Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- institutie:34 [27-02-2024 om 10.14 uur] – ds. J.H. Zwart
+++ institutie:34 [23-04-2024 om 21.39 uur] (huidige) – ds. J.H. Zwart
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-====== De ergernis ======
+====== De aanstoot ======
-==== 1. Wat bedoelen we met het woord 'ergernis'? ====
+==== 1. Wat bedoelen we met het woord ‘aanstoot’? ====
-Datgene wat in het Grieks wordt aangeduid met:
+Dit wordt in het Grieks met verschillende woorden aangeduid:
-  * //skandalon //  (ergernis). Dit woord komt van het werkwoord //skazoo //  (ik hink), zodat ergernis een hinderpaal is of een steen waaraan iemand zich stoot, waardoor hij valt of zich dusdanig bezeert dat hij begint te hinken; of van //skambon //  (dat wat krom is), zoals men zegt: //skambon oudepote orthon ginetai //  (wat krom is, wordt nooit recht). Het woord //skandalon //kan ook zien op een val, waarmee muizen, vossen en wolven gevangen worden. Daarom heeft de kerk het woord schandaal of ergernis betrokken op de listige lagen waarmee de mensen verstrikt en gevangen worden als beesten in een val.
+  - //Skandalon// (ergernis).((*Matteüs 18:7)) Dit woord is afgeleid van de werkwoordsvorm //skazoo// (ik hink). Het woord betekent dan ofwel “hinderpaal” of een “steen waaraan iemand zich stoot”, waardoor hij valt of zich zó bezeert dat hij begint te hinken, ofwel van //skambon// (iets wat krom is). Men zegt dan wel: //skambon oudepote orthon ginetai// (wat krom is, wordt nooit recht). Het woord //skandalon// kan ook de betekenis hebben van een val, waarmee bijvoorbeeld muizen, vossen of wolven gevangen worden. Daarom heeft de kerk de betekenis van //skandalon// (schandaal, ergernis) verbonden aan “het spannen van een strik” waarin mensen, als dieren in een valstrik, verstrikt raken en gevangen worden.((*Jesaja 8:14,15))
-  * //proskomma //  (aanstoot), wat eigenlijk alles is dat op de weg voor iemands voeten geworpen wordt, waar iemand zich aan stoot of waarover iemand valt. Dit komt van het woord //proskopteyn, //wat betekent: zich ergens aan stoten, zoals ook Romeinen 14:13 daarvan spreekt: "uw broeder geen aanstoot of ergernis te geven". Daarvandaan komt ook //lithos proskommatos//, dat is: een steen des aanstoots. Want de kwade voorbeelden of zonden zijn als stenen waar anderen zich aan stoten of over vallen. Daarom staat er in 1 Korintiërs 10:12: "Wie meent te staan, zie toe, dat hij niet valle."
+  - //Proskomma// (struikelblok).((*1 Korintiërs 8:9)) Dit woord heeft eigenlijk betrekking op alles wat onderweg voor iemands voeten geworpen kan worden, zodat hij zich eraan stoot of erover struikelt. Het Griekse //proskomma// is afgeleid van het woord //proskoptein,// dat “zich ergens aan stoten” betekent, zoals ook Romeinen 14:13 zegt: “uw broeder geen aanstoot of ergernis te geven”. Daarvandaan komt ook //lithos proskommatos// – steen des aanstoots.((*Romeinen 9:31-33 *1 Petrus 2:7,8)) Slechte voorbeelden en zonden zijn immers net als stenen op de weg waaraan voorbijgangers zich kunnen verwonden of waarover zij zelfs kunnen vallen. Daarom staat er in 1 Korintiërs 10:12: “Wie meent te staan, zie toe, dat hij niet valle.”
-  * //e////gkope//  (verhindering), wat komt van //egokoptein //  (verhinderen, beletten, ophouden). Dit duidt op de aanstoot zelf, in het Latijn //offendiculum //genoemd. Daarvan is sprake wanneer een steen of blok op de weg gelegd wordt, waar degenen die erlangs gaan zich aan stoten, en wel dusdanig dat zij zich daardoor bezeren of zelfs vallen, zoals Leviticus 19:14 zegt: "Voor een blinde zult gij geen struikelblok leggen".
+  - //Egkope// (verhindering)((*1 Korintiërs 9:12)) is afgeleid van het Griekse woord //egkoptein// (verhinderen, beletten, ophouden). Het woord verwijst naar de hindernis zelf, in het Latijn //offendiculum// genoemd. Daarvan is sprake als er een steen of obstakel op de weg gelegd wordt, waarover voorbijgangers kunnen struikelen waardoor ze zich bezeren of zelfs kunnen vallen. Leviticus 19:14 zegt daarom: “Voor een blinde zult gij geen struikelblok leggen.”
-Het woord 'ergernis' wordt gerekend onder de dingen die haar blikveld op iets anders hebben dan waarover het in feite gaat, soms raakt dat de materie zelf en hetgeen hindert of beletsel dat iemand ergert. Soms is het geheel andere de vorm of gestalte die de ergernis oproept waardoor het iemand ergert. (???, vaag…)
-==== 2. Wat is ergernis? ====
+Zo is dus de betekenis van het woord ergernis afhankelijk van het verband waarin het voorkomt. Daardoor betekent het soms de zaak zelf, het struikelblok dat neergelegd wordt of de ergernis die gegeven wordt. In andere gevallen wijst het op de ergernis zelf die het gevolg daarvan is, namelijk dat iemand zich ergert, geërgerd wordt of struikelt.
-Al hetgeen iemand of een oorzaak of een bron van ergernis is. Dit kan door ons spreken, handelen, voorbeeld of raadgeving zijn waardoor onze naaste bedroefd, ontroerd of geërgerd wordt en daardoor afwijkt van het onderwerp, tot dwaling of tot zonde wordt gebracht of in het kwade versterkt wordt.
+==== 2. Wat is aanstoot? ====
-==== 3. Hoeveel ergernissen zijn er? ====
+Alles wat iemand tot ergernis kan zijn. Het kunnen onze woorden zijn, het kan ons handelen zijn, ons voorbeeld of iets dat we iemand aanraden, waardoor onze naaste bedroefd, verontrust of geërgerd wordt en daardoor op de rechte weg naar de zaligheid wordt gehinderd of ervan afwijkt, tot dwaling wordt verleid, tot zondigen wordt aangezet of in het kwaad versterkt wordt.((*Romeinen 14:1,13,21 *1 Korintiërs 8:9))
-Bernardus van Clairvaux deelt ze in twee groepen in: inwendige en uitwendige. De //inwendige//  als de oude mens de nieuwe mens een aanstoot geeft waar men van leest in Mattheus 5:29 " Indien dan uw rechteroog u tot zonde zou verleiden, ruk het uit en werp het van u ".
+==== 3. Zijn er verschillende soorten aanstoot? ====
-Hier bedoelt hij het oog , de hand, de voet, de begeerten van het vlees die de nieuwe mens dikwijls kwellen. Evenzo alle beletselen die, hoe mooi ze ook zijn, kunnen verhinderen dat hij in het volgen van de Wet des Heeren niet verder groeit en toeneemt.
+Bernardus van Clairvaux onderscheidt twee soorten: aanstotelijke dingen die vanuit het innerlijk van de mens opkomen, en die van buitenaf komen.
-De //uitwendige //die van buiten komen en die iemand om een oorzaak of reden geven hem te doen vallen.
+Er is sprake van iets aanstotelijks van binnenuit als de oude mens een struikelblok neerlegt voor de nieuwe mens. Hierover lezen we in Matteüs 5:29: “Indien dan uw rechteroog u tot zonde zou verleiden, ruk het uit en werp het van u.” Hier bedoelt Jezus niet het oog, de hand of de voet zelf, maar allerlei zondige verlangens die de nieuwe mens vaak kwellen. Ook doelt Hij op alle obstakels die, hoe onschuldig ze ook lijken, verhinderen dat men in het navolgen van de Wet van de Here zonder te struikelen vorderingen maakt. Een ergernis die van buitenaf komt is een struikelblok dat een oorzaak of aanleiding ervan kan zijn dat men in zonde valt.
-==== 4. Hoe menigerlei is deze uitwendige ergernis? ====
+==== 4. Welke soorten aanstoot van buitenaf kunnen onderscheiden worden? ====
-Drieërlei.
+We onderscheiden drie soorten:
-  * Een dadelijke, gegeven of geleide aanstootgeving
+  - Actief: het //geven// van aanstoot.
-  * een lijdelijke of genomen
+  - Passief: als anderen door iets [dat op zichzelf niet aanstootgevend is] //geërgerd// //worden//, er aanstoot aan nemen. We noemen dit ook wel het //nemen// van aanstoot.
-  * en een samengestelde: gemengd.
+  - Een mengvorm van beide.
-==== 5. Wat is een gegeven ergernis? ====
+==== 5. Wat houdt het geven van aanstoot in? ====
-Wiens schuld komt van de persoon zelf,die de zaak of de daad bedrijft, of als iemand een ander een krachtige oorzaak geeft om te vallen, door een een gesproken woord of door een daad die kwaad is als namelijk strijdende tegen de liefde Gods en de naaste. Met name als deze zijn aard de verleiding oproept in de persoon zelf of in anderen de vrijheid oproept om te zondigen. Dit bedroeft ook de vromen en brengt brengt de vromen ook wel tot dwaling en zonde. Christus spreekt hiervan tot Petrus in Matteus 16:23" ….. Ga weg, achter Mij, satan; gij zijt Mij een aanstoot,…. "
+De oorzaak van deze eerste soort aanstoot ligt bij de persoon die ergernis geeft. Daarvan kan sprake zijn als iemand een medechristen duidelijk aanleiding geeft om in zonde te vallen; bijvoorbeeld door een uitspraak of een zondige daad die in strijd is met de liefde tot God en de naaste. Met name als deze vorm van ergernis iemand in de verleiding brengt te zondigen, of anderen aanleiding geeft om te zondigen. Dit bedroeft medechristenen en kan hen verleiden tot dwaling en zonde.((*Matteüs 18:6,7)) Christus zegt daarom tegen Petrus in Matteüs 16:23: “Ga weg, achter Mij, satan; gij zijt Mij een aanstoot.” Tóch is Christus door de twijfel van Petrus niet gestruikeld en heeft Hij ondanks het vooruitzicht van het kruis Zijn roeping niet verzaakt. De woorden van Petrus hebben Christus wel bedroefd. Deze vorm van aanstoot kan ertoe leiden dat zwakke gelovigen in zonde vallen.
-Want alhoewel Christus niet gestruikeld is of zich gestoten heeft, nochtans twijfelen van Petrus niet zo dat Christus bij het overdenken van het kruis verschrikt werd en zijn beroeping naliet. Het spreken van Petrus heeft Hem inderdaad waarlijk bedroeft. Het zou voor de zwakken een gelegenheid om te vallen zijn geweest.
+==== 6. Op hoeveel manieren kan er aanstoot worden gegeven? ====
-==== 6. Hoe menigerlei is de gegeven ergernis? ====
+Op twee manieren: iemand kan aanstoot geven in besloten kring, of in het openbaar.
-Hier valt tweeërlei onderscheid te maken, heimelijke en openbare:
+Van het eerste is sprake als er maar aan één iemand of aan een klein aantal personen aanstoot wordt gegeven. Bijvoorbeeld als een kind zijn ouders, een knecht zijn heer of een gehuwde zijn geliefde, ontrouw ziet zijn aan de dienst van God, hen hoort zweren of vloeken, of iets onfatsoenlijks ziet doen of hoort spreken. Dit kan anderen bedroeven, maar het gevaar is ook dat ze er een voorbeeld aan nemen. Over deze ergernis zegt Christus in Marcus 9:42: “Wie één van deze kleinen, die geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gedaan en hij in de zee was geworpen.”
-. de //heimelijke//  die men ook mag noemen een heuse ergernis waardoor een of een klein aantal personen geërgerd worden als een jongen, knecht, gehuwde persoon ziet zijn ouders , heer of geliefde zich onthouden van de dienst van God en hun hoort zweren en vloeken, iets oneerlijks doen of spreken. Zij bedroeven anderen, maar het gevaar is dat zij het ook gaan doen of nadoen. Over welke ergernis Christus zegt in Marcus 9:42 " En wie één van deze kleinen, die geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gedaan en hij in de zee was geworpen. "
+Van aanstoot geven in het openbaar is sprake als een groter aantal mensen geërgerd wordt en dit veel zwakgelovigen aanleiding geeft in zonde te vallen. We moeten dan bijvoorbeeld denken aan gierigheid, overspel, dronkenschap en bedrog; zonden die de gemeente tot aanstoot verleiden en dus ook vele anderen ten val kunnen brengen.
-De //openbare// is, waardoor een groot aantal mensen geërgerd raakt en die vele zwakken een oorzaak geeft om te vallen: zoals de gierigaards, hoereerders, dronkaards en bedriegers doen die de gemeente met haar doen ergeren en hierdoor zowel zichzelf als vele anderen ten val brengen.
+Verder is het bij het geven van aanstoot niet om het even door wie dat wordt gedaan. Want de aanstoot die gegeven wordt door iemand die een vooraanstaande positie bekleedt, is ernstiger dan die van iemand die minder aanzien geniet. Zo woog het overspel van koning David zwaarder dan dat van een willekeurige onderdaan.((*2 Samuël 12:7-12)) Daarom wordt zoiets ook zwaarder gestraft. Niet alleen omdat zo iemand de hoge positie waarop hij door God is gesteld, misbruikt, maar ook omdat hij anderen door zijn slecht voorbeeld aangezet heeft tot zonde. Zo is het ook zeer ernstig als iets aanstotelijks door de dienaren van de gemeenten en studenten in de theologie opgewekt wordt, wanneer ze door een onzuivere leer of onrein leven velen oorzaak en gelegenheid geven om kwalijk van het evangelie te spreken. Zo wordt er gezegd dat de zonde van de kinderen van Eli al te groot was voor de Heere.((*1 Samuël 2:17)) En de zonden van gemeenteleden worden weer zwaarder aangerekend dan die van buitenstaanders. Zoals ook een vader van een huisgezin veel zwaarder zondigt als hij zich bedrinkt dan wanneer een dienstknecht dit doet.
-. Wordt gegeven ergernis onderscheiden door het geen wordt gedaan of in onderscheiding van de personen die ze doen. Hierom is de ene ergernis zwaarder en schadelijker dan de andere. Want de ergernis die gegeven wordt door een persoon die in enige waardigheid gesteld is zwaarder. Het voorbeeld is dan schadelijker als die van privaat huispersoon of iemand die niet zo in aanzien is. Zo is het overspel van de koning David zwaarder als van een andere slechte burger: daarom wordt zo een ergernis ook zwaarder gestraft: dit om de persoon zelf die de plaats daar hij van God gesteld in verheven is heeft besmet en verontreinigt; maar ook omdat hij andere mensen door zijn slecht voorbeeld ook te krachtiger voorbeeld gegeven heeft om te vallen. Zo is het ook een zeer zware ergernis die van de dienaren van de gemeenten en van de studenten in de theologie uitgaat als zij door hun slechte leer of onrein leven velen oorzaak en gelegenheid geven om kwalijk van het evangelie te spreken. Gelijk als gezegd wordt dat de zonde van de kinderen van Eli al te groot was voor de Heere. Die in de gemeente zijn, zondigen zwaarder als die buiten zijn. Zo zondigt ook een vader van een huisgezin veel zwaarder als hij zich dronken drinkt dan wanneer een dienstknecht dit doet.
+==== 7. Wat is er de oorzaak van dat er aanstoot wordt gegeven? ====
-==== 7. Wat is de oorzaak van de gegeven ergernis? ====
+De diepere oorzaak ligt in het oordeel van God:
-De diepe oorzaak is Gods oordeel.
+  - Het oordeel tegen de goddelozen. Denk aan het struikelblok dat de tovenaars van Egypte voor de farao hebben opgeworpen.((*Exodus 7:22)) Of aan de valse profeten die door een leugenachtige geest tegen koning Achab spraken.((*1 Koningen 22:22)) Of ook aan de misleidende tekenen van de antichrist waarmee hij degenen die de waarheid niet liefgehad hebben, bedrogen heeft.((*2 Tessalonicenzen 9:10,11))
+  - Het oordeel van God ten gunste van de uitverkorenen, waarover we lezen in 1 Korintiërs 11:19: “Want scheuringen moeten er wel onder u zijn, zal het blijken, wie onder u de toets kunnen doorstaan.” Zo worden oprechte en vrome gelovigen openbaar.
-  - Tegen de goddelozen zoals er bijvoorbeeld de ergernis en het beletsel geweest is dat de tovenaars van Egypte de farao gaven. Ook de valse profeten in welke de leugenachtige geest was tegen koning Achab en de valse tekenen van de antichrist door de dewelke leugen en bedrogen zijn van degenen die de waarheid niet lief gehad hebben.
+De belangrijkste veroorzaker van al het aanstotelijke is de satan, die mensen tot allerlei kwaad tracht aan te zetten. De middelen waarvan hij gebruik maakt, zijn bijvoorbeeld een valse voorstelling van zaken, het misbruik van een karakterzwakte en de verdorvenheid van de menselijke natuur. We moeten ook denken aan dwaalleraars en aan andere onervaren, hoogmoedige, trotse, hebzuchtige en ongeduldige dienaars van de gemeente. Christus zegt over deze oorzaken in Matteüs 18:7: “Wee de wereld om de verleidingen tot zonde. Want er moeten verleidingen komen.” Aan dit “moeten” ligt geen dwang ten grondslag, maar de verdorvenheid van mensen waaraan ze zich vrijwillig hebben onderworpen. Want niemand wordt gedwongen tot het geven van aanstoot, maar komt ertoe door onbedachtzaamheid of opzet. Hoewel aanstotelijke dingen volgens Christus nodig zijn, roept Hij in het evangelie uit: “Wee de wereld vanwege al haar struikelblokken” (Matteüs 18:7 HSV).
-  - Het oordeel Gods om der goeden wil of tot voordeel der uitverkorenen waar men van leest in 1 Korintiërs 11:19 "Want scheuringen moeten er wel onder u zijn, zal het blijken, wie onder u de toets kunnen doorstaan. " , dat is degenen die in het leven geleerd hebben oprecht, gelovig en godzalig te zijn, zullen openbaar worden.
-De voornaamste oorzaak van alles is de satan die de mensen tot alle kwaad aanzet.
+==== 8. Op welke manieren wordt het geven van aanstoot bevorderd? ====
-De middelen waarvan hij gebruik maakt zijn verkeerdheid in stelling, zwakte van karakter en verdorvenheid van de menselijke natuur. Valse leraars maar ook onervarenheid, opgeblazenheid, trotsheid, gierigheid en ongeduldigheid van de andere leraren. Ten aanzien van welke oorzaken Christus zegt in Matteüs 18:7 " Wee de wereld om de verleidingen tot zonde. Want er moeten verleidingen komen …" , dat is noodzakelijk en niet door dwang. Deze noodzakelijkheid komt niet van God maar door de vrijwillige verdorvenheid van de mensen: want niemand ergert iemand tegen zijn wil of dank maar of door onbedachtzaamheid of uit voorbedachte raad. Daarom: alhoewel dat het nodig is dat er ergernissen geschieden nochtans roept hij "Wee de wereld van de ergernissen" .
+Op vier manieren:
-==== 8. Welke zijn de medewerkende oorzaken? Ofwel: op hoe velerlei wijzen wordt er ergernis gegeven? ====
+  - Door het brengen van een onzuivere leer en het leiden van een onchristelijk leven. Bijvoorbeeld: het navolgen van dwalingen, het dienen van afgoden, bijgeloof, sektarisme of het opleggen van menselijke instellingen waardoor kleingelovigen tot zonde verleid worden of van de eenvoud van het Woord worden afgehouden.
+  - Door uitspraken of opvattingen die verwerpelijk of zelfs godslasterlijk zijn.
+  - Door een levenswijze die in strijd is met de wet van God, zoals: bedrog, boevenstreken en andere verwerpelijke voorbeelden.
+  - Door misbruik te maken van de christelijke vrijheid, waardoor kleingelovigen van het christelijke leven afgehouden worden. Doorgaans brengt deze ergernis het geloof grotere schade toe dan openlijke afwijkingen. De laatstgenoemde ergernis is sneller zichtbaar en brengt daarom minder schade toe. Zo bracht de duivel door zijn bedrog Eva een dodelijke wond toe toen zij van de verboden vrucht at.((*Genesis 3:2)) Maar Salomo’s aanbidding van de afgoden heeft de afgodendienst slechts beperkte tijd bevorderd.
-Op vierderlei wijze.
+==== 9. Welke straf is ingesteld voor mensen die aanstoot geven? ====
-  - Door valse leer en godsdienst als daar zijn de ketterijen, dwalingen, afgoderijen, bijgeloof of sektarisch geloof; menselijke instellingen waardoor de zwakken van de eenvoudigheid van het Woord afgeleid en verleid kunnen worden.
+Christus zegt hen in Matteüs 18:7 een vreselijk oordeel aan: “Wee de wereld vanwege al haar struikelblokken, (…) wee die mens door wie zo’n struikelblok er komt!” (HSV). En in het voorgaande vers zegt Hij: “Maar een ieder, die één dezer kleinen, die in Mij geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gehangen en hij verzwolgen was in de diepte der zee.”
-  - Door uitspraken of betogen die of schandelijk, vloekachtig of Godslasterlijk zijn.
-  - Door leven en manieren die tegen Gods wet strijden als daar zijn de oneerlijke of schandelijke boeven streken en slechte voorbeelden.
-  - (???naar mijn idee is de strekking van dit betoog onder [4] dat de dadelijke d.w.z. direct te herkennen zonden minder schade aanrichten dan de zonden die worden bedreven onder dekmantel van de christelijke vrijheid omdat deze door de geleidelijkheid gevaarlijker zijn en langer nagalmen. Maar ik vind het moeilijk in dit stuk te herkennen wat nu naar welk deel verwijst en wat dan de logica is. Dus: let op en mijn interpretatie voor een betere ???) Door misbruik van de christelijke vrijheid waardoor de zwakken van het christendom afgehouden worden en in het algemeen zullen de ergernissen over de christelijke vrijheid meer schaden als de slechte handelwijzen omdat dat die direct handelen en terstond het geloof kwetsen. Deze komen eerder openbaar en kunnen in het geloof minder schade aandoen gelijk de duivel Eva in het begin dodelijk gekwetst heeft, haar valselijk wijsmakend van de appel te eten. Maar de afgoderij van Salomo, heeft afgoderij voor lange tijd voortgebracht.
-==== 9. Welke straf is er gesteld over degenen die ergernis geven? ====
+==== 10. Wanneer is er sprake van het nemen van aanstoot? ====
-Christus roept over hen uit Matteüs 18:7 dat vreselijke wee: " Wee de wereld om de verleidingen tot zonde. " En in het voorgaande vers 6 zegt Hij: " Maar een ieder, die één dezer kleinen, die in Mij geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gehangen en hij verzwolgen was in de diepte der zee. " .
+Van deze tweede soort van aanstoot [zie antwoord 4] is sprake als mensen aanstoot nemen of zich ergeren aan woorden of daden van andere christenen, aan de zuivere leer, het geringe aanzien van de gemeente, of andere bijkomende zaken. Maar in het bijzonder ontstaat deze vorm van aanstoot wanneer we in oprechte vroomheid en in alle eerlijkheid spreken, met raad en daad, op het juiste moment. Om die reden kan iemand negatief over ons oordelen en aanleiding vinden zich te ergeren. Deze vorm van aanstoot aan iets nemen is onterecht en kan voortkomen uit een dwaling, uit een verdraaiing van de waarheid, of uit kwaadwilligheid.
-==== 10. Wat is een overgenomen ergernis? ====
+==== 11. Hoeveel vormen van aanstoot nemen zijn er? ====
-(??? idem: vrije interpretatie ???)
+Twee, want het aanstoot nemen kan menselijk of duivels van aard zijn.
-Die de mensen uit de daden of het zeggen van anderen aannemen. Of uit de rechte leer en de uiterlijke verschijning van de gemeente of in het algemeen uit andere dingen, hoedanig die ook zijn. Maar in het bijzonder is het enig spreken, gegeven raad of verrichte daad die door ons in godzaligheid rechtvaardig een eerlijk gedaan is of tenminste niet onvroom noch ten ontijde begaan. Hierom kan iemand kwalijk over ons oordelen en oorzaak nemen zich te ergeren. Maar dit is onterecht of moedwillig uit enige verkeerdheid, boosheid, kwaadwilligheid of uit enige kwaadhartigheid of uit dwaling.
+De menselijke vorm is nog weer in tweeën onder te verdelen, afhankelijk van de personen die aanstoot nemen: goddelozen dan wel vromen. Goddelozen nemen aanstoot als wereldse mensen, als de wijzen van deze wereld of als hypocrieten. Voorbeelden hiervan zijn:
-==== 11. Hoe menigerlei is een aangenomen ergernis? ====
+  - Mensen die zich ergeren aan het geringe aanzien van christenen, aan het kruis van Christus en aan Zijn aangenomen menselijke natuur.
+  - Mensen die zich ergeren omdat ze veronderstellen dat er iets nieuws geleerd wordt in de eenvoudige leer van het Evangelie. Het gaat daarbij om ergernis aan de verkondiging van de genade waardoor wij onderwezen worden dat alle mensen van nature zondaars zijn en aan de toorn van God onderworpen zijn, en alleen uit genade ofwel alleen door het geloof in Christus Jezus gerechtvaardigd en zalig gemaakt worden. Ook kan men zich ergeren aan de leer van de verkiezing (predestinatie of voorbestemming) en aan het leerstuk over de innerlijke strijd van de nieuwe tegen de oude mens.
+  - Mensen die zich ergeren aan de christelijke handel en wandel waardoor ze zich bestraft voelen. Ook kan men aanstoot nemen aan de christelijke vrijheid in het gebruik van de middelmatige dingen.
+  - Ten slotte kunnen goddeloze mensen zich ergeren aan het kruis en vervolgingen die men doorgaans als belijder van het evangelie ondervindt. Deze wordt, omdat ze voortkomt uit haat en weerzin van degenen die zich eraan ergeren, ook wel een farizeïsche ergernis genoemd. De discipelen zeggen erover in Matteüs 15:12 tegen Jezus: “Weet Gij, dat de Farizeeën, toen zij dit woord hoorden, er aanstoot aan namen?” Zó is Christus en het Evangelie “voor Joden een aanstoot“ en “voor heidenen een dwaasheid” (1 Korintiërs 1:23). En een steen des aanstoots en een rots der ergernis voor de twee huizen van Israël.((*Jesaja 8:14 *Lucas 2:34 *1 Petrus 2:7,8))\\ Uiteraard is dit een bijkomende zaak: in zoverre Christus, als Hij veracht en verstoten wordt een auteur is van de rechtvaardige verdoemenis, terwijl Hij toch wezenlijk en op zichzelf (hoewel voor Zijn uitverkorenen) de Weg, de Waarheid en het Leven is, en een oorzaak van alle goed.\\ Als dergelijke ergernissen zich voordoen moeten we de vermaning van Christus ter harte nemen: “Zalig is wie aan Mij geen aanstoot neemt” (Matteüs 11:6). Zo hebben de bewoners van Kapernaüm zich geërgerd aan de prediking van Christus over het eten van Zijn vlees,((*Johannes 6:41,57,60)) en stoorden de joden zich aan Petrus omdat hij met heidenen omging.((*Galaten 2:12))\\ Wereldse mensen kunnen ook aanstoot nemen aan de oprechte levenswandel van vrome christenen.((*Psalm 56:6,7)) Ook lezen we dat de discipelen van Christus de ergernis van de farizeeën opriepen omdat ze aren plukten op de sabbat.((*Matteüs 12:2))\\ Zo worden ook velen geërgerd door godsdienstoorlogen, twist en woordenstrijd die als gevolg van de prediking van het Evangelie ontstaan, zodat ze de christelijke leer veroordelen.
-Tweeërlei; menselijke en duivelse. De menselijke, die ook tweeërlei is, namelijk (1) door toeval aan degenen die het betreffen namelijk goddelozen en (2) der vromen. De ergernissen van de goddelozen is een ergernis van de wereldse mensen die als de wijzen van deze wereld en van de huichelaren die eigengereid worden.
+==== 12. Wat zijn de oorzaken van deze tweede soort van aanstoot? ====
-  - Door zwakke of zieke gedaante, ootmoedigheid, nederigheid en het kruis van Christus in het aangenomen vlees.
+De diepste oorzaak is Gods rechtvaardige voorzienigheid, waarin alle aanstoot begrepen is en waardoor deze ook tot uitvoering komt; al is het duidelijk dat mensen zich ergeren door eigen innerlijke slechtheid. Dit staat geschreven in Romeinen 9:33: “Zie, Ik leg in Sion een steen des aanstoots en een rots der ergernis.”
-  - door de onjuistheid waardoor dat zij denken dat er iets nieuws geleerd wordt in de eenvoudigheid van de leer van het evangelie, dat is, de verkondiging van de genade waardoor wij geleerd worden dat alle mensen van nature zondaars zijn en aan de gramschap van God onderworpen en alleen uit genade ofwel door het geloof alleen in Christus Jezus gerechtvaardigd en zalig gemaakt worden. Ook door het artikel van de verkiezing en predestinatie of voorbestemming en door doding van de oude mens.
-  - Door het leven, handel en wandel van de godzaligen door welke zij zich bestraft voelen worden en door het vrije gebruik van de middelmatige dingen.
-  - Door het kruis en vervolgingen die in het algemeen bij de belijdenis van het evangelie plaatsvinden. Welke ergernis, overmits dat zij voortkomt uit de haat en nijd dergenen die geërgerd worden genoemd wordt een farizeïsche ergernis, waarvan de discipelen in Mattheüs 15:12 tot Jezus zeggen: " Weet Gij, dat de Farizeeën, toen zij dit woord hoorden, er aanstoot aan namen? ". Zo is Christus en het evangelie " voor Joden een aanstoot" , dat wil zeggen, samengevat, "voor heidenen een dwaasheid", 1Korinthe 1:23. En " ….de steen, die de bouwlieden afgekeurd hadden, die is geworden tot een hoeksteen en een steen des aanstoots en een rots der ergernis…." 1Petrus 2:7-8 (???), Door toeval namelijk en door verovering en wegneming: in zoverre Christus veracht en verstoten zijnde een auteur is van de rechtvaardige verdoemenis daar Hij wezenlijk en door hemzelf (doch Zijn uitverkorenen) is de Weg, de Waarheid en het Leven, en een oorzaak van alles. Van deze ergernissen moet men de vermaningen van Christus wel waarnemen: " En zalig is wie aan Mij geen aanstoot neemt.", Matteüs 11:6. Zo hebben de bewoners van Kapernaüm zich geërgerd aan de prediking van Christus over het eten van Zijn vlees. Zo stootten ook de joden zich er aan dat Petrus tot de heidenen in ging. Zo ergeren de goddelozen zich ook aan de vrome wandel van de godzaligen: de discipelen van Christus ergerden de farizeeën omdat zij aren plukten. Zo worden er ook veel ge-ergert om de oorlogen, krijg en twist die om de naam van het evangelie opkomen, in dat wil zeggen dat zij veracht worden.
-==== 12. Wat zijn de oorzaken van deze genomen ergernis? ====
+Een hieraan ondergeschikte oorzaak is dat de satan goddeloze mensen ertoe aanzet dat ze alle dingen als kwaad beschouwen en duiden.
-De opperste werkende oorzaak is Gods voorzienigheid die dezelve bestemd, ordonneert en uitvoert, al is het duidelijk dat de mensen door hun eigen zwakheid zich er aan stoten en ergeren; zoals geschreven staat: "… Zie, Ik leg in Sion een steen des aanstoots en een rots der ergernis… "(Romeinen9:33).
+De directe oorzaak ligt in de mensen zelf die aanstoot nemen aan de godzaligheid van anderen. Dit houdt vaak verband met de blindheid van het menselijk verstand, het verdorven oordeel van de wereld, de gezindheid van de natuurlijke mens, haat en afgunst, nutteloze betweterigheid, nalatigheid in het onderzoek van de Heilige Schrift, waandenkbeelden, hoogmoedige eigengerechtigheid, het streven naar materieel gewin, verlangen naar macht en aanzien en weerzin tegen christelijke orde en regelmaat.
-De andere oorzaak is dat de satan die de goddelozen daartoe bestemt dat ze alle dingen ten kwade nemen en duiden.
+Dergelijke ergernissen komen voor als reactie op het belijden van de gezonde leer en de prediking daarvan, de levenswijze en het kruis van vrome christenen en wanneer men de evangelische waarheid verdedigt. De manier waarop deze ergernissen zich voordoen is duidelijk gemaakt met de gegeven voorbeelden.
-De werktuiglijke oorzaak zijn de mensen zelf die geërgerd worden door de godzaligheid van de ander.
+==== 13. Kunnen we dit soort ergernissen niet voorkomen? ====
-De aanjagende of dienstbare oorzaken hiervoor zijn de blindheid van het menselijk vernuft, het verdorven oordeel van de wereld, de gezindheid van het vlees, de haat, nijd, de zouteloze neuswijsheid, het verzuimen van het onderzoek van de Heilige Schrift, de vooropgenomen verkeerde wanen, de vooringenomenheid of laatdunkendheid van de eigengerechtigheid, het benaarstigen om het eigen gewin te behouden, macht, autoriteit en aanstenelijkheid (???), de haat van de discipline of de tucht.
+Nee, maar we moeten ze gewoon helemaal geen aandacht geven, naar het bevel van de Heere in Deuteronomium 33:9, [waar over Levi staat geschreven dat hij] “van zijn vader en zijn moeder zei: ik zie hen niet; zijn broeders wilde hij niet kennen en van zijn kinderen wilde hij niet weten”.((De Levieten sloegen bij het bestraffen van de zonde met het gouden kalf geen acht op vader, moeder, broer of zus, maar handelden hierin zonder aanzien des persoons.))
-De momenten of gelegenheden waarop dit zich uit zijn bij de belijdenis van de gezonde leer en de prediking daarvan, de manieren, leven, daden, werken en kruis van de godzaligen, het aanwijzen van de inhoud of de stand van de waarheid.
+Toen Christus over de farizeeën sprak die zich aan Zijn woord ergerden, gaf Hij als regel: “Laat hen gaan, blinden zijn zij, die blinden leiden” (Matteüs 15:14). Met andere woorden: let niet op hun ergernis; sluit uw ogen ervoor.
-Maar de vorm en de wijze wordt uitgedrukt in de verscheidenheid van de voorbeelden.
+En de apostelen hebben gezegd: “Men moet Gode meer gehoorzamen dan de mensen” (Handelingen 5:29). Denk ook aan de uitspraak van Bernardus van Clairvaux: “Het is beter dat er ergernis ontstaat dan dat men de waarheid verlaat.”
-==== 13. Zal men dergelijke ergernissen schuwen of mijden? ====
+Daarom moeten we het eerste en het tweede gebod boven alle menselijke dingen houden, naar het voorbeeld van Elia tegenover koning Achab,((*1 Koningen 18:18)) en dat van Paulus tegenover Petrus en hen die joods wilden zijn.((*Galaten 2:3,4,8,11-14))
-Neen, maar men zal ze gans niet aandacht geven naar het bevel van de Heere (Deuteronomium 33:9): " die van zijn vader en zijn moeder zeide: ik zie hen niet; zijn broeders wilde hij niet kennen en van zijn kinderen wilde hij niet weten. Want zij onderhouden uw woord en bewaren uw verbond." En naar de regel van Christus sprekende over de farizeeën die door Zijn woord geërgerd waren (Mattheus 15:14) " Laat hen gaan, blinden zijn zij, die blinden leiden. "; dat is, acht noch zie op hun ergernis. En ook de apostelen (Handelingen 5:29):" Men moet Gode meer gehoorzamen dan de mensen. " .En ook naar de uitspraak van Bernardus van Clairvaux: Het is beter dat er ergernis ontstaat dan dat men de waarheid verlaat. Evenzo: Men moet niet het eerste en het tweede gebod boven alle menselijke dingen houden, naar het voorbeeld van Elias tegen Achab en van Paulus tegen Petrus en degenen die joods wilden zijn.
+==== 14. Wat voor aanstoot kan er door gelovigen genomen worden?  ====
-==== 14. Wat is de genomen ergernis van de vromen? ====
+Aanstoot die genomen wordt door gemeenteleden die nog zwak zijn in het geloof, of aanstoot die niet verkeerd is maar door kwaadwilligen wordt opgezocht om de leer van het evangelie voor eenvoudige gelovigen verdacht te maken of in twijfel te trekken. Ergernis kan ook veroorzaakt worden door verdrukking van de gemeente, het ombrengen van eenvoudigen, door ketterijen en door scheuringe die de gemeente benauwen en grote onrust veroorzaken. Of ook door de menigte, macht en autoriteit van hen die onze leer tegenspreken. Of door de voorspoed en het geluk van de goddelozen, zoals de profeet in Psalm 73:2,3 zegt: “Bijna waren mijn schreden uitgegleden. Want ik was afgunstig op de hoogmoedigen, toen ik de voorspoed der goddelozen zag”.
-Die genomen wordt van degenen die noch zwak en teer zijn in de gemeente of die helemaal niet onwillig en verkeerd zijn; maar die door de kwaadwilligen gezocht worden opdat zij de Heere van het evangelie voor de onverstandigen verdacht maken en in twijfel trekken. Of die een verdrukking van de gemeentezijn door het afleiden van de eenvoudigen, ketterijen en scheuringen veroorzaken die de gemeente kwellen en een oproer veroorzaken. Dit kan voortkomen uit de menigte, maar ook de macht en autoriteit van degenen die onze leer tegenspreken, vanuit de voorspoed en gelukkige voortgang in de zaken van de goddelozen. Waarom de profeet zegt: "….. bijna waren mijn schreden uitgegleden. Want ik was afgunstig op de hoogmoedigen, toen ik de voorspoed der goddelozen zag. (Psalm 72:2-3).
+==== 15. Wat kan de zwakke gelovigen als verweer tegen deze ergernissen worden aangeraden? ====
-==== 15. Welke raad is er voor de zwakken tegen deze ergernissen? ====
+Het is goed om de gang van zaken in de oude gemeente en in het rijk van Christus steeds voor ogen te houden. En om de hemelse leer te overdenken. En erop te letten hoe het met de goddelozen zal aflopen en wat het zalige lot van de vromen is. Zoals de profeet leert in Psalm 73: “Ik tobde erover om dit te begrijpen, een kwelling was het in mijn ogen, totdat ik in Gods heiligdommen inging, en op hun einde lette” (Psalm 73:16,17). Toen Job in zijn beproeving de voorspoed van de goddelozen zag, zei hij: “Ik weet echter: mijn Verlosser leeft, en Hij zal ten laatste over het stof opstaan” (Job 19:25 HSV).
-Als wij bedenken de gang van zaken in de vroege gemeente en van het rijk van Christus , zo wij bedenken wat de hemelse leer is en goed waarnemen en letten op de uitgang en het einde van de goddelozen en op de blijde uitkomst van de godzaligen, dan leert de profeet in de zestiende psalm: " Ik tobde erover om dit te begrijpen, een kwelling was het in mijn ogen, totdat ik in Gods heiligdommen inging, en op hun einde lette." (Psalm 16:16-17). Zo ook Job, in het midden van zijn tegenspoed de welvaart van de goddelozen verachtende zegt: (Job 19:25) " Maar ik weet: mijn Losser leeft en ten laatste zal Hij op het stof optreden. ".
+==== 16. Wat is een duivelse vorm van aanstoot? ====
-==== 16. Wat is de duivelse genomen ergernis? ====
+Aanstoot is duivels van aard als mensen de zonden en gebreken van de bijbelheiligen onterecht aangrijpen als vrijbrief om te zondigen, zoals bijvoorbeeld Cham de dronkenschap van zijn vader misbruikte om hem te bespotten.((*Genesis 9:2)) Let ook op de onzedelijkheid van Lot,((*Genesis 19:30,31)) het overspel van David en zijn moord op Uria,((*2 Samuël 12:2,3,15)) de verloochening van Christus door Petrus((*Matteüs 26:72-74)) en de onrechtmatige praktijken van Zacheüs de tollenaar.((*Lucas 13:8)) Deze en andere voorbeelden mogen niet gebruikt worden om zich schaamteloos aan allerlei goddeloosheid over te geven. Genoemde ergernissen worden terecht duivels genoemd omdat ze een schande zijn voor de gemeente, tot aantasting van de eer van God leiden en een smet werpen op ons voorgeslacht. Kortom: men moet het uiterst zorgvuldig vermijden de zonden en gebreken van bijbelse personen te misbruiken om zich bepaalde vrijheden te veroorloven.
-Als de mensen de gebreken en zonden van de heilige mannen schandelijk gebruiken tot vrijheid om te zondigen, zoals Cham de dronkenschap van zijn vader. Ander de onkuise liefde van Lot: het overspel en de doodslag van David: het verloochening van de vals gezworen eed van Petrus, de roverij van Zacheüs de tollenaar en dergelijke om zich zonder enige schaamte tot alle bedorvenheid te begeven. En dit wordt met recht duivels genoemd vanwege de hoedanigheid en niet vanwege het onderwerp omdat ze zeer een smet wordt tot oneer, schande en smaad van de voorgaande geslachten en tot Gods hoon en verachting. Men moet het vermijden de gebreken en zonden van bijbelse personen te misbruiken om daar in vrijheden te vinden en daar heel zorgvuldig in zijn.
+==== 17. Wat verstaan we onder de derde soort aanstoot? ====
-==== 17. Welke is de derde soort van ergernis? ====
+Deze vorm van aanstoot kan men //gemengde// aanstoot noemen. Er is dan enerzijds sprake van aanstoot //geven// en anderzijds van aanstoot //nemen//. Dit is het geval als iemand de christelijke vrijheid misbruikt of wanneer iemand met vijanden van de waarheid samenspant. Deze ergernis is meestal meer actief (de eerste soort) dan passief (de tweede soort). We moeten in dit verband vooral de volgende regel onthouden: “Handel niet zonder geloof; handel niet tegen de liefde.” Daarom zegt Paulus in 1 Korintiërs 6:12 en 10:23: “Alles is mij geoorloofd, maar niet alles is nuttig.” En houd ook de uitspraak van Clemens in gedachten: “Wie alles doet wat geoorloofd is, komt er gemakkelijker toe te doen wat niet geoorloofd is.”
-Die men gemengde ergernissen zou mogen noemen, dat is eensdeels gegeven, eensdeels genomen; namelijk als iemand de christelijke vrijheid onterecht gebruikt of wanneer iemand met de vijanden van de waarheid huichelt. Welke soort van ergernis nochtans schijnt meer gegeven dan genomen ergernis te zijn: en om deze op te merken moet men deze regel onthouden: men zal niet zonder geloof en tegen de liefde handelen. Daarom zegt Paulus in 1 Korintiërs 6:12 en 10:23: " Alles is mij geoorloofd, maar niet alles is nuttig ".
+==== 18. Waar leiden aanstotelijke dingen uiteindelijk toe? ====
-En er is de uitspraak van Clemens: "die doen al wat geoorloofd is die komen lichtelijk hier toe, dat ze ook doen wat niet geoorloofd is".
+De bedoeling van de satan, die alle aanstoot verwekt, is om de mensen van de waarheid af te leiden en te laten vasthouden aan dwalingen. Ook beoogt hij goede zeden te verderven, de gemeente te verwoesten, zijn rijk op te richten, Gods eer aan te tasten en mensen te verharden en in het verderf te storten.
-==== 18. Welke is het einde van de ergernissen. ====
+Maar Gods uiteindelijke doel is de Zijnen te beproeven en de goddelozen te ontmaskeren. Zo wordt het onderscheid zichtbaar tussen wie God in waarheid en oprecht dienen en de huichelaars.((*1 Korintiërs 11:9))
-Het einde van de satan, die de ergernissen verwekt, is om de mensen van de waarheid af te leiden en de dwalingen te bevestigen, goede zeden te verderven, de gemeente te verwoesten, zijn rijk te vermeerderen, Gods eer te verdrukken, de mens te verharden en te verderven.
+==== 19. Wat is het nut van deze leer? ====
-Maar Gods doel, die ze schikt en ordineert, is de Zijnen te beproeven en de goddelozen openbaar te maken: opdat het onderscheid tussen degenen die God waarlijk en oprecht dienen en de huichelaren bekent en openbaar wordt.
+Dat wij onze harten en ons gemoed door het Woord van God tegen alle ergernissen wapenen en ons leven naar het richtsnoer van Gods wet inrichten, oprecht “en zonder aanstoot te geven tot de dag van Christus, vervuld met vruchten van gerechtigheid, die door Jezus Christus zijn, tot heerlijkheid en lof van God” (Filippenzen 1:10,11 HSV).
-==== 19. Wat is het gebruik van deze leer? ====
+==== 20. Welke dingen zijn in strijd met het geven van aanstoot? ====
-Dat wij onze harten en gevoelens door het Woord Gods tegen alle ergernissen wapenen en onze zeden en manieren naar het richtsnoer van Gods wet laten leiden, "oprecht zijn en zonder aanstoot te geven, tot de dag van Jezus Christus: vervult met vruchten der gerechtigheid die door Jezus Christus zijn tot heerlijkheid en prijs Gods."
+Goede voorbeelden, woorden en daden die anderen tot navolging uitnodigen en aansporen, overeenkomstig het bevel van Christus in Matteüs 5:16: “Laat zo uw licht schijnen voor de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader, die in de hemelen is, verheerlijken.”
-==== 20. Welke dingen strijden tegen de gegeven ergernis? ====
-De eerlijke voorbeelden, redenen en daden die anderen tot navolging noden en aanzetten naar het bevel van Christus in Matteüs 5:16: "Laat zo uw licht schijnen voor de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader, die in de hemelen is, verheerlijken."

Institutie van Bucanus

Verschillen

Paginahulpmiddelen