mond van getuigen als die voor de rechtbank gedaagd zijn. Maar de kerkelijke macht oordeelt alleen uit het beschreven Woord Gods en onderzoekt de zaak niet in detail, of handelt zoals het gerecht doet maar neemt op samenvattende wijze naar de aard der liefde kennis van de zaak uit de mond van de zondaar zelf en wanneer hij het bekend heeft en oordeelt hem schuld te zijn, dan vermaant zij hem tot boete, berouw, leedwezen en bekering. //Ten andere//, de burgerlijke macht voert haar vonnis en oordeel uit door het vleselijke zwaard, lijfstraf of geldboete, gevangenis, handhaving met geweld en door het zwaard zelf: maar de Kerkelijke macht voert haar besluit uit door het geestelijk zwaard, dat is door het Woord Gods dat wil zeggen door bestraffingen, berispingen, vermaning in gesprekken en ten laatste door de ban. Want dat de apostelen soms lichamelijke straffen hebben gebruikt dat was niet te vergelijken met de huidige omstandigheden omdat de magistraten goddeloos waren. Derhalve neemt het één het ander niet weg maar zij versterken elkaar.+Dat zijn er drie:
  
-==== 6. Hoe menigerlei is de kerkelijke macht? ====+  - de bevoegdheid om het Woord te bedienen; 
 +  - de bevoegdheid om vastgestelde regels of richtsnoeren te hanteren; 
 +  - de bevoegdheid om de kerkelijke tucht te handhaven.
  
-Drieërlei: de macht van de dienst, die van de orde en die van de de bestraffing of de kerkelijke discipline of tucht. Wij zullen daar in de volgende stukken nader over handelen.+Over deze drie bevoegdheden zal afzonderlijk gesproken worden.
  
-==== 7. Wat is de macht van de dienst? ====+==== 7. Wat is de volmacht om het Woord te bedienen? ====
  
-De autoriteit en het recht om in de Kerk te onderwijzen, niet alles maar alleen hetgeen dat de Heer ons door Zijn profeten en apostelen heeft en die Sacramenten naar Zijn bevel te bedienen, zoals Hij die ingesteld heeft en de huwelijken naar het gebruik van de kerken te zegenen. Deze macht komt alleen de herders (ouderlingen, predikanten???) toe, alhoewel de diakenen dikwijls gelijk als der herders gehouden worden (huidige classificatie???). En wordt in het bijzonder verstaan bij de woorden van sleutels van het Hemelrijk: op-doen en toe-doen.: en is ook het eerste deel der sleutelen nadien het laatste behoort tot de straf of tucht van de ban(???).+Het recht en de bevoegdheid om in de kerk niet zomaar alles te leren maar alleen wat de Heere ons door Zijn profeten en apostelen heeft voorgeschreven, om de sacramenten naar Zijn bevel en instelling te bedienen, en om – naar oud gebruik – de huwelijken in te zegenen. Die bevoegdheid komt alleen de leraars toe, al hebben diakenen dikwijls wel hun beurt hierin waargenomen. In het bijzonder zijn hier de uitdrukking “met de sleutel openen en toesluiten” van toepassing.((*Matteüs 16:19)) De bediening van het Woord is dan de eerste sleutel, terwijl de tweede betrekking heeft op de kerkelijke straf, de tucht en de uitsluiting door de ban.
  
-==== 8. Wat is het eerste deel van die sleutelen? ====+==== 8. Wat is de eerste van die beide sleutels? ====
  
-Niet anders dan de prediking van het evangelie die de dienaren bevolen is waardoor de gelovigen verkondigt wordt dat hen de zonden door Christus uit genade vergeven zijn: maar de ongelovigen, dat dezelve haar niet vergeven zijn. Want hetgeen Christus tot Petrus sprak in Mattheüs 16:19: "Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der hemelen, en wat gij op aarde binden zult, zal gebonden zijn in de hemelen, en wat gij op aarde ontbinden zult, zal ontbonden zijn in de hemelen." wordt in Johannes 20:22,23 uitgelegd: "…..Ontvangt de heilige Geest. Wie gij hun zonden kwijtscheldt, die zijn ze kwijtgescholden; wie gij ze toerekent, die zijn ze toegerekend."+Die is niet anders dan de prediking van het evangelie – een prediking die aan de dienaren van de gemeente is opgedragen. Daardoor wordt aan de gelovigen verkondigd dat hun zonden hun door Christus uit genade vergeven zijn. Maar aan de ongelovigen wordt verkondigd dat hun zonden níet vergeven zijn. Christus heeft in Matteüs 16:19 tegen Petrus gezegd: “Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der hemelen, en wat gij op aarde binden zult, zal gebonden zijn in de hemelen, en wat gij op aarde ontbinden zult, zal ontbonden zijn in de hemelen.” Deze uitspraak wordt door Johannes in Johannes 20:22-23 als volgt uitgelegd: “Ontvangt de Heilige Geest. Wie gij hun zonden kwijtscheldt, die zijn ze kwijtgescholden; wie gij ze toerekent, die zijn ze toegerekend.”
  
-==== 9. Hoe veel sleutelen zijn er? ====+==== 9. Hoeveel sleutels zijn er? ====
  
-Alhoewel dat er niet meer is dan de dienst van het Goddelijk Woord waardoor de zonden ontbonden en gebonden worden en dit daarom niet meer of minder is als een sleutel om het Koninkrijk der Hemelen te openen of te sluiten, nochtans vanwege de verschillende uitwerkingen en vruchten of werken, zo wordt er gezegd dat er tweeërlei sleutelen zijn, namelijk één die //ontbind//  ofwel ontsluit en de andere die //bind//  ofwel sluit omdat het hetzelfde evangelie is: "…want het is een kracht Gods tot behoud voor een ieder die gelooft," Romeinen 1:16. en "….voor dezen een doodslucht ten dode, voor genen een levensgeur ten leven… " een iegelijk die het niet gelooft naar 2 Korinthiërs 2:16.+Er is maar één dienst van het goddelijk Woord, waardoor men van de zonden bevrijd of daaraan juist gebonden blijft; en zo is er eigenlijk ook maar één sleutel om het Koninkrijk der hemelen te openen of te sluiten. Maar omdat er verschillende vruchten [op de bediening van het Woord] zijn, wordt er toch over twee sleutels gesproken, namelijk de sleutel die losmaakt of opendoet, en de andere die vastbindt en sluit. Hetzelfde evangelie is namelijk een kracht Gods tot behoud voor eenieder die gelooft,((*Romeinen 1:16)) én een doodslucht ten dode voor ieder die niet gelooft.((*2 Korintiërs 2:16))
  
-//De ontbindende sleutel//  is een deel van de dienst waardoor de gelovigen naar opdracht van Gods Woord zowel in het openbaar als in het verborgene verkondigd wordt de vergeving van de zonden of de vrijspraak van de zonden in de Naam van Christus. En zo wordt door de prediking van het Evangelie de hemel geopend, de gelovige ontbonden en verlost van de banden van de zonden die ons verstrikt houden van de dood en de eeuwige verdoemenis en de gelovige een erfgenaam verklaart van het eeuwige leven.+De sleutel die ontbindt en opent, is een deel van de bediening van het Woord van God waardoor naar het spreken van dat Woord de gelovigen zowel in het openbare als het persoonlijke leven de vergeving van zonden verkondigd wordt, dus de vrijspraak van de zonden in de Naam van Christus. Zo wordt door de prediking van het evangelie dus de hemel geopend, en de gelovigen worden verlost van de banden der zonden die ons verstrikt houden in de macht van de dood en het eeuwige oordeel. Daardoor worden zij tot een erfgenaam verklaard van het eeuwige leven.((*Lucas 1:77 *Handelingen 2:38 *Johannes 20:23))
  
-//De bindende sleutel//  is het andere deel van de dienst waardoor de ongelovigen en hardnekkigen verkondigd wordt dat haar zonden gehouden zijn en zo wordt de hemel voor hen toegesloten. Zij worden gebonden, dat is zij blijven verstrikt in de banden der zonden en worden veroordeelt tot de eeuwige dood en verdoemenis tenzij zij zich bekeren.+De sleutel die bindt en sluit, is het andere deel van de bediening van het Woord, waardoor de ongelovigen en hardnekkige weigeraars aangezegd wordt dat ze nog aan hun zonden vastzitten, en zo wordt de hemel voor hen gesloten. Zij worden als het ware gebonden, dat wil zeggen: ze blijven verstrikt in de sterke banden van de zonden; zo worden zij veroordeeld tot de eeuwige dood en het eeuwige oordeel – tenzij zij zich bekeren.
  
-En aan de sleutelen is zo veel gelegen dat het gezegd wordt in de hemel geopend of ontbonden en vergeven te zijn: en integendeel gesloten / gebonden en gehouden te zijn al wat op deze aarde vor de verkondiging van het evangelie geopend of vergeven en toegesloten if gehouden wordt naar het zeggen van Christus in Lucas 10:16: "Wie naar u hoort, hoort naar Mij; en wie u verwerpt, verwerpt Mij…" En Johannes 7: ???? En is derhalve inderdaad een sleutel van de dienst, maar in het gebruik tweeërlei. En die het evangelie gelooft die gelooft het door de kracht van de Heilige Geest, welk geloof is als de tweede sleutel van het koninkrijk der hemelen.+Deze sleutels zijn zo belangrijk dat gezegd kan worden dat alles wat op aarde door de verkondiging van het evangelie geopend en vergeven is, ook in de hemel geopend en losgemaakt is tot vergeving van zonden; en dat alles wat op de aarde door diezelfde verkonding juist gesloten en vastgebonden is, dat ook in de hemel zal zijn. Christus heeft immers Zelf gezegd in Lucas 10:16: “Wie naar u hoort, hoort naar Mij; en wie u verwerpt, verwerpt Mij.” En in Johannes 3:18 lezen we: “Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld; wie niet gelooft, is reeds veroordeeld”.((*Johannes 3:36)) Er is dus sprake van één sleutel, maar in de praktijk werkt deze op tweeërlei manier. En wie het evangelie gelooft, gelooft het door de kracht van de Heilige Geest – dat geloof is als het ware de tweede sleutel van het Koninkrijk der hemelen.
  
-==== 10. Aan wie hangt deze macht? ====+==== 10. Van wie is deze sleutelmacht afhankelijk? ====
  
-Niet aan de persoon of de waardigheid van de dienaren(want ze zijn eigenlijk naamloze personen) en kunnen binden noch ontbinden of iemand in het koninkrijk der Hemelen naar eigen goeddunken wel of niet laten opnemen. Dit is alleen door de wettelijke dienst van de dienaren of (veel meer nog) aan God zelf die in de dienst van het Woord door de Heilige Geest krachtig is zo dikwijls de dienaar zijn ambt recht en wel bedient. Dit ziet men in de teksten Mattheus 2:7 :"….Wie kan zonden vergeven dan God alleen?". Dit is van rechtswege en op Zijn eigen autoriteit, Johannes 20:23: "Wie gij hun zonden kwijtscheldt……" (namelijk werktuiglijk of in de Naam van Christus) "…..die zijn ze kwijtgescholden" moet overeen brengen.+Die hangt niet af van de persoon of waardigheid van de dienaren van het Woord. In eigenlijke zin kunnen zij namelijk niet binden of vrijmaken of naar hun goeddunken het Koninkrijk der hemelen openen of sluiten. Maar die macht hangt wél af van hun wettig ambt, of veeleer van God Zelf, Die in de dienst van het Woord door de Heilige Geest Zijn kracht laat gelden zo dikwijls de dienaar zijn ambt op een goede en zuivere wijze bedient.((*Hebreeën 4:12)) In dat licht moeten we ook Marcus 2:7 lezen: “Wie kan zonden vergeven dan God alleen?” – te weten van rechtswege en op grond van Zijn eigen autoriteit of bevoegdheid. Zie ook Johannes 20:23: “Wie gij hun zonden kwijtscheldt”, namelijk in een heel concrete situatie of door de verkondiging van het Woord in de Naam van Christus, “die zijn ze kwijtgescholden”. En in dat licht moeten deze beide teksten ook overeenstemmen.
  
-==== 11. Wie zijn de sleutelen gegeven? ====+==== 11. Aan wie zijn die sleutels gegeven? ====
  
-Niet //Petrus//  alleen maar alle apostelen en de getrouwe herders van alle tijden tot welke Christus spreekt in Johannes 20:22,23: "……..Ontvangt de heilige Geest. Wie gij hun zonden kwijtscheldt, die zijn ze kwijtgescholden; wie gij ze toerekent, die zijn ze toegerekend."+Niet alleen aan Petrus, maar aan al de apostelen tegelijk, en ook aan de trouwe herders en dienaars van alle tijden, tot wie Christus spreekt: “Ontvangt de Heilige Geest. Wie gij hun zonden kwijtscheldt, die zijn ze kwijtgescholden; wie gij ze toerekent, die zijn ze toegerekend” (Johannes 20:22,23).
  
-==== 12. Welk is het tweede deel van de kerkelijke macht? ====+==== 12. Wat is het tweede deel van de kerkelijke volmacht? ====
  
-Dat genoemd wordt //de macht der orden//  omdat dat zij een zeker en een geordineerde regel of ook wel richtsnoer heeft namelijk het Woord Gods dat zij altijd moet volgen. En is een vermogen bij kerken waarom zij zo over de leer en de Artikelen van het geloof mogen heersen, dit is //de macht over de leer//. Ook is er die over de wetten die zij maakt om het uiterlijke beheer, de welstand of lidmaat zijn in de gemeente te behouden: deze wordt in het bijzonder //de macht der ordening//  of geschiktheid genoemd.+Dat is de volmacht van de kerkelijke tucht, die uitgaat van een bepaalde vastgestelde regel of richtsnoer, namelijk het Woord van God dat altijd gevolgd moet worden. Het is een volmacht van de kerk, enerzijds ten aanzien van de leer en de artikelen van het geloof – dit is de volmacht over de leer; en anderzijds ten aanzien van de bepalingen die ze voorschrijft om de maatschappelijke voorschriften en de goede omgang met elkaar in maatschappelijk verband te handhaven – zij wordt de volmacht van de kerkelijke tucht genoemd.
  
-==== 13. Welk is de macht der Kerk over de leer? ====+==== 13. Wat houdt de volmacht van de kerk over de leer in? ====
  
-deze is tweeërlei: algemeen en bijzonder. //De algemene macht //is een recht omdat de hele Kerk algemeen is, niet alleen voor de herders maar voor een ieder lidmaat van haar in het bijzonder. Dit betekent:+Deze is van tweeërlei aard: in het algemeen en in bijzondere zin.
  
-  - De Schriftuur trouwelijk te bewaren, gelijk de boden de brieven doen. Deze naarstig te lezen en van de Schrift te oordelen, niet als autoriteit hebbende want dezelve macht moet de Schrift onderworpen zijn, maar naar de Schrift zelf: om de waarachtige en oprechte Schrift door de Geest van Christus van de valse teksten en verklaringen te onderscheiden: want de schapen kennen de stem van de Herder (Johannes 10:2). +In het algemeen gesproken is deze volmacht iets wat gemeenschappelijk is voor heel de kerk; niet alleen voor de herders, maar voor ieder lidmaat van de gemeente in het bijzonder.
-  - De ware leer uit de Schrift te bekennen, toe te laten en toe te stemmen, Johannes 5:39: "Gij onderzoekt de Schriften…..". en de valse leer te verstoten, Mattheus 7:15: "Wacht u voor de valse profeten…". En Lukas 12:1: "…Wacht u voor de zuurdesem, dat is de huichelarij, der Farizeeën." En Galaten1:8: "Maar ook al zouden wij, of een engel uit de hemel, [u] een evangelie verkondigen, afwijkend van hetgeen wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt!." Daarom zegt Augustinus (Augustinus lib. II contra Faustum cap. 5: "De Schrift is als op een hoge stoel gezeten, dewelke een ieder tot een getrouw en godzalig onderwijs moet dienen". en op een ander plaats zegt hij (Lib de Vera Relig. cap. 31): "De eeuwige Wet moet men met een rein hart instemmen: maar deze te oordelen is ongeoorloofd.+
  
-De //bijzondere//  //macht//  is niet om nieuwe geloofsartikelen te maken of iets te leren buiten het beschreven Woord, maar om de Schrift als met een trompet te verbreiden en te prediken als het profetische en apostolische Woord alleen voor te stellen en niets daarvan achter te houden of te veranderen, niets daarbij te doen of mooier voor te stellen. Maar alles getrouw naar het Woord van God tot Zijn eer en tot stichting van de gemeente te prediken: de leerstukken uit de Canonieke boeken uit te leggen en hun juistheid te bewijzen. En de Schrift zelf met de Schrift te verklaren en niet met enige vooringenomen mening, inbeelding, oordeel of naar iemands bijzonder gevoelen. Maar uit de overvloed en de kern van de Schrift zelf door naarstig onderzoek van een ieder woord en door het bestuderen van de manier en wijze van spreken van de Schrift en de stand van zaken/context (???) waar men over predikt. Uit het overleggen van de dingen die voorafgaan en er op volgen zodat uit de vergelijkingen en overeenstemming van de Schrift blijkt dat ze overeenkomen met de rechtzinnigheid , richtsnoer en regel van het geloof zoals kortelijk vervat in de Apostolische geloofbelijdenis. Alsook ten laatste de verdichtsels van alle mensen van wat staat zij ook zijn weg te nemen opdat Gods geboden en decreten alleen een plaats hebben naar 2 Corinthe 4:7. Dit zijn de geestelijke wapens die God krachtig kan gebruiken om alle sterke bestrijders omver te werpen waardoor de getrouwe krijgsknechten Gods alle raadslagen en hoogheid die zich stellen tegen de Godskennis te verbreken en te bestrijden: het huis van Christus bouwen en dat van de satan afbreken. De schapen te weiden, de wolven te verjagen die haar valselijk onderwijzen en de hartnekkigen te bestraffen en te weerleggen.+  - Het trouw bewaren van de Schriften – zoals een brievenbesteller met brieven doet –, ze ook ijverig lezen, en ook [de betrouwbaarheid ervan] beoordelen. Dit laatste mag men niet doen alsof men gezag heeft over de Schrift, want onze autoriteit moet aan die van de Schrift onderworpen zijn, maar naar de regel van de Schrift zelf. Het gaat er daarbij om naar de norm van de Schrift de echte en betrouwbare geschriften door de Geest van Christus te onderscheiden van de bastaard- en pseudogeschriften. De schapen kennen immers de stem van de Herder.((*Johannes 10:4)) 
 +  - Het erkennen, aanvaarden en toestemmen van de ware leer vanuit de Heilige Schrift; zie Johannes 5:39: “Onderzoekt de Schriften”; Matteüs 7:15: “Wacht u voor de valse profeten”; Lucas 12:1: “Wacht u voor de zuurdesem, dat is de huichelarij, der Farizeeën”; en Galaten 1:8: “Maar ook al zouden wij (…) een evangelie verkondigen, afwijkend van hetgeen wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt.” Daarom zegt Augustinus:((In boek 2 //Contra Faustum//, hoofdstuk 5.)) “De Schrift is als het ware gezeten op een hoge stoel, en ze moet door ieder heel trouw en met een Gode geheiligd verstand gediend worden.” En in een ander geschrift zegt hij: “Men moet de eeuwige wet kennen met een rein hart, maar het is niet toegestaan erover te oordelen.”((In //Boek van de ware godsdienst//, hoofdstuk 31.))
  
-Ten laatste ook bestraffend prediken zo het nodig is vertrouwend op de macht van God over alle mensen, zowel hogen als lagen van de bevolking en hun te vermanen, doch alles uit het Woord van God. En in zulke voegen dat niemand de vrijheid neemt of een autoriteit toeëigent, hetzij met geschriften of met woorden, in de gemeente zonder daar wettelijk toe beroepen te zijn te leren in de kerk waar de orde dient te zijn die niemand met een goed geweten kan versmaden(want dat zou wezen om de razernij van de wederdopersen toe te staan: " En de geesten der profeten zijn aan de profeten onderworpen" 1 Kor 14:32. Dat nochtans alle christenen schuldig zijn elkaar onderling te leren, te bestraffen, en in de leer te troosten en dat een ieder huisgezin alzo behoort van de vaders en de moeders geleid te worden zodat ze zijn als kleine gemeenten, dat kan niemand ontkennen.+De bijzondere volmacht van de kerk is niet aan haar gegeven om nieuwe artikelen van het geloof te formuleren of iets te onderwijzen buiten het geschreven Woord van God om, maar om de Schrift als door een trompet overal bekend te maken. Die volmacht is er om zo het apostolische en profetische Woord alléén aan de mensen voor te houden, daarvan niets achterwege te laten of te veranderen, daar ook niets bij te doen of te verzinnen((*Deuteronomium 4:2 *Deuteronomium 12:32 *Openbaring 22:18,19)), maar alles getrouw naar Gods Woord, tot Zijn eer en tot stichting van de gemeente te verkondigen. Zo mag de kerk de leer uit de canonieke boeken uitstallen en de waarheid ervan bewijzen. De Schrift moet vanuit de Schrift zelf verklaard worden en niet uit enkele vooringenomen standpunten, ideeën en inzichten, en evenmin uit iemands persoonlijke gevoelens – maar uit de fontein en de kern van de Schrift zelf.
  
-==== 14. En is men niet schuldig de gemeente te horen en ====+Dat moet gebeuren door het ijverige onderzoek van elk woord en de observatie van de manier van spreken in de Schrift waar het op dat moment over gaat, door het nadenken over de context van wat voorafgaat en wat volgt, en door de vergelijking van overeenkomstige Schriftgedeelten. De uitleg moet ook overeenkomen met de rechtzinnige leer en het richtsnoer van het geloof zoals dat kort samengevat is in de geloofsbelijdenis van de apostelen.((*Matteüs 23:8 *Matteüs 28:20 *Romeinen 12:6 *1 Petrus 4:11)) Ten slotte moeten alle menselijke ingevingen – van wie ze ook zijn – worden weggenomen, zodat het alleen gaat om Gods geboden en Zijn besluiten.((*2 Korintiërs 4:7))
  
-==== aan te nemen al wat zij leest? ====+Dit zijn de geestelijke wapens die God heel effectief kan gebruiken om alle verdedigingswerken ondersteboven te keren, waardoor de trouwe strijders voor God alle beraadslagingen en alle hoogmoed die ingaat tegen de wijsheid van God, verbreken en aan de schandpaal brengen.((*2 Korintiërs 10:4-6)) Zo wordt het rijk van Christus gebouwd en dat van satan uitgeroeid; zo mogen de schapen weiden en worden de wolven verjaagd. Degenen die graag willen leren, worden onderwezen, terwijl zij die hardnekkig blijven, worden bestraft en weerlegd.
  
-Geenszins maar (er is???) alleen (te luisteren???) wat zij van God geleerd heeft en haar bevolen is te leren en zij met de autoriteit van Gods Woord kan betwijfelen.+Ten slotte mag de kerk ook ‘donderen en bliksemen’ als dat nodig is, en vertrouwend op de almacht van Christus alle mensen aanspreken – of ze nu een hoge of lage positie innemen. Maar dit alles wel gebaseerd op het Woord van God, en ook in die mate dat niemand de overmoed heeft of zich de volmacht toe-eigent om anderen in woord of geschrift te leren dan alleen wanneer men daartoe op een wettige manier geroepen is. Dat mag ook alleen gebeuren vanuit een goede orde – een orde die niemand met een goed geweten kan voorbijgaan, want anders zou men alleen maar een opening bieden voor de razernij van de wederdopers.((*1 Korintiërs 14:30-33)) Het is echter wel zo dat alle christenen verplicht zijn elkaar te onderwijzen, te vermanen, te bestraffen en in de Heere te troosten. Het mag ook niet ontkend worden dat elk huisgezin door de vaders en de moeders bestuurd en geleid moet worden, zodat ze fungeren als een gemeente in het klein.
  
-==== 15. Heeft de Kerk die autoriteit dat zij de Canon of de regels van de Schriften mag maken? ====+==== 14. Is men niet verplicht om eenvoudigweg naar de stem van de gemeente te luisteren en alles te accepteren wat zij zegt? ====
  
-De Kerk mag de boeken die niet canoniek zijn wel canoniek maken. Maar alleen die boeken worden canoniek aangenomen die in haar zelf en geheel canoniek zijn: de Kerk maakt maakt de Schrijft niet geloofwaardig maar zij verklaart alleen dat zij zodanig zijn want zij worden //authentiek//  of geloofwaardig genoemd omdat zij tot de waarheid genoeg zijn en deze zelfs genoeg aanprijst, onderstut, bewijst en uit hem zelfs de autoriteit voortkomt om geloofd te worden.+Beslist niet! De kerk mag alleen maar leren en doorgeven wat ze van God geleerd heeft, wat haar bevolen is te verkondigen en wat ze vanuit het gezag van Gods Woord kan bewijzen.
  
-==== 16. Is de Kerk niet het middel waardoor men gelooft dat het de Schriftuur is en ook de andere dingen die de zaligheid betreffen? ====+==== 15. Heeft de kerk de bevoegdheid om de canon of regel van de Schrift vast te stellen? ====
  
-Zij is het middel maar niet het beginsel of de oorzaak en het uitwendig en het bedienende middel alleen: maar de voornaamste oorzaak waardoor men gelooft is de Geest van God en de gemeente is niet meer dan een instrument (dat is: hetgeen waardóór en niet) waarom wij geloven want " Ik (Paulus) heb geplant, Apollos heeft begoten, maar God gaf de wasdom".1 Cor 3:6. De Kerk kan zonder de Heilige Geest niets waarachtig openbaren en de Kerk laat ook niet de dingen die in haar waarachtig zijn voor waarachtig houden geloven: maar prijst ons door het getuigenis van de Heilige Geest die Schriftuur aan hetwelk haar ambt is.+De kerk mag de boeken die niet canoniek zijn, niet alsnog voor canoniek verklaren; maar ze zorgt er alleen voor dat díe boeken als canoniek worden aangenomen die in zichzelf werkelijk canoniek zijn. Ik zeg dus dat de kerk de Schrift niet geloofwaardig maakt, maar ze verklaart alleen maar dát ze dit is. Immers, alleen dat wordt authentiek of geloofwaardig genoemd wat vanuit zichzelf waarheid genoeg bevat, dat zichzelf hierin ook voldoende aanbeveelt, ondersteunt, bewijst en vanuit zichzelf de autoriteit heeft om geloofd te worden.
  
-De Kerk mag somtijds de mensen door haar autoriteit en gedurig getuigenis wel daar toe brengen dat ze bewogen worden en erkennen de Schriften canoniek te zijn: (want wij zouden de Schrift niet geloven ten ware de Kerk dezelve voorstelde en ons aanprijst) . maar niemand kan doen dat ze van de waarheid van dezelve in haar harten inwendig en in het bijzonder verzekerd zijn van de Geest Gods(???). Het geloof is ook geen gave van de Kerk en ons geloof is niet op de stem en het oordeel van de Kerk maar op het Woord Gods zoals vervat in de canonieke boeken.+==== 16. Is de kerk niet het middel waardoor men gelooft dat de Heilige Schrift en ook andere zaken er [voor ons] zijn die de zaligheid betreffen? ====
  
-==== 17. Heeft de Kerk de autoriteit en opperste macht om de Schriftuur uit te leggen? ====+De Schrift is inderdaad het middel, maar alleen van uitwendige aard dat in dienst staat [van het geloof], maar er niet de oorzaak van is. De belangrijkste oorzaak waardoor men tot geloof komt, is de Geest van God. De gemeente is daarbij niet meer dan een instrument – dus wel iets waar//door// maar niet waar//om// wij geloven. Het is immers Paulus die plant, Apollos die begiet, maar God Die de wasdom geeft (1 Korintiërs 3:6). De kerk kan zich zonder de Heilige Geest niet overtuigend presenteren, en ze zorgt er ook niet voor dat wij de zaken die in zichzelf wáár zijn, voor waarachtig houden en geloven. Ze prijst ons echter wel door het getuigenis van de Heilige Geest de Schrift aan – en dat is ook haar roeping.
  
-Nee, maar de Heilige Geest die zowel openlijk en met uitgedrukte woorden in de Schriftuur als heimelijk in onze harten spreekt en de Schrift zelf. Daarom moet men de zin en het getuigenis van de Schrift uit de Schrift zelf en de Heilige Geest alleen halen: en de Schrift door de Schrift uitleggen en verklaren:+De kerk kan de mensen door haar gezag en voortdurend getuigenis er soms wel toe brengen dat ze gaan erkennen dat de Schrift canoniek is. We zouden immers niet in de Schrift geloven, behalve wanneer de kerk die aan ons voorhoudt en ons die aanprijst. Niemand kan echter in zijn hart en heel persoonlijk van de waarheid van de Schrift overtuigd zijn, dan alleen door de Geest van God. Het geloof is dan ook geen gave van de kerk, en ons geloof richt zich ook niet op wat de kerk zegt en oordeelt, maar op het Woord van God dat in de canonieke boeken is te vinden.
  
-  - Overmits dat het geloof uit de Schrift alleen voortkomt. +==== 17. Heeft de kerk de volmacht, het gezag en het hoogste recht om de Schrift uit te leggen? ====
-  - Overmits men ze door dezelve geest moet uitleggen en verstaan waardoor ze geschreven werd naar 1 Johannes 2:27: " ….. zijn zalving u leert over alle dingen….. " +
-  - Overmits dat de Kerk zo grote autoriteit niet heeft als de Schriftuur +
-  - Overmits dat die van Berea geprezen worden omdat ze de leer van Paulus op de Schrift toetsen en onderzochten. +
-  - Overmits dat de Kerk kan dwalen +
-  - Overmits dat de Kerk alleen macht en autoriteit heeft die de wet gemaakt heeft.Zo las //Nehemia//  8:8 de wet van de Heere her volk voor en de zin verklarende leerde hij haar zelve verstaan door de Schrift zelf. \\ Wij ontkennen nochtans niet of de Kerk is de uitlegger van de Schrift en dat aan de Kerk alleen de gave is om dezelve te verklaren: maar wij ontkennen dat de uitlegging van de Schrift aan een zekere Stoel en opvolging van mensen gebonden is en dat de Paus zich mag toe eigenen de macht over de Schrift te hebben. \\ Want //Mozes//  dzat wel als een richter om alle geschillen te beslechten, maar hij was een profeet van zonderlinge wijsheid van God daartoe begaafd buiten orde en gewoonte en door Goddelijke getuigenissen in zijn ambt bevestigt en van God zelf zonder middel daar toe gezonden. Maar de Paus heeft geen van al deze eigenschappen. En Deuteronomium 17:8 en volgende wordt het aan allen wel voorgeschreven het besluit van de hoge richters na te komen en te gehoorzamen. Maar met //deze//  conditie of voorwaarde dat hij oordeelt naar de wet Gods. En Maleachi 2:7 "Want de lippen van de priester bewaren kennis en uit zijn mond zoekt men onderricht in de wet, want een bode van de Here der heerscharen is hij" wordt geboden dat de lippen van de priesters de wijsheid bewaren en dat men de wet uit zijn mond eisen mag: maar daar volgt terstond na in vers 8 : "Gij evenwel zijt van de weg afgeweken; gij hebt door het onderricht in de wet velen doen struikelen". \\ De sleutels ook die //Petrus //gegeven zijn betekenen niet een autoriteit om de Schrift uit te leggen maar om het evangelie te prediken die niet //Petrus//  alleen maar ook de andere discipelen overgegeven is geweest. En Christus beveelt in in Mattheüs 18:27 dat wij de Kerk zullen horen, maar dat is de ware Kerk en wanneer zij de dingen gebied die van Christus voor goed gehouden en bevolen worden. Zo moet men ook de schriftgeleerden en de farizeeën gehoorzamen zo lang zijn op //Mozes'//  stoel zittende in haar leer //Mozes//  navolgen : want daarom heeft Christus gewild dat zijn apostelen zich wachten zouden van de zuurdesem van de farizeeën. +
-  - In de concilies zijn dingen van groot gewicht besloten nochtans niet op de autoriteit van de concilies zelf maar op de autoriteit van de Schrift als men ziet geschied te zijn in Hand 15:6-15+
  
-==== 18. Welk is de macht van de Kerk in het maken van tradities, instellingen of wetten? ====+Nee, die macht ligt bij de Heilige Geest, Die zowel in het openbaar door de woorden van de Schrift als persoonlijk in onze harten spreekt; en verder ligt die macht ook bij de Heilige Schrift zelf. Daarom moet men de zin en betekenis van de Schrift onder leiding van de Heilige Geest uit de Schrift zelf afleiden. De Schrift moet dus door de Schrift zelf uitgelegd worden. Immers:
  
-Dezelve is ordineren of instellen: niet dat het daardoor de Kerk geoorloofd is enige wetten (de conscientiën; welk onderscheid met geweten???) of gewetens op te leggen of voor te schrijven wat recht of onrecht is. Want wij hebben niet meer dan één Meester en Wetgever: de Zoon van God, onze Bruidegom en Heer die een Uitlegger is van de wil van de Vader; het Hoofd van de Kerk en onze enige Leraar van dewelke alleen uit de hemel absoluut gezegd is: //Hoort Hem, //die alleen macht en gezag heeft over de gewetens en in Zijn woord vervat heeft en ten volle begrepen heeft de gehele raad onzer zaligheid en de gehele somma van de ware gerechtigheid mitgaders alle delen van de dienst van Zijn Naam en ons duidelijk genoeg verteld dat het niet is geoorloofd daaraan toe of af te doen: maar waardoor het de herders en de opzieners van de gemeente geoorloofd is in de uiterlijke en middelmatige dingen enige regels of wetten tot welstand, orde, en geschiktheid der gemeente op te leggen: Zo ook enige gebruikelijke leefwijzen die voor de eerbaarheid en onderhouding van de lidmaten van de Kerk in de uiterlijke godsdienst nuttig zijn te maken of af te schaffen naar dat de nood of de nuttigheid van de Gemeente schijnt te vereisen: want zodanige regels of wetten zijn meestal noch algemeen noch altijd durende. Colossensen 2:5 Alle dingen behoren met "…. de orde, die bij u heerst…." in de Gemeente te gebeuren die het huis van God is : naar het voorbeeld van de apostelen in de eerste synode van //Jeruzalem//  en //Paulus//.+  - Het geloof komt alleen uit de Schrift voort. 
 +  - De Schrift moet door dezelfde Geest worden uitgelegd en begrepen door Wie ze ook geschreven is; zie daarvoor 1 Johannes 2:27: “De zalving, die gij van Hem ontvangen heeft, (…) [leert] u over alle dingen.”((*Jesaja 54:13)) 
 +  - De kerk heeft een minder groot gezag dan de Heilige Schrift.((*Galaten 1:8)) 
 +  - De mensen uit Berea werden geprezen, omdat ze de leer die Paulus bracht, onderzochten en toetsten aan de Schrift.((*Handelingen 17:11)) 
 +  - De kerk kan dwalen. 
 +  - Alleen Hij Die de wet gegeven heeft, heeft ook de volmacht en de autoriteit om de wet uit te leggen. Daarom las Nehemia de wet des Heren aan het volk voor, en hij leerde haar te begrijpen door de Schrift zelf.\\ We ontkennen echter niet dat de kerk een uitlegster van de Schrift is en dat alleen in de kerk de gave is om haar uit te leggen. Maar we ontkennen dat de uitleg van de Schrift gebonden is aan een bepaalde ‘stoel’ en aan de geldige opvolging van mensen. We geloven dus niet dat de paus zich de volmacht over de Schrift mag toe-eigenen.\\ Mozes functioneerde als rechter om alle meningsverschillen te beoordelen((*Exodus 18:13-26)), en hij was een profeet die God met zeer grote wijsheid – buiten de normale orde om – bedeeld had. Door het getuigenis van God Zelf was hij in zijn ambt bevestigd en door Hem ook naar het volk [Israël] gezonden. Maar de paus heeft geen enkele van deze kenmerken. En in Deuteronomium 17:8 e.v. wordt allen wel het bevel gegeven het besluit van de hoogste rechter na te volgen en te gehoorzamen, maar alleen op voorwaarde dat hij een oordeel uitspreekt in overeenstemming met Gods wet. In Maleachi 2:7 wordt het bevel gegeven dat “de lippen van de priester kennis [bewaren]” en dat men “uit zijn mond onderricht [zoekt] in de wet”, maar daar wordt niet beloofd dat hij altijd als zodanig in functie zou blijven. Er volgt namelijk direct na die tekst: “Gij evenwel zijt van de weg afgeweken; gij hebt door het onderricht in de wet velen doen struikelen” (vers 8).\\ Ook de sleutels die aan Petrus gegeven zijn,((*Matteüs 16:18,19)) houden niet in dat hij een volmacht heeft om de Schrift uit te leggen, maar wel om het evangelie te verkondigen – en dat werd niet alleen aan Petrus, maar ook aan de andere discipelen gegeven!((*Matteüs 28:18,19)) En Christus Zelf geeft ons in Matteüs 18:17 de opdracht dat we naar de gemeente moeten luisteren, maar dan bedoelt Hij wel de ware kerk, die alleen datgene gebiedt wat door Christus als goed erkend en aanbevolen wordt. Daarom moest men ook naar de Schriftgeleerden en de Farizeeën luisteren((*Matteüs 23:2)) zolang ze, op de stoel van Mozes zittend, hem ook werkelijk navolgden. Als zij dat niet deden, wilde Christus dat Zijn discipelen zich zouden wachten voor de zuurdesem van de Farizeeën.((*Matteüs 16:6))
  
-Van deze regels spreekt de apostel in 2 Thessalonisensen 2:15 waar hij zegt: " Zo dan, broeders, staat vast en houdt u aan de overleveringen, die u door ons, hetzij mondeling, hetzij schriftelijk, geleerd zijn." Tenware dat iemand hier wilde verstaan de Leer die zij ontvangen hadden niet verscheiden eensdeels door de brief en eensdeels door het Woord maar dezelve die zij door het Woord las door de brief van Paulus geleerd hebben. En de Geest die een leermeester van alle waarheid is en de apostelen in het bijzonder beloofd was en heeft niets nieuws geleerd maar verklaard hetgeen zij tevoren gehoord hadden en haar hetzelve wederom in de zin gebracht. En alhoewel al de woorden van Christus tot een toe niet niet beschreven en zijn maar alleen de grond derzelve zo zijn nochtans al de dingen beschreven die ter zaligheid nodig zijn Johannes 20:30,31:" Jezus heeft nog wel vele andere tekenen voor de ogen zijner discipelen gedaan, die niet beschreven zijn in dit boek, 20:31 maar deze zijn geschreven, opdat gij gelooft, dat Jezus is de Christus, de Zoon van God, en opdat gij, gelovende, het leven hebt in zijn naam. "+In de concilies van de kerk zijn besluiten genomen die voor de kerk van groot belang waren, maar dat gebeurde niet op het gezag van die concilies zelf, maar alleen op het gezag van de Heilige Schrift, zoals we dat zien in Handelingen 15:6-15.
  
-==== 19. Geef ons enige voorbeelden van de wetten der orde of van inzettingen die van de Kerk mogen gemaakt worden of van de Kerkelijke instellingen die hand over hand door gegeven zijn? ====+==== 18. Wat is de volmacht van de kerk als het gaat over tradities, bepaalde instellingen of wetten? ====
  
-Zodanig als daar zijn dat men het avondmaal des Heeren nuchter zal houden; met gebogen knieën en ontbloot hoofd te bidden; de sacramenten niet te slordig maar met eerbied bedienen: dat men ze eerlijk houden zal in het begraven van de zonden en het zegenen van de nieuw toegetreden personen. Zekere dagen, uren en plaatsen te ordineren wanneer en waar men samen komen zal om de dienst van God te volvoeren, dat men psalmen en lofzangen zingt en orde houdt in het bidden, prediken, het verklaren van de catechismus en het bedienen van de sacramenten en andere soortgelijke dingen die wel Goddelijk in hoeverre het de eerbaarheid die ons allen bevolen aangaat maar menselijk en veranderlijk is. (zo veel verlangt haar bijzondere vorm, wijze en gestalte.???)+Dat is de bevoegdheid om iets in te stellen of te verordenen. Dat betekent niet dat het de kerk is toegestaan om bepaalde wetten van wat goed of verkeerd is aan het geweten op te leggen of voor te schrijven((*Galaten 1:8)). We hebben namelijk maar één Meester en Wetgever, de Zoon van God((*Jakobus 4:11)), onze Bruidegom((*Efeziërs 5:30)) en Here((*1 Korintiërs 8:6)), Die ook de wil van Zijn Vader aan ons uitlegt((*Johannes 1:18)), Die het Hoofd van de kerk is((*Efeziërs 4:15)) en onze enige Leraar. Alleen ten aanzien van Hem is vanuit de hemel in absolute zin gesproken: “Hoort naar Hem!”((*Matteüs 17:5)) Hij alleen heeft de heerschappij en Hij gebiedt over het geweten. In Zijn Woord heeft Hij ten volle de gehele raad van onze zaligheid, de volheid van de ware gerechtigheid en alles wat met de dienst van Zijn Naam te maken heeft, duidelijk genoeg aan ons voorgehouden; en het is ons niet toegestaan daar ook maar iets aan toe of af te doen. Het is echter wel toegestaan aan de herders en leraars om tot welzijn van de gemeente enige regels en bepalingen uit te vaardigen ten aanzien van uitwendige en minder belangrijke zaken. Dat geldt ook voor het instellen of juist afschaffen van verschillende gebruikelijke vormen die als doel hebben de eerbaarheid en de algemene bereidwilligheid van de lidmaten der gemeente te bevorderen – al naar de noodzaak of het nut voor de gemeente dit lijkt te eisen. Dergelijke regels of bepalingen zijn meestal immers niet algemeen geldend en ook niet altijddurend.((*Kolossenzen 2:5)) Alle dingen behoren eerlijk en met orde in de gemeente – het huis van God – toe te gaan((*1 Korintiërs 14:30)). Daarbij moeten we het voorbeeld volgen van de apostelen tijdens de eerste door hen gehouden ‘synode’ van Jeruzalem((*Handelingen 15:29)), en van Paulus((*1 Korintiërs 11:4,7,34)).
  
-==== 20. Welke dingen moet men waarnemen in het beschrijven van die wetten en in het onderhouden van de menselijke instellingen? ====+Over deze bepalingen spreekt de apostel in 2 Tessalonicenzen 2:15: “Zo dan, broeders, staat vast en houdt u aan de overleveringen, die u door ons, hetzij mondeling, hetzij schriftelijk, geleerd zijn.” Het is mogelijk dat iemand hieronder wil verstaan dat het onderwijs dat ze ontvangen hadden, niet verschilt van zowel de brief [van Paulus] als van het Woord, of dat woord en brief van Paulus niet van elkaar verschillen, zoals ze dat van hem geleerd hadden.((*2 Tessalonicenzen 3:6)) De Geest Die leert in alle waarheid en in het bijzonder aan de apostelen beloofd was((*Johannes 14:26 *Johannes 16:13)), heeft hun niets nieuws geleerd, maar Hij heeft verklaard wat ze al eerder gehoord hadden en heeft het hun weer in herinnering gebracht. Wel niet alle woorden van Christus zijn een voor een opgeschreven, maar alleen de kern of de basis ervan, maar wel is alles opgeschreven wat nodig is voor de zaligheid.((*Johannes 20:31))
  
-  - Dat zij niet strijden tegen de rechtzinnigheid van het geloof en ook niet van Christus afleiden of bijgelovig zijn: gelijk de meesten zijn van de roomse ceremoniën en inzettingen, dat men ook de gewetens geen strik om de hals legt, alsof die wetten alleen gemaakt zijn om de geschiktheid en orde te onderhouden en delen zijn van de goddelijke dienst. +==== 19. Geef eens enkele voorbeelden van wetten of verordeningen die door de kerk mogen worden geformuleerd en ingesteld, dus van kerkelijke instellingen die van het ene op het andere geslacht zijn overgeleverd. ====
-  - Dat ze niet gesteld worden boven de hemelse Heere die de apostelen betuigen van de Heer ontvangen te hebben. Ook dat deze wetten niet zullen worden gehouden voor altijd durend en onveranderlijk maar dat men ze mag veranderen als de tijd zo vereist +
-  - Dat men in plaats van een treffelijke heerlijke en nuttelijke ordening er niet toe overgaat onnuttige, belachelijke guigeliche(???) en moeilijke dingen in te stellen: zoals daar geboden zijn die de roomsen gebieden aangaande de oorbiecht, het onderscheid van spijzen en dagen, kleren en het ter bedevaart gaan en dergelijke dingen. +
-  - Dat de Kerk zoals het in het pausdom toegaat niet een boventallig aantal van zodanige geboden geeft en daarmee de ware en zuivere godsdienst onderdrukt zoals het ook bij de farizieeën eertijds gebeurd is: en dat zij alzo de geboden Gods ten aanzien van het gewone volk niet hebben verminderd. +
-  - Dat zij niet veranderen in bijgelovigheid of goddeloosheid: nochtans dat er zo de waan van de verdienste door godsdienst bijkomt of de noodzakelijkheid niet ziet om voor de zaligheid nodig te zijn. Ook dat men ze houdt voor zichzelf //ex opere operato//  zoals die van het pausdom spreken: indien ze van ons volbracht worden een godsdienst te zijn, hetwelk zo geschied dat men ze terstond verbetere of te enenmale te niet doe naar het voorbeeld van //Hizkia//  die de metalen slang gebroken heeft. +
-  - Ten laatste moet men toezien dat zij onder de dekmantel van middelmatigheid het venijn niet schuilen en ons toedrinken en de dodelijke angel niet verbergen onder het liefelijke aas.(???)+
  
-==== 21. Wie mogen die wetten maken en breken? ====+Dat zijn bijvoorbeeld zaken als het Avondmaal van de Here houden terwijl men nuchter is, het bidden met gebogen knieën en ontbloot hoofd, het plechtig bedienen van de sacramenten zonder enige slordigheid, het op waardige manier begraven van de doden en het zegenen van pasgehuwde stellen. Ook kan men denken aan het houden van bepaalde dagen, uren en plaatsen waar men zal samenkomen om een godsdienstoefening te houden, waar men een zekere orde handhaaft in het bidden, preken, uitleggen van de Catechismus en het bedienen van de sacramenten. Zo zijn er meer dingen te noemen, die iets van God hebben wat betreft de stichting die ervan uitgaat – en dat is onze opdracht; maar ook iets menselijks en aan verandering onderhevig voor wat betreft de vorm, de manier waarop en het uiterlijk aanzien ervan.
  
-In de bijzondere kerken de herders met doordachte raad van haar kerkenraad en consent en autoriteit van de christelijke overheid mitsgaders met voorweten en toestemmen van de gemeente waarbij die niet veel behoort af te wijken van het gevoelen van haar herders en ouderlingen wanneer zij bevestigd is uit Gods Woord en met behoorlijke en oprechte bewijsredenen. Maar in de provinciale kerken komt het synodes toe wettelijk in de Heer vergadert zijn de zodanig wetten te maken.+==== 20. Waar moet men op letten als men voor die menselijke instellingen regels voorschrijft en als men die in stand houdt? ====
  
-==== 22. Wat is een wettelijke synode? ====+  - Ze mogen niet in strijd zijn met de rechtzinnige leer van het geloof, en evenmin van Christus afleiden of van bijgeloof getuigen, zoals dat van de meeste roomse ceremoniën en instellingen geldt. Ze mogen ook het geweten geen strik om de hals werpen, zoals wetten die alleen maar zijn ingesteld om de bestemming en de vaste gang van zaken van iets te onderhouden, terwijl men doet alsof het aspecten zijn van het dienen van God.((*1 Korintiërs 7:35 *Kolossenzen 2:16-18 *Galaten 5:1)) 
 +  - Ze mogen niet verheven worden boven de leer die de apostelen vanuit de hemel ontvangen hadden; en ze mogen ook niet worden beschouwd als altijddurende en onveranderlijke instellingen. Ze mogen namelijk veranderd worden als dat noodzakelijk is. 
 +  - In de plaats van goede, eerlijke en nuttige bepalingen mogen niet allerlei onnuttige, vreemde, lachwekkende, bedrieglijke en heel bezwaarlijke zaken worden ingesteld, zoals bepalingen die de roomsen opleggen over de oorbiecht, het verschil in voedsel of dagen of kleding, het opleggen van een bedevaart, en dergelijke. 
 +  - De kerk mag ook niet zoals onder de roomsen het geval is, worden overladen door een menigte van dergelijke bepalingen, waardoor de ware en zuivere godsdienst wordt onderdrukt – zoals eertijds ook door de farizeeërs is gebeurd((*Matteüs 23:4)). Daardoor zouden de geboden van God namelijk worden uitgewist ten gunste van die van mensen.((*Matteüs 15:3 *Matteüs 7:13 *Handelingen 15:10)) 
 +  - Die bepalingen en instellingen mogen ook niet veranderen in iets van bijgelovige of zelfs goddeloze aard. Er mag ook niet een verkeerd idee van verdienstelijkheid ontstaan, van iets wat echt nodig is en waarmee men God dient. Men mag ze dus niet beschouwen alsof ze nodig zijn tot zaligheid, en ook moet men niet denken dat ze door zichzelf – //ex opere operato//, zoals de roomsen zeggen – vanwege het feit dat ze door ons gedaan worden, een dienst aan God zijn. Als dat gebeurt, moeten ze direct in goede zin gewijzigd worden of radicaal worden afgeschaft – naar het voorbeeld van Hizkia, die de koperen slang stukgeslagen heeft.((*2 Koningen 18:4)) 
 +  - Ten slotte moet men erop letten dat ze niet onder de mantel van “een middelmatige zaak” het vergif schuilhouden dat we moeten opdrinken; en dat ze geen dodelijke angel verbergen onder een aantrekkelijk lokmiddel.
  
-Het is een vergadering of bijeenkomst en een synode òf van zekere plaatsen (en wordt genoemd een particuliere of provinciale synode) of van de hele kerk (en wordt genoemd een generale of algemene synode) gepresenteerd of bezocht door de personen en die men er voor een zekere tijd toe uitzend. Als de herders en regeerders vrij zijnde van alle zowel de //democratia//  als //oligarchia//, dat is zowel van de heerschappij door het volk en het gemeen gepeupel als de heerschappij (invloed) door weinige personen die besturen. Nog veel meer zijn zij vrij van de antichristelijke invloeden om de wolven te weren die de kerk bedreigen, maar ook de verschillen die in de kerk opgerezen zijn uit het Woord Gods dat zij altijd als een regel en richtsnoer moeten voorstellen te beslechten: de zuivere leer te verdedigen en ook de goede en uiterlijke orde voor de hele kerk vast te stellen.+==== 21. Wie mogen deze wetten en verordeningen opstellen? ====
  
-En de nuttigheid van zodanige synodes is zeer groot. 1. omdat men veelal hetgeen door velen gevraagd wordt ondoordacht is. 2. omdat de dwalingen en de ketters die voorstander daarvan zijn beter weerlegt worden wanneer ze door de algemene overeenstemming en het oordeel van velen in de synode verdoemt zijn.+In de plaatselijke gemeenten mogen dat de herders en leraars doen, met vooraf gegeven advies van de kerkenraad en met toestemming van een gezaghebbende christelijke overheid, en eveneens met de voorkennis en de toestemming van de gemeente, die daarin niet op lichtvaardige gronden behoort af te wijken van de mening van de predikanten en ouderlingen. Dit alles op voorwaarde dat een en ander met goede redenen vanuit Gods Woord is gebaseerd. Voor gemeenten in regionaal of provinciaal verband komen dergelijke beslissingen toe aan een synode, die op een wettige wijze is bijeengekomen en dit soort wetten en bepalingen kan instellen.
  
-==== 23. Door wie moeten de synodes uitgeschreven of samengeroepen worden? ====+==== 22. Wat is een wettig samengeroepen synode? ====
  
-Van de hoge overheid indien deze gelovig is of het christelijk geloof duldt, die dan ook zelf in persoon of door anderen (die het haar belieft aan te stellen) in de Synodes zal presideren. Want het is het ambt van de overheid die als voedsterheren van Gods Kerk zijn de stabiliteit der kerken te onderhouden: zo echter dat ze zelf het Woord van God door de mond van de dienaren uitgelegd en verklaard krijgen en zich hieraan onderwerpen. Maar zo de overheid ongelovig is zo komt het de herders toe wel scherpelijk te letten (zo veel in haar is) dat de Christelijke Kerk geen breuk, hinder of schade lijdt door onderling elkander te vermanen opdat zij gezamenlijk in de naam van de Kerk bijeen komen zonder voorkeur van plaats of zetel daar men van verzekerd is dat zij gezamenlijk uitnemend in leer en in vroomheid van leven en andere gaven des Heiligen Geest zijn (????) zonder ook het gemene volk buiten te sluiten: als blijkt uit de Handelingen der Apostelen Hoofdstuk 15.2/22/23/25. En inzonderheid gelijk Christus zat in het midden van de leraren zo moet hij nu ook in de concilies en vergaderingen der leraren tegenwoordig zijn en presideren of vooraanzitten.+Het is een vergadering of een concilie waarbij de kerk óf uit verschillende plaatsen bijeenkomt – en dan wordt ze een particuliere of provinciale vergadering genoemd; óf waarbij de gehele kerk samenkomt – en dan is er sprake van een algemene of generale synode. De gemeenten worden hierbij vertegenwoordigd door personen die zij voor een bepaalde tijd afvaardigen, zoals de herders en de ouderlingen. Dezen zijn dan onafhankelijk van elke vorm van heerschappij, of dat nu een meer democratische regeringsvorm is of één waarbij slechts enkelen de macht hebben; en dat geldt nog veel meer voor elke vorm van antichristelijke tirannie. Het gaat er de synode om, alle wolven te weren en de meningsverschillen die in de kerk zijn gekomen, vanuit het Woord van God – dat altijd als regel en richtsnoer moet worden gehanteerd – uit de weg te ruimen; om de zuivere leer te verdedigen en een goede uitwendige regeling van zaken, zoals in het geheel van de kerk gebruikelijk is, vast te stellen.((*Handelingen 15:2-6 e.v.))
  
-==== 24. Zal men altijd voor waar en onweerspreekbaar houden hetgeen de synodes besluiten? ====+Het nut van zo’n synode is groot, want:
  
-Neen, als blijkt uit de tweede Synode van Nicea, waar men een dienst der afgoden tegen het Woord van God in besloten heeft en de tweede Synode van Efeze waar de Eutychiaanse ketterij de overhand behield: en het concilie van //Afrika//, waar //Cyprianus//  mede tegenwoordig was waar besloten werd dat men degenen herdopen zou die door ketters gedoopt waren. Want de kerk hier op aarde kan dwalen (ook de verzamelde Kerk) als men afleiden kan uit Jesaja 56:10 en Jeremia 6:13. De reden is dat de Kerk hier op aarde niet bestaat uit heilige engelen maar uit mensen welke het eigen is te dwalen en te struikelen: naar hetgeen gezegd wordt in Psalm 89:6: " ook uw trouw (is) in de gemeente der heiligen" , dat wil zeggen of van de engelen die in de hemel wonen of van de Kerk waar het evangelie zuiver gepredikt wordt.+  - datgene waar velen hun advies over geven, wordt des te gemakkelijker aangenomen; 
 +  - de dwalingen en de ketters die deze dwalingen aanhangen, worden des te gemakkelijker onderdrukt en het zwijgen opgelegd, als ze na algemene instemming en afweging door velen veroordeeld worden.
  
-==== 25. Hebben de Synodes enige autoriteit? ====+==== 23. Door wie moeten synoden worden voorgeschreven of uitgevaardigd? ====
  
-Ja zij, maar zodanige autoriteit die aan het Woord Gods hangt volgens de belofte van Christus in Matteüs 18:20: " Want waar twee of drie(derhalve ook meer) vergaderd zijn in Mijn naam, daar ben Ik in hun midden. " Want daar is niet aan te twijfelen of Hij regeert een algemene vergadering door zijn Heilige Geest. Zo moet men dan het oordeel van de synodes niet verachten, omdat Christus in het midden van deze is.+Door de hoge overheid, als deze althans zelf het christelijk geloof aanhangt of dat toestaat; deze behoort ook zelf in eigen persoon of door anderen die ze daarvoor wil uitkiezen, in de synode de leiding als voorzitter te hebben. Het is namelijk het ambt en de plicht van de overheid om als een beschermheer voor Gods gemeente te functioneren tot behoud van een bestendig en rustig kerkelijk leven. Maar dan wel op zó’n manier dat ze zich onderwerpt aan het Woord van God, dat door Zijn dienaren wordt uitgelegd. Als de overheid echter ongelovig is, is het de taak van de herders en leraars om er scherp op te letten dat de christelijke kerk geen verderf, schade of hinder ondervindt. Tegelijk is het dan hun taak om elkaar te vermanen en ertoe aan te zetten om gezamenlijk namens de gemeenten bijeen te komen, zonder daarbij te letten op de voortreffelijkheid van een bepaalde verblijfplaats. Men moet er dan van verzekerd zijn dat de afgevaardigden uitblinken in de leer, in de vroomheid van hun leven en in andere gaven van de Heilige Geest – zonder echter het gewone volk buiten te sluiten. Dit alles blijkt wel uit Handelingen 15.((*Handelingen 15:2,22-25)) En vooral moet Christus Zelf in de concilies, synoden en andere vergaderingen van de predikanten aanwezig zijn, zoals Hij dat was toen Hij in het midden van de leraren zat((*Lucas 2:46)), en de leiding op Zich nemen.
  
-Maar met moet in het bijzonder beseffen dat Christus in het midden van de concilies zal zijn zo zij in Zijn Naam vergaderd worden en de Schrift daarin de voornaamste plaats heeft. Want dan heeft het besluit van de concilies betreffende enig leerstuk dat in geschil staat zijn kracht en het is belang dat het wettelijk onderzocht en ten nauwste getoetst en beproefd is. En het moet daarna geacht zijn als een decreet (of besluit) en oordeel dat uit een wel doordachte raad en overlegging voortgekomen is. Zodanig dat men het zelf ook moet beproeven aan de toetssteen van Gods Woord naar hetgeen staat in de tekst van 1 Tessälonicenzen 5:21: " maar toetst alles en behoudt het goede. "+==== 24. Moet men altijd voor ontegensprekelijk wáár houden wat op de synoden besloten wordt? ====
  
-==== 26. Beveelt de apostel niet in Hebreën 13:17 dat wij onze voorgangers gehoorzaam moeten zijn? ====+Nee, en dat blijkt wel als men kijkt naar het tweede concilie van Nicea, dat een besluit nam om tegen Gods Woord in de beeldenverering in te voeren; en dat geldt ook voor de tweede synode van Efeze, waar de ketterse ideeën van Eutyches de overhand behielden, en het concilie in Afrika, waar Cyprianus ook bij tegenwoordig was en waar besloten werd dat men degenen die door ketters gedoopt waren, opnieuw moest dopen. De kerk hier op aarde kan dwalen, ook als ze in vergadering bijeen is, zo is af te leiden uit meerdere Schriftplaatsen.((*Jesaja 56:10 *Jeremia 6:13 *Ezechiël 22:25 *1 Koningen 22:6-23 *Matteüs 22:29 *Johannes 11:47 *2 Tessalonicenzen 2:4-12)) De oorzaak hiervan is dat de kerk hier op aarde niet bestaat uit heilige engelen, maar uit mensen wie het eigen is om te dwalen en te struikelen. Als in Psalm 89:6 gesproken wordt over Gods “trouw in de gemeente der heiligen”, moet dat opgevat worden ten aanzien van de engelen die in de hemel wonen óf van de kerk waar het evangelie zuiver gepredikt wordt.
  
-Jawel, maar met deze daarbij verbonden conditie dat zij ware voorgangers zijn en dat het Boek van de Wet van hun mond niet wijkt: zo zullen als op de stoel van Mozes zitten, dat wil zeggen dat zij de leer van Mozes onvervalst prediken (zoals deze dingen eigen zijn in de dienst van het Woord Gods) en in de wettelijke bediening van de sacramenten. Zo moet men nochtans //de geesten //dat is degenen gehoorzamen die zeggen dat ze met de Geest Gods begiftigd zijn "… beproeft de geesten, of zij uit God zijn …." 1 Johannes 4:1. Hetwelk nergens zekerder door kan geschieden als door het Woord Gods naar hetwelk de Heer ons bevolen heeft dat wij de geesten zullen beproeven en niet horen naar de stemming van de valse profeten.+==== 25. Hebben de synoden dan wel enig gezag? ====
  
-==== 27. Hoe worden de decreten of bepalingen van de synodes over het algemeen genoemd? ====+Jazeker, maar dat is wel een gezag dat afhankelijk is van Gods Woord. In Matteüs 18:20 lezen we: “Waar twee of drie – dus ook méér – vergaderd zijn in mijn naam, daar ben Ik in hun midden.” Er valt dus niet aan te twijfelen dat Hij nog veel méér op een algemene vergadering van de kerk door Zijn Heilige Geest de leiding neemt.((*Handelingen 13:28 *1 Korintiërs 5:4)) De uitspraken en beslissingen van synoden mag men dus niet naast zich neerleggen, namelijk van die vergaderingen waarbij Christus in hun midden was.
  
-Regels, //canones, //die dan haar autoriteit en kracht hebben van geldend zijn en de verachters en overtreders overgeven aan de burgerlijke straf wanneer ze van de hoge overheid voor deze canones voor juist erkend en bevestigd zijn en niet eerder voor wat betreft de straf door de overheid, in elk geval zijn zij ze van kracht voor het handhaven van de kerkelijke tucht.+Daar moet men dan wel de voorwaarde aan verbinden dat Christus in het midden van dat concilie of die vergadering zal zijn – dat is dus als er in Zijn Naam vergaderd wordt en de Heilige Schrift daar de belangrijkste plaats inneemt. Als dat het geval is, heeft het besluit van het concilie of synode ten aanzien van een bepaald onderdeel van de leer waarover verschil van mening bestaat, ook kracht. Het is dan van groot gewicht, omdat de kwestie op een wettige manier onderzocht en ook nauwgezet getoetst en beproefd is. Het moet dan worden gezien als een bindende uitspraak die na vooraf gehouden beraadslagingen en overleg tot stand gekomen is. Maar dan wel zo dat die uitspraak altijd getoetst moet worden aan de toetssteen van Gods Woord, zoals in 1 Tessalonicenzen 5:21 wordt gezegd: “Toetst alles en behoudt het goede.”
  
-==== 28. Verbinden zodanige inzettingen niet de gewetens voor God? ====+==== 26. Maar beveelt de apostel niet in Hebreeën 13:17 dat wij onze voorgangers gehoorzaam zijn? ====
  
-In generlei wijze, omdat zij menselijk en veranderlijk zijn, nochtans mag niemand met een goed geweten moedwillig deze overtreden of verzaken om reden van ergernis aan deze canones of om halsstarrigheid: maar een ieder is gehouden dezelve getrouwelijk en met een vrij geweten na te komen. Het is belangrijk geen ergernis te geven vooral opdat onze zwakke broeders daar door niet worden geërgerd worden. Echter wanneer wij door gewichtige oorzaken verhinderd worden dan is het geoorloofd die met een niet bezwaard hart en geweten somtijds na te laten.+Jawel, maar onder deze niet genoemde voorwaarde dat ze wáre voorgangers zijn en het boek van de wet niet uit hun mond wijkt als ze op de stoel van Mozes gezeten zijn;((*Jozua 1:7,8)) dat wil zeggen: als ze de leer van Mozes zuiver prediken.((*Matteüs 23:2)) Dat geldt voor de zaken die het godsdienstig leven aangaan, en ook voor de bediening van het Woord van God en die der sacramenten. Men moet dus de geesten – dat zijn hier dus de geesten van hen die zeggen dat ze met de Geest van God begenadigd zijn – wel beproeven of ze uit God zijn.((*1 Johannes 4:1)) Dat kan nooit en nergens op een overtuigender manier gebeuren dan door het Woord van God zelf. Daarin staat immers dat we de geesten moeten beproeven((*Deuteronomium 13:1-4)) en niet moeten luisteren naar de woorden van valse profeten.((*Jeremia 23:16))
  
-==== 29. Welk is het einde van de macht? ====+==== 27. Hoe worden de besluiten van de synoden meestal genoemd? ====
  
-In het algemeen de ere Gods en de stichting van de gemeente. "Ons" zegt Paulus in 2 Corintiërs 8: 10 en 13:10 "…. naar de bevoegdheid, die de Here mij heeft gegeven om op te bouwen en niet om af te breken." . Het doel van de synodes is de zuivere leer van God (zoals begrepen in het Woord des Heeren) tegen de ketters te verdedigen en de orde der kerken in de verschillende omstandigheden van tijden, plaatsen en personen te maken en te onderhouden.+Ze worden vaak //canones// genoemd. Deze krijgen pas dan hun gezag en bindende kracht ten aanzien van hen die deze overtreden of verachten, als ze door de hoge overheid als goed erkend en bekrachtigd worden en nier voorafgaan aan de burgerlijke straf, alhoewel ze effectief en bindend zijn ten aanzien van de kerkelijke tucht.
  
-==== 30. Welk is het effect,vrucht, nuttigheid van het gebruik? ====+==== 28. Zijn dergelijke instellingen geen hinderlijke binding ten aanzien van het geweten? ====
  
-1 Korintiërs 14:40: " Laat alles betamelijk en in goede orde geschieden. ". De ordening waarmee de voorstanders en verkondigers van het evangelie een zekere regel voor zichzelf hebben waarnaar zij handelen en de toehoorders ter gehoorzaamheid onderwijzen hoe de vrede en eensgezindheid in de gemeente behouden wordt. En de oprechtheid, waardoor wij door die hulpmiddelen ter Godzaligheid worden opgewekt en treffelijkheid en stemmigheid die in de handel der godzaligheid blinkt en schijnt.+Op zichzelf gezien in het geheel niet, omdat ze van mensen zijn en ook vatbaar voor verandering. Toch mag niemand ze, zo gezien, met een goed geweten moedwillig overtreden of verachten. Dat mag niet vanwege de ergernis die dat geeft, en ook niet vanwege de halsstarrigheid waarmee dat gebeurt. Ieder is dan ook verplicht om zich daar met een vrij geweten aan te houden.((*1 Korintiërs 10:28,29)) Maar als men niet de kans loopt ergernis te geven, dus zó dat onze zwakke broeders daardoor niet worden geërgerd en wij vanwege doorslaggevende oorzaken verhinderd worden ons eraan te houden, is het toegestaan die met een onbezwaard hart en geweten soms te laten voor wat ze zijn.
  
-==== 31. Welke dingen strijden hiertegen? ====+==== 29. Wat is het doel van dit kerkelijk gezag? ====
  
-  - De dwalingen, zowel van degenen die de Kerk te veel als die haar te weinig invloed toekennen. +In het algemeen gesproken: de eer van God en de stichting van de gemeente. In 2 Korintiërs 8:10 en ook in 13:10 zegt Paulus dat hem de bevoegdheid gegeven is om op te bouwen en niet om af te breken.((*2 Korintiërs 8:10 *2 Korintiërs 13:10)) Het doel van synodes is de zuivere leer naar het Woord van God tegen de ketters te verdedigen en de orde in de kerken in te stellen en te bewaren, naar de omstandigheden die tijd, plaats en personen met zich meebrengen.
-  - Van de Novatianen, of ook wel Katharen;(Novatianen zijn hier niet de 11e eeuwse Katharen) degenen die in de belijdenis struikelden of in hun enige boze stukken verliepen, en niet wilden in genade wederom aangenomen worden. +
-  - De Paapse monarchie en de tirannie die zij zichzelf toe eigenen om koninkrijken te mogen bezitten. +
-  - Dat tirannieke woord, dat de Roomse Paus van niemand mag beoordeeld worden en dat hij boven de concilies staat. +
-  - Dat hij zichzelf de sleutels en macht toe eigent en misbruikt om naar zijn eigen goeddunken de zonden te vergeven en te houden. +
-  - Het opper gezantschap en de volle macht die zij zich toemeten door de kracht en het recht der successie en der kerken en als het haar belieft de regel van het Woord te beschrijven: het Woord Gods uit te leggen en te zeggen wat de rechten zijn van de Schriftuur zijn: Geloofsaartikelen te maken, nieuwe wetten te smeden, onbeschreven inzettingen voor te stellen en daarover te oordelen en goddeloze decreten te bevestigen door te  zeggen dat de Paus alle rechten in het diepste van zijn hart besloten heeft. +
-  - De Paapse ceremoniën en gebruiken mitsgaders de verdichte godsdiensten die tegen het Woord Gods in strijden. +
-  - De dwalingen dat de Kerk het richtsnoer zou zijn van alle dingen die men moet geloven daar in tegendeel de Schrift het enige richtsnoer van het geloof is. +
-  - De goddeloze en bijgelovige opinie of waan van noodzakelijkheid / verdienste / en godsdienst in de onderhouding van de menselijke ceremoniën. +
-  - De verkeerde ijver over de ceremoniële wet van Mozes. +
-  - De Godslastering waarvoor ze de leken (zoals zij die noemen) weghouden van het lezen van de Heilige Schrift en verbieden de Bijbel in de landstaal over te zetten en te drukken. +
-  - Dat de concilies moeten bijeengeroepen, bestuurd en geleid worden door de pauselijke autoriteit en dat zodanige concilies niet kunnen dwalen. +
-  - Dat de Kerk hetgeen dat aan Gods beschreven Woord ontbrak door haar onbeschreven tradities moest aanvullen hetwelk is de Keer meer autoriteit en macht toe te schrijven als het gepast is. +
-  - Dat de Kerk in de algemene concilies uitmunt en dat de waarheid alleen bekend blijft onder de herders. +
-  - Dat de macht, om de Schriftuur uit te leggen bestaat bij de concilies zonder verder hiertegen te mogen beroepen. +
-  - Evenzo dat de approbatie en de goedkeuring  van de Schrift of dat zij een Canoniek of Apocrief is hangt aan het goedkeuren van de Kerk. +
-  - De verachting van de inzettingen die  gemaakt zijn om de eerlijkheid en de orde in de gemeente te onderhouden. +
-  - De dwaling  van degenen die in kerkelijke verschillen anderen tevreden houden met haar eigen oordeel en ideeën en de synodes of Synodale decreten niet willen accepteren.+
  
 +==== 30. Wat is het nut en resultaat van synodes? ====
  
 +Het aanzien ervan en de goede orde die ze bevorderen.((*1 Korintiërs 14:40)) Wat de orde betreft, hebben degenen die leidinggeven en de verkondigers van het evangelie bepaalde richtlijnen waarnaar ze kunnen handelen. Daardoor gaan de gemeenteleden ook gehoorzaamheid in praktijk brengen, en wordt de vrede, de eenheid en de welstand van de gemeente in stand gehouden.
 +
 +Wat het aanzien en gezag betreft, worden wij hierdoor aangespoord tot godzaligheid. Daardoor gaan de uitnemendheid en de waardigheid van de praktijk der godzaligheid schitteren.
 +
 +==== 31. Welke zaken zijn hiermee in strijd? ====
 +
 +  - De dwaling van hen die de kerk te veel of juist te weinig gezag toeschrijven.
 +  - De dwaling van de novatianen of katharen, die hen die dwaalden in de belijdenis of die slechte daden deden, niet weer in genade wilden aannemen.
 +  - De roomse heerszuchtige drang naar de monarchie die de roomsen zich toe-eigenen om koninkrijken naar hun hand te kunnen zetten.
 +  - De dictatoriale uitspraak dat de paus van Rome door niemand beoordeeld mag worden, en dat hij boven de concilies en synodes staat.
 +  - Dat de paus zichzelf de sleutels van de macht in de kerk toe-eigent en misbruikt, om naar eigen goeddunken de zonden wél of niet te vergeven.
 +  - De opperheerschappij en de absolute macht die de pausen zich naar eigen goeddunken aanmeten – op grond van hun [zogenaamde] recht van opvolging in de kerk – ten aanzien van de vraag hoe de norm van de Schrift moet worden vastgesteld. Dus hoe het Woord moet worden uitgelegd en wat de juiste betekenis of bedoeling is van de Schrift. Dit betreft ook het recht om artikelen van het geloof te formuleren, nieuwe kerkelijke wetten uit te vaardigen, niet eerder omschreven verordeningen te interpreteren en daarover te oordelen, en goddeloze besluiten te bekrachtigen. Het is immers zo, zeggen ze, dat de paus alle rechten daartoe in het ‘kastje’ van zijn hart heeft opgesloten.
 +  - De roomse ceremonies en gebruiken, en alle andere op niets berustende godsdienstige handelingen die tegen het Woord van God ingaan.
 +  - De dwaling dat de kerk het richtsnoer of de norm zou zijn van alle dingen die men moet geloven, terwijl juist de Schrift het enige richtsnoer is van het geloof.
 +  - Het bijgelovige en zelfs goddeloze waandenkbeeld dat het nodig, verdienstelijk en van godsdienstig belang is om menselijke ceremonies te onderhouden.
 +  - Een verkeerd en zondig ijveren voor de ceremoniële wetten van Mozes.
 +  - De belediging van God die hierin bestaat dat de roomsen aan de leken – zoals ze die noemen – verbieden om de Heilige Schrift te lezen en ook om de Bijbel in de eigen taal uit te geven.
 +  - Daar komt nog bij dat de concilies moeten vergaderen onder het gezag van de paus, die dus deze vergaderingen beïnvloedt en regeert; en de mening da deze concilies dan ook niet kunnen dwalen.
 +  - De dwaling dat de kerk datgene wat in Gods geschreven Woord ontbreekt, door de ongeschreven traditie moet aanvullen. Dat betekent dat aan de kerk méér gezag en macht wordt toegekend dan passend is.
 +  - De dwaling dat de kerk in de algemene concilies een hoogtepunt beleeft en dat de waarheid alleen maar gewaarborgd is onder de herders en leraars van de kerk.
 +  - De dwaling dat de bevoegdheid om de Schrift uit te leggen, bij de concilies berust, zonder dat men zich verder nog op iets kan beroepen.
 +  - De dwaling dat de goedkeuring of het voor betrouwbaar erkennen van de Schrift ten aanzien van de vraag of ze canoniek is of apocrief, afhankelijk is van hoe de kerk daarover oordeelt.
 +  - Het minachtend neerzien op verordeningen die alleen maar tot stand gekomen zijn om de eerbaarheid en de orde in de gemeente te handhaven.
 +  - De dwaling van hen die bij meningsverschillen in de kerk genoeg denken te hebben aan hun eigen mening en oordeel en daardoor aan synodes of synodale besluiten geen waarde toekennen.

Paginahulpmiddelen